Kosa la Bib i di su Noèl ?
Sak la Bib i di
La Bib i di pa kansa Jézu lé né. Èl i di pa non plu ki fo fèt son lanivèrsèr. Dayeur in lansiklopédi i di komsa : « Bondieu la pa di ki fo fèt Noèl é fèt la i sort pa dann NT [Nouvo Téstaman] » (Cyclopedia de McClintock et Strong).
Kan nou rod kèl koté la fèt Noèl i sort, nou trouv ke sa na in lien èk bann sérémoni payin. Mé an vré, la Bib i ésplik ke nou afront Bondieu kan nou ador ali in fason ke li ièm pa (Égzod 32:5-7).
Kèl koté la fèt Noèl èk son bann koutum i sort
La fèt lanivèrsèr Jézu : « Bann premié krétien té fèt pa la nésans [Jézu] parske zot té konsidèr la fèt bann nésans kom in koutum payin » (The World Book Encyclopedia).
Le 25 désanm : Na poin okin preuv ke Jézu lé né la dat la. Légliz la choizi dat la, komsa Noèl i akord avèk bann fèt payin ke lavé dann pèryod soltis livèr.
Partaj kado, révéyon, lanbians la fèt : « In bonpe lamuzman ki konsèrn Noèl lé kopié su bann Saturnal, sétadir bann fèt romin ke navé dann milieu désanm. Par égzanp bann soiré avèk bann bon manjé, partaj bann kado, é ansèrv bann bouji lanivèrsèr, tousala i sort dan se bann fèt la » (The Encyclopedia Americana). Dann tan la fèt bann Saturnal, « té arèt tout travay é té fèrm bann komèrs » (Encyclopædia Britannica).
Bann dékorasion Noèl : In liv i ésplik ke bann zabitan Lerop té dékor zot kaz « avèk bann lumièr é tout sort kalité feuyaj ki rès vèr » pou fèt soltis livèr é pou chas bann mové zéspri (The Encyclopedia of Religion).
Le gi èk leou : « Le gi té in plant sakré pou bann Goloi. Pou banna li té gingn géri désèrtin maladi é té gingn protèj kont bann mové sor » (Le nouveau Théo. L’encyclopédie catholique pour tous). « Leou, ke lé toultan vèr, lété adoré ; sa té in sign ke solèy té arvien » (The Encyclopedia Americana).
Larb Noèl, sapin Noèl : « Bann Zeropéin ke lé payin, navé labitud ador piédboi, é sa la pa chanjé mèm si apré zot la nu krétien. » I artrouv se ladorasion la dann tou kalité koutum, kom par égzanp « kan i [...] mèt in piédboi dékoré dann lantré oubien anndan lakaz, an plin dann vakans livèr » (Encyclopædia Britannica).
