Dali džanea kobor o saati?
SO KEREA keda mangea te džane kobor o saati? Verojatno dikhea ko tlo saati. Zamislin tuke kaj o saati tano jekh tekvaš paloručko. So ka vakere nesave amaleske ako pučela tut: „Kobor o saati?“
Adava zavisinela taro than kote so živinea. Na primer, šaj ka vakere: „Akana tano 1:30“ ili „Akana tano 13:30“. Ko nesave thana šaj ka vakere: „Akana tano ekvaš ko duj“, so značinela kaj isi panda 30 minutija dži ko duj o saati.
Sar računinela pe sine o vreme ko periodi keda pišinela pe sine i Biblija? Sine poviše načinija. Ko hebrejska spisija koristinena pe lafija sar soj: „rano sabajle“, „sabajle“, „ekvaš o dive“ hem „akšami“ (1. Moj. 8:11; 19:27; 1. Car. 18:26). Ama ponekogaš i Biblija koristinela poprecizna lafija.
Ko purano Izrael sine normalno te koristinen pe stražarija, posebno rakjate. O Izraelcija delinena sine i rat ko trin delija, kolen so vikinena len sine „straže“ (Ps. 63:6). Ko Sudiite 7:19 čitinaja baši „sredno straža rakjate“. Ama ko vreme keda o Isus bijandilo, o Evreija delinena sine i rat ko štar straže, sar so kerena sine o Grkija hem o Rimjanja.
Akala straže tane but puti spomnine ko evangelija. Na primer, „ki štarto straža rakjate“, o Isus phirgja ko pani hem gelo ko čamco kote so sine leskere učenikija (Mat. 14:25). Ki jekh sporedba o Isus vakergja: „Keda o domakjini ka džanel ki koja straža ka avel o čor, ov ka ačhovel džangavdo hem nane te mukhel le te khuvel ko kher“ (Mat. 24:43).
O Isus spomningja soštar straže keda vakergja ple učenikonge: „Oven džangavde, soske na džanena keda avela o gospodari e khereskoro, dali rakjate, ili ki ekvaš i rat, ili angleder te phravgjol o dive, ili rano sabajle“ (Mar. 13:35, fusnote). I prvo taro adala straže, „rakjate“, trajnela sine otkeda ka perel o kham dži otprilika ko enja o saati rakjate. I dujto „ki ekvaš i rat“, trajnela sine otprilika taro enja o saati dži ki ekvaš i rat. I trito straža, „angleder te phravgjol o dive“ ili „keda ka giljaven o bašne“, trajnela sine tari ekvaš i rat dži otprilika ko trin o saati sabajle. Šaj baš džikote trajnela sine akaja straža, i rat keda astargje e Isuse, giljavgja o bašno (Mar. 14:72). I štarto straža, „rano sabajle“, trajnela sine taro trin o saati džikote na ikljola sine o kham.
Znači, iako ko bibliska vremija na sine saatija sar so isi amen avdive, sine len način sar te računinen o vreme.