Taro pumaro stražarsko than kova so sine ko jekh pusto hem karpesto than, o filistejska vojnikija dikhle nešto so lelja lengoro vnimanie — duj Izraelcija tergjovena sine karši lende, tari javer strana tari klisura. Samo so dikhle len, o Filistejcija počmingje te asan lenge. Ola ki lende na dikhena sine sar opasnost. Ustvari, o Filistejcija beršencar sine len mokj upro Izraelcija. Ola mora sine te džan ko ple dušmanja te šaj te oštrinen nesave taro ple metalna alatija, adaleske so ki celi phuv na sine len nijekh kovači. Adava značinela kaj i izraelsko vojska na sine la skoro nisavo oružje. Osven adava, anglo filistejska stražarija tergjona sine samo duj murša! Čak te oven len sine but oružje pea, so šaj sine te keren lenge? Asandor, o Filistejcija vikingje: „Aven upre ki amende te vakera tumenge nešto!“ (1. Samoilova 13:19-23; 14:11, 12).

 Ustvari, o filistejska vojnikija mangle te anen len ki godi, ama o bukja iklile javer čhane. O duj Izraelcija sigate hulile tari klisura, nakhavgje la hem cidingje naupre preku o karpe tari javer strana. Doborom sine strmno so mora sine hem vastencar hem prencar te uklen, ama na mukhle adava te čhinavel len. Uklena sine preku o karpe pravo ko stražarsko than! (1. Samoilova 14:13). Keda resle popaše, o Filistejcija šaj sine te dikhen kaj o manuš so džala sine prvo sine le pea oružje, a pali leste sine leskoro sluga so phiravela sine leskoro kopje hem štiti. Ama, šaj li sine akala duj manuša te džan protiv doborom bari vojska? Dali akava manuš sine delino?

 Na, na sine delino. Adava manuš sine o Jonatan, kova so sine le bari vera. O čačutne hristijanja šaj but te sikljon lestar. Iako avdive na borinaja amen ki doslovno vojna, taro Jonatan šaj te sikljova važna pouke baši hrabrost, vernost hem te na ova sebična, osobine kola so valjanena amenge te šaj te razvina čačutni vera (Isaija 2:4; Matej 26:51, 52).

 Te šaj te haljova soske o Jonatan napadingja akava stražarsko than, šukar tano te džana nešto poviše baši leste. O Jonatan sine o najbaro čhavo e Sauleskoro, o prvo cari ko Izrael. Keda o Saul sine pomazimo bašo cari, o Jonatan verojatno sine le okolu 20 berš. Šaj sine but paše ple dadea, kova so but puti vakerela leske sine nesave doverliva bukja. Keda počmingja te vladinel, o Saul sine učo, šužo hem hrabro manuš. Ama, o Jonatan džanlja kaj leskere dade isi le panda duj šuže osobine — poniznost hem silno vera. Adaleske sine leske jasno soske o Jehova biringja le te ovel cari. Čak o proroko, o Samoil, vakergja kaj ki celi phuv nane manuš sar o Saul (1. Samoilova 9:1, 2, 21; 10:20-24; 20:2).

 E Jonataneske sigurno sine čest te borinel pe protiv o dušmanja e Jehovaskere narodoskere agjaar sar so zapovedinela sine leskoro dad. Adala vojne na sine sar o avdisutne vojne kolende o manuša borinena pe baši pumari phuv. Ko adava vreme, o Izraelcija sine e Jehovaskoro narodo, hem adaleske stalno sine napadimo taro okolna narodija kola so obožavinena sine hovavne devlen. O Filistejcija, kola so obožavinena sine hovavne devlen sar so sine o Dagon, ugnetinena sine e Jehovaskere birime narodo hem čak mangena sine te uništinen le.

 Adalea so učestvujnela sine o Jonatan ko vojne protiv e Devleskere dušmanja, ov ustvari sikavela sine kaj tano verno hem poslušno e Jehovaske. O Devel nagradinela le sine bašo adava. Sigate otkeda ulo cari, o Saul čhivgja ple čhave te upravinel 1.000 vojnikoncar. O Jonatan vodinela sine akale vojska ki vojna protiv o Filistejcija ki Geva. Iako leskere manušen na sine len but oružje, adava dive o Jonatan pobedingja ki vojna adalea so o Jehova pomožingja leske. Ama, o Filistejcija mangle te iranen lenge, adaleske khedingje bari vojska. O vojnikija so sine e Saulea tresinena sine tari dar. Nesave lendar našle hem garavgje pe, a sine hem nesave so gele tari strana e dušmanengiri! Ama, o Jonatan sine doborom hrabro so ni na mislingja te otkažinel pe (1. Samoilova 13:2-7; 14:21).

 Sar so sine phendo ko početok, ov odlučingja garavindor te ikljol taro logor zaedno ple slugaja. Džikote džala sine popaše ko filistejsko stražarsko than ko Mihmaš, o Jonatan vakergja ple slugaske plo plani. Vakergja leske kaj ola ka pojavinen pe te šaj o filistejska vojnikija te dikhen len, hem ako ola vikinena len te džan ki lende, adava ka ovel lenge znako kaj o Jehova ka pomožinel lenge. O sluga leskoro spremno soglasingja pe lea. Verojatno sine ohrabrimo taro silna lafija e Jonataneskere: „Ništo našti te čhinavel e Jehova te spasinel, bilo bute manušencar bilo hari manušencar“ (1. Samoilova 14:6-10). So manglja te vakerel adalea?

 Sigurno o Jonatan pendžarela sine but šukar ple Devle. Džanela sine kaj ko purano vreme o Jehova pomožinela sine ple narodoske te pobedinel e dušmanen kola so sine len but pobare vojske. Nekobor puti angja pobeda e Izraelconge preku samo jekh manuš (Sudiite 3:31; 4:1-23; 16:23-30). Adava kergja e Jonataneske te ovel jasno kaj i pobeda na zavisinela taro adava kobor džene tane, kobor tane silna ili dali e Devleskere narodo isi le oružje, nego zavisinela tari lengiri vera. Adaleske so sine le vera, o Jonatan mukhlja o Jehova te odlučinel dali ov hem leskoro sluga ka napadinen e Filistejcon. Rodingja taro Jehova te del le znako kolea ka sikavel leske kaj tano lencar. Keda dobingja adava znako, o Jonatan hrabro cidingja ko napad.

 Te dikha duj bukja baši vera e Jonataneskiri. Prvo, le sine le dar hem poštovanje sprema plo Devel, o Jehova. Džanlja kaj, iako šaj te ispolninel pli namera bizo te koristinel manušen, o Semokjno Devel but mangela te koristinel hem te nagradinel adalen so verno služinena leske (2. Letopisi 16:9). Dujto, angleder te kerel nešto, o Jonatan rodingja taro Jehova te del leske znako kaj poddržinela le. Avdive amen na rodaja čudija taro Devel te šaj te potvrdinel amenge kaj tano zadovolno taro adava so keraja. Amen isi amen celi Biblija, so značinela kaj isi amen sa so valjanela amenge te šaj te haljova e Devleskiri volja (2. Timotej 3:16, 17). Dali vnimatelno rodaja sovetija tari Biblija angleder te ana nesave važna odluke? Ako keraja adava, sikavaja kaj e Devleskiri volja tani amenge považno tari amari — isto sar so sine e Jonataneske.

 Ama, te irana amen ki paramis. O Jonatan hem leskoro sluga počmingje sigate te uklen ki strmno planina. Keda e Filistejconge sine jasno kaj tane napadime, bičhalgje manušen protiv adala duj Izraelcija. E Filistejcon sine len prednost — ola sine poviše hem sine ko poučo than. Dikhjola sine kaj lokheste ka ikljon ko krajo akale duje manušencar. Ama, o Jonatan počmingja te peravel e filistejska vojnikon jekh po jekh, a leskoro sluga kova so džala sine pali leste mudarela len sine. Bašo hari vreme, akala duj manuša mudargje 20 vojnikon! Ama, o Jehova kergja hem nešto javer. Ki Biblija pišinela: „Tegani ko logori ko pole hem maškar o stražarija uli bari dar, čak o vojnikija da tresinena sine tari dar. I phuv počmingja te tresinel, hem o Devel kergja te ovel dar maškar o Filistejcija“ (1. Samoilova 14:15).

 O Saul hem leskere manuša duraldan dikhena sine sar ko logor e dušmanengoro ovela panika hem haos — o filistejska vojnikija počmingje čak te mudaren pe jekh jekhea! (1. Samoilova 14:16, 20). O Izraelcija ohrabringje pe hem cidingje ko napad, izgleda ola lele o oružje taro mudarde Filistejcija. Adava dive o Jehova dengja bari pobeda ple narodoske. Avdive da o Devel na meningja pe. Ako amen da sikavaja silno vera ki leste, isto sar o Jonatan hem leskoro sluga, nikogaš nane te žalina bašo adava (Malahija 3:16; Rimjanite 10:11).

 Akaja sine slavno pobeda e Jonataneske, a na e Sauleske. Ov kergja nesave seriozna greške. Dengja žrtva koja so valjani sine de del la o proroko o Samoil, kova so sine leviti, hem adalea o Saul sikavgja kaj nane poslušno. Keda reslja o Samoil, vakergja leske kaj o Jehova ka lel lestar o carstvo soske na šungja le. Osven adava, keda bičhalgja ple manušen ki borba, o Saul postapingja nerazumno agjaar so čhivgja len ki zakletva: „Prokleto te ovel okova so ka hal nešto angleder i rat, džikote na iranava me dušmanenge!“ (1. Samoilova 13:10-14; 14:24).

 Akala lafija e Sauleskere sikavena kaj ov počmingja te meninel pe — ko pološno. Dali akava manuš, kova ko početok sine ponizno hem sine le bari vera, mukhlja te vodinel le i želba te ovel slavno hem i gordost? O Jehova nikogaš na bi čhivela sine asavke nerazumna ograničuvanja akale hrabra hem samopožrtvuvana vojnikonge. A so dikhaja bašo Saul taro leskere lafija „džikote na iranava me dušmanenge?“ Dali adalea manglja te vakerel kaj adaja tani leskiri vojna? Dali bistergja kaj najvažno sine e Jehovaskiri pravda, a na leskiri želba te iranel ple dušmanenge, te ovel slavno hem te pobedinel?

 O Jonatan na džanlja baši zakletva ple dadeskiri. Umorno tari phari borba, čhivgja o kaš ko jekh sakje avginea hem, keda halja hari, odma irangja pe leskiri sila. Tegani jekh taro leskere manuša vakergje leske baši zakletva so dengja la leskoro dad. O Jonatan vakergja: „Mo dad angja bari nevolja ki phuv. Dikhen sar svetingje me jakhja adaleske so haljum hari avgin. Kobor pošukar ka ovel sine keda o narodo avdive bi hala sine taro adava so lele taro ple dušmanja! Tegani ka mudara sine but poviše Filistejcija“ (1. Samoilova 14:25-30). Hem sine ko pravo. O Jonatan sine verno. Ama ov na soglasinela pe sine bizo te razmislinel bašo sa so ka kerel ili so ka vakerel leskoro dad, hem adaleske so sine le uramnoteženo stavi, o javera poštujnena le sine.

 Čak keda šungja kaj o Jonatan phaglja leskiri zapoved, o Saul na manglja te priznajnel kaj leskiri zabrana na sine la nisavi smisla. Namesto adava, ov mislingja kaj leskoro čhavo zaslužinela te merel! O Jonatan na akošlja pe hem na rodingja te sikavel pe leske milost. Ov phengja: „Ake sium! Spremno sium te merav!“ Ama, o Izraelcija buningje pe: „Zarem te merel o Jonatan, kova so angja akaja bari pobeda e Izraeleske? Našti te ovel adava! Sar soj dživdo o Jehova, ni jekh bal taro leskoro šero nane te perel ki phuv, soske e Devlea kergja akava avdive!“ So ulo ko krajo? O Saul konečno popuštingja. O izveštaj vakerela: „Agjaar o narodo spasingja e Jonatane, pa na mulo“ (1. Samoilova 14:43-45).

 O Jonatan kergja peske šukar anav adalea so sine hrabro, but bukjarno hem na sine sebično. Keda sine ki opasnost, o ugled so sine le ko narodo spasingja leskoro životo. Šukar tano sekoj amendar te razmislinel savo anav kerela peske taro dive ko dive. I Biblija vakerela kaj o šukar anav tano skapoceno (Propovednik 7:1). Ako amen, isto sar o Jonatan, trudinaja amen te kera amenge šukar anav ko Jehova, adava but ka vredinel amenge.

 Iako kergja o Saul but greške, o Jonatan ponadari da verno borinela pe sine tari leskiri strana. Šaj te zamislina amenge kobor sine leske pharo džikote dikhela sine sar leskoro dad ovela neposlušno hem gordo. O Saul ovela sine sa pološno, a o Jonatan našti sine ništo te kerel.

 I situacija uli panda pološno keda o Jehova vakergja e Sauleske te džal ki vojna protiv o Amaličanija. Adava narodo sine but lošno, hem panda taro vreme e Mojseeskoro, o Jehova prorokujngja kaj ola ka oven celosno uništime (2. Mojseeva 17:14). O Saul dobingja zapoved te mudarel celi lengiri stoka hem lengere care, e Agage. O Izraelcija pobedingje, a o Jonatan, sar stalno, boringja pe hrabro agjaar sar so zapovedingja leskoro dad. Ama, o Saul bizi ladž protivingja pe e Jehovaske hem na mudargja e Agage hem lelja peske i najšukar stoka. O proroko o Samoil vakergja i konečno osuda e Devleskiri protiv o Saul: „Adaleske so na šungjan e Jehovaskere lafija, ov otfrlingja tut te na ove više cari“ (1. Samoilova 15:2, 3, 9, 10, 23).

 Kratko palo adava, o Jehova cidingja plo sveti duh taro Saul. Bizo e Jehovaskoro mangipe hem poddrška, e Sauleskoro raspoloženie počmingja te meninel pe, te ovel nasilno hem te ovel le bari dar. Celosno našavgja plo andruno mir (1. Samoilova 16:14; 18:10-12). E Jonataneske sigurno sine but pharo keda dikhela sine kobor meningja pe leskoro dad, kova so nekogaš sine šukar hem blagodarno manuš! Ama, sepak o Jonatan ponadari da verno služinela sine e Jehovaske. Ov poddržinela sine ple dade kobor so šaj, pa čak nekobor puti iskreno kergja lea lafi. Sepak, ko prvo than ko životo sine leske leskoro Devel hem Dad, o Jehova, kova so nikogaš na meninela pe (1. Samoilova 19:4, 5).

 Dali nekogaš dikhljan sar nekoj so but mangea le — na primer nesavo paše členi tari familija — taro jekh puti meninela pe ko pološno? Adava šaj te anel bari dukh. O primer e Jonataneskoro setinkerela amen ko adava so pokasno pišingja o psalmisti: „Čak te mukhel man mo dad hem mi daj, o Jehova ka prifatinel man“ (Psalm 27:10). O Jehova tano verno. Ov ka prifatinel tute da hem ka ovel tlo najšukar Dad so postojnela, bizi razlika kobor ka razočarinen tut hem ka povredinen tut o nesovršena manuša.

 O Jonatan verojatno džanela sine kaj e Jehova isi le namera te lel o carstvo taro Saul. Sar reagiringja? Dali šaj mislingja peske savo cari bi ovela ov? Dali nadinela pe sine kaj ka ovel le prilika te isprajnel sa o lošnipa so kergja leskoro dad, hem kaj ka mukhel šukar primer sar verno hem poslušno cari? Na džanaja sar razmislingja. Džanaja samo kaj, te ovel le da sine asavki nadež, adava nikogaš na ispolningja pe. Dali adava značinela kaj o Jehova mukhlja akale verno manuše? Na. Ki Biblija, o Jehova istakningja e Jonatane sar jekh taro najbare primerija bašo adava so značinela te ovel pe verno amal. Bašo akava ka kerel pe lafi ki nesavi javer statija.