„DACĂ vroiech anda tumende ci camel te marel-pe contra i Franța sau i Anglia, savore va merena”, dea cingar zurales iech ofițero nazisto angla iech grupo Martorengo le Iehovasche ando Duito Războio Mondialo. Chiar cana pașa lende sas soldați SS ande savenghe vasta sas arme, amare phrala sicade iech baro tromai hai niciech anda lende ci uștardea i legea le Iehovaschi. Cado exemplo sicavel sar dichen le Martorilor le Iehovasche o războio: amen ci las partea ca le războaia hai așias neutri bi te șioas amen andi politica, chiar vi atunci cana sam darade că va mudarena-ame.

1) LE MANUȘA LE DEVLESCHE CHERENAS PARTEA ANDA SA CODOI NAȚIUNEA

Andel puraimata, o poporo le Iehovasco sas iech corcori națiunea – o Israelo. O Iehova dichelas le israelițen sar leschi „cuci proprietatea mașcar sea le popoarea”. (Ex. 19:5) Vo dea-le iech anumime than cai te beșen. Cadea că, cana phenelas le israelițenghe te jian ando războio contra aver națiuni, cadala ci trebunas te maren-pe contra codola cai sas-len sea codoi religia sar len sau te mudaren-le. *

Aghies, ando poporo le Iehovasco si manușa cai aven „anda sea-l națiuni, triburi, thema hai șiba”. (Rev. 7:9) Dacă le slujitori le Devlesche jianas co războio, von trebunas te maren-pe vi  contra lenghe phrala ando pachiamos hai chiar te mudaren-pe iech averes.

2) LE ISRAELIȚI MARENAS-PE ANDEL RĂZBOAIA CANA PHENELAS LENGHE O IEHOVA

Andel puraimata, o Iehova phenelas cana hai sostar trebulas le israeliți te maren-pe. Sar exemplo, vo mechlea le israelițen te maren-pe contra le canaaniți caște sicavel peschi cris, anda codoia că cadala anenas închinarea ca le demoni, cherenas imoralitatea sexualo lajiavuni hai ritualuri ande save mudarenas le șiavorren. O Iehova poruncisardea le israelițenghe te chosen le canaanițen anda o them cai phendea că va dela-les lenghe caște na aven athade vi von catar le buchia nasul cai cherenas-le cadala. (Lev. 18:24, 25) Pala so le israeliți șiute-pe te beșen ando Them Promiso, o Del mechlea-le poiechdata te phiraven războaia caște ferin-pe catar le dușmani. (2 Sam. 5:17-25) Cu sea cadala, o Iehova ci mechlea-le niciechdata te astaren iech războio pala pengo șăro. Cana cherenas cadaia, butivar, le buchia ci înclenas mișto. (Num. 14:41-45; 2 Cron. 35:20-24)

Aghies, o Iehova ci phenel le manușenghe te jian co războio. Le națiuni maren-pe caște roden penghe interesea, na caște cheren so camel o Del. Von cheren războaia caște avel-le mai but than, mai but love sau te roden te sicaven iech ideea politico. Tha so daisaras te phenas anda codola cai phenen că maren-pe ando anav le Devlesco caște ferin penghi religia sau caște mudaren le dușmanen le Devlesche? O Iehova va ferila codolen cai anen lesche închinarea hai va distrugila pesche dușamanen ando viitorii, co Armaghedono. (Rev. 16:14, 16) Ande codo războio, i armata le Devleschi va avela cărdi numai anda creaturi spiritualo, na anda lesche închinători pa i phuv. (Rev. 19:11-15)

3) LE ISRAELIȚI CI MUDARENAS CODOLEN CAI SICAVENAS PACHIAMOS ANDO IEHOVA

Andel puraimata, i armata israelito ci mudarelas codolen cai sicavenas pachiamos ando Del hai mudarenas numai codolen cai, pala i cris le Iehovaschi, meritinas cadaia. Sar exemplo, chiar cana o Iehova poruncisardea te avel distrugime o Ierihono, le israeliți mechle andi viața chichivan, sar  avelas i Rahav hai lachi familia. Von cărde cadaia, anda codoia că i Rahav sicadea pachiamos ando Iehova. (Ios. 2:9-16; 6:16, 17) Mai târzio, sea o foro Gabaon scăpisardea catar i distrugerea anda codoia că le gabaoniți sicade dar sfânto caring o Del. (Ios. 9:3-9, 17-19)

Aghies, le națiuni cai sile ando războio ci mechen andi viața codolen cai sicaven pachiamos. Hai, poiechdata, manușa nedoșale sile mudarde ande cadal marimata.

4) LE ISRAELIȚI TREBUNAS TE ÎNCĂREN LE REGULI CĂRDE LE DEVLESTAR ANDA O RĂZBOIO

Andel puraimata, o Iehova manghelas catar le soldați israeliți te maren-pe pala le reguli cărde lestar. Sar exemplo, o Del phendea lenghe că poiechdata, angla so te maren-pe contra iech foro, ‘te cheren prinjiande le condiții anda i pacea’. (Deut. 20:10) Sa cadea, o Iehova camelas ca ande le tabere cai beșenas le soldați israeliți te încăren-pe le bare norme anda o ujimos fizico hai moralo. (Deut. 23:9-14) Le soldați anda le armate le națiunenghe de pașa lende, butivar lenas zuralimaia le jiuvlean anda le thana cai lenas-le tela pengo zuralimos caște soven lența. Tha o Iehova phendea claro le isrelițenghe te na cheren cadai buchi. Mai but, caște daștin te len penghe rromnia anda le le jiuvlea astarde, trebulas te nachel iech șion de cana line o foro tela pengo zuralimos. (Deut. 21:10-13)

Aghies, le mai but thema cărde acorduri internaționalo ande soste priveal chichiva reguli anda o războio. Chiar cana cadala trebunas te ferin le manușen, butivar cadal reguli sile uștarde.

5) O DEL MARDEA-PE ANDA LESCHI NAȚIUNEA

Andel puraimata, O Iehova mardea-pe andal israeliți, hai butivar cărdea miracolea ca len te avel-le i victoria. Te gândisaras-ame, sar exemplo, sar ajutisardea o Iehova le israelițen te peraven o foro Ierihon. Cadea sar phendea o Iehova, cana le israeliți „dine iech cingarimos zuralo anda marimos, o zido pelea tele ca i phuv”, cadea că von daisarde te len mai ușoro o foro tela pengo zuralimos. (Ios. 6:20) O del mardea-pe andal israeliți vi ande iech marimos contra le amoriți. I Biblia phenel: „O Iehova cărdea te peren opral lende bare bara pahosche anda o cerii . . . Mai but, codola cai mule catar o baro pahos sas-le mai but sar codola saven mudarde-le le israeliți la sabiaia”. (Ios. 10:6-11)

LE CIACE CREȘTINI RODEN I PACEA

Cadea sar dichleam, mașcar amari situația hai le israelițenghi andal puraimata si bare diferențea. Tha cadala ci si le corcore motivea sostar amen ci las partea ca le războaia. Si vi aver. Sar exemplo, O Del phendea de mai anglal, că, andel ghiesa de palal, codola sicade lestar „ci va mai sichiona o războio”, cadea că nici ci len partea leste. (Is. 2:2-4) Mai but, o Cristos phendea că lesche discipoli ‘ci avenas te cheren partea andai lumea’. (Ioan 15:19) Cadea că, von ci hamisaren-pe andel marimata la lumeache.

O Cristos zuriardea pesche continuatoren te cheren mai but sar cadichi. Vo sicadea-le te duriaren pendar le atitudini cai daștinas te îngăren ca ura ando ilo, holi hai războio. (Mat. 5:21, 22) Sa cadea, sicadea-le te „cheren pacea” hai te iubin penghe dușmanen. (Mat. 5:9, 44)

Tha sar daisaras te rodas i pacea fiesavo anda amende? Si claro, că ci camas te șioas-ame ande niciech felo războio. Tha simțosaras sa cadea cana ande amaro ilo si vroiech țâra holi anda varecaste andai congregația? Te das sea amari zor te țârdas avri anda amende orisavo sentimento sar cado! (Iac. 4:1, 11)

Ando than te șioas-ame andel marimata cai si mașcar le națiuni, amen rodas i pacea hai sicavas iubirea mașcar amende. (Ioan 13:34, 35) Te avas hotărâme te așias neutri, ando timpo so abia ajucăras o ghies cana o Iehova va chosela le războaia anda sea o timpo! (Ps. 46:9)