Lipfumelo—Tsrhamela Ledzri Hi Nyikaka Ntamu
LIPFUMELO dzri ni ntamu lowukulu. Hi xikomiso, nambi leswi Sathana a djulaka ku hi dlaya hi tlhelo dzra moya, lipfumelo dzri hi pfuna ku ‘tima . . . a mintumbana hinkwayu lemi pfuzraka ya nala’. (Ef 6:16) Hi lipfumelo, hi nga kota ku langusana ni swikazratu leswi fanaka ni tinhava. Yesu a byele vadondzrisiwa vakwe a ku: ‘Loko fanga n’wi ni ku pfumela loku dzringanaka ni nhleke ya sinapi, afa n’wi nga byela nhava leyi, n’wi ku: Zruzrela lahaya! Ifa yi nga zruzra.’ (Mt 17:20) Leswi lipfumelo dzri nga kotaka ku hi nyika ntamu hi tlhelo dzra moya, i swa hombe leswaku hi kambisisa swivutiso leswi: I yini lipfumelo? Xana leswi hi nga na swone a mbilwini swi nga dzri khumbisa kuyini lipfumelo dzrezru? Xana hi nga dzri yengetelisa kuyini lipfumelo? Nakone hi fanela ku kombisa lipfumelo ka mani?—Ro 4:3.
I YINI LIPFUMELO?
Lipfumelo a dzri gameli ka ku pfumela leswi Bibele dzri swi dondzrisaka ntsena, hikusa nambi ‘mademona ma pfumela [leswaku Xikwembu Nkulukumba a kone], ma zruzrumela’. (Yk 2:19) Kutani ke, i yini lipfumelo?
Bibele dzri tlhamuxela lipfumelo hi swiyenge swibidzri. Xa ku sungula, Lipfumelo ‘i xitiyiso xa leswi laviseliwaka’. (Hb 11:1a) Loko u ni lipfumelo, a wu ganaganeki leswaku hinkwaswu leswi Yehovha a swi hlayaka i ntiyiso nakone swi ta hetiseka. Hi xikombiso, Yehovha a byele va-Israyele leswi: ‘Loko n’wi nga swi kota ku dlaya xipfumelelano xanga ni nhlikanhi ni xipfumelelano xanga ni vusiku, lakakuva ku nga ha ti va na nhlikanhi ni vusiku a minkameni ya swone; lanu-ke a xipfumelelano xanga na Davhida, nandzra wanga, xi nga dlawa.’ (Yr 33:20, 21) Xana u sama u txhava leswaku siku dzrin’wana a dambu dzri nga tsrhika dzri nga humeleli a tilweni lakakuva dzri nga ha peli dzri tlhela dzri xa? Ha kunene a wu na ku txhava. Hikusa, ku ni milawu ya ntumbuluku leyi yentxaka misava yi zrendzrelekela dambu a mbangwini wa yone. Leswi u dumbaka milawu ya ntumbuluku, xana a wu nga fanelanga ku dumba leswaku Muvumbi wa yone a nga kota ku hetisisa swidumbiso leswi a swi yentxeka? Hakunene a wu fanela ku mu dumba!—Eza 55:10, 11; Mt 5:18.
Xa wubidzri, lipfumelo i ‘xikholwiso xa mintxhumu lemi nga voniwikikiki’. Bibele dzri li lipfumelo i ‘xikholwiso xa mintxhumu’ kumbe ‘wumboni lebyi kholwisaka’ bya mintxhumu leyi swi nga kotekiki ku yi vona hi tihlo, kambe yi nga ya hakakunene. (Hb 11:1b) Hi ndlela yini? A hi nge ntsrongwana wa kukazri a ku vutisa leswi: ‘U swi tivisa kuyini leswaku a moya wu kone?’ Nambi leswi u nga samikiki u vona moya, kambe swi nga yentxeka a wu ta mu pfuna ku vona wumboni bya leswaku wu kone—ku hefemula, leswi moya wu swi yentxaka ni swin’wana. Loko wumboni lebyi u mu nyikaka byone byi kholwisa ntsrongwana lweyo, yene a sungula ku pfumela leswaku moya wu kone, nambi leswi a nga samangakiki a wu vona. Hi la ku fanaka, lipfumelo dzri seketeliwa ka wumboni lebyi dumbekaka.—Ro 1:20.
LIPFUMELO BYI PATSRA MBILU
Leswi lipfumelo dzri seketeliwaka hi wumboni, akuva mhunu a va ni lipfumelo a fanela ku zranga a ‘tlhasa ku tiveni ka xihlayelamfuzri’. (1Tm 2:4) Kambe leswo a swi yanelanga. Mupostola Pawulo a tsrale leswi: ‘A mhunu a pfumela hi mbilu.’ (Ro 10:10) A mhunu a nga fanelanga a pfumela ka ntiyiso ntsena kambe a fanela ku wu bekela lisima. Kova ntsrhaku ka leswo ntsena a taka susumeteleka ku va ni lipfumelo, leswi liki, a hanya hi ku fambisana ni xihlayelamfuzri. (Yk 2:20) Nambi loko ku ni wumboni lebyi kholwisaka, mhunu lweyi a nga xi tlangeliki xihlayelamfuzri hi mbilu hinkwayu a nga ha yala ku tsrhika mintxhumu leyi a a yi pfumela nakone a nga ha tiyimelela leswaku a hanya hi ku ya hi ku navela kwakwe ka nyama. (2Pe 3:3, 4; Yd 18) Leswi hi swone swi yentxiki leswaku a minkameni ya Bibele, ku nga vi hinkwavu lava voniki mahlolwana va kombisiki lipfumelo. (Tin 14:11; Yh 12:37) Moya wa ku xwenga wa Xikwembu Nkulukumba wu kulisa lipfumelo ka vhanu lava nga ni timbilu leti zrandzraka xihlayelamfuzri hi mbilu hinkwayu ntsena.—Ga 5:22; 2Te 2:10, 11.
LESWI PFUNIKI DAVHIDA KU VA NI LIPFUMELO LEDZRI TIYIKI
Ka swikombiso swinyingi swa vhanu lava kombisiki lipfumelo dzrikulu hi kuma xikombiso xa Hosi Davhida. (Hb 11:32, 33) Nambitanu, a hi hinkwavu ka ndangu wa Davhida lava kombisiki lipfumelo dzra ku fana ni dzrakwe. Vona xikombiso xa Eliyabe, makwavu lwenkulu wa Davhida. Loko Goliyadi a yeyise vhanu va Xikwembu Nkulukumba, Davhida a kazrateke ngopfu. Kambe Eliyabe, a kombise leswaku a a nga na lipfumelo hi ku hlundzrukela Davhida a a hlaya leswaku a a bihe mbilu. (1Sa 17:26-28) A nga kone mhunu lweyi a pswaliwaka na a li ni lipfumelo kumbe a dzri kumaka ka vapswele vakwe, xileswo Davhida a a ni lipfumelo hi kola ka wunghanu lebyi a a li na byone na Xikwembu Nkulukumba.
Ka Amapsalma 27, Davhida a hi byela leswi mu pfuniki ku va ni lipfumelo ledzri tiyiki. (Ndzrimana 1) Davhida a a yanakanyisisa hi leswi a kumaniki na swone khale ni leswi Yehovha a mu pfunisiki xiswone ku lwisana ni valala vakwe. (Tindzrimana 2, 3) Yene a a nyika lisima swinene malulamiselo ya ku gandzrela Yehovha. (Ndzrimana 4) Davhida a a zrandzra ku ya a tabernakeleni ni vapfumeli-kulobye leswaku va ya gandzrela Xikwembu Nkulukumba. (Ndzrimana 6) Nkama hinkwawu a a tsrutsrumela ka Yehovha hi xikhongoto. (Tindzrimana 7, 8) Handle ka leswo, Davhida a a djula ku dondzrisiwa ndlela ya Yehovha. (Ndzrimana 11) A tsrhamela ledzro a dzri li dzra lisima swinene ka Davhida lakakuva a hlaye leswaku loko a o kala a nge na lipfumelo a a nge ti swi kota ku tiyisela.—Ndzrimana 13.
NDLELA LEYI U NGA TIYISAKA LIPFUMELO DZRAKU HA YONE
Na wene u nga va ni lipfumelo dzra ku fana ni dzra Davhida. Hi ku yetisela leswi a khaneliki ha swone ka Amapsalma 27. Leswi lipfumelo dzri seketeliwaka a ku tiveni ka xihlayelamfuzri, loko u ya u dondzra Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba ni mabuku lama seketeliwaka a Bibeleni, swi ta ku nabyalela ku va ni tsrhamela ledzri, ledzri hambaka xiyenge xa mhandzru wa moya wa ku xwenga wa Xikwembu Nkulukumba. (Ps 1:2, 3) Tinyike nkama wa ku yanakanyisisa loko u dondzra. Loko u yanakanyisisa hi leswi u swi dondzraka, mbilu yaku yi ta tala hi ku tlangela Yehovha. Loko u mu tlangela ngopfu Yehovha, ku ta yengeteleka ku navela kwaku ka ku kombisa lipfumelo ka yene hi ku mu gandzrela a mintlhanganwini ya bandla ni ku vulavula ni van’wana hi dumbo ledzri u nga nadzru. (Hb 10:23-25) Nakambe, hi kombisa lipfumelo loko hi ‘khongota hi minkama hinkwayu hi nga kazrali’. (Lk 18:1-8) Kutani, ‘u nga kalute ku khongota’ ka Yehovha, na u dumba leswaku ‘a zron’wa ha wene’. (1Te 5:17; 1Pe 5:7) Lipfumelo dzri hi susumetela ku yentxa xa kukazri, nakone swiyentxo swezru, na swone, swi hi tiyisa lipfumelo.—Yk 2:22.
KOMBISA LIPFUMELO KA YESU
A wusikwini bya wugamu na a nga si fa, Yesu a hlaye leswi ka vadondzrisiwa vakwe: ‘Pfumelani ku Xikwembu Nkulukumba, n’wi pfumela ni le ku mine.’ (Yh 14:1) Hi fanela ku kombisa lipfumelo ku nge ka Yehovha ntsena kambe ni le ka Yesu. U nga kombisisa kuyini lipfumelo ka Yesu? A hi voneni tindlela tizrazru.
Ya ku sungula, vona tizrulo swanga xihananu lexi Xikwembu Nkulukumba a ku nyikiki hi ku kongoma. Mupostola Pawulo a te: ‘[Ndzri] hanya hi ku pfumela, loku nga ku N’wana wa Xikwembu Nkulukumba, lwa nga ndzri zrandzra a va a tinyiketa ha mine.’ (Ga 2:20) Loko u kombisa lipfumelo ka Yesu, u kholwa hi ku tiyiseka leswaku tizrulo dzri nga ku pfuna, dzri yentxa leswaku u dzrivaleliwa swidoho, dzri ku nyika dumbo dzra wutomi lebyi nga helikiki, nakone i xikombiso lexikulu xa leswaku Xikwembu Nkulukumba awa ku zrandzra. (Ro 8:32, 38, 39; Ef 1:7) Swi ta ku pfuna ku kala u nga tsrhameli ku titwa nandzru kumbe na u nge wa ntxhumu.—2Te 2:16, 17.
Ya wubidzri, tsrhindzrekela ka Yehovha hi xikhongoto hi ku tiseketela hi xitlhavelo xa Yesu. Hi kola ka tizrulo, hi nga khongota ka Yehovha ‘hi vuzrena . . . akuva hi nyikiwa lizrezre hi kuma timpswalu ku hi pfuna a nkameni lowu fanekelaka’. (Hb 4:15, 16; 10:19-22) Xikhongoto xi tiyisa ku tiyimisela kwezru ka ku yala ku hluliwa hi xidoho.—Lk 22:40.
Ya wuzrazru, yingiseta Yesu. Mupostola Yohane a tsrale leswi: ‘Lweyi a pfumelaka ku N’wana, a na ni vutomi lebyi nga gamikiki; kambe lweyi a yalaka N’wana, a nga voni vutomi, kambe a mahlundzru ya Xikwembu Nkulukumba ma tsrhami a henhla kwakwe.’ (Yh 3:36) Xiya leswaku Yohane a hambanise ku kombisa lipfumelo ni ku kala ku yingiseta. Xileswo, u kombisa lipfumelo ka Yesu loko u mu yingiseta. U yingiseta Yesu hi ku landzra ‘a nawu wa Kriste’, hi leswaku, hinkwaswu leswi a swi dondzrisiki ni ku swi leleta. (Ga 6:2) U tlhela u yingiseta Yesu hi ku pfumela nkongomiso lowu a wu nyikelaka hi ku tizrisa ‘a nandzra lwe wa ku dumbeka ni ku tlhazriha’. (Mt 24:45) Hi ku yingiseta Yesu, u ta va ni ntamu wa ku tiyisela nambi loko u kumana ni swikazratu swa ku fana ni swidzedze.—Lk 6:47, 48.
‘TIYAKANI A VUPFUMELINI BYENU LEBYA KU XWENGA NGOPFU’
Siku dzrin’wana, ku te mhunu a ta ta bandlukana ka Yesu, a ku: ‘Ndzra pfumela, ndzri pfune a ku kaleni ka ku pfumela kwanga.’ (Mr 9:24) A a ni mpimo wa kukazri wa lipfumelo, kambe wanuna lweyi hi ku titsrongahata a pfumelile leswaku a a ha vilela lipfumelo ledzri yengetelekiki. Ku fana na yene, hinkwezru hi ta va ni swiyimu leswi ka swone swi taka djula hi kombisa lipfumelo ledzri yengetelekiki. Nakone hinkwezru hi nga tiyisa lipfumelo dzrezru na ke he swoswi. Hi laha hi swi voniki ha kone, hi tiyisa lipfumelo dzrezru loko hi dondzra Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba hi va hi yanakanyisisa ha dzrone, leswi swi taka hi yengetela ku tlangela kwezru Yehovha. Handle ka leswo, lipfumelo dzrezru dzri ta tiya loko hi gandzrela Yehovha kun’we ni vapfumeli-kulozri, hi twalisa dumbo dzrezru a livaleni, hi va hi tsrhama hi ku khongota. Ku tlula kolanu, loko hi tiyisa lipfumelo dzrezru, hi yamukela hakelo ledzrikulu swinene. Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba dzra hi tsratsriya dzri ku: ‘Vazrandzriwa, tiyakani a vupfumelini byenu lebya ku xwenga ngopfu . . . . Tibekisani a lizrandzrwini la Xikwembu Nkulukumba.’—Yd 20, 21.