‘ONASOA
Tei ka ma ‘on Tēet Mȧür ma Kikia ka ‘is Kat Pora la Räe Sin ‘e Avat ne Famori Ala E?
TEI ka famori ma ‘at se alal het ne ‘is kat pora la räe sin? Famör ma‘oi pạu aier‘ȧk ne ma ‘on tēet mȧür ‘e ‘isa ka ‘is kat pora la räe sin. Ma ‘e avat ne le‘et ala e, iris ‘ea ne tēet ne ‘is kat pora la räe sin roua for ta. Muạ‘ạkiag tape‘ ta forȧs ofrạu, tä ‘on‘on famör ma‘oi ferehit ‘e avat ne iris ‘inea e ne Puk Ha‘a kat ‘ea ra te te‘is. Tes tä ‘is pola rak ‘e filo‘ hete‘ ‘e avat ne ‘is sạkiro e se te ne fȧ‘ ‘e Fäeag on ‘Ạitu?
‘ON GARUE‘ẠKIAG NE NE‘PHESH MA PSY·KHE‘ ‘E LALOAG NE PUK HA‘A
Kop ma ‘äe la ‘inea ne ti‘ ne Puk Ha‘a fȧ‘ mumuạ ‘e fäeag Hiperiu ta ma fäeag Kirik ta. ‘E av ‘e ‘on rerege iạ a‘mou höl‘ạkim ‘e Puk Ha‘ Rotuạm heta tape‘ma ‘e fäeag Hiperiu ta ne´phesh ma fäeag Kirik ta psy·khe´ la “‘ata.” Höl‘ȧk ne fäeag he ruạ ‘i kat noj ra. ‘On fuạg ne fäeag he ruạ ‘i ‘eake tatạu se ‘ata. Tä ‘on‘on Puk Ha‘ Rotuạm heta höl‘ạkia fäeag heta ne´phesh ma psy·khe´ la “famör,” “tē mȧür,” “mạnmạnu” ma “mạuri.” Fäeag he ruạ ‘i ne´phesh ma psy·khe´ räe a‘ 800 ‘e laloag ne Puk Ha‘a ma iriạ hün‘ȧk a‘ti‘ se (1) famori, (2) mạnmạnu, (3) mȧür ‘on famori ne mạnmạnu. ‘Is la ‘io se ut ne puk ‘e ‘on rerege ne kel‘ạkim te ‘i.
Famori. “‘E terȧn ‘on Noa,…famör heuạ—le‘ vạl ‘esea [psy·khe´]…tä a‘mȧür‘ȧk ‘e uạn ne tạnu.” (1 Pita 3:20) Fäeag Kirik ta ne a‘es‘ao‘ȧk ‘e te‘ psy·khe´ hün‘ȧk se iris famör vạl—Noa ma ‘on hạina, ‘on le‘ folu ma ‘oris hạina. Iạ fȧ‘ ‘e Sại‘ạkiga 16:16 ta, fäeag fas‘ạkit se lelea‘ ‘Isireli hün se ‘oris la fakput ne manại ta. Te ne ‘ea se irisa: “Au la fakfakputum la famorit ma la pō tē la tau ma ‘on la ‘ā…la hạitạuag ma ‘on ma‘oi ne lelea‘ [ne´phesh] ne noh ‘e ‘oris ri läe tūtū.” ‘On ti‘ ne manạit ne la fakputum la tatạu se ti‘ ne famör ne täe ‘e kạunohoag tutu. Te‘is ut ne puk ‘e ‘on rerege ne sui‘ạkia fäeag heta ne´phesh ma psy·khe´ ne hün‘ȧk se famori: Kamataga 46:18; Josua 11:11; Garue 27:37; ma Roma 13:1.
Mạnmạnu. ‘Is la hat se tē ne fup‘ạki ne fȧ‘ ‘e Puk Ha‘a: “‘Aitu ‘eag, Tē mȧür [ne´phesh] ma‘oi a‘mamạr ‘ie la fupum ‘e te‘ ne tạnu, ka mạnmạn ferfer la fer ‘e rer ne rȧn te‘ ‘e mȧl ne ar ne lạgi. Ma ‘Ạitu ‘eag, Tē mȧür [ne´phesh] ‘ie la fup ‘e hanua tape‘ma, la fakma se ‘oris kạinag tūtū: mạnmạn lā hap häk rat, ma tē ne vatvat ne jijij, ma mạnmạn tauvao, la fakma se ‘oris kạinag tūtū. Ma tā sokoan la tape‘.” (Kamataga 1:20, 24) ‘E ut ne puk te‘isi, fäeag Hiperiu ta ne´phesh ‘ea se tē mȧür ‘atakoa la fakse i‘a, mạnmạn haga, ma mạnmạn tạuvao—Iạ hün‘ȧk tape‘ma se mạnmạn ferfere ma mạnmạn ne tör sio, fäeag hete‘ ne´phesh ne kel‘ȧk ‘e Kamataga 9:10; Foh ne Rạu‘ifi 11:46; ma Hatag ne Famori 31:28.
Mȧür ‘on famorit. ‘E av ‘e ‘on rerege, fäeag hete‘ ne´phesh ma psy·khe´ a‘tatạu‘ȧk se mȧür ‘on famori. Jihova ‘eag se Mosese: “Nōn-o ka ‘äe la hat‘ia lelea‘ ‘on Isireli iris ne tau la hata, ma le‘et ma la nā tē se Jihova, la tög ne ‘on mạuri [ne´phesh].” (Sại‘ạkiga 30:12) A‘häe tape‘ma se fäeag ‘on Jisu: “Gou huȧ‘ lelei ta. Huȧ‘ lelei ta nā‘ia ‘on mạuri [psy·khe´] ‘e rēko sipi.” (Jone 10:11) Jisu na‘ia ‘on [psy·khe´], ne ‘on mạuri, ‘e reko iris famori. ‘E ut ne puk he his ‘i, ‘is ‘inea a‘taf pạu ne fäeag he ruạ ‘i ne´phesh ma psy·khe´ a‘tatạu‘ȧk se mȧür ‘on famori. ‘Äe la räe se kel‘ạkiạg ma‘oi hoi‘ȧk ‘e ut ne puk ‘i, hün se ne´phesh ma psy·khe´: Jope 6:11; Mataio10:39; ma Jone 15:13.
‘E avat ne ‘is sạkior se Puk Ha‘a, ‘is pola aier‘ȧk ne kat ‘es ra ta utut iạ a‘es‘ao‘ȧk ne´phesh ma psy·khe´ la a‘tatạu‘ạkia se ta tēet ne mȧür ma kikia ma kat ‘es a‘ofiget ra ne kat pora la al. Ka, tes tä ‘ata, ma ‘is la sạkior tapen se fäeag hete‘?
‘ON A‘ES‘AO‘ẠKIAG NE RU‘ACH MA PNEU‘MA ‘E PUK HA‘A
Kop ma ‘is ‘inea ne Puk Ha‘a fȧ‘ ‘e fäeag Hiperiu ta, fäeag hete‘ ru‘ach ma fäeag Kirik heta pneu‘ma la a‘tatạu‘ạkia se ne‘ne‘ ne mȧür ta ne täe ‘e te‘ ne tē mȧür ‘atakoa ne rȧnte‘. La salag ‘esea ma te hete‘, Puk Ha‘ Rotuạm heta a‘mou sui‘ȧk ru‘ach ma pneu‘ma la “‘ata”, “ragi” ne rȧg ne mạuri. ‘On kel‘ạkiag heta tä rak‘ạkim ‘e Jemesa 2:26 ne ‘eag: “‘Äna fak ma ne ‘ot foro atia kepoi ka ia kat ‘es ‘atat [pneu‘ma] ra.” Tape‘ma se Luke 8:55 ‘eag: “Ma ‘on ‘ata [pneu‘ma] ho‘im, ma ia fū mij se‘.” Ma ‘e Salamo 104:29 ‘ea: “‘Äe [Jihova] toak‘ȧk se ma ‘oris rạgi [ru‘ach], ma iris al ma par‘ia.” ‘Is pola räe se ut ne puk he his ‘e ru‘ach ma pneu‘ma, iria a‘tatạu‘ȧk se tēet ne ruerue‘ạkia for ta. Kepoi ka kat ‘es ra ‘e ru‘ach ma pneu‘ma ma for ta la al. Rȧg heta iạ tä hün‘ȧk se ne‘ne‘ ne mȧür ta ne täe ‘e famori ne mạnmạnu. ‘Is pola aier‘ȧk te te‘ ‘e reko fäeag ne ‘Ạitu ‘ea hün se hoi ta ‘e av ‘on Noa: “Ma gou—gou täla a‘hele‘umea ta hoit se rȧn te‘, la malol‘ȧk la öf ‘e fȧn lạgi te‘ ne tē ‘es tiok ‘atakoa ne ma ‘oris rȧg ne mạuri [ru‘ach].” (Kamataga 6:17; 7:15, 22) Tes ta “‘at” heta? Iạ ta ne‘ne‘ het ne ‘is kat pora la räe sin ne re te‘ ne te mȧür ‘atakoa la ruerue ne a‘mou ‘ea ‘e av ‘e ‘on rerege la “rȧg” heta.
For ta nono ka kat ‘es ‘atat ra ma iạ kat ‘es‘ao ra la fakse retio heta, iạ kat ‘es‘ao ra kepoi ka kat ‘es meret ra la re‘ia la pola tō. Ma ‘os la tafat se tekäe hete‘ ‘is la re a‘häe se retio het ne la‘ ‘e hạfu. ‘E avat ne ‘äe na hạf se retio mea‘mea‘ het, mer ta ne nono ‘e hạf heta pola re la retio heta la mȧür ne la tō. Kepoi ka kat ‘es hạf ra, ma retio heta la fakse al ma kat pora la tō. Tape‘ma se retio heta ne ‘ut‘ȧk vạhia ‘e mer ta, iạ kal tō ra. Te ‘eseat ma se ‘os foro, iạ kal pora la mȧür ne garue, kepoi ka kat ‘es ‘atat ra, ne ne‘ne‘ ne mȧür ta. Ma tape‘ma se ‘at heta ne ‘ea [ru‘ach ne pneu‘ma] iạ fakse mer ta, po ‘e iạ kat ‘inea ra ta tēet ma kat pora la re a‘häe. Iạ ‘eake te mạurit. ‘I, ka kepoi ka kat ‘es ‘at ra, ne rȧg ne mạuri, ma ‘is la al ma hö‘ se kefkef ne pear ta la fakma ne ia ne fạ‘ia salam ta ‘ea vạhia.
‘Is famori la al ma Le‘ Marag Ta 12:7 ta ‘eag: “‘Os foro täla hö‘ se kefkef ne pear ta, ma rȧg ne mȧür heta [ru‘ach] täla hö‘ se ‘Ạitu ne nā sio se ‘isag.” ‘E avat ne ‘at heta ne ne‘ne‘ ne mȧür heta ofien ma for ta la al ma ho‘ien se utut ne iạ fup‘ạkim—pear ta. Ka tēet ne tör se‘ ne‘ne‘ ne mȧür heta ne täla ho‘ien se utut ne iạ fup‘ạkim—iạ ‘Ạitu. (Jope 34:14, 15; Salamo 36:9) Ma ‘on fuạga rȧg ne mȧür heta kat hö‘ ra se lạgi. Famör ta la al, ma ‘on la fu‘ȧk hoi‘ạki täe kikia ‘e Jihova ‘Ạitu. ‘Is la pola ‘ea ne ‘on mạuri täe kikia ‘e si‘ ‘on ‘Ạitu. Ne‘ne‘ ‘on ‘Ạitu täla pola na hoi‘ȧk se iạ ne ala, ‘at het, ne ne‘ne‘ ne mȧür ta la iạ la pola mȧür hoi‘ȧk.
Iạ te ne hö‘ furmariet se ‘isa la ‘inea ne te‘is tēet ne ‘Ạitu la re se te‘ ne iris ‘atakoa ne “täe ‘e fȧmuạg ne a‘häe‘akiga.” Iạ la a‘häe‘ȧk iris la fakma ne iạ ‘ea vạhia. (Jone 5:28, 29, NW) ‘E av ne fū hoi‘ạkiag ta, ‘Ạitu täla ososia ta for fo‘out se iris ne la fu‘ȧk hoi‘ȧk se‘ea ‘e fạmuạg ne a‘häe‘ạkiga, ma iạ la a‘mȧür iris ‘e ‘on nāag se irisa ‘ata, ne ne‘ne‘ ne mȧür ta. Kotä la ma av ‘oaf‘oaf tape‘it, ne tapen?
Kepoi ka ‘äe pa ‘inea te hoi‘ȧk hün se fäeag Hiperiu ta ma Kirik ta ne´phesh ma psy·khe´ tape‘ma se ru‘ach ma pneu‘ma ma ‘on a‘es‘ao‘ạkiag heta ‘e Puk Ha‘a, ‘äe la räe ne iạ la ‘es‘ao pạu se ‘äeag puk mea‘mea‘ hete‘ What Happens to Us When We Die? ma ‘e rạupeap 375-84 ne puk hete‘ Reasoning From the Scriptures ne Jihova Uetnes ta fạ‘i.
