1. (a) Ndi munjira ipi Yefite na Yana akhali na maonero mabodzi ene? (Onani pithundzithundzi pyakutoma.) (b) Ndi mibvundzo ipi inafuna kutawirwa mu nsolo uno?

YEFITE akhali ntsogoleri na nyankhondo wacipapo. Yana akhali nkazi wakucepeseka wakuti akhatsalakana mamunace na mabasa a panyumba. Onsene akhalambira Yahova. Mbwenye iwo acita pinthu pyakulandana. Yefite na Yana apikira Yahova, mbakwanirisa mapikiro awo mwakukhulupirika. Iwo ndi pitsandzo pyadidi kwa amuna na akazi lero akuti asasankhula kupikira Yahova. Cincino tendeni tidinge matawiro a mibvundzo mitatu: Kodi pikiro ninji? Thangwi yanji mphyakufunika kakamwe kupikira Mulungu? Tinapfundzanji kubulukira ku citsandzo ca Yefite na Yana?

2, 3. (a) Kodi pikiro ninji? (b) Bhibhlya isalonganji thangwi ya kupikira kuna Mulungu?

² M’Bhibhlya, pikiro ndi cinthu cakufunika kakamwe cinacita munthu kuna Mulungu. Mwacitsandzo, panango munthu anapikira Yahova kuti anadzancitira pinthu pinango, kupereka muoni, kucita ntundu unango wa basa peno kucalira pinthu pinango. Pikiro isacitwa mukuphatisira ufulu wakusankhula.  Pontho nee isafunika kucitwa mwakukakamizwa. Mbwenye munthu anasankhula kuicita, Yahova asaona pikiro yace ninga yakufunika kakamwe yakuti asafunika kuilemedza na kuikwanirisa. M’Bhibhlya, pikiro ndi ninga dumbiro yakufunika kakamwe. Dumbiro ndi mafala akuti munthu asaaphatisira toera kucita cinthu peno nkhabe. (Genesi 14:22, 23; Ahebere 6:16, 17) Kodi Bhibhlya isalonganji thangwi ya mapikiro akufunika kakamwe anacita ife kuna Mulungu?

³ Mwambo wa Mose ukhalonga kuti munthu angacita pikiro kuna Yahova, ‘nee akhafunika kukhonda kwanirisa mafalace. Akhafunika kukwanirisa pinthu pyonsene pidalonga iye.’ (Numero 30:3) Salomoni alemba: ‘Mphyadidi kukhonda kupikira cinthu, kupita kupikira mbukhonda kucicita.’ (Koelete 5:4) Yezu apfundzisa kufunika kwa kunyerezera mwadidi mbatidzati kucita pikiro kuna Mulungu mukulonga: ‘Leka kudumbira pya uthambi, mbwenye cita kuna Yahova pidadumbira iwe.’—Mateo 5:33.

4. (a) Thangwi yanji munthu asafunika kunyerezera mwadidi mbadzati kucita pikiro kuna Mulungu? (b) Kodi tisafuna kupfundzanji thangwi ya Yefite na Yana?

⁴ Natenepa tisafunika kunyerezera mwadidi mbatidzati kucita pikiro kuna Yahova. Njira inatsalakana ife mapikiro athu isakhuya uxamwali wathu na iye. Dhavidhi apangiza pyenepi pakweca mudabvundza iye: ‘Mbani anadzakwira pa phiri ya Yahova? Mbani anadzapita n’nyumba mwace?’ Buluka penepo iye atawira mukulonga kuti Yahova asatawira munthu onsene anakhonda ‘kupikira pa pezi.’ (Masalmo 24:3, 4) Ninji pidapikira Yefite na Yana? Kodi pikhali pyakukhonda nentsa kukwanirisa mapikiro awo?

5. Kodi Yefite apikiranji? Mphapo ninji pidacitika?

⁵ Yefite apikira Yahova pikhafuna iye kumenya nkhondo na Amonita. Dzindza ineyi ikhali anyamalwa a mbumba ya Mulungu. (Atongi 10:7-9) Yefite adembetera Yahova toera amphedze kuwina mukulonga: ‘Mungandipasa m’manja mwanga Amonita, ule wakutoma anabuluka pa nsuwo wa nyumba yanga mbagumanikana na ine, anadzakhala wa Yahova.’ Mulungu atawira phembero ya Yefite mbamphedza toera kuwina nkhondo. Pidabwerera iye kunyumba, mwanace wapantima abuluka kunja toera kugumanikana naye. Mwana unoyu ndiye akhafuna kukhala ‘wa Yahova.’ (Atongi 11:30-34) Kodi pyenepi pikhabvekanji kwa mwanace?

6. (a) Thangwi yanji pikhali pyakunentsa kwa Yefite na mwanace kukwanirisa pikiro yace kuna Mulungu? (b) Tisapfundzanji thangwi ya mapikiro anagumanika pa Deuteronomyo 23:21, 23 na Masalmo 15:4?

⁶ Toera kukwanirisa pikiro ya babace, iye akhafunika kuenda katumikira Yahova mu  umaso wace onsene ku tabhernakulu. Kodi Yefite acita pikiro ineyi mbadzati kunyerezera mwadidi? Nkhabe. Mwandimomwene, panango Yefite akhadziwa kuti mwanace mbadakhala wakutoma kugumanikana naye. Mwakukhonda tsalakana khala akhapidziwa peno nkhabe, kukwanirisa pikiro yace kuna Yahova cikhali cinthu cakunentsa kuna iye na mwanace. Pidaona iye mwanace, Yefite alonga kuti akhali wakutsukwala kakamwe. Mwanace aenda ‘kalira umwali wace.’ Thangwi yanji? Yefite nee akhali na mwana wa mamuna, kusiyapo pyenepi, mwanace nee mbadamanga banja na kukhala na ana. Dzindza ya Yefite nee mbidapitiriza. Mbwenye Yefite na mwanace adzindikira kuti pakhali cinthu cakufunika kakamwe kupiringana mabvero awo. Yefite alonga: ‘Ndapikira kuna Yahova, natenepa ndinacimwana kubwerera nduli.’ Mwanace alonga: ‘Citani ninga mudapikirira imwe.’ (Atongi 11:35-39) Yefite na mwanace akhali anthu akukhulupirika, natenepa cipo mbadanyerezera kukhonda kwanirisa pikiro yawo kuna Mulungu maseze pikhali pyakunentsa kwa iwo.—Lerini Deuteronomyo 23:21, 23; Masalmo 15:4.

7. (a) Ninji pidapikira Yana, pontho thangwi yanji? Mphapo ninji pidacitika kwa iye? (b) Kodi pikiro ya Yana ikhabvekanji kwa Samweli? (Onani cidzindikiro capantsi.)

⁷ Yana apikirambo Yahova mu ndzidzi ukhathimbana iye na pinentso. Iye akhali pa nyatwa thangwi nee akhabala, natenepa pikhancitisa kutsalakanwa mwakuipa na kusingirirwa. (1 Samwele 1:4-7, 10, 16) Iye apanga Yahova mabvero ace mbacita pikiro iyi: ‘Mulungu wakukwanisa pyonsene, mungakwanisa kuona kutsukwala kwa ntumiki wanu mbamundikumbuka na kundipasa mwana wamamuna, ine ndinadzampereka kuna Yahova ntsiku zonsene za umaso wace, pontho lezi nee inadzapita pa nsolo pace.’ * (Onani cidzindikiro capantsi.) (1 Samwele 1:11) Yahova abvesera phembero ya Yana, natenepa pidapita caka cibodzi iye abala mwana wamamuna, Samweli. Yana atsandzaya kakamwe! Mbwenye nee aduwala pikiro idacita iye kuna Yahova. Pidabala iye mwanace, alonga: ‘Ine ndamphemba kwa Yahova.’—1 Samwele 1:20.

8. (a) Thangwi yanji pikhali pyakunentsa kwa Yana toera kukwanirisa pikiro yace? (b) Kodi Masalmo kapitulu 61 isalonganji thangwi ya Yana?

⁸ Pikhali Samweli na pyaka pitatu pyakubalwa, Yana acita pinthu ninga mukhadapikira iye Yahova. Iye akwata Samweli mbaenda naye pa tabhernakulu ku Silo kuna Eli, Nyantsembe Wankulu, mbalonga: ‘Ali pano m’phale akhaphembera ine. Yahova bveserani nkhuwo wanga.’ Buluka penepo agodamira Yahova. (1 Samwele  1:24-28) Kubulukira ntsiku ineyi, Samweli akhala pa tabhernakulu. Bhibhlya isalonga kuti ‘m’phale Samweli apitiriza kukula mbakafuniwa na Yahova.’ (1 Samwele 2:21) Kukwanirisa pikiro yace cikhali cinthu cakunentsa kakamwe kwa Yana. Pikhabveka kuti ntsiku zonsene iye nee mbadakhala na mwai wakucedza na mwanace wakufunika. Pontho nee mbadakhala na mwai wakuona kukula kwace. Mbwenye Yana akwanirisa pikiro yace kuna Yahova. Iye akhali dzololo kupereka mwanace wakufunika toera kukwanirisa pikiro yace kuna Mulungu.—1 Samwele 2:1, 2; lerini Masalmo 61:1, 5, 8.

9. Ninji pinafuna ife kudinga?

⁹ Nakuti tabvesesa kuti pisabvekanji kupikira Yahova, natenepa tendeni tidinge mibvundzo iyi: Ndi mapikiro api akuti panango tinaacita lero? Thangwi yanji tisafunika kukhala dzololo toera kukwanirisa mapikiro athu?

10. Ndi pikiro ipi yakufunika kakamwe yakuti Nkristu anakwanisa kuicita? Kodi pyenepi pisaphatanizanji?

¹⁰ Pikiro yakufunika kakamwe yakuti Nkristu anakwanisa kuicita ndi kupereka umaso wace kuna Yahova. M’phembero  yace, munthu asapikira kuphatisira umaso wace toera kutumikira Mulungu kwenda na kwenda mwakukhonda tsalakana pinafuna kucitika. Yezu alonga kuti tisafunika ‘kukhondeka’ kubveka kuti, tisapikira kuikha Yahova pa mbuto yakutoma, tayu umaso wathu. (Mateo 16:24) Kubulukira ntsiku ineyi, ‘ndife a Yahova.’ (Aroma 14:8) Ife tisacita pyonsene toera kulemedza kuperekeka kwathu kuna Yahova. Tisakhala na mabvero ninga a nyamasalmo: ‘Ndinabwezeranji Yahova na pyonsene pidandicitira iye? Ndinakwanirisa mapikiro anga kuna Yahova pa maso pa mbumba yace.’—Masalmo 116:12, 14.

11. Ninji pidacitika pa ntsiku idabatizwa imwe?

¹¹ Kodi mwaperekeka kuna Yahova na kubatizwa m’madzi? Khala mwacita pyenepi, ndi pyakutsandzayisa kakamwe! Mphapo musakumbuka ntsiku idacitwa imwe mibvundzo na m’bale adacita nkhani ya ubatizo khala mwaperekeka kuna Yahova, pontho khala musabvesesa kuti “kuperekeka kwanu na ubatizo wanu usakudziwikisani ninga m’bodzi wa Mboni za Yahova”? Pidatawira imwe inde, onsene akhali penepo adziwa kuti mwapereka umaso wanu, pontho mukhali wakuthema toera kubatizwa ninga ntumiki wa Yahova. Mwakukhonda penula, Yahova akomerwa kakamwe!

12. (a) Ndi mibvundzo ipi yakuti tisafunika kuicita? (b) Kodi Pedhru atikulumiza toera kukulisa makhaliro api?

¹² Pidabatizwa imwe, mwapikira kuna Yahova kuti munaphatisira umaso wanu toera kuntumikira na kucita pyonsene pinakwanisa imwe toera kutowezera midida yace. Mbwenye ubatizo ndi kutoma basi. Mukupita kwa ndzidzi, ife tonsene tisafunika kudingika. Tinakwanisa kubvundzika: ‘Kodi kutomera ntsiku idabatizwa ine, uxamwali wanga na Yahova ndi wakuwanga mpaka papi? Kodi ndikupitiriza kuntumikira na ntima onsene? (Akolose 3:23) Ndisacita phembero mwakukhonda phonya? Ndisaleri Bhibhlya ntsiku zonsene? Ndisagumanika pa misonkhano mwakukhonda phonya? Ndisaenda m’basa yakumwaza mphangwa mwakukhonda phonya pingakwanisika? Peno ndatoma kubwerera nduli m’mabasa anewa?’ Mpostolo Pedhru aticenjeza thangwi ya ngozwi yakusiya kutumikira Yahova. Tinakwanisa kucalira pyenepi tingawangisira toera kukulisa cikhulupiro cathu, udziwisi, kupirira na phinga yathu m’basa ya Mulungu.—Lerini 2 Pedro 1:5-8.

13. Kodi Nkristu adaperekeka na kubatizwa asafunika kudzindikiranji?

¹³ Pakumala kupikira kuti tinatumikira Yahova, nkhabe kwanisikabve kufudza pikiro ineyi. Munthu anganeta kutumikira Yahova peno kukhala ninga Nkristu nkhabe kwanisikabve kulonga kuti nee akhadaperekeka kuna Mulungu, pontho ubatizo wace nee ukhali wakuthema. * (Onani cidzindikiro capantsi.) Munthu adaperekeka kuna Yahova angacita madawo makulu, ali na mulando kuna Yahova na mpingo. (Aroma 14:12) Cipo tisafunika kukhala ninga ale adalonga Yezu: ‘Wasiya ufuni ukhali na iwe pakutoma.’ M’mbuto mwace, tisafuna kuti iye alonge mafala awa kuna ife: ‘Ine ndisadziwa macitiro ako, kufuna kwako, kukhulupira kwako, utumiki wako, kupirira kwako,  pontho ndisadziwambo kuti macitiro ako akumalisa ndi akunjipa kupiringana ako akutoma.’ (Apokalipse 2:4, 19) Tisafuna kukomeresa Yahova mukukhala maso mwakubverana na kuperekeka kwathu.

14. Ndi pikiro ipi yaciwiri yakufunika kakamwe yakuti munthu anakwanisa kuicita? Thangwi yanji?

¹⁴ Pikiro yakufunika kakamwe yaciwiri yakuti munthu anakwanisa kuicita ndi yakumanga banja. Banja ndi yakupambulika. Yahova asaona pikiro yakumanga banja ninga yakufunika kakamwe. Mu ndzidzi unapikira mamuna na nkazi, iwo asadumbira pamaso pa Yahova na pa anthu anagumanika ntsiku ineyi. Iwo asapikira kuti anafunana, kutsalakanana na kulemedzana unango na ndzace mu ndzidzi unakhala iwo pabodzi pa dziko yapantsi mwakubverana na masasanyiro a Mulungu analonga pyakumanga banja. Anango panango nee anaphatisira mafala anewa, mbwenye iwo asapikira pamaso pa Mulungu. Mu ndzidzi unacita iwo pyenepi, asakhala mamuna na nkazi. Banja isabveka kukhala pabodzi kwenda na kwenda. (Genesi 2:24; 1 Akorinto 7:39) Yezu alonga: ‘Pidagumanya Mulungu, munthu aleke kupimwaza.’ Ale anamanga banja nee asafunika kunyerezera kuti banja ingakhonda kufamba mwadidi, iwo anakwanisa kukhondana.—Marko 10:9.

15. Thangwi yanji Akristu nee asafunika kuona banja ninga munaionera dziko?

¹⁵ Nkhabepo mabanja aungwiro, thangwi anthu onsene ndi akusowa ungwiro. Ndi thangwi yace Bhibhlya isatipanga kuti munthu onsene adamanga banja “anadzaona nyatwa” midzidzi inango. (1 Akorinto 7:28) N’dziko lero, anthu ali na maonero akuphonyeka thangwi ya banja. Iwo asanyerezera kuti banja yawo ingakhonda kufamba mwadidi, iwo anakwanisa kuifudza. Mbwenye Akristu ali na maonero akusiyana thangwi ya banja. Iwo asadziwa kuti apikira pamaso pa Mulungu. Angakhonda kwanirisa pikiro ineyi, ndi sawasawa na kulonga uthambi kuna iye, pontho Mulungu asaida anthu analonga uthambi. (Levitiko 19:12; Misangani 6:16-19) Akristu akumanga banja asafunika kukumbuka mafala a mpostolo Paulu: ‘Kodi ndimwe wakumanga banja? Lekani kusaka mathangwi toera kuimalisa.’ (1 Akorinto 7:27) Paulu alonga mafala anewa thangwi akhadziwa kuti Yahova asaida kukhondana.—Malakiya 2:13-16.

16. Kodi Bhibhlya isalonganji thangwi ya kukhondana na kumwalana?

¹⁶ Yezu apfundzisa kuti Malemba asatawirisa anthu akumanga banja kukhondana, khala m’bodzi wa iwo acita upombo mbakhonda kulekererwa na ndzace wa m’banja. (Mateo 19:9; Ahebere 13:4) Ndiye tani pyakumwalana? Bhibhlya isalonga pakweca thangwi ya pyenepi. (Lerini 1 Akorinto 7:10, 11.) Nkhabepo n’dida wa Bhibhlya unalonga pya kumwalana. Mbwenye midzidzi inango panaoneka makhaliro anango akuti Nkristu anapibva kukhala pyadidi kumwalana. Mwacitsandzo, panango munthu anaona kuti umaso wace peno uxamwali wace na Yahova unakhala pangozwi kakamwe angapitiriza kukhala na ndzace wakuti ndi nsumankha peno wakupanduka. * (Onani cidzindikiro capantsi.)

17. Kodi banja Yacikristu isafunika kucitanji toera ikhale yakutsandzaya?

 ¹⁷ Banja ingaenda kasaka ciphedzo ca akulu a mpingo toera kumalisa pinentso pya banja yawo, akulu a mpingo anakwanisa kuabvundza khala iwo aona vidyu Ndi Ninji Ufuni Wandimomwene? na kupfundza bruxura Banja Yanu Inakwanisa Kukhala Yakutsandzaya. Maferamentu anewa asafokotoza midida ya Bhibhlya yakuti inakwanisa kuphedza mabanja kukhala akutsandzaya. Banja inango yalonga: “Kubulukira ntsiku idatoma ife kupfundza bruxura ineyi, banja yathu yakhala yakutsandzaya kakamwe.” Mulongo unango wakuti ali m’banja mu pyaka 22 akhanyerezera kuti banjace inamala. Buluka penepo iye aona vidyu ineyi, mbalonga: “Tonsene tabatizwa, mbwenye nee tikhabverana. Vidyu ineyi yabwera pa ndzidzi wakuthema! Banja yathu ikufamba mwadidi kakamwe.” Mwakukhonda penula, mamuna na nkazi angaphatisira midida ya Yahova m’banja mwawo, uxamwali wawo usakhala wakuwanga.

18, 19. (a) Kodi anyakubala azinji Acikristu asacitanji? (b) Ninji pinacita ale ali m’basa ya ndzidzi onsene?

¹⁸ Mu ndima zakutoma, tadinga pya mapikiro adacita Yefite na Yana. Thangwi ya mapikiro anewa, mwana wa Yefite na wa Yana aphatisira umaso wawo toera kutumikira Yahova munjira yakupambulika. Lero anyakubala azinji Acikristu asawangisa anawo toera kupita m’basa ya ndzidzi onsene na kukulisa pifuno pyawo pya kutumikira Mulungu. Ife tonsene tinakwanisambo kuwangisa aphale na atsikana toera kupitiriza m’basa yawo.—Atongi 11:40; Masalmo 110:3.

¹⁹ Lero, kuna abale na alongo akukwana 67.000 pa dziko yonsene yapantsi ali M’basa Yakupambulika ya Ndzidzi Onsene ya Mboni za Yahova. Anango asatumikira ku Bheteli, m’basa yakumanga nyumba peno ninga ayang’aniri a cisa. Anango asaphata basa mwaphinga ninga apfundzisi, apainiya akupambulika, amisionaryo, atumiki a Nyumba za Misonkhano, peno atumiki a maxikola a Bhibhlya. Onsene acita “Voto de Obediência e de Pobreza.” Mu pikiro ineyi, iwo asalonga kuti anaphata basa mwakuwanga m’basa yonsene inapaswa iwo na Yahova, kukhala na umaso wakukhonda funa pinthu pizinji na kukhonda kucita mabasa a dziko, kusiyapo angatawiriswa. Anaoniwa ninga akupambulika nee ndi anthu, mbwenye mabasa awo. Iwo ndi akucepeseka na ali dzololo toera kukwanirisa mapikiro awo munapitiriza iwo m’basa ya ndzidzi onsene.

20. Kodi tisafunika kuona tani mapikiro athu kwa Mulungu? Thangwi yanji?

²⁰ Mu nsolo uno, tadinga pya mapikiro matatu akuti tinakwanisa kuacita kuna Mulungu. Panango mwacita kale mwekha anango mwa mapikiro anewa. Tisadziwa kuti tisafunika kuona mapikiro athu ninga cinthu cakufunika kakamwe na kuwangisira toera kuakwanirisa. (Misangani 20:25) Tingakhonda kukwanirisa mapikiro athu kuna Yahova, tinathimbana na nyatwa zikulu kakamwe. (Koelete 5:6) Natenepa tendeni tikhale ninga nyamasalmo adalonga kuna Yahova: ‘Ndinaimba nyimbo yakusimba dzina yanu kwenda na kwenda, toera ndikwanirise mapikiro anga ntsiku na ntsiku.’—Masalmo 61:8.