NSOLO WA PFUNDZIRO 32
Wangisani Cikhulupiro Canu Kuna Mulungu
“Cikhulupiro ndi . . . cipangizo cakuti pinthu pinakhonda kuoneka na maso mwandimomwene piripo.”—AHEB. 11:1.
NYIMBO 11 Pyakucitwa Pisasimba Mulungu
PINAFUNA IFE KUPFUNDZA *
1. Ninji pidapfundziswa imwe thangwi ya Nciti wathu?
KHALA imwe mwakuzwa na anyakubala akuti ndi Mboni za Yahova, mwakukhonda penula imwe mwapfundza pya Yahova kutomera uwana wanu. Imwe mwapfundziswa kuti iye ndi Nciti wathu, iye ali na makhaliro adidi kakamwe, pontho asafuna kucitisa dziko yapantsi kukhala Paraizu.—Gen. 1:1; Mabasa 17:24-27.
2. Kodi anthu anango asaona tani ale anakhulupira Mulungu?
2 Anthu azinji nee asakhulupira kuti Mulungu alipo, pontho nee asatawira kuti ndiye adacita pinthu pyonsene. Mbwenye iwo asakhulupira kuti umaso watomeka okhene, pontho mwapang’ono-pang’ono pinthu pya umaso pyakuti ndi pyakukhonda nentsa kubvesesa pyadzacinja mbapikhala pinthu pya umaso pyakuti ndi pyakunentsa kubvesesa. Anthu anango anakhulupira pyenepi ndi akupfundza kakamwe. Iwo asalonga kuti siyensiya isapangiza kuti pinalonga Bhibhlya ndi pyakuphonyeka, pontho anthu anakhulupira Mulungu ndi akusowa basa.
3. Thangwi yanji tisafunika kuwangisa cikhulupiro cathu?
3 Kodi pinthu pyenepi pinalonga anthu pisafunika kufewesa cikhulupiro cathu kuna Yahova ninga Nciti wathu waufuni? Pyenepi pisanyindira mathangwi anaacitisa kukhulupira kuti Yahova ndi Nciti. Kodi ife tisakhulupira kuti Mulungu ndi Nciti thangwi yakupangwa na anango peno thangwi yakupfundza pinthu pidacita iye? (1 Akor. 3:12-15) Mwakukhonda tsalakana khala tatoma kale kutumikira Yahova peno nkhabe, tonsene tisafunika kupitiriza kuwangisa cikhulupiro cathu. Tingacita pyenepi, ife nee tinapeuswa na “udziwisi wa anthu a dziko na manyengerero apezi” analongwa na anthu akuti nee asakhulupira pinalonga Bhibhlya. (Akol. 2:8; Aheb. 11:6) Natenepa mu nsolo uno tinapfundza (1) thangwi yanji anthu azinji nee asakhulupira Mulungu? (2) Tinakwanisa tani kuwangisa cikhulupiro cathu kuna Yahova ninga Nciti wathu, pontho (3) tinakwanisa tani kupitiriza kukhala na cikhulupiro cakuwanga?
THANGWI YANJI ANTHU AZINJI NEE ASAKHULUPIRA MULUNGU?
4. Kodi cikhulupiro candimomwene cisafunika kukhala nanji?
4 Anthu anango asalonga kuti kukhala na cikhulupiro pisabveka kukhulupira pinthu pyakusowa umboni. Mbwenye mwakubverana na Bhibhlya, ceneci nee ndi cikhulupiro candimomwene. (Lerini Ahebheri 11:1) Bhibhlya isafokotoza kuti cikhulupiro cisafunika kukhala na umboni. Natenepa maseze ife nee tisakwanisa kuona Yahova, Yezu na Umambo, ife tiri na umboni wakuti iwo alipo, pontho Umambo ndi wandimomwene. (Aheb. 11:3) Siyentista unango wakuti adzakhala Mboni wa Yahova alonga: “Mboni za Yahova ziri na umboni wa pinthu pyonsene pinakhulupira iwo. Mbwenye iwo nee asapokanya pinalonga siyensiya.”
5. Thangwi yanji anthu azinji nee asakhulupira kuti Mulungu ndiye adacita pinthu pyonsene?
5 Panango ife tinabvundzika: ‘Khala pana umboni unapangiza kuti Mulungu alipo, thangwi yanji anthu azinji asakhonda kukhulupira kuti ndiye adacita pinthu pyonsene?’ Thangwi anango nee asapfundza pinthu pidacita Mulungu. Robert wakuti ndi m’bodzi wa Mboni za Yahova alonga: “Nakuti kuxikola anthu nee asapfundziswa kuti Mulungu ndiye adacita pyonsene, pisakhala pyakunentsa toera kutawira. Mbwenye pikhali ine nkati mwa pyaka 20 ndacedza na Mboni za Yahova, pontho ndapfundza kuti Bhibhlya isatipasa mathangwi adidi toera kukhulupira kuti Mulungu ndiye adacita pinthu pyonsene.” *—Onani bokosi ya nsolo wakuti “ Pinthu Pisafunika Kucita Anyakubala.”
6. Thangwi yanji anthu anango nee asakhulupira kuti Mulungu alipo?
6 Anthu anango nee asakhulupira Mulungu thangwi iwo asalonga kuti anakhulupira basi ene pinthu pinakwanisa iwo kuona. Mbwenye anthu abodzi ene asakhulupirambo pinthu pyakuti iwo nkhabe kwanisa kupiona ninga força de gravidade, thangwi iwo asadziwa kuti iripo. Cikhulupiro cinalongwa m’Bhibhlya cisaphataniza umboni wa pinthu ‘pyakukhonda kuoneka na maso.’ (Aheb. 11:1) Pasafunika ndzidzi na kuwangisira toera kupfundza umboni wa pinthu pyenepi, mbwenye anthu azinji nee asafuna kucita pyenepi. Munthu wakuti nee asapfundza umboni wa pinthu pidacita Mulungu, iye nee anakwanisa kukhulupira kuti Mulungu alipo.
7. Kodi asiyentista onsene asakhonda kuti ndi Mulungu adacita pinthu pyonsene? Fokotozani.
7 Pidamala kupfundza asiyentista anango pinthu pidacita Mulungu, iwo atoma kukhulupira kuti ndiye adacita pinthu pyonsene kudzulu na dziko yapantsi. * Ninga Robert adalongwa pa ndima 5, anango nee akhakhulupira kuti ndi Mulungu adacita pinthu pyonsene thangwi iwo nee apfundziswa pinthu pyenepi ku universidhadhe. Ngakhale tenepo, asiyentista azinji apfundza pya Yahova, pontho asanfuna. Ninga pidacita asiyentista anewa, ife tonsene tisafunika kuwangisa cikhulupiro cathu kuna Mulungu, mwakukhonda tsalakana khala tapfundza kakamwe peno nkhabe. Pontho nkhabe munthu anafuna kuticitira pyenepi.
MUNAWANGISA TANI CIKHULUPIRO CANU KUNA MULUNGU?
8-9. (a) Ndi mbvundzo upi unafuna kudinga ife cincino? (b) Thangwi yanji ndi pyakufunika kuna imwe kupfundza pinthu pidacita Mulungu?
8 Munakwanisa tani kuwangisa cikhulupiro canu kuna Mulungu? Tendeni tione njira zinai zakuti zinatiphedza toera kucita pyenepi.
9 Pfundzani pinthu pidacita Mulungu. Imwe munakwanisa kukulisa cikhulupiro canu kuna Mulungu mungadinga pinyama, miti na nyenyezi. (Masal. 19:1; Iza. 40:26) Mungapfundza mwadidi pinthu pyenepi, imwe munakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti Yahova ndi Nciti wathu. M’mabukhu mwathu kazinji kene musagumanika misolo inafokotoza pizinji thangwi ya pinthu pidacita Yahova. Lekani kusiya kuleri misolo ineyi mungaona kuti ndi yakunentsa toera kubvesesa. Mbwenye citani pyonsene pinakwanisa imwe toera kupfundza misolo ineyi. Pontho lekani kuduwala kuona mavidhyu adidi kakamwe analonga thangwi ya pinthu pidacita Mulungu anagumanika mu saiti yathu jw.org akuti apangizwa pa misonkhano yathu ya gawo idacitwa mu pyaka pidamala.
10. Perekani citsandzo cinapangiza kuti Mulungu ndiye adacita pinthu pyonsene. (Aroma 1:20)
10 Mu ndzidzi unapfundza imwe pinthu pidacita Mulungu, onani mwadidi kuti pinthu pyenepi pisapangiza tani makhaliro a Mulungu. (Lerini Aroma 1:20.) Mwacitsandzo, imwe musadziwa kuti dzuwa isapisa mbibulusa ceza toera kuphedza pinthu pya umaso pa dziko yapantsi. Iyo isabulusambo mphambvu inango yakuphekesa. Mbwenye ife nee tisaphekeswa na mphambvu ineyi ya dzuwa. Thangwi yanji? Thangwi kudzuludzulu kwa dziko yapantsi kuli na muya wakuti usathowesa mphambvu ineyi ya dzuwa. Mu ndzidzi unathimizirika mphambvu ineyi ya dzuwa, muya wakudzuludzulu usathimizirikambo. Natenepa, kodi imwe nee musatawira kuti pinthu pyonsene pyacitwa na Mulungu, pontho iye ndi waufuni na waudziwisi?
11. Munagumana kupi mphangwa zakuti zinakuphedzani toera kuwangisa cikhulupiro canu kuna Mulungu? (Onani bokosi ya nsolo wakuti “ Mavidhyu na Mabukhu Akuti Anatiphedza Toera Kuwangisa Cikhulupiro Cathu.”)
11 Imwe munakwanisa kugumana pinthu pizinji pyakuti pinawangisa cikhulupiro canu na kukupasani cinyindiro cakuti Mulungu ndiye adacita pinthu pyonsene mungaphatisira Índice das Publicações da Torre de Vigia, pontho mungafufudza mu saiti jw.org. Panango imwe munatoma kupfundza misolo na kuona mavidhyu analonga kuti “Será Que Houve Um Projeto?” Misolo ineyi na mavidhyu anewa pinakuphedzani toera kudziwa pinthu pizinji thangwi ya pinyama na miti. Kusiyapo pyenepi, misolo ineyi na mavidhyu anewa asapangizambo pitsandzo pinalonga kuti asiyentista atowezera tani pinthu pidacita Yahova toera kucita pinthu pyawo.
12. Mu ndzidzi unapfundza ife Bhibhlya, ndi pinthu pipi pisafunika ife kunyerezera mwadidi?
12 Pfundzani Bhibhlya. Siyentista adalongwa mu ndima ya cinai, pakutoma akhakhonda kukhulupira kuti Mulungu alipo. Mbwenye mukupita kwa ndzidzi, iye atoma kukhulupira. Iye alonga: “Ine nee ndikhakhulupira Mulungu basi ene thangwi ya pinthu pikhapfundza ine nsiyensiya, mbwenye ndikhakhulupirambo Mulungu thangwi ya pinthu pikhapfundza ine m’Bhibhlya.” Panango imwe muli kale na cidziwiso candimomwene ca Bhibhlya, mbwenye toera muwangise cikhulupiro canu kuna Mulungu musafunika kupitiriza kupfundza Bhibhlya. (Yos. 1:8; Masal. 119:97) Mwacitsandzo, mu ndzidzi unapfundza imwe Bhibhlya onesesani mwadidi undimomwene wa pinthu pidacitika kale pinalongwa mwenemu. Kusiyapo pyenepi, nyerezerani mwadidi maprofesiya a Bhibhlya na kukwanirisika kwawo, pontho nyerezeranimbo mwadidi kubverana kwa mphangwa za m’Bhibhlya zidalembwa na anthu akusiyana-siyana. Mungacita pyenepi, imwe munakhulupira mwakukwana kuti ife tacitwa na Yahova wakuti ndi Mulungu waufuni na waudziwisi. Pontho munakhulupira kuti Bhibhlya ndi mafala ace.—2 Tim. 3:14; 2 Ped. 1:21.
13. Kodi Bhibhlya isalonganji thangwi yakufuna kakamwe kobiri?
13 Mungapfundza Bhibhlya imwe munakwanisa kuona kuti iyo iri na uphungu wakufunika kakamwe. Mwacitsandzo, kutomera kale Bhibhlya isacenjeza kuti kufuna kakamwe kobiri kusabweresa “nyatwa zizinji.” (1 Tim. 6:9, 10; Mis. 28:20; Mat. 6:24) Kodi uphungu unoyu usapitiriza kukhala wakufunika lero? Bukhu inango inalonga pya makhaliro a anthu lero isalonga: “Ndzidzi onsene anthu ananyerezera kuti kukhala na kobiri ndi cinthu cakufunika kakamwe asakhala akutsukwala. Ngakhale anthu akuti asafuna kukhala na kobiri izinji asakhala akutsukwala, pontho asakhala na nyatwa za ungumi.” Natenepa, pyenepi pisapangiza kuti uphungu wa Bhibhlya unakhondesa kufuna kakamwe kobiri ndi wakufunika kakamwe. Kodi pali na uphungu udaleri imwe m’Bhibhlya wakuti wakuphedzani? Tinganyerezera uphungu onsene wadidi unagumanika m’Bhibhlya, ife tinakwanisa kuona kuti Mulungu ndi waufuni, pontho iye asadziwa pinthu pyakufunika kuna ife. Natenepa, ndzidzi onsene tinakwanisa kunyindira uphungu wace. (Tiya. 1:5) Tingacita pyenepi ife tinakhala akutsandzaya kakamwe.—Iza. 48:17, 18.
14. Thangwi yanji tisafunika kupfundza Bhibhlya na cifuno cakudziwa mwadidi Yahova?
14 Pfundzani Bhibhlya na cifuno cakudziwa mwadidi Yahova. (Juwau 17:3) Mungacita pyenepi, imwe munadziwa mwadidi Yahova na makhaliro ace. Pontho makhaliro anewa asapangizwa mwadidi mu pinthu pidacita iye. Kusiyapo pyenepi, makhaliro anewa a Yahova asatiphedza toera kukhulupira kuti mwandimomwene iye alipo. (Eks. 34:6, 7; Masal. 145:8, 9) Mungadziwa mwadidi Yahova, cikhulupiro canu cinawanga, ufuni wanu kuna iye unathimizirika, pontho uxamwali wanu na iye unakhala wakuwanga kakamwe.
15. Mungapanga anango pinthu pinapfundza imwe m’Bhibhlya munaphindula tani?
15 Longani pinthu pinapfundza imwe m’Bhibhlya kuna anango. Mungacita pyenepi, cikhulupiro canu cinakhala cakuwanga. Mphapo munacitanji khala munthu anamwazira imwe mphangwa nee asatawira kuti Mulungu alipo, pontho imwe nee musadziwa pinafuna imwe kulonga? Sakani lemba ibodzi inafokotozwa m’mabukhu athu, buluka penepo tawirani mbvundzo wa munthu unoyu mukuphatisira mphangwa zidagumana imwe. (1 Ped. 3:15) Imwe munakwanisambo kusaka ciphedzo kuna m’bale peno mulongo wakuti anakwanisa kukuphedzani toera kutawira mbvundzo wace. Mwakukhonda tsalakana khala munthu unoyu atawire mphangwa za m’Bhibhlya zidacedza imwe, imwe munaphindula kakamwe na mphangwa zidafufudza imwe. Pontho cikhulupiro canu cinakhala cakuwanga. Kusiyapo pyenepi, imwe nee munanyengezwa na anthu akuti asaoneka ninga audziwisi peno apfundza kakamwe analonga kuti nee ndi Mulungu adacita pinthu pyonsene.
PITIRIZANI KUWANGISA CIKHULUPIRO CANU!
16. Ninji pinafuna kucitika kuna ife tingakhonda kupitiriza kuwangisa cikhulupiro cathu?
16 Mwakukhonda tsalakana khala tatoma kale kutumikira Yahova peno nkhabe, ife tisafunika kupitiriza kuwangisa cikhulupiro cathu kuna Mulungu. Thangwi yanji? Thangwi tingakhonda kucita pyenepi, cikhulupiro cathu cinafewa. Kumbukani kuti cikhulupiro cisaphataniza kukhulupira pinthu pyakuti ife nee tisakwanisa kupiona. Mbwenye pinthu pinacimwana ife kuona tisapiduwala mwakucimbiza. Na thangwi ineyi, Paulu alonga kuti kusowa cikhulupiro ndi “madawo akuti asatimanga mwakukhonda nentsa.” (Aheb. 12:1) Mphapo tisafunika kucitanji toera tipitirize kukhala na cikhulupiro cakuwanga?—2 Ates. 1:3.
17. Ninji cinafuna kutiphedza toera kupitiriza kukhala na cikhulupiro cakuwanga?
17 Cakutoma, ife tisafunika kuphemba nzimu wakucena wa Yahova ndzidzi onsene. Thangwi yanji? Thangwi cikhulupiro cisacita khundu ya misapo ya nzimu wakucena. (Agal. 5:22, 23) Kusiyapo pyenepi, ife nee tinakwanisa kupitiriza kukhulupira Mulungu tingasowa ciphedzo ca nzimu wace wakucena. Tingapitiriza kuphemba nzimu wa Yahova, iye anatipasa. (Luka 11:13) Munjira inango, ife tinakwanisa kuphembera tenepa: “Thimizirani cikhulupiro cathu.”—Luka 17:5.
18. Mwakubverana na Masalmo 1:2, 3, ndi mwai upi uli na ife?
18 Caciwiri, ife tisafunika kupfundza mafala a Mulungu ndzidzi onsene. (Lerini Masalmo 1:2, 3.) Mu ndzidzi udalembwa bukhu ineyi ya Masalmo, ndi Aizraeli akucepa akhali na makopya a Mwambo wa Mulungu. Natenepa, cingafika caka cacinomwe mambo na anyantsembe akuti akhali na makopya anewa akhacita masasanyiro toera ‘amuna, akazi, ana,’ pabodzi na anthu a madziko anango toera abvesere kulerwi kwa Mwambo wa Mulungu. (Deut. 31:10-12) Mu ntsiku za Yezu, ndi anthu akucepa kakamwe akhali na makopya a Malemba, thangwi makopya akhakoyiwa m’masinagoga. Mbwenye lero, anthu azinji ali na Bhibhlya. Unoyu ndi mwai ukulu kakamwe. Mphapo tinapangiza tani kuti tisapereka takhuta kuna Yahova thangwi yakutipasa Bhibhlya?
19. Tisafunika kucitanji toera tipitirize kukhala na cikhulupiro cakuwanga?
19 Ife tinapangiza kuti tisapereka takhuta kuna Yahova thangwi yakutipasa Bhibhlya tingaileri ntsiku zonsene. Ife tisafunika kukhala na ndandanda toera kuleri na kupfundza Bhibhlya, tayu kucita pyenepi basi ene tingakhala na ndzidzi. Thangwi tingaleri Bhibhlya ntsiku zonsene, ife tinakwanisa kupitiriza kukhala na cikhulupiro cakuwanga.
20. Kodi tisafunika kukhala akutonga toera kucitanji?
20 Mwakusiyana na “anthu audziwisi na andzeru” a dziko ino, ife tiri na cikhulupiro cakuwanga thangwi ya pinthu pinapfundza ife m’Bhibhlya. (Mat. 11:25, 26) Kusiyapo pyenepi, Bhibhlya isafokotoza kuti thangwi yanji nyatwa ziri kuthimizirika pa dziko yapantsi, pontho Yahova anadzacitanji toera kuzimalisa. Natenepa, tendeni ticite pyonsene pinakwanisa ife toera tiwangise cikhulupiro cathu na kuphedza anthu azinji kuti akhalembo na cikhulupiro cibodzi cene kuna Mulungu. (1 Tim. 2:3, 4) Pontho tendeni tipitirize kudikhira mpaka pa ndzidzi wakuti anthu anadzasimba Yahova mbalonga mafala anagumanika pa Apokalipse 4:11 kuti: “Wakuthema ndimwe Yahova Mulungu wathu, toera kutambira mbiri . . . thangwi mwacita pinthu pyonsene.”
NYIMBO 2 Dzina Yanu ndi Yahova
^ ndima 5 Bhibhlya isalonga pakweca kuti Yahova Mulungu ndiye adacita pinthu pyonsene. Mbwenye anthu azinji nee asakhulupira pyenepi. Iwo asalonga kuti umaso watomeka okhene. Mbwenye tingawangisira kuwangisa cikhulupiro cathu kuna Mulungu na pinalonga Bhibhlya, maonero awo nee anakwanisa kutikhuya. Nsolo uno unafokotoza kuti tinacita tani pyenepi.
^ ndima 5 M’maxikola mazinji, apfundzisi nee asalonga kuti pinthu pyonsene pyacitwa na Mulungu. Iwo asanyerezera kuti angalonga pyenepi anakakamiza anyakupfundza awo toera akhulupire Mulungu.
^ ndima 7 Pinthu pidalongwa na anyakupfundza kakamwe akupiringana 60 kuphatanizambo asiyentista anakhulupira kuti ndi Mulungu adacita pinthu pyonsene pisagumanika mu Índice das Publicações da Torre de Vigia. Pa nsolo ung’ono wakuti “Ciência,” sakani pa khundu yakuti “cientistas que acreditam na criação.” Anango mwa mafala adalonga anthu anewa asagumanikambo m’bukhu Inaphatisira Mboni za Yahova Pakufufudza. Pa khundu yakuti “Ciência e Tecnologia,” sakani pa nsolo ung’ono wakuti “‘Entrevista’ (séries de Despertai!).”
