Kutomera kale Khisimisi isaoniwa ninga phwando Yacikristu ya kukumbuka kubalwa kwa Yezu. Misambo mizinji inacitwa pa phwando ineyi, isaticitisa kubvundza kuti yatoma tani kubveraniswa na kubalwa kwa Yezu.

Pakutoma, pana uthambi unalonga pya Santa Claus. Pinthu pinatsandzaya na anthu pa Khisimisi ninga, ndebvu zakucena, pyakufunga napyo nkhope, makapoti akufwira pinacitisa pidziwiso pya Khisimisi kukhala pyakutundusa, ndi pinthu pidanyerezerwa mu caka 1931 na kompanyia yakucita pyakumwa pyakuledzeresa ku Amerika Wakunkwiriro. Nkati mwa pyaka 1950, anthu anango a ku Brazil ayesera kucinja Santa Claus na munthu wakulemedzwa kakamwe kwawo​—Yavu wa ku Indiya. Macinjo anewa abweresanji? Mpfundzisi Carlos E. Fantinati, alonga kuti Santa Claus nee basi ene apha Yavu wa ku Indiya, mbwenye “apha khombwani Yezu mbapicitisa ntsiku 25 ya Maindza kukhala phwando ikulu.” Kodi mauthambi analonga thangwi ya Santa Claus, ndiwo basi anacitisa Khisimisi kukhala yakuipa? Toera kugumana ntawiro, tendeni tibwerere ndzidzi udatoma Cikristu.

Encyclopedia Britannica yalonga: “Nkati mwa pyaka madzana mawiri akutoma kwa Cikristu, pikhali pyakunentsa kakamwe kudzindikira ntsiku zakubalwa za anthu adaphiwa thangwi ya pikhulupiro pyawo, makamaka kwa Yezu.” Thangwi yanji? Akristu akhaona maphwando a kukumbuka ntsiku zakubalwa ninga misambo yakukhonda khala Yacikristu, pontho yakufunika kucalirwa. Na thangwi ineyi, m’Bhibhlya nkhabe gumanika ntsiku ya kubalwa kwa Yezu.

Mu pyaka dzana yacinai N.W., mwakukhonda tsalakana maonero a Akristu akutoma thangwi ya misambo ya kukumbuka ntsiku zakubalwa, Gereja ya Katolika yatomesa Khisimisi. Gereja ikhafuna kuwangisa nsambo wawo mu kubulusa ibodzi mwa nyatwa ikhaapingiza—nsambo wa mauphemberi authambi Aciroma na maphwando akhacita iwo mu ndzidzi wa khoni. Bukhu Christmas in America, yakulembwa na Penne L. Restad isalonga kuti pyaka pyonsene, kutomera ntsiku 17 ya Maindza mpaka ntsiku 1 ya Thongwe, “Aroma azinji akhadya, kusendzeka, kutsandzaya, kufamba m’miseu na akhacita maserimonya mazinji toera kulambira alungu awo. Ntsiku 25 ya Maindza, Aroma akhakumbuka kubalwa kwa Dzuwa Yakukhonda Kukundika. Toera kutomesa Khisimisi ntsiku ineyi, gereja yatundusa Aroma azinji toera kukumbuka kubalwa kwa Yezu ntsiku ineyi, mbuto mwa kubalwa kwa dzuwa. Bukhu Santa Claus, a Biography, yakulembwa na Gerry Bowler yalonga: Aroma “akhapitiriza kucita pinthu toera kubalikisa maphwando anewa akucitwa mu ndzidzi wa khoni.” Mwandimomwene, iwo “akhapitiriza kuikha ntsiku zipswa pidzindikiro pyakale.”

Natenepa, pisapangiziratu kuti, kukumbuka Khisimisi ndi kwakuipa thangwi iri na matomero akuipa. Stephen Nissenbaum m’bukhu yace The Battle for Christmas, alonga kuti Khisimisi ndi “phwando yacikunja mbwenye isaoneka ninga Yacikristu.” Kusiyapo pyenepi, Khisimisi nkhabe lemedza Mulungu na Mwanace, Yezu Kristu. Kodi ineyi ndi nkhani ing’ono? Bhibhlya isabvundza: ‘Kulungama kusabverana tani na kukhonda matongero? Ceza cisabverana tani na cidima?’ (2 Akorinto 6:14) Sawasawa na muti udakula wakugongonyeka, Khisimisi yagongonyeka kakamwe kwakuti ‘nkhabe kudzongoleka.’​—Koelete 1:15.