1, 2. Jéhovah aye ti tene asewa aduti tongana nyen?

JÉHOVAH NZAPA la azia lani gere ti kozo mariage. Bible atene so lo sara kozo wali na lo “ga na wali ni na koli ni.” Terê ti Adam anzere lani mingi si lo tene: “So ayeke bio ti bio ti mbi na mitele ti mitele ti mbi.” (Genèse 2:22, 23). Ye so afa na e so Jéhovah aye ti tene azo so asara mariage aduti na ngia.

² Mawa ni ayeke so, azo mingi ayeke na ngia lâ oko pëpe na yâ ti sewa ti ala. Ye oko, na yâ ti Bible e yeke wara gbâ ti amama-ndia so alingbi ti mû maboko na azo kue ti yâ ti sewa ti sara si sewa ti ala aduti nzoni nga ti wara ngia na dutingo ndo oko.—Luc 11:28.

3, 4. (a) A lingbi mbeni koli asara ye na wali ti lo tongana nyen? (b) Ngbanga ti nyen la a yeke kota ye ti tene mbeni koli na wali apardonné mba?

³ Bible atene so nzoni koli ayeke ne wali ti lo nga lo yeke sara ye na lo na ndoye. Diko aÉphésien 5:25-29. Mbeni koli ayeke sara ye lakue na wali ti lo na ndoye. Lo yeke bata nga lo, lo yeke bâ lege ti lo, nga lo yeke sara pëpe mbeni ye so alingbi ti sara sioni na lo.

⁴ Me nyen la a lingbi mbeni koli asara tongana wali ti lo asara afaute? A tene na akoli, a tene: “Ala ngbâ lakue ti ye awali ti ala na ala sara ngonzo mingi na terê ti awali ti ala pëpe.” (aColossien 3:19). Akoli, ala girisa pëpe so ala kue ayeke sara afaute. Tongana ala ye ti tene Nzapa  apardonné ala, a lingbi ala pardonné awali ti ala (Matthieu 6:12, 14, 15). Tongana koli na wali ayeke pardonné mba lakue, a yeke mû maboko na ala ti duti na ngia na yâ ti mariage ti ala.

5. Ngbanga ti nyen la a lingbi koli ane wali ti lo?

⁵ Jéhovah ahunda na koli ti ne wali ti lo. A lingbi lo gbu li ti lo nzoni na ndö ti abezoin ti wali ti lo. A yeke kota tënë mingi. Tongana koli asara ye nzoni na wali ti lo pëpe, Jéhovah alingbi ti ke ti mä sambela ti lo (1 Pierre 3:7). Ye so asara si Jéhovah abâ azo na nene ni ayeke so ala ye lo. Lo ye akoli mingi ahon awali pëpe.

6. So a tene koli na wali ayeke “terê oko” aye ti tene nyen la?

⁶ Jésus afa so koli na wali “[a]yeke use mbeni pëpe, me terê oko.” (Matthieu 19:6). Ala yeke be-ta-zo na mba nga ala yeke ngbâ lakue ti duti be-ta-zo na mba (aProverbe 5:15-21; aHébreu 13:4). A lingbi koli na wali ti lo aduti nduru ti bungbi koli na wali tongana mbeni oko ayeke na bezoin ni (1 aCorinthien 7:3-5). A lingbi koli agirisa pëpe so “mbeni koli ake terê ti lo wani lâ oko pëpe; me lo mû kobe na ni nga lo yeke ye ni mingi”. Tongaso, a lingbi lo ye wali ti lo nga lo bâ lege ti lo nzoni. Ye so wali aye mingi ahon tanga ti aye kue ayeke ti tene koli ti lo asara ye na lo na nzoni bê nga lo ye lo.—aÉphésien 5:29.

7. Ngbanga ti nyen la sewa ayeke na bezoin ti mokonzi ti sewa?

⁷ Asewa kue ayeke na bezoin ti mbeni mokonzi, mbeni zo ti fa lege na sewa ni, tongaso si ala kue asara kua maboko na maboko nzoni. Na 1 aCorinthien 11:3, Bible atene: “Mokonzi ti akoli kue ayeke Christ, mokonzi ti wali ayeke koli na mokonzi ti Christ ayeke Nzapa.”

8. Tongana nyen la mbeni wali alingbi ti fa so lo ne koli ti lo mingi?

⁸ Akoli kue ayeke sara afaute. Me tongana wali amû maboko  na koli ti lo na yâ ti adesizion so lo yeke mû nga lo sara kua maboko na maboko na lo na bê ti lo kue, sewa ni kue ayeke bâ nzoni dä (1 Pierre 3:1-6). Bible atene: “A lingbi wali ane koli ti lo mingi.” (aÉphésien 5:33). Ka tongana mbeni koli ayeda pëpe na aye so wali ti lo amä na bê na ni? A lingbi lo ngbâ lakue ti ne lo mingi. Bible atene: “Awali, ala woko terê ti ala na gbe ti akoli ti ala, si tongana ambeni koli ni ayeke dä so ayeda na tënë ti Nzapa pëpe, a lingbi ti ga na ala ti mä na bê, na lege ti tënë pëpe, me na lege ti sarango ye ti terê ti awali ti ala, ngbanga ti so akoli ni abâ na lê ti ala sarango ye ti ala so sioni oko ayeke dä pëpe nga na nengo so ala ne na ala mingi.” (1 Pierre 3:1, 2). Nzoni sarango ye ti mbeni wali alingbi ti sara si koli ti lo ahinga atënë ti mabe ti lo nga lo ne ni.

9. (a) Nyen la a lingbi mbeni wali asara tongana lo yeda pëpe na mbeni desizion so koli ti lo amû? (b) Wango wa la a mû na awali na Tite 2:4, 5?

⁹ Nyen la mbeni wali alingbi ti sara tongana lo yeda pëpe na mbeni desizion so koli ti lo amû? A lingbi lo fa atënë ti bê ti lo na nengo zo. Na tapande, Sara atene lani  mbeni tënë so Abraham ayeda na ni pëpe, me Jéhovah atene na Abraham, atene: “Mä lo.” (Genèse 21:9-12). A yeke ngangu ti tene mbeni koli so ayeke Chrétien amû mbeni desizion so ague nde na ye so Bible atene, tongaso a lingbi wali ti lo amû maboko na lo (Kusala 5:29; aÉphésien 5:24). Mbeni nzoni wali ayeke bâ lege ti sewa ti lo. (Diko Tite 2:4, 5.) Tongana koli ti lo nga na amolenge ti lo abâ tongana nyen la lo yeke sara kua ngangu ti bâ lege ti ala, ala yeke ye lo nga ala yeke ne lo même mingi.—aProverbe 31:10, 28.

10. Bible atene nyen na ndö ti kangbingo terê nga na divorce?

¹⁰ Na ambeni ngoi azo so asara mariage ayeke mû desizion hio ti kangbi terê wala ti sara divorce. Ye oko, Bible atene so “a yeke nzoni mbeni wali akangbi na koli ti lo pëpe” nga “a yeke nzoni mbeni koli azia wali ti lo pëpe.” (1 aCorinthien 7:10, 11). Ambeni ngangu ye ayeke dä so ndali ni azo so asara mariage alingbi ti kangbi terê, me so ayeke mbeni kota desizion. Ka ti divorce ayeke tongana nyen? Bible afa so oko kpengba raison so koli wala wali a lingbi ti sara divorce ayeke gï tongana koli wala wali ni agi mbeni zo nde.—Matthieu 19:9.

11. Nyen la amolenge abezoin ni mingi ahon tanga ti aye kue?

¹¹ Ababâ na amama, ala mû ngoi mingi ti duti na terê ti amolenge ti ala. Amolenge ti ala abezoin ala mingi ahon tanga ti aye kue, ala ye ti tene ala fa ye na ala na ndö ti Jéhovah.—Deutéronome 6:4-9.

12. A lingbi ababâ na amama asara nyen ti bata amolenge ti ala si sioni asi na ala pëpe?

¹² Dunia ti Satan so ayeke ga gï sioni sioni, na ambeni zo aye ti sara sioni na amolenge ti e, na même ti bungbi na ala koli na wali na ngangu. Ambeni babâ na mama abâ so a yeke ngangu na ala ti sara lisoro na amolenge ti ala na  ndö ni. Me a lingbi ababâ na amama amû wango na amolenge ti ala na ndö ti azo ti sioni so nga ala fa na amolenge ti ala tongana nyen ti kpe ala. Ababâ na amama, a lingbi ala bata amolenge ti ala ti tene mbeni ye ti sioni asi na ala pëpe. *—1 Pierre 5:8.

13. Tongana nyen la a lingbi ababâ na amama afa ye na amolenge ti ala?

¹³ Kua ti ababâ na amama ayeke ti fa na amolenge ti ala ye so a lingbi ala sara na yâ ti gigi ti ala. Tongana nyen la ala lingbi ti fa ye na amolenge ti ala? Amolenge ti ala  abezoin ti tene ala fa ye na ala, me a lingbi ala se ala lâ oko pëpe na ngangu (Jérémie 30:11). Tongaso, a lingbi ala se amolenge ti ala pëpe na ngoi so ngonzo asara ala. A lingbi atënë ti ala “[a]kpo zo tongana épée” pëpe nga asara sioni na ala pëpe (aProverbe 12:18). Ala fa na amolenge ti ala ndani so a lingbi ala mä yanga.—aÉphésien 6:4; aHébreu 12:9-11; bâ Kete tënë 30.

14, 15. Ngbanga ti nyen la a lingbi amolenge amä yanga ti ababâ na amama ti ala?

¹⁴ Jésus amä lani lakue yanga ti Babâ ti lo, même na angoi so ye ni ayeke ngangu (Luc 22:42; Jean 8:28, 29). Jéhovah aye nga ti tene amolenge amä yanga ti ababâ na amama ti ala.—aÉphésien 6:1-3.

¹⁵ Amolenge, même tongana ala bâ so a yeke ngangu ti mä yanga ti ababâ na amama ti ala, ala girisa ape so tongana ala mä yanga, a yeke nzere na Jéhovah nga na ababâ na amama ti ala. *—aProverbe 1:8; 6:20; 23:22-25.

16. (a) Tongana nyen la Satan ayeke gi ti handa amaseka ti sara sioni ye? (b) Ngbanga ti nyen la a yeke kota ye ti sara kamarade na azo so aye Jéhovah?

¹⁶ Satan alingbi ti sara kua na akamarade ti mo ti handa mo ti sara ye so ayeke sioni. Lo hinga so tongana lo sara tongaso a yeke duti ngangu na mo ti dö sese. Na tapande, Dina, molenge ti Jacob, ayeke lani na akamarade so aye Jéhovah pëpe. Ye so aga na kpale na lo nga na sewa ti lo (Genèse 34:1, 2). Tongana akamarade ti mo aye Jéhovah pëpe, ala lingbi ti handa mo ti sara ye so Jéhovah ake, na ye so alingbi ti ga na vundu mingi na mo, na sewa ti mo nga  na Nzapa (aProverbe 17:21, 25). Ndani la a yeke kota ye ti tene mo sara kamarade na azo so aye Jéhovah.—1 aCorinthien 15:33.

17. Kua ti nyen la zo oko oko na yâ ti sewa ayeke na ni?

¹⁷ Tongana azo ti yâ ti mbeni sewa amû peko ti afango ye ti Nzapa, a yeke sara si ala yeke wara akpale mingi pëpe. Tongaso, tongana mo yeke koli, ye wali ti mo na sara ye na lo na ndoye. Tongana mo yeke wali, ne koli ti mo na woko terê ti mo na gbe ti lo nga mû tapande ti wali so a sara tënë ti lo na aProverbe 31:10-31. Tongana mo yeke babâ wala mama, fa na molenge ti mo ti ye Nzapa (aProverbe 22:6). Tongana mo yeke babâ, “fa lege nzoni mingi” na azo ti sewa ti mo (1 Timothée 3:4, 5; 5:8). Amolenge, ala mä yanga ti ababâ na amama ti ala (aColossien 3:20). Girisa ape so zo oko oko na yâ ti sewa ayeke sara afaute, tongaso sara terê ti mo kete na hunda pardon na amba ti mo. Biani, na yâ ti Bible a yeke wara awango so Jéhovah amû na zo oko oko kue na yâ ti sewa.