Nzapa abungbi amolenge ti Abraham ti ga mbeni mara oko na lo mû na ala andia. Lo iri mara ni “Israël” na lo sara si mara ni abata tâ vorongo nga na ndia ti lo (Psaume 147:19, 20). Tongaso azo ti amara kue alingbi ti wara ye ti nzoni na lege ti Israël.​—Diko Genèse 22:18.

Nzapa asoro lani azo ti Israël ti ga atémoin ti lo. Mbaï ti ala giriri afa tongana nyen azo ayeke wara ye ti nzoni tongana ala sara ye alingbi na andia ti Nzapa (Deutéronome 4:6). Tongaso, na lege ti azo ti Israël, ambeni mara alingbi ti hinga tâ Nzapa.​—Diko Ésaïe 43:10, 12.

A si na mbeni ngoi, Israël anzere na lê ti Nzapa mbeni pëpe, na Jéhovah asoro mbeni mara nde na place ni, so ayeke congrégation ti aChrétien (Matthieu 21:43; 23:37, 38). Fadeso, a yeke atâ Chrétien la ayeke sara na Jéhovah tongana atémoin ti lo na place ti azo ti Israël.​—Diko Kusala 15:14, 17.

Jésus afa na adisciple ti lo tongana nyen ti fa tënë na ti sara si azo na popo ti amara kue aga adisciple (Matthieu 10:7, 11; 24:14; 28:19, 20). Kua so ague na li ni mingi laso, so aye ti ngoi so ayeke gue ti hunzi hunzingo. A yeke kozoni la na yâ ti mbaï ti tene Jéhovah abungbi azo kutu mingi ti amara kue na yâ ti tâ bungbi ti vorongo Nzapa (Apocalypse 7:9, 10). Atâ Chrétien abungbi oko ti wa tere na ti mû maboko na amba ti ala. Na ndo ti sese kue, aye so a yeke fa na ala na ndo ti Bible na ngoi ti abungbi ti ala alingbi tere.​—Diko aHébreu 10:24, 25.

Bungbi ti aTémoin ti Jéhovah ti ngoi ti e abâ gigi na peko ti ngu 1870. Mbeni kete wungo ti awamandango Bible ato nda ti wara atâ tënë ti Bible so agirisa aninga. Ala ga ti hinga so lani Jésus aleke congrégation ti aChrétien ti fa tënë, ye so asara si ala to nda ti mbeni kapa ti fango tënë ti Royaume na ndo ti sese kue. A si na ngu 1931 ala mû iri ti aTémoin ti Jéhovah.​—Diko Kusala 1:8; 2:1, 4; 5:42.

Na ngoi ti akozo Chrétien, bebungbi so abâ Jésus tongana Mokonzi ti congrégation afa lege na congrégation ti aChrétien na ando mingi (Kusala 16:4, 5). Legeoko nga laso, Bebungbi so na yâ ni a yeke wara a-ancien so akpengba na lege ti yingo la ayeke fa lege na aTémoin ti Jéhovah na ndo ti sese kue. Bebungbi ayeke bâ ndo na ndo ti afiliale so ayeke sara kua ti kiringo na peko ti ambeti, ti petengo ambeti nga na ti kangbingo ambeti ti mandango na Bible na ayanga ti kodoro ahon 600. A yeke na lege so la Bebungbi ayeke sara kusala na awango ti Bible ti kpengba nga ti fa lege na acongrégation so wungo ni ahon 100 000 na ndo ti sese kue. Akoli so asara ye so Bible ahunda na so aga a-ancien wala asurveillant la ayeke sara kua na yâ ti acongrégation oko oko. Na ndoye, ala yeke bâ lege ti angasangbaga ti Nzapa.​—Diko 1 Pierre 5:2, 3.

A-Témoin ti Jéhovah aleke yâ ti bungbi ti ala ti fa nzoni tënë na ti sara adisciple. Tongana ti so abazengele asara lani, e yeke fa tënë na azo da na da (Kusala 20:20). E yeke hunda nga ti manda Bible na azo so aye tâ tënë. Me aTémoin ti Jéhovah ayeke gi pëpe mbeni bungbi. E yeke mbeni sewa so Babâ ti e aye e mingi. E yeke aita-koli na aita-wali so ayeke bi bê na amba ti ala (2 aThessalonicien 1:3). Teti so aTémoin ti Jéhovah aleke yâ ti bungbi ti ala ti zia ngia na bê ti Jéhovah na ti mû maboko na azo, ala yeke mbeni sewa so ayeke na ngia mingi ahon atanga ni kue na ndo ti sese.​—Diko Psaume 33:12; Kusala 20:35.