1, 2. (a) Ti mbeni surveillant, abe-ta-zo ti yâ ti Bible aga azo wa na lê ti lo? (b) Nzoni ye wa la mo lingbi ti wara na sarango kamarade na abe-ta-zo so?

NA PEKO ti so mbeni ita-wali amä diskur ti mbeni mbakoro surveillant, lo tene: “Lo yeke sara tënë ti azo ti yâ ti Bible mo bâ mo tene lo na ala ayeke angbene kamarade.” Tâ tënë la ita wali ni so atene so. Ita surveillant ni amanda Bible teti angu mingi awe na lo yeke fa nga ye na azo na lege ti Bible. Ni la, tongana lo sara tënë ti akoli na awali be-ta-zo ti yâ ti Bible, a yeke mo bâ mo tene lo na ala ayeke angbene kamarade.

² Mo kue mo ye si ambeni zo ti yâ ti Bible aga nga akota kamarade ti mo? Ala yeke tâ zo na lê ti mo la? Tara ti bâ so mo na ala ayeke tambela oko, mo na ala ayeke sara lisoro. Mo yeke gi ti hinga nzoni mingi azo tongana Noé, wala Abraham, wala Ruth, wala Élie, wala Esther. Tara ti bâ nzoni ye so mo lingbi ti wara na mbage ti ala tongana ala yeke mû na mo apendere wango, ala yeke tene ambeni tënë so alingbi ti kpengba mo.—Diko aProverbe 13:20.

3. (a) Na sarango nyen si e yeke bâ nzoni na lege ti tapande ti abe-ta-zo ti yâ ti Bible? (b) Ahundango tënë use wa e yeke bâ ande?

³ Biani, na ngoi so “a yeke zingo ande [azo ti mbilimbili] na kuâ”, lege ayeke zi na mo ande mingi ti sara tâ kamarade na ala (Kus. 24:15). Me même laso, e lingbi ti manda ye na mbage ti akoli na awali ti mabe so. Tongana nyen? Bazengele Paul afa na e ni, lo tene: “Ala duti . . . azo so asara ye tongana ti ala so, na lege ti mabe nga na kangango bê ti ku ye, awara azendo so a mû ni.” (aHéb. 6:12) Na ngoi so e yeke manda ye na ndo ti azo so, peut-être atënë ti Paul so asara si e hunda tere ti e na ambeni tënë, na tapande: Mabe ayeke gi nyen, na e yeke na bezoin ni ngbanga ti nyen? E lingbi ti sara tongana nyen ti sara ye na mabe tongana ti abe-ta-zo so?

4. (a) Tënë wa la ambeni zo ayeke tene na ndo ti mabe? (b) Tënë ti ala ni ayeke na lege ni ape ngbanga ti nyen?

⁴ Mabe ayeke tâ mbeni pendere ye so a lingbi e gi ti wara ni. Azo ti yâ ti Bible so e yeke manda ande ye na ndo ti ala na yâ ti mbeti so abâ lani mabe na nene ni mingi. Laso, azo mingi abâ mabe tongana mbeni senge ye. Na ala, mabe ayeke yengo dä na mbeni ye gi tongaso. Tënë ti azo ni so ayeke na lege ni ape. Zo so ayeke na tâ mabe ayeke mä na bê gi  tongaso ape. Ti mä na bê na mbeni ye sân ti hinga ndani alingbi ti sara sioni na zo. Nga, ti yeda na mbeni ye gi tongaso alingbi ti sara si kekereke mo changé yanga. Tâ mango na bê na Nzapa ahunda ye mingi ahon gi ti tene ni gi na yanga, teti “asioni yingo nga amä na bê so Nzapa ayeke gi oko, na ala yeke dö na mbeto.”—Jacq. 2:19.

5, 6. (a) Mabe ti e aluti na ndo ti aye use wa so e yeke bâ ni ape? (b) A lingbi mabe ti e aluti na ndo ti mbeni ye so gere ni ayeke dä biani. Tënë so aye ti tene nyen, nga tapande wa afa ni?

⁵ Biani, tâ mabe ayeke ti lo nde mingi. Bâ ye so Bible atene na ndo ni. (Diko aHébreu 11:1.) Paul atene so mabe aluti na ndo ti aye use so e yeke bâ ni ape. Kozo ye ni ayeke so mabe aluti na ndo ti atâ ye so lê ti zo ‘abâ ni ape’, aye so ayeke dä laso. Lê ti e azo alingbi ti bâ Jéhovah Nzapa ape nga na Molenge ti lo ape. A lingbi nga ti bâ pëpe Royaume so ayeke komande fadeso na yayu. Use ye ni ayeke so mabe aluti na ndo ti “aye so [e] yeke ku ni kungo” me so ade ti si ape. Laso e lingbi ti bâ pëpe fini dunia so Royaume ti Nzapa aga nduru ti ga na ni. Aye kue so e bâ so afa so mabe ti e aluti na ndo ti ambeni ye so gere ni ayeke dä ape? wala nyen.

⁶ Tënë ni la ape! Paul aye ti fa so tâ mabe aluti na ndo ti mbeni ye so gere ni ayeke dä biani. Tongana lo tene so mabe ayeke “hingango biani so aye so mo yeke ku ni kungo ayeke si biani”, lo sara kusala na mbeni tënë ti Grec so a lingbi ti kiri pekoni na “mbeti ti da.” Bâ tapande so: Mbeni zo aye ti mû na mo da. Peut-être lo mû na mo “mbeti ti da” ni na lo tene na mo, “Bâ, fini da ti mo la.” Lo ye ti tene ape so mo yeke lango tâ gi na yâ ti mbeti ni, me so da ni aga ti mo awe atâa so a yeke gi na lê ti mbeti. A yeke nga tongaso na mabe so e yeke na ni. Mabe ni asara si na gbe ti bê ti e, e hinga e tene ye kue so Nzapa atene lo yeke sara ayeke ga tâ tënë, mo bâ mo tene aye ni asi awe.

7. Tâ mabe aga na lege ti aye wa?

⁷ Ni la, tâ mabe aga na lege ti ye so e hinga awe, so apusu e ti zia bê ti e kue na Nzapa. A ga nga na lege ti aye kue so e hinga na ndo ti Jéhovah Nzapa, so e yeke na kite na ndo ni oko ape. Mabe asara si e bâ Jéhovah tongana Babâ ti e so aye e nga asara si e hinga e tene atënë ti yanga ti lo ayeke ga gi tâ tënë. Me a ngbâ gi ge ape. Legeoko tongana ti so zo wala nyama abezoin ti te ye si lo ngbâ na fini, ti mabe nga a lingbi a sara akusala ni, tongaso ape a yeke kui.—Jacq. 2:26.

8. Ndali ti nyen mabe ayeke kota ye mingi?

⁸ Ndali ti nyen mabe ayeke kota ye mingi? Na yâ ti kiringo tënë so lo mû, Paul atene mbeni tënë so e lingbi ti ke ni ape. (Diko aHébreu 11:6.) Tongana e yeke na mabe ape, e lingbi ti ga nduru na Jéhovah ape nga ti nzere na lo ape. Tongaso, ti ga nduru na Jéhovah, Babâ ti e ti yayu, na ti gonda lo, a yeke tâ nzoni ye mingi. Me ti sara ni, a lingbi e duti na mabe si.

9. Nyen la Jéhovah asara so afa so lo hinga so mabe ayeke kota ye mingi na e?

 ⁹ Jéhovah ahinga so mabe ayeke kota ye mingi na e, ni la si lo zia na yâ ti Bible tapande ti azo so na lege ti ala e lingbi ti hinga tongana nyen ti kpengba mabe ti e nga ti sara akusala ni. Nga, na yâ ti bungbi ti lo, e yeke na anzoni tapande ti aita so ayeke mû li ni. Bible atene: “Ala mû tapande ti mabe ti ala.” (aHéb. 13:7). Lo zia nga na yâ ti Mbeti ti lo tapande ti ambeni zo nde ti mû maboko na e. Paul asara tënë ti “atémoin mingi mingi”, akoli nga awali ti ngoi ti giriri so azia na e tâ pendere tapande (aHéb. 12:1). Molongo ti azo so Paul afa ni na aHébreu chapitre 11 ade ti hunzi ape, ambeni mingi angbâ. Na yâ ti Bible, e yeke wara mbaï ti gbâ ti azo, akoli, awali, amaseka, ambakoro, so alondo na ando nde nde na so asara lani ye na mabe. E lingbi ti manda ye mingi na mbage ti ala, atâa so e yeke na yâ ti dunia so mabe atia ni.

10. Mo lingbi ti sara nyen ti sara ye na mabe tongana ti abe-ta-zo ti giriri?

¹⁰ Tongana mo ye ti sara ye tongana ti mbeni zo, bâ sarango ye ti lo mbilimbili. Ni la, na ngoi so mo yeke diko mbeti so, mo yeke bâ so a sara arecherche mingi na ndo ti azo ni ti mû maboko na mo ti bâ tongana nyen la si ala sara lani ye na mabe. E wa mo nga ti sara ambeni recherche na ndo ti ala. Hasa yâ ti Bible nzoni na lege ti aye ti sarango na recherche. Nga na ndembe so mo yeke gbu li ti mo na ndo ti aye so mo manda so, tara ti bâ aye ni na yâ ti li ti mo. Bâ ye ni apasêe na ndo wa, nga mä go ti azo ni nga tara ti mä fion ti aye ni. Kota ye ni nga ayeke ti gi ti hinga pensé ti azo ni so a sara tënë ti ala so. Tongana mo sara tongaso, akoli ni so nga na awali ni so, so asara ye na mabe, ayeke ga atâ zo na lê ti mo, azo so mo hinga ala mbilimbili, mo bâ mo tene mo na ala ayeke angbene kamarade.

11, 12. (a) Tapande ti Abraham na Sara alingbi ti mû maboko na mo tongana nyen? (b) Ka ti Hanna, na Élie nga na Samuel?

¹¹ Gi na ngoi so mo hinga ala nzoni, nzara ti tene mo sara ye tongana ala ayeke sara mo. Zia e mû mbeni tapande: Mo ye ti sara na Jéhovah mingi ahon ti kozo, na a hunda na mo ti gue peut-être na mbeni fini territoire so bezoin ti awafango tënë kâ ayeke mingi. Wala a hunda na mo ti sara kua na mbeni fini kode ti fango tënë so mo hinga ni nzoni ape wala so anzere na mo kue ape. Tongaso, na ngoi so mo ngbâ ti gbu li ti mo na ndo ti kusala ni so na mo sambela na ndo ni, hinga ape tapande ti Abraham ayeke mû maboko na mo. Lo na Sara ayeda lani ti dö nzoni ndo ti ala na Ur ti zia, na ala wara anzoni ye mingi na pekoni. Tongana mo sara tongana ala, mo yeke bâ so mo hinga ala fadeso tâ nzoni mingi ahon ti kozo.

¹² Ka tongana mbeni zo ti yâ ti sewa ti mo  wala mbeni kamarade ti mo ayeke zere gi mo lakue? Peut-être bê ti mo anze, na mo yeke na nzara même ti gue na bungbi encore ape. Hanna nga kue lani Peninna ayeke zere gi lo zerengo, me lo kanga bê, lo zia si ye so akanga lege na lo ape ti voro Jéhovah. Tapande ti Hanna alingbi ti mû maboko na mo ti mû nzoni desizion, na ye so ayeke sara si lo ga kota kamarade ti mo. A lingbi ti si nga so mo bâ tere ti mo, mo yeke ye oko ape. Me tongana mo manda ye so asi lani na Élie, nga tongana nyen la si Jéhovah adë bê ti lo, mo yeke hinga pasi ti lo tâ nzoni. Ti amaseka so akamarade ti ala ti ekole ayeke pusu ala ti sara asioni ye, tapande ti Samuel alingbi ti mû maboko na ala mingi. Lo nga kue lani amolenge ti Élie asara asioni ye mingi na yâ ti tabernacle ti Jéhovah, me lo tï ti lo na yâ ni ape.

13. Nyen la afa so ti gi ti sara ye na mabe tongana ti azo ti yâ ti Bible afa pëpe so mo yeke ye oko ape na lê ti Jéhovah?

¹³ So mo yeke gi ti sara ye na mabe tongana ti azo ti yâ ti Bible ni, a fa so mo yeke ye oko ape na lê ti Jéhovah? Ên-ën! Bible wani awa e ti gi ti sara ye na mabe tongana ti azo so (1 aCor. 4:16; 11:1; 2 aThes. 3:7, 9). Hinga so ambeni zo so e yeke manda ande ye na ndo ti ala ahaka peko ti ambeni zo so ayeke lani na fini kozo na ala. Na tapande, na Chapitre 17 ti mbeti so, Marie amû ambeni tënë ti Hanna la si lo fa na tënë ti bê ti lo. Ye so afa so lo bâ Hanna tongana mbeni nzoni tapande ti mû peko ni. So Marie asara tongaso afa so mabe ti lo ayeke gi kete? Oko ape! Ti tâ tënë ni, tapande ti Hanna amû maboko na Marie ti kpengba mabe ti lo si lo nzere na Jéhovah Nzapa.

14, 15. (a) Ambeni ye wa la a zia na yâ ti mbeti so? (b) E lingbi ti sara nyen ti wara nzoni na lege ti mbeti ni so?

¹⁴ A sara mbeti so ti tene mo kpengba na mabe ti mo. Atënë ti yâ ti achapitre ni ayeke ti amolongo ti ambeni article ti Tour ti Ba Ndo so mama-tene ni ayeke “Mû tapande ti mabe ti ala”, so asigigi na ngu 2008 ti si na ngu 2013. * Me a zia ambeni fini ye dä. Na tapande, a zia ahundango tënë dä ti mû maboko na e ti sara lisoro na ndo ni na popo ti e na ti bâ ye so e lingbi ti sara na yâ ti fini ti e. Mo yeke wara nga apendere foto na yâ ni, so ambeni a kono ni nga so a kiri a leke yâ ni nzoni. A yôro nga akarte na yâ ni nga na angoi so aye ni apasêe na ni. A sigigi na mbeti Sara ye na mabe tongana ti ala ndali ti mandango ni, atâa mo wani, wala na sewa wala na congrégation. Mbeni ye so asewa alingbi ti sara ayeke ti diko gi ambaï ni so na kota go na popo ti ala.

¹⁵ Zia si mbeti so amû maboko na mo ti sara ye na mabe tongana ti awakua be-ta-zo ti Jéhovah ti giriri. Zia a sara nga si mabe ti mo akono, akpengba na ngoi so mo yeke ga nduru na Jéhovah, Babâ ti mo ti yayu.