1. Yengo so David aye na Jéhovah apusu lani lo ti sara nyen?

GBIA DAVID atene: “Jéhovah ayeke kota nga lo lingbi ti tene a sepela lo ahon tanga ti azo kue.” (Ps. 145:⁠3). Lo ye lani Jéhovah, na ndoye so apusu lani lo ti sepela Nzapa “na yâ ti congrégation.” (Ps. 22:​22; 40:⁠5). Kite ayeke dä ape so mo ye Jéhovah nga mo yeda na tënë ti David so: “Jéhovah Nzapa ti babâ ti e Israël, zia si a sepela mo lakue lakue nga kpu na kpu.”​—1 Chron. 29:​10-13.

2. (a) Tongana nyen la e lingbi ti sepela Jéhovah? (b) Kpale wa la ambeni ita ayeke na ni? Nyen la e yeke bâ ni?

² Laso, mbeni lege ti sepela Jéhovah ayeke ti mû acommentaire na bungbi. Ye oko, ambeni ita ayeke biani na kpale. Ala ye ti mû commentaire na bungbi, me mbeto akanga lege na ala. Tongana nyen la ala lingbi ti hon ndö ti mbeto so? Anzoni wango wa la alingbi ti mû maboko na e kue ti mû acommentaire so akpengba zo? Kozo ti kiri tënë na ahundango ndo so, zia e bâ akota raison osio so ndali ni e yeke mû acommentaire na bungbi.

3-5. (a) Tongana ti so a fa na aHébreu 13:​15, ngbanga ti nyen la e yeke mû acommentaire na bungbi? (b) A lingbi e kue e mû gï oko mara ti commentaire? Fa ndani so mo tene tongaso.

³ Jéhovah amû na e kue pasa ti sepela lo. (Ps. 119:​108). Acommentaire so e yeke mû na ngoi ti abungbi ayeke mbage ti “sandaga ti gonda” so e yeke mû, na zo oko alingbi ti mû sandaga so na place ti e ape. (Diko aHébreu 13:​15.) Eskê Jéhovah ahunda na e oko oko kue ti mû gï oko mara ti sandaga, wala commentaire? Ên-ën, lo hunda tongaso ape.

⁴ Jéhovah ahinga so akode ti e nga na dutingo ti e ayeke nde nde, na lo bâ na nene ni mingi asandaga so e yeke na ngangu ti mû na lo. Gbu li na ndö ti mara ti asandaga so azo ti Israël ayeke mû lani na lo, so lo yeda na ni. Ambeni zo ti Israël ayeke lani na ngangu ti mû na lo mbeni molenge ti taba wala mbeni ngasa. Me mbeni zo ti Israël so ayeke wayere alingbi ti mû “akolokoto use wala akete pigeon use”. Tongana mbeni zo ti ­Israël alingbi pëpe ti mû andeke use, Jéhovah ayeda ti tene lo mû “dixième ti épha ti pendere fa­rine”. (Lév. 5:​7, 11). Ngere ti farine akpengba lani ape, me Jéhovah abâ sandaga so na nene ni tongana ayeke “pendere farine”.

⁵ Nzapa ti e so ayeke sara ye na nzoni bê angbâ ti pensé tongaso laso. Na ngoi so e yeke mû acommentaire, lo ku pëpe ti tene e kue e duti azo so ahinga ti sara tënë nzoni tongana Apollos wala zo so aga na zo ti yeda na mbeni ye tongana ti Paul (Kus. 18:​24; 19:⁠8). Ye so Jéhovah aye ayeke ti tene e mû nzoni commentaire alingbi na ngangu ti e. Dabe ti mo na wali-mua so amû lani akete lê ti nginza use. Jéhovah abâ lani lo na nene ni mingi ndali ti so lo mû ye so alingbi na ngangu ti lo.​—Luc 21:​1-⁠4.

6. (a) Ti gue oko na aHébreu 10:​24, 25, acommentaire so e mä na ngoi ti abungbi alingbi ti sara e tongana nyen? (b) Tongana nyen la mo lingbi ti fa so mo bâ na nene ni acommentaire so akpengba mo?

⁶ E yeke kpengba mba na lege ti acommentaire ti e. (Diko aHébreu 10:​24, 25.) A nzere na e kue ti mä acommentaire nde nde na ngoi ti abungbi ti e. A nzere na e ti mä mbeni kete molenge so amû mbeni commentaire so akpengba ape so alondo na bê ti lo. A ndu bê ti e mingi ti mä mbeni zo so, na ngia, ayeke mû commentaire na ndö ti mbeni tâ tënë so lo manda ade ti ninga ape. E ne mingi azo so ‘azi mbeto na yâ ti ala’ ti mû mbeni commentaire, atâa so kamene asara ala wala ala komanse ti manda yanga ti kodro ti e aninga ape (1 aThes. 2:⁠2). Tongana nyen la e ­lingbi ti fa so e bâ na nene ni ngangu so ala sara? Na peko ti bungbi, e lingbi ti kiri singila na ala ndali ti commentaire ti ala so akpengba zo. Mbeni lege ni ayeke ti tene e wani e mû mbeni commentaire. Tongaso, amba ti e ayeke kpengba e na ngoi ti abungbi na e nga kue e yeke kpengba ala.​—aRom. 1:​11, 12.

7. Na alege wa la e yeke wara aye ti nzoni tongana e mû commentaire?

⁷ E yeke wara aye ti nzoni tongana e mû commentaire. (És. 48:​17). Na alege wa? ­Kozoni, tongana e leke na bê ti e ti mû mbeni commentaire, a yeke pusu e ti leke terê ti e nzoni ndali ti bungbi ni. Tongana e leke terê e nzoni, e yeke mä yâ ti Bible nzoni mingi. Tongana e mä yâ ti ye so e manda nzoni e lingbi ti sara ye alingbi na ni nzoni mingi. Use ni, tongana e mû mbage na lisoro ni, bungbi ni ayeke nzere na e mingi. Ota ni, ndali ti so a lingbi zo asara ngangu si lo mû commentaire, fani mingi e yeke dabe ti e aninga na aye so e mû commentaire na ndö ni na peko ti so bungbi ni ahunzi.

8-9. (a) Tongana ti so Malachie 3:​16 afa, mo pensé acommentaire ti e ayeke sara Jéhovah tongana nyen? (b) Kpale wa la peut-être ambeni ita angbâ ti duti na ni?

⁸ E yeke zia ngia na bê ti Jéhovah na ngoi so e yeke sara tënë ti mabe ti e. E lingbi ti hinga na bê ti e kue so Jéhovah ayeke mä e nga lo bâ na nene ni mingi ngangu so e yeke sara ti mû commentaire na ngoi ti abungbi. (Diko Malachie 3:​16.) Lo fa so lo bâ ni na nene ni na lege so lo iri tënë nzoni na ndö ti e na ngoi so e yeke sara ngangu ti zia ngia na bê ti lo.​—Mal. 3:⁠10.

⁹ A yeke polele so e yeke na anzoni raison ti mû commentaire na bungbi. Me peut-être mbeto angbâ ti sara ambeni ita ti yôro maboko ti ala. Tongana a yeke ye so asi na mo la, décou­ragé ape. Zia e bâ ambeni mama-ndia ti Bible, ambeni tapande nga na ambeni nzoni wango so ­alingbi ti mû maboko na e kue ti gi ti mû commentaire mingi na ngoi ti abungbi.

10. (a) Mbeto wa la e mingi e yeke na ni? (b) Ngbanga ti nyen la peut-être mbeto ti kiringo tënë na ngoi ti abungbi afa mbeni nzoni ye?

¹⁰ Lakue na ngoi so mo ye ti yôro maboko ti mo ti mû commentaire mbeto ayeke sara mo? Tongana a yeke tongaso, a yeke gï mo oko ape. Ti tâ tënë ni mingi ti e, e yeke sara mbeto kete na ngoi so e ye ti mû commentaire. Ti hon ndö ti mbeto so akanga lege na mo ti mû commentaire, a lingbi mo hinga ndani so mo sara mbeto. Eskê mo sara mbeto so mo yeke girisa tënë so mo ye ti tene wala mo sara mbeto so tënë so mo ye ti tene ayeke duti na lege ni ape? Wala mo gi bê ti mo so commentaire ti mo ni ayeke duti nzoni tongana ti amba ti mo ape? Biani, aye so asara mo mbeto so afa mbeni nzoni ye. A fa so mo sara terê ti mo kete nga mo bâ amba ti mo kota ahon mo. Jéhovah aye sarango terê kete (Ps. 138:6; aPhil. 2:⁠3). Me Jéhovah aye nga ti tene mo sepela lo nga mo kpengba aita ti mo na ngoi ti abungbi (1 aThes. 5:​11). Lo ye mo nga lo yeke sara si mo sara mbeto ape.

11. Adango bê wa la na yâ ti Bible alingbi ti mû maboko na e?

¹¹ Bâ ambeni dango bê so ayeke na yâ ti Bible. Bible atene so e kue e yeke sara afaute na yâ ti atënë so e yeke tene nga na yâ ti fason so e yeke tene na ni (Jacq. 3:⁠2). Jéhovah ahunda na e pëpe ti duti mbilimbili-kue, aita ti e nga kue ahunda tongaso ape (Ps. 103:​12-14). Ala yeke sewa ti e na lege ti yingo nga ala ye e (Marc 10:​29, 30; Jean 13:​35). Ala hinga so na ambeni ngoi tënë so e tene ayeke mbilimbili ye so e ye ti tene la ape.

12-13. Tapande ti Néhémie na Jonas afa na e nyen?

¹² Gbu li na ndö ti ambeni tapande ti Bible so alingbi ti mû maboko na mo ti hon ndö ti mbeto ti mo. Dabe ti mo na Néhémie. Lo yeke sara lani kua na yangbo ti mbeni gbia so ayeke ngangu mingi. Vundu asara lani Néhémie ndali ti so lo mä so agbagba ti Jérusalem nga na ayanga ti gbagba ni abuba (Néh. 1:​1-⁠4). Tara ti imaginé mbeto so asara lani lo na ngoi so gbia ni ahunda lo ti fa ndani so lo yeke na ngia ape. Hio Néhémie asambela na pekoni lo kiri tënë. Gbia ni asara aye mingi ti mû maboko na awakua ti Nzapa (Néh. 2:​1-⁠8). Gbu li nga na ndö ti Jonas. Na ngoi so Jéhovah atene lani na lo ti sara tënë na azo ti Ni­nive, mbeto asara Jonas lo kpe lo mû mbeni lege nde (Jonas 1:​1-⁠3). Me na mungo maboko ti Jéhovah, Jonas ague nga lo fa tënë na azo ti Ni­nive. Atënë so lo tene asara nzoni mingi na azo ti Ninive (Jonas 3:​5-10). Na lege ti Néhémie e manda so a yeke kota ye ti sambela kozo si e kiri tënë. Nga na lege ti Jonas e manda so Jéhovah alingbi ti mû maboko na e ti sara na lo atâa mbeto ahon ndö ti e mingi. Ti tâ tënë ni, ti mû commentaire na bungbi ayeke ngangu tongana fango na azo ti Ninive tënë ti ngbanga so a dë na ndö ti ala so ape.

¹³ Anzoni wango wa la alingbi ti mû maboko na mo ti mû acommentaire so akpengba zo na bungbi? Zia e bâ ambeni wango ni.

14. Ngbanga ti nyen la a lingbi e leke terê ti e nzoni ndali ti abungbi ti e? E lingbi ti sara ni lawa?

¹⁴ Leke terê ti mo ndali ti bungbi oko oko kue. Tongana mo leke na bê ti mo ti mû commentaire nga mo leke terê ti mo nzoni, mbeto ayeke sara mo ape ti mû commentaire ­(aProv. 21:⁠5). Biani, ngoi so e yeke leke na abungbi ti e ayeke nde nde. Eloise, mbeni ita wali-mua so ayeke na ngu 80 tongaso, ayeke komanse ti leke Tour ti Ba Ndo ti lo na tongo nda ti yenga. Lo tene: “Abungbi ayeke nzere na mbi mingi tongana mbi leke ni kozo.” Joy, mbeni ita-wali so ayeke sara kua, azia mbeni ngoi nde na samedi ti manda Tour ti Ba Ndo ti lo. Lo tene: “A yeke ngangu na mbi ape ti dabe ti mbi na ye so mbi manda tongana mbi manda ye ni ngoi mingi ape kozo na bungbi ni.” Ike, mbeni ancien so ayeke na kua mingi so ayeke nga pionnier, atene: “Mbi bâ so a yeke nzoni mingi ti tene mbi manda ye kete kete na yâ ti yenga ahon ti mû gbâ ti ngoi fani oko ti manda ye.”

15. Tongana nyen la mo lingbi ti leke terê ti mo nzoni ndali ti mbeni bungbi?

¹⁵ Ti leke terê nzoni ndali ti abungbi andu aye wa? Kozo ti leke abungbi ti mo oko oko kue, hunda Jéhovah ti mû na mo yingo vulu (Luc 11:​13; 1 Jean 5:​14). Na pekoni, mû ngoi kete ti bâ ar­ticle so mo yeke manda. Bâ li ti tënë ni, akete li ti tënë ni, afoto nga na a-encadré so afa ye na zo. Na ngoi so mo yeke manda paragraphe oko oko, sara kue ti diko aversê mingi so a fa atënë ti yâ ni ape. Gbu li na ndö ti ye so mo yeke manda, bâ mbilimbili ambage so mo ye ti sara commentaire na ndö ni. Tongana mo leke terê ti mo nzoni, mo yeke wara aye ti nzoni mingi nga peut-être a yeke duti ngangu na mo ape ti mû commentaire.​—2 aCor. 9:⁠6.

16. Agbakuru wa la mo yeke na ni? Mo yeke sara kua na ni tongana nyen?

¹⁶ Tongana lege ayeke dä, sara kua na agbakuru so ayeke na yanga ti kodro so mo hinga ni so ayeke na yâ ti tablette wala téléphone. Jéhovah, na lege ti bungbi ti lo, amû na e agbakuru so ayeke na ndö ti téléphone wala tablette ti mû maboko na e ti leke abungbi. Application JW Library^® amû lege na e ti téléchargé ambeti so e yeke manda ni na yâ ti téléphone wala tablette. Na pekoni, e lingbi ti manda, ti diko wala ti mä aye so e téléchargé na ngoi kue nga na ndo kue so e yeke dä. Ambeni ita asara kua na gbakuru so ti manda ye na ngoi ti wungo terê na place ti kua wala na ekole wala na ngoi so ala yeke voyagé. Tongana e sara kua na Watchtower Library nga na BIBLIOTHÈQUE NA NDO TI INTERNET^™ ayeke duti ngangu na e oko ape ti sara recherche mingi na ndö ti article so e ye ti manda ni nzoni.

17. (a) Ngbanga ti nyen la a yeke nzoni ti leke acommentaire mingi? (b) Nyen la mo manda na lege ti vidéo Ga kamarade ti Jéhovah: Leke kiringo tënë ti mo?

¹⁷ Tongana lege ayeke dä, leke acommen­taire mingi ndali ti article oko oko kue. Ndali ti nyen? Ndali ti so peut-être a yeke pëpe na ngoi kue so mo yeke yôro maboko ti mo la a yeke mû mo. Ambeni ita alingbi ti yôro maboko ti ala na oko ngoi so mo yôro ti mo, na ita so amû li ni alingbi ti soro mbeni oko. Ti mû lege si bungbi ni ahunzi na l’heure, ita so amû li ni alingbi pëpe ti mû azo kue so aye ti kiri tënë. Tongaso, tongana a mû mo hio na ngoi ti mandango ye ni ape sara ngonzo ape wala découragé ape. Tongana mo leke acommentaire mingi, mo lingbi ti wara alege mingi ti kiri tënë na ngoi ti lisoro ni. Mbeni commentaire so mo lingbi ti leke ayeke ti diko mbeni versê. Me tongana mo peut, mo lingbi nga ti leke ti mû commentaire na lege ti atënë ti mo wani. *

18. Ngbanga ti nyen la a lingbi mo mû anduru commentaire?

¹⁸ Mû anduru commentaire. Fani mingi, acommentaire so akpengba zo mingi ayeke ati so ayeke nduru nga akpengba ape. Tongaso, leke na bê ti mo ti kiri tënë nduru. Gi ti sara kue si kiringo tënë ti mo angbâ na yâ ti seconde 30 tongaso (aProv. 10:​19; 15:​23). Tongana mo yeke kiri tënë na ngoi ti abungbi asara angu mingi awe, mo yeke na mbeni kota ye ti sara, ti zia nzoni tapande na lege so mo mû anduru commentaire. Tongana mo mû acommentaire na ndö ti aye mingi teti apenze-ngbonga mingi, peut-être mbeto ayeke sara amba ti mo, ala lingbi ti pensé so ala lingbi pëpe ti mû commentaire nzoni tongana ti mo. Anduru commentaire ayeke mû nga lege na azo mingi ti mû mbage na bungbi ni. Mbilimbili tongana a mû mo kozo, mû kiringo tënë so akpengba ape, so akiri tënë droit na hunda ni. Gi pëpe ti sara tënë na ndö ti aye kue so ayeke na yâ ti mbeni paragraphe. Na peko ti so a sara tënë na ndö ti kota tënë ti paragraphe ni awe, mo lingbi ti mû commentaire na ndö ti ambeni tënë nde.​—Bâ encadré “ Nyen la mbi lingbi ti mû commentaire na ndö ni?”

19. Tongana nyen la zo so ayeke mû li ni alingbi ti mû maboko na mo? Nyen la a lingbi mo sara?

¹⁹ Fa na zo so ayeke mû li ni so mo ye ti mû commentaire na ndö ti mbeni mbilimbili paragraphe. Tongana mo soro ti sara tongaso, a lingbi mo sara tënë ni na zo so ayeke mû li ni kozo si bungbi ni akomanse. Tongana ngoi ti mungo commentaire na ndö ti paragraphe ni alingbi, yôro maboko ti mo hio na nduzu nzoni tongaso si zo so ayeke mû li ni alingbi ti bâ ni.

20. Tongana nyen la bungbi ti congrégation ayeke tongana mbeni kobe so mo na akamarade ti mo ayeke te legeoko?

²⁰ Bâ abungbi ti congrégation tongana kobe so mo na anzoni kamarade ti mo ayeke te legeoko. Imaginé ambeni ita ti congrégation aleke ti tö mbeni ye ti te ndo oko na ala hunda na mo ti tö mbeni kete kobe. Mo yeke sara tongana nyen? Peut-être mo yeke gi bê ti mo kete, me mo yeke sara ngangu ti ga na mbeni ye so anzere na azo kue. Jéhovah, so ayamba e, aleke ndali ti e mbeni table so gbâ ti anzoni ye ayeke na ndö ni (Ps. 23:5; Mat. 24:​45). Tongana e ga na mbeni kete cadeau so alingbi na ngangu ti e, a yeke nzere nga na lo. Tongaso, leke terê ti mo nzoni nga mû acommentaire mingi tongana mo peut. Tongana mo sara tongaso, mo yeke te kobe na table ti Jéhovah na mo yeke ga nga na mbeni cadeau so aita ti congrégation alingbi ti wara nzoni dä.