1-2. (a) Tongana e gbu li na ndö ti fini ti Jésus nga na kua ti fango tënë ti lo, a peut ti sara e tongana nyen? (b) Nyen la e yeke bâ na yâ ti article so?

 TONGANA mbeni zo so e ye lo akui, lo yeke manke e mingi. Na tongo nda ni, tongana e pensé na alango so aga kozo na kuâ ti lo, vundu apeut ti sara e mingi, mbilimbili tongana zo ni abâ lani pasi kozo si lo kui. Me tongana ngoi ayeke hon, e peut ti komanse ti duti na ngia tongana e pensé na mbeni ye so lo fa na e wala mbeni ye so lo sara wala mbeni tënë so lo tene ti kpengba e wala ti sara si e he ngia.

² Legeoko nga, vundu ayeke sara e tongana e diko ye na ndö ti pasi so Jésus abâ nga na kuâ ti lo. Na yâ ti ayenga so aga kozo na Mémorial nga na pekoni, e yeke mû ngoi mingi ti gbu li na ndö ti nda ti sandaga so Jésus amû ti zi e (1 aCor. 11:24, 25). Ye oko, e yeke duti na ngia mingi tongana e gbu li na ndö ti atënë kue so Jésus atene nga na aye kue so lo sara na ngoi so lo yeke na sese. A yeke nzere nga na e mingi ti gbu li na ndö ti aye so lo yeke sara na ndembe so nga na aye so lo yeke sara ande na yâ ti angoi so ayeke ga ndali ti e. Ti gbu li na ndö ti aye so nga na ndö ti ndoye ti lo na mbage ti e apeut ti pusu e ti sara ambeni ye ti kiri singila na lo, tongana ti so e yeke bâ na yâ ti article so.

3. Araison wa la e yeke na ni ti kiri singila ndali ti ye so a futa ti zi azo?

³ Tongana e gbu li na ndö ti fini ti Jésus nga na kuâ ti lo, e yeke kiri singila na lo. Na ngoi so Jésus ayeke lani na sese, lo  fa na azo anzoni ye so Royaume ti Nzapa ayeke ga na ni. E bâ na nene ni mingi aye so Jésus afa na ndö ti Royaume. E kiri singila ndali ti ye so a futa ti zi azo ndali ti so a mû lege na e ti duti na songo ti kamarade na Jéhovah na Jésus. Azo so amä na bê na Jésus ayeke nga na beku ti ngbâ na fini lakue lakue nga ti kiri ti bâ azo ti ala so ala ye ala so akui (Jean 5:28, 29; aRom. 6:23). E sara mbeni ye ti wara anzoni ye so ape; e lingbi nga pëpe ti futa Nzapa nga na Christ ndali ti aye so ala sara ndali ti e (aRom. 5:8, 20, 21). Me e peut ti kiri singila mingi na ala. E peut ti sara ni tongana nyen?

4. Tongana nyen la Marie ti Magdala akiri singila na Jésus ndali ti ye so lo sara ndali ti lo? (Bâ foto.)

⁴ Bâ tapande ti mbeni wali-Juif so iri ti lo Marie ti Magdala. Lo yeke bâ lani pasi ndali ti so asioni yingo mbasambala ayeke sara lani pasi na lo. Âmanke lo pensé lani so mbeni ye ti sarango ni ayeke dä ape. Tongaso, imaginé tongana nyen la lo kiri singila mingi na Jésus na ngoi so lo zi lo na gbe ti ngangu ti asioni yingo ni. Singila ti bê ti lo apusu lo ti ga disciple ti Jésus nga ti mû ngoi ti lo, ngangu ti lo, nga na aye ti lo ti mû maboko na lo na yâ ti kua ti fango tënë (Luc 8:1-3). Atâa so Marie akiri lani singila mingi na Jésus ndali ti ye so lo sara ndali ti lo, peut-être lo hinga ape so Jésus ayeke sara aye mingi ndali ti lo na yâ ti angoi so ayeke ga. Lo yeke mû fini ti lo ndali ti azo “si zo kue so amä na bê na lo” apeut ti wara fini ti lakue lakue (Jean 3:16). Me, Marie akiri singila na Jésus na lege so lo ngbâ be-ta-zo na lo. Na ngoi so Jésus ayeke bâ lani pasi na ndö ti keke ti pasi, Marie aluti na terê ni, ndali ti so lo pensé na Jésus nga lo ye lani ti dë bê ti azo so ayeke dä (Jean 19:25). Na peko ti so Jésus akui, Marie na awali use aga na a-épice na ndo so a yeke lu Jésus dä ti leke kuâ ni kozo si a lu ni (Marc 16:1, 2). Jéhovah afuta lani Marie mingi ndali ti so lo ngbâ be-ta-zo na Jésus. Lo yeke lani na ngia ti wara terê na Jésus na peko ti so a zingo lo na kuâ  nga lo sara lisoro na lo, adisciple mingi ayeke lani na pasa ni so ape.—Jean 20:11-18.

5. Tongana nyen la e peut ti kiri singila na Jéhovah na Jésus ndali ti aye kue so ala sara ndali ti e?

⁵ E nga kue e peut ti kiri singila na Jéhovah na Jésus ndali ti aye kue so ala sara ndali ti e na lege so e mû ngoi ti e, ngangu ti e nga na nginza ti e ti maï na kua ti Royaume. Na tapande, e peut ti mû maboko na kua ti lekengo ada so a yeke voro Jéhovah na yâ ni nga ti bâ lege ni si a ngbâ nzoni.

6. Ngbanga ti nyen la e peut ti tene so ye so a futa ti zi azo ayeke mbeni cadeau so a mû na e oko oko kue?

⁶ Tongana e bâ tongana nyen la Jéhovah na Jésus aye e mingi, a yeke pusu e ti ye nga ala (1 Jean 4:10, 19). E yeke ye ala même mingi tongana e hinga so Jésus akui ndali ti e. Bazengele Paul ahinga so tënë so ayeke tâ tënë nga lo fa singila ti bê ti lo na ngoi so lo tene na aChrétien ti Galatie, lo tene: “Molenge ti Nzapa . . . andoye mbi si lo kä terê ti lo na kuâ ndali ti mbi.” (aGal. 2:20). Grâce na ye so a futa ti zi azo, Jéhovah agboto mo na mbage ti lo, tongaso si mo peut ti ga kamarade ti lo (Jean 6:44). Kite ayeke dä ape so a nzere na mo ti hinga so Jéhovah abâ mbeni nzoni ye na mbage ti mo, na lo mû ye so ngere ni ayeke kota mingi ti mû lege na mo ti ga kamarade ti lo. Ye so asara si mo ye Jéhovah na Jésus mingi. Tongaso, a yeke nzoni e hunda terê ti e: ‘Nyen la ndoye so ayeke pusu mbi ti sara?’

7. Tongana ti so foto so afa, tongana nyen la e kue e peut ti fa so e ye Jéhovah na Jésus? (2 aCorinthien 5:14, 15; 6:1, 2).

⁷ Yengo so e ye na Nzapa nga na Christ apusu e ti ye amba ti e. (Diko 2 aCorinthien 5:14, 15; 6:1, 2.) Mbeni lege so e yeke fa so e ye azo ayeke ti yapu na fango tënë. E yeke sara lisoro na azo kue so e wara ala na fango tënë. E yeke ke pëpe ti sara lisoro na mbeni zo ndali  ti so mara ti lo ayeke nde na ti e. E yeke sara nga lisoro na azo kue atâa ala yeke azo ti mosoro nga ala hinga mbeti, wala ala yeke awayere nga ala hinga mbeti ape. Tongana e sara lisoro na azo kue so e wara ala na fango tënë, andâ e yeke sara ye so Jéhovah aye ndali ti so lo ye “si mara ti azo nde nde kue asö fini ti ala nga ala wara tâ hingango ye na ndö ti tâ tënë.”—1 Tim. 2:4.

8. Tongana nyen la e peut ti fa so e ye aita ti e?

⁸ E yeke fa nga so e ye Nzapa na Christ tongana e ye aita ti e (1 Jean 4:21). E yeke pensé na ala nga e yeke mû maboko na ala na ngoi so ala yeke na yâ ti akpale. E yeke dë bê ti ala tongana mbeni zo so ala ye lo mingi akui, e yeke sara vizite na ala tongana terê ti ala ason nga e yeke sara ye kue so e peut ti sara ti kpengba ala tongana ala découragé (2 aCor. 1:3-7; 1 aThes. 5:11, 14). E yeke ngbâ ti sambela ndali ti ala, ndali ti so e hinga so “sambela ti zo ti mbilimbili ti voro terê na Nzapa ayeke sara aye mingi.”—Jacq. 5:16.

9. Mbeni lege nde so e peut ti fa so e ye aita ti e ayeke so wa?

⁹ E yeke fa nga so e ye aita ti e tongana e sara kue ti ngbâ ti duti na siriri na ala. E yeke sara ngangu ti mû tapande ti fason so Jéhovah ayeke pardonné na azo. So Jéhovah ayeke lani nduru ti zia Molenge ti lo akui ndali ti asiokpari ti e, a yeke nzoni e duti nduru ti pardonné aita ti e tongana ala sara siokpari na terê ti e. E ye pëpe ti duti tongana sioni ngbâa so Jésus asara tënë ti lo na yâ ti mbeni toli ti lo. Même na peko ti so wa ti ngbâa so azi kota bon so ayeke na li ti lo, lo ke ti pardonné mba ti lo ngbâa so kete bon ti lo ayeke na li ti lo (Mat. 18:23-35). Tongana mo na mbeni zo na yâ ti congrégation amä terê ape, eskê mo peut ti mû li ni ti tene ala leke tënë na popo ti ala kozo si ala ga na Mémorial? (Mat. 5:23, 24). Tongana mo sara ni, mo fa so mo ye Jéhovah na Jésus mingi.

10-11. Tongana nyen la a-ancien apeut ti fa so ala ye Jéhovah na Jésus? (1 Pierre 5:1, 2).

¹⁰ Tongana nyen la a-ancien apeut ti fa so ala ye Jéhovah na Jésus? Mbeni kota ye so ala peut ti sara ayeke ti bâ lege ti ataba ti Jésus. (Diko 1 Pierre 5:1, 2.) Jésus afa ni lani polele na bazengele Pierre. Na peko ti so fani ota Pierre atene so lo hinga Jésus ape, lo ye lani mingi ti fa so lo ye Jésus. Na peko ti so a zingo Jésus na kuâ, lo hunda Pierre, lo tene: “Simon molenge ti Jean, mo ye mbi?” E peut ti duti sûr so Pierre asara lani ye kue so lo peut ti sara ti fa na Maître ti lo so lo ye lo. Jésus atene lani na Pierre: “Bata akete taba ti mbi.” (Jean 21:15-17). Na yâ ti tanga ti gigi ti Pierre kue, lo bâ lege ti ataba ti Seigneur ti lo nzoni ti fa so lo ye Jésus.

¹¹ A-ancien, na yâ ti ayenga so aga kozo na Mémorial nga na pekoni, tongana nyen la ala peut ti fa so atënë so Jésus atene na Pierre ayeke kota ye na ala? Ala peut ti fa so ala ye Jéhovah na Jésus mingi na lege so ala sara vizite lakue na aita ti kpengba ala nga ala sara effort ti aidé aita so ayeke ga na bungbi encore ape nga ayeke fa tënë encore ape ti kiri na Jéhovah (Ézéch. 34:11, 12). Ala peut nga ti fa so ala pensé na azo so ayeke manda Bible nga na azo so aga na Mémorial ti kozoni, na lege so ala sara ye kue so ala peut ti sara ti tene azo so, so mbeni lâ apeut ti ga adisciple, abâ so a yamba ala nzoni.

12. Ngbanga ti nyen la ti gbu li na ndö ti atënë so Jésus atene na bï so na ndade ni lo kui ayeke kpengba e? (Jean 16:32, 33).

¹² Na bï so na ndade ni Jésus akui, lo tene na adisciple ti lo, lo tene: “Na yâ ti dunia so, aye  ti vundu ayeke si na ala, me ala gbu ngangu! Mbi hon dunia so na ngangu awe.” (Diko Jean 16:32, 33.) Nyen la a-aidé lani Jésus ti sara ye na mbeto ape nga ti ngbâ be-ta-zo juska na kuâ na ngoi so awato ti lo atene ala yeke sara sioni na lo? Lo zia lani bê ti lo na Jéhovah. So Jésus ahinga so adisciple ti lo ayeke wara mara ti atara so, lo hunda na Jéhovah ti bâ ndo na ndö ti ala (Jean 17:11). Ngbanga ti nyen la ye so apusu e ti sara ye na mbeto ape? Ngbanga ti so Jéhovah ayeke ngangu ahon awato ti e kue (1 Jean 4:4). Jéhovah abâ aye kue. E hinga biani so tongana e zia bê ti e na Jéhovah, e peut ti hon ndö ti mbeto ti e.

13. Tongana nyen la Joseph, zo ti Arimathée, afa so lo sara ye na mbeto ape?

¹³ Bâ tapande ti Joseph, zo ti Arimathée. A-Juif ane lo lani mingi. Lo yeke lani membre ti Sanhédrin, so ayeke kota da-ngbanga ti aJuif. Ye oko, na ngoi so Jésus ayeke lani na sese, Joseph ayeke zo ti mbeto. Jean atene lo yeke lani “mbeni disciple ti Jésus, me na hondengo ni ndali ti so mbeto ti aJuif asara lo”. (Jean 19:38). Atâa so tënë ti Royaume agbu lani bê ti Joseph, lo fa na azo ape so lo mä na bê na Jésus. Peut-être mbeto asara lani lo so azo ayeke ne lo encore ape tongana ala hinga so lo yeke disciple ti Jésus. Me Bible atene so na peko ti so Jésus akui, lo “sara mbeto pëpe, lo gue na gbele Pilate na lo hunda ti mû kuâ ti Jésus.” (Marc 15:42, 43). Joseph agi encore ape ti honde na azo so lo yeke mbeni disciple.

14. Nyen la a yeke nzoni e sara tongana mbeto ti azo asara e?

¹⁴ Eskê mbeto ti azo asara mo tongana ti so asara lani Joseph? Na ekole wala na place ti kua, eskê na ambeni ngoi kamene asara mo ti fa so mo yeke Témoin ti Jéhovah? Eskê mbeto asara mo ti ga wafango tënë wala ti wara batême ndali ti so mo gi bê ti mo na ndö ti ye so azo apeut ti pensé na ndö ti mo? Zia pëpe si aye so akanga lege na mo ti sara ye so mo hinga ayeke na lege ni. Sambela Jéhovah na bê ti mo kue. Hunda lo ti aidé mo ti sara mbeto ape ti sara ye so lo ye. Tongana mo bâ tongana nyen la Jéhovah akiri tënë na asambela ti mo, a yeke kpengba mo mingi nga mo yeke sara ye na mbeto ape ahon ti kozo.—És. 41:10, 13.

15. Na peko ti so Jésus asi na disciple ti lo, ngia so ala yeke na ni apusu ala ti sara nyen? (Luc 24:52, 53).

¹⁵ Na ngoi so Jésus akui, vundu asara lani adisciple ti lo mingi. Imaginé so mo la mo yeke na place ti ala. Ala perdre lani kamarade  ti ala so ala ye lo mingi nga ala yeke na beku ape (Luc 24:17-21). Me, na ngoi so Jésus asi na ala, lo mû ngoi ti aidé ala ti comprendre tongana nyen la aprophétie ti Bible aga tâ tënë na ndö ti lo. Lo mû nga na ala mbeni kota kua ti sara (Luc 24:26, 27, 45-48). Na ngoi so Jésus amonté na yayu lango 40 na pekoni, adisciple ti lo ayeke na vundu encore ape, me ala yeke na ngia mingi. So ala hinga so Maître ti ala ayeke na fini nga lo yeke nduru ti aidé ala ti sara fini kua so lo mû na ala asara si ala yeke na ngia. Ngia so apusu ala ti ngbâ ti sepela Jéhovah.— Diko Luc 24:52, 53; Kus. 5:42.

16. Tongana nyen la e peut ti mû tapande ti adisciple ti Jésus?

¹⁶ Tongana nyen la e peut ti mû tapande ti adisciple ti Jésus? E peut ti voro Jéhovah na ngia na yâ ti ayenga so aga kozo na Mémorial nga na pekoni nga na yâ ti ngu ni kue. Ye so ahunda ti tene e zia Royaume ti Nzapa na kozo ndo na yâ ti fini ti e. Na tapande, aita mingi achangé kapa ti kua ala tongaso si ala fa tënë, ala gue na abungbi nga ala voro Nzapa na yâ ti sewa lakue. Ambeni amû même desizion ti vo pëpe ambeni ye so ambeni zo abâ so ayeke kota ye, tongaso si ala mû maboko mingi na congrégation wala tongaso si ala peut ti gue na ndo so a bezoin awafango tënë ti Royaume mingi dä. Atâa so e doit ti gbu ngangu ti ngbâ ti sara na Jéhovah, lo mû zendo ti sara tufa mingi na ndö ti e tongana e zia aye ti Royaume na kozo ndo na yâ ti fini ti e.—aProv. 10:22; Mat. 6:32, 33.

17. Nyen la mo leke na bê ti mo ti sara na yâ ti ayenga so aga kozo na Mémorial nga na pekoni? (Bâ foto.)

¹⁷ E yeke ku kungo ti sara Mémorial na mardi, lango 4 ti avril. Me, ku pëpe juska na lango ni si mo gbu li na ndö ti fini ti Jésus nga na kuâ ti lo nga na ndö ti ndoye so lo na Jéhovah afa na mbage ti e. Gbu li fani mingi na ndö ti aye so na yâ ti ayenga so aga kozo na Mémorial nga na pekoni. Na tapande, diko nga gbu li na ndö ti aye so asi so a fa ni na yâ ti tableau “Ndangba yenga ti Jésus na sese,” so ayeke na yâ ti Mbeti ti Nzapa ti fini dunia, na mbage Ambeni tënë B12. Na ngoi so mo yeke sara ni, gi aversê so ayeke aidé mo ti kiri singila mingi na Jéhovah na Jésus, ti ye ala mingi, ti sara ye na mbeto ape ahon ti kozo nga ti duti na ngia mingi. Na pekoni, gi ti bâ aye so mo peut ti sara ti kiri singila na ala. Mo peut ti duti sûr so Jésus ayeke bâ na nene ni mingi aye kue so mo sara ti dabe ti mo na lo na ngoi ni so.—Apoc. 2:19.