1922: A sara ngu ngbangbo oko awe
‘NZAPA asara si e sö benda na lege ti Jésus Christ!’ (1 aCor. 15:57). Atënë so, so ayeke versê ti ngu 1922, adë bê ti aWamandango Bible so Jéhovah ayeke futa ala ndali ti dutingo be-ta-zo ti ala. Na ngu ni so, Jéhovah afuta lani awafango tënë so, so ayapu na kua ni. Lo sara lani tufa na ndö ti ala na ngoi so ala komanse ti imprimé abuku ti ala wani, ti tingbi ni nga ti sara kua na radio ti sara si atâ tënë ti Royaume amû ndo. Ambeni ngoi na pekoni na yâ ti ngu 1922, a kiri a bâ polele so Jéhovah ayeke sara lani tufa na ndö ti azo ti lo. A-Wamandango Bible awara lege ti sara mbeni kota bungbi so ade a sara mara ni kozo ape na Cedar Point, na Ohio, na États-Unis. Ye so asi lani na ngoi ti kota bungbi so asara ye mingi na ndö ti kua so bungbi ti Jéhovah ayeke sara na ngoi ni so juska laso.
“TËNË NI AYEKE LANI MBENI PENDERE TËNË”
Na ngoi so awafango tënë aga gbani, ala bezoin lani ambeti mingi ti fa na tënë. Aita na Béthel ti Brooklyn ayeke sigi lani na apériodique me andokua ti dengo buze la ayeke sigi lani na abuku ti e. Teti anze mingi, ndokua ni alingbi lani pëpe ti imprimé wungo ti abuku so a bezoin ni ti fa na tënë. Tongaso, Ita Rutherford ahunda Ita Robert Martin, so ayeke bâ ndo na ndö ti ndokua ti imprimengo ambeti, ti bâ wala lege ayeke dä ti tene ala imprimé abuku.
Ita Martin adabe ti lo, atene: “Tënë ni ayeke lani mbeni pendere tënë ndali ti so a ye ti tene e yeke sigi na mbeni ndokua so ayeke mû lege na e ti sigi na abuku.” Aita aloué mbeni ndo na 18 Concord Street na Brooklyn na ala vo amachine so ala bezoin ni.
So e leke ti tene e wani e imprimé abuku ti e anzere na azo kue ape. Kota zo ti mbeni ndokua so ayeke imprimé lani abuku ti e aga abâ fini ndo ti e ni. Lo tene: “Ala yeke na angangu machine ti imprimengo na abuku, me zo oko na popo ti ala ahinga ti sara kua na ni ape. Na yâ ti nze omene, ala yeke buba ande amachine ti ala so kue.”
Ita Martin atene: “Na bango ni lo yeke na raison, me e hinga so Jéhovah ayeke aidé e na a yeke ye so lo sara ni.” Ita Martin ayeke lani na raison. A ninga ape fini ndokua ni ayeke sigi lani na abuku 2000 lango oko oko.
E FA TËNË NA AZO SAKI MINGI NA LEGE TI RADIO
Na ndö ti so awakua ti Jéhovah ayeke imprimé abuku ti ala wani, ala sara kua na mbeni fini kode ti sara si nzoni tënë amû ndo, fini kode ni ayeke radio. Na dimanche, lango 26 ti février 1922 na peko ti midi, Ita Rutherford asara tënë ti kozoni na radio. Lo mû lani diskur so li ni ayeke “Azo kutu na kutu so ayeke fadeso na
fini ayeke kui ande pëpe” na radio KOG so ayeke na Los Angeles, na Californie, na États-Unis.Azo 25000 tongaso la amä lani diskur ni. Ambeni zo so amä diskur so atokua alettre ti kiri singila ndali ni. Mbeni zo ni ayeke Willard Ashford, so alango na Santa Ana, na Californie. Lo kiri singila na Ita Rutherford ndali ti pendere diskur so lo mû. Na pekoni lo tene: “Na ndo ti mbi, azo ota so terê ti ala ayeke son apeut lani ape ti gue na mbeni ndo. Tongaso, e peut lani ape ti mä diskur ti mo même tongana mo yeke nduru na e.”
A sara nga ambeni diskur na yâ ti ayenga so aga na pekoni. Na hunzingo ti ngu 1922, Tour ti Ba Ndo afa so “azo 300000 tongaso la amä nzoni tënë na radio.”
Atënë so azo atene na yâ ti alettre so apusu aWamandango Bible ti sigi na mbeni radio na Staten Island, so ayo na Béthel ti Brooklyn ape. Na yâ ti angu so aga na pekoni, aWamandango Bible asara kua na radio WBBR ti sara si azo na ando mingi amä tënë ti Royaume.
“ADV”
Na yâ ti Tour ti Ba Ndo ti lango 15 ti juin 1922, a sara tënë ti mbeni kota bungbi so a yeke sara ni na Cedar Point, na Ohio, na lango 5 ti si na lango 13 ti septembre, ngu 1922. Terê ti aWamandango Bible anzere lani mingi na ngoi so ala si na Cedar Point.
Na yâ ti kozo diskur ti Ita Rutherford, lo tene na azo so aga, lo tene: “Mbi yeke na kite oko ape so Seigneur ayeke . . . sara tufa na ndö ti kota bungbi so nga azo mingi ayeke mä nzoni tënë ahon ti kozo.” Aita so amû adiskur na ngoi ti kota bungbi ni awa aita fani mingi ti fa tënë.
Na vendredi, lango 8 ti septembre, azo 8000 tongaso aga na ndo so a yeke sara kota bungbi ni dä, na ala yeke ku kungo ti mä diskur ti Ita Rutherford. Ala yeke ku lani ti tene lo fa nda ti agere-mbeti “ADV,” so ayeke na ndö ti mbeti ti tisango ndo so a mû na ala. Tongana azo ni aduti awe, mingi ti ala abâ kota banderole so ayeke na nduzu na ndö ti estrade ni. Arthur Claus, so alondo na Tulsa, na Oklahoma, na Étas-Unis, aga na kota bungbi ni, aduti na mbeni ndo so lo
peut ti mä adiskur nzoni ndali ti so na ngoi ni so amicro wala ahaut-parleur ayeke lani dä ape.“E sara lani ngangu ti bata tënë kue so a yeke tene”
Ti tene mbeni ye agboto lê ti azo ape na ngoi so Ita Rutherford ayeke sara diskur, a mû lege pëpe na azo so aga na retard ti lï na ngoi ti diskur ni. Na 9 h 30, Ita Rutherford akomanse diskur ti lo na atënë ti Jésus so ayeke na Matthieu 4:17, so lo tene: “Royaume ti yayu aga nduru awe.” Na ngoi so lo yeke sara tënë na ndö ti fason so azo ayeke mä tënë ti Royaume so, lo tene: “Jésus wani atene lani so na ngoi so lo yeke duti dä, lo yeke mû li ni na ndö ti mbeni kua so ayeke tongana kongo lê ti kobe, so na ngoi ni lo yeke bungbi azo so ayeke be-ta-zo.”
Ita Claus, so ayeke lani dä, atene: “E sara lani ngangu ti bata tënë kue so a yeke tene.” Me mo ye ti bâ, terê ti lo akomanse ti son na lo doit ti sigi. Arthur aye lani ti sigi ape ndali ti so lo hinga so tongana lo sigi a yeke yeda na lo ti tene lo lï encore ape, me lo sigi.
Kete na pekoni, songo terê ti lo ni akomanse ti kaï. Lo tene so na ngoi so lo kiri na place ti kota bungbi ni, lo mä azo ayeke pika maboko ngangu. A sara si terê ti lo anzere ngangu. Lo tene so même tongana lo doit ti monté ti si na li ti da so a yeke sara kota bungbi ni dä ti mä tanga ti pendere diskur ni, lo yeke sara ni. Ita Claus, so ade maseka so na ngoi ni so lo yeke na ngu 23, awara lege ti monté ti si na li ti da ni. Afenêtre ti li ti da ni ayeke lani na zingo ni, na lo tene so na ngoi so lo ga nduru na terê ti afenêtre ni, “lo wara lege ti mä diskur ni nzoni mingi.”
Me Arthur ayeke lani na li ti da ni lo oko ape. Ambeni kamarade ti lo ayeke nga dä. Mbeni oko ti ala, Frank Johnson, aga hio na terê ti lo na lo hunda lo, lo tene: “Eskê mo yeke na mbeni zembe?”
Arthur atene: “En mbi yeke na ni.”
Frank atene: “E wara kiringo tënë na sambela a Tongana lo tene: ‘ala fa, ala fa,’ mo fâ akamba osio so.”
ti e awe. Mo bâ kota banderole so? A sû ambeni tënë na lê ni na a kanga ni na terê ti apointe so. Dengi mê nzoni na Juge ni.Tongaso, Arthur agbu zembe ni, na lo na amba ti lo ayeke ku signe ni. Kete na pekoni Ita Rutherford asi na mbage ti diskur ni so ayeke kota mingi. Terê ti Ita Rutherford anzere lani mingi nga lo yapu mingi asara si lo dë même kongo na ngoi so lo tene: “Ala duti be-ta-zo nga ala duti atâ témoin ti Seigneur. Ala ngbâ ti tiri juska a futi Babylone biani biani. Ala fa tënë na yâ ti dunia kue. A lingbi dunia ahinga so Jéhovah ayeke Nzapa na Jésus Christ ayeke Gbia ti agbia na Seigneur ti aseigneur. Ngoi ti e ayeke mbeni ngoi so ayeke kota mingi. Ala bâ, Gbia ni ayeke komande! Ala yeke awatokua ti lo. Tongaso ala fa, ala fa, ala fa tënë ti Gbia ni na Royaume ti lo.”
Arthur atene so lo na amba ti lo afâ akamba ni, na yâ ti banderole ni azi pendere. Tënë so ayeke na lê ti banderole ni atene: “Ala fa tënë ti Gbia ni na Royaume ti lo.” A gue oko na agere-mbeti “ADV,” so ayeke akozo gere-mbeti ti mbeni tënë ti Anglais so ndani aye ti tene ‘fa tënë.’
MBENI KOTA KUA
Kota bungbi ti Cedar Point a-aidé lani aita ti zia li ti ala na ndö ti fango tënë ti Royaume so ayeke kota kua mingi, na azo so ayeke nduru ti sara ni ayeke lani na ngia ti mû mbage dä. Mbeni ita ti Oklahoma, na États-Unis, so ayeke colporteur (so laso a iri ni kua ti pionnier) atene: “E yeke fa lani tënë na ndo so azo mingi ayeke sara kua ti charbon nga yere ayeke kâ mingi.” Lo tene so fani mingi tongana azo amä tënë so ayeke na yâ ti L’Âge d’Or, “ala yeke tï na toto.” Lo tene: “E yeke na kota pasa ti dë bê ti ala.”
A-Wamandango Bible so ahinga lani so atënë ti Jésus so ayeke na Luc 10:2 ayeke kota tënë mingi, lo tene: “Akobe ti fango ni ayeke mingi, me azo ti kua ni ayeke mingi pëpe.” Na hunzingo ti ngu ni, ala leke na bê ti ala ti sara si tënë ti Royaume amû ndo ahon ti kozo.
a Na ambeni ngoi a yeke iri lani Ita Rutherford “Juge” ndali ti so na ambeni ngoi lo sara lani kua tongana juge na Missouri, na États-Unis.