DIANA ahon ngu 80 awe. Koli ti lo ayeke lani na kobela ti Alzheimer nga a zia lo na da ti batango ambakoro asara ambeni ngu kozo na kuâ ti lo. Diana adoit nga ti hon ndö ti vundu ti kuâ ti amolenge ti lo ti koli use nga lo doit ti gbu ngangu na yâ ti kobela ti cancer ti me. Me tongana aita ti congrégation ti lo abâ lo na Da ti Royaume wala na fango tënë, ala bâ so lo yeke lakue na ngia.

John ayeke lani surveillant so ague na ando nde nde ahon ngu 43. Lo ye kua ti lo lani mingi nga lo lingbi ti pensé lâ oko ape ti sara mbeni kua nde. Ye oko, lo zia kua ti guengo na ando nde nde ti bâ lege ti mbeni fami so terê ti lo ason, na fadeso lo yeke sara kua na yâ ti mbeni congrégation ti ndo so lo yeke dä. Tongana aita so ahinga John ândö awara terê na lo na mbeni kota bungbi, ala bâ so lo changé ape. Lo ngbâ lakue na ngia mingi.

Tongana nyen la Diana na John awara lege ti duti na ngia? Tongana nyen la mbeni zo so ayeke bâ pasi alingbi ti duti na ngia? Tongana nyen la mbeni zo alingbi ti duti na ngia même tongana lo yeke sara encore ape mbeni kua so lo ye ni lani mingi? Bible afa na e kiringo tënë ni, atene: “Zo ti mbilimbili ayeke duti na ngia ndali ti Jéhovah.” (Ps. 64:10). E lingbi ti mä yâ ti tâ tënë so nzoni mingi tongana e hinga ye so ayeke sara si e duti na ngia so aninga nga na ye so asara si e yeke na ngia so aninga ape.

Ambeni ye ayeke dä so mingi ni ayeke ga na ngia na zo. Gbu li na ndö ti mbeni couple so aye terê mingi so ayeke gue ti sara mariage. Wala gbu li na ndö ti mbeni zo so aga babâ wala mama wala mbeni zo so awara mbeni kua na yâ ti bungbi ti Jéhovah. Aye so ayeke ga na zo ngia na ayeke na lege ni ndali ti so aye ni so kue alondo na Jéhovah. Lo la lo zia gere ti mariage, lo mû lege na azo ti dü amolenge nga lo mû na azo akua na yâ ti congrégation ti aChrétien.—Gen. 2:18, 22; Ps. 127:3; 1 Tim. 3:1.

Ye oko, ambeni ye ni so aga na ngia so aninga ape. Mawa ni ayeke so koli wala wali ti mbeni zo alingbi ti duti be-ta-zo na lo ape wala lo lingbi ti kui (Ézéch. 24:18; Os. 3:1). Ambeni molenge ake yanga ti babâ na mama ti ala nga na ti Nzapa, peut-être a bi même ala na gigi. Amolenge ti Samuel ti koli asara lani na Jéhovah tongana ti so  lo ye ape, nga David awara lani akpale na yâ ti sewa ti lo ndali ti siokpari so lo sara na Bath-Shéba (1 Sam. 8:1-3; 2 Sam. 12:11). Mara ti aye tongaso aga na zo vundu mingi. A ga na ngia oko ape.

Legeoko nga, na ambeni ngoi e lingbi pëpe ti ngbâ ti sara mbeni kua so a mû na e na yâ ti bungbi ti Jéhovah ndali ti kpale ti seni wala ti bâ lege ti sewa ti e wala ndali ti mbeni changement so a sara na yâ ti bungbi. Azo mingi so azia kua so ala yeke sara kozo atene so ngia so ala wara na lege ti kua ni amanke ala.

A yeke ngangu ape ti bâ so ngia so zo awara ndali ti mara ti araison tongaso alingbi ti ninga ape. Tongaso, eskê mbeni ngia ayeke dä so zo alingbi ti ngbâ ti duti na ni lakue même tongana gigi aga ngangu na lo? A doit ti duti dä, ndali ti so Samuel, David nga na ambeni zo angbâ lani ti duti na ngia atâa so ala wara atara.

Jésus ahinga lani biani ye so a iri ni ngia. Kozo si lo ga na sese, Bible atene so lo “yeke na ngia na gbele [Jéhovah] lakue”. (aProv. 8:30). Ye oko, na ngoi so lo yeke lani na sese, na ambeni ngoi lo wara angangu kpale. Me Jésus ayeke lani na ngia ti sara ye so Babâ ti lo aye (Jean 4:34). Ka ti andangba l’heure so na yâ ni ye ason lo mingi? Bible atene: “Ndali ti ngia so a zia na gbele lo, lo gbu ngangu juska lo kui na ndö ti keke ti pasi.” (aHéb. 12:2). Tongaso, e yeke na anzoni raison ti gbu li na ndö ti atënë use so Jésus atene na ndö ti tâ ngia.

Mbeni lâ, adisciple ti Jésus 70 akiri na mbage ti lo na peko ti mbeni kua ti fango tënë so lo mû na ala. Ala yeke lani na ngia ndali ti akota kua so ala sara, ala tomba même asioni yingo. Me Jésus atene na ala, atene: “Ala duti na ngia pëpe ndali ti so asioni yingo awoko terê na gbe ti ala. Me ala duti na ngia ngbanga ti so a sû iri ti ala na mbeti na yayu awe.” (Luc 10:1-9, 17, 20). Biani, ti nzere na lê ti Jéhovah ayeke kota ye mingi nga aga na ngia mingi ahon mbeni kua so ayeke nde so a mû na mo.

Na mbeni ngoi nde, Jésus ayeke sara tënë na gbâ ti azo. Mbeni wali Juif afa tënë ti bê ti lo, lo tene so mama ti Jésus, so ayeke wafango ye so apika bê mingi, adoit ti duti na ngia mingi. Me Jésus akiri na lo na nzoni lege, lo tene: “Ên-ën, ngia ayeke na ala so amä tënë ti Nzapa na abata ni!”  (Luc 11:27, 28). Ti duti babâ wala mama so ayeke na ngia ayeke pendere ye; me ye so aga na ngia so aninga ayeke ti mä yanga ti Jéhovah nga ti duti na nzoni songo na lo.

Tongana e bâ so e zia ngia na bê ti Jéhovah, a yeke ga na e ngia mingi. Atâa so atara ayeke ye so anzere na zo ape, a zi ngia na bê ti e ape. Me tongana e ngbâ be-ta-zo na yâ ti atara, e yeke duti même na ngia mingi (aRom. 5:3-5). Na ndö ni, Jéhovah ayeke mû yingo ti lo na azo so azia bê ti ala na lo, nga ngia ayeke mbage ti lengo ti yingo (aGal. 5:22). Ye so amû maboko na e ti hinga ndani so Psaume 64:10 atene: “Zo ti mbilimbili ayeke duti na ngia ndali ti Jéhovah.”

Ye so afa na e ndani so Diana na John, so e sara tënë ti ala fade, angbâ lani ti duti na ngia atâa so ala yeke na angangu kpale. Diana atene: “Mbi kpe na Jéhovah ti bata terê ti mbi tongana ti so mbeni molenge ayeke sara na mbage ti babâ wala mama ti lo.” Tongana nyen la lo bâ so lo nzere na lê ti Jéhovah? Lo tene: “Mbi bâ so lo sara tufa na ndö ti mbi na lege so lo mû na mbi ngangu ti ngbâ ti fa tënë lakue na ngia na lê ti mbi.” John, so angbâ lakue ti fa tënë na peko ti so kua ti lo ti guengo na ando nde nde so lo ye ni mingi ahunzi, afa ye so amû maboko na lo mingi, lo tene: “Ngbene ye na ngu 1998 na ngoi so a mû mbi ti fa ye na Ekole ti formation ministérielle, mbi manda ye mbi wani mingi ahon ti kozo.” Lo sara tënë ti lo na wali ti lo, lo tene: “So e sara kue ti duti na nzoni bango ndo na ndö ti akua kue so Jéhovah amû na e na yâ ti angu mingi, a sara si a yeke ngangu na e mingi ape ti sara ye alingbi na changement so. E sara ni sân ti regretté.”

Ambeni zo mingi abâ nga so tënë so ayeke na Psaume 64:10 ayeke tâ tënë. Bâ tapande ti mbeni couple so asara kua ahon ngu 30 na Béthel ti États-Unis. Na pekoni, a tokua ala na territoire tongana apionnier spécial. Ala tene: “Tongana mo perdre mbeni ye so mo ye ni mingi, vundu ayeke sara mo.” Me ala kiri atene: “Mo lingbi ti sara vundu teti lakue lakue ape.” Na ngoi so ala gue na fini ndo so a tokua ala dä, hio ala komanse ti fa tënë legeoko na congrégation. Couple ni atene nga atene: “E sambela ndali ti ambeni mbilimbili ye. So e bâ so Nzapa akiri tënë na sambela ti e akpengba e nga aga na e ngia. Kete na peko ti so e si, ambeni ita ti congrégation akomanse kua ti pionnier, nga e komanse a-étude use so ayeke gue na li ni.”

Tâ tënë, a yeke lakue kete ye ape ti duti na ngia. Na ambeni ngoi, vundu ayeke sara zo. Me Jéhovah asara si na gbe ti yingo ti lo a sû tënë ti dengo bê so ayeke na Psaume 64:10. Même atâa so na ambeni ngoi e découragé, e lingbi ti duti na confiance so azo so afa so ala yeke ‘azo ti mbilimbili’ na lege so ala duti be-ta-zo atâa so dutingo ti ala achangé “ayeke duti na ngia ndali ti Jéhovah”. Na ndö ni, e lingbi ti ku ngoi so zendo ti Jéhovah na ndö ti “afini yayu na fini sese” ayeke ga ande tâ tënë. Na pekoni, azo kue ayeke ga ande mbilimbili-kue nga ala yeke “dekongo na ngia nga ala [yeke] duti na ngia lakue” ndali ti aye kue so Jéhovah ayeke sara ande.—És. 65:17, 18.

Tara ti bâ na yâ ti li ti mo ye so aye ti tene. E yeke duti ande na seni so ayeke mbilimbili-kue nga e yeke zingo lakue e ngbâ na ngangu mingi. Atâa e bâ ândö pasi tongana nyen, e yeke dabe ti e na songo ti apasi ni encore ape. Jéhovah adë bê ti e so “azo ayeke dabe ti ala na angbene ye encore ape, nga azo ayeke bi bê ti ala na ni pëpe.” E yeke yamba ande azo so e ye ala mingi so a zingo ala na kuâ, na terê ti e ayeke nzere ande tongana ti babâ na mama ti molenge-wali ti ngu 12 so Jésus azingo lani lo na kuâ: “Li ti ala akpe kue si terê ti ala anzere ngangu mingi.” (Marc 5:42). Na nda ni, zo kue na ndö ti sese ayeke ga ande biani “mbilimbili” nga “ayeke duti [ande] na ngia ndali ti Jéhovah” teti lakue lakue.