Bâ matabisi ti fini na nene ni tongana ti so a hunda

‘Fade mênë ti Christ asukula yingo-ti-hinga ti e nzoni ahon, si i zia kusala so fini ayeke dä pëpe, na i sala na Nzapa so ayeke na fini.’​—AHÉBREU 9:14.

TONGANA a hunda na mo ti fa ngele ti fini ti mo, mo yeke fa oke? E yeke bâ fini ti e mveni nga na ti ambeni zo na nene ni mingi. Nda ni la tongana tele ti e aso, e yeke gue ti bâ docteur si lo kaï kobela ti e wala e yeke gi ti hinga ye na ndo seni ti e. E ye ti ngbâ na fini nga ti duti na nzoni seni. Même azo so aga mbakoro mingi wala so tele ti ala azin mingi aye pëpe ti kui; ala ye ti ngbâ na fini.

² Lege so mo yeke bâ na ngele ti fini ayeke sala ngangu na ndo songo ti mo na azo. Na tapande, Tënë ti Nzapa amû fango lege so: “Mo mä babâ ti mo so adü mo, na mo ke mama ti mo pëpe tongana lo ga mbakoro.” (aProverbe 23:22). Ti “mä” aye ti tene ye mingi ahon gi mbeni senge mango ndo; mato so aye ti tene ti mä nga na pekoni, ti sala ye alingbi na ni (Exode 15:26; Deutéronome 7:12; 13:18; 15:4; Josué 22:2; Psaume 81:14). Ngbanga ti nyen Tënë ti Nzapa ahunda na mo ti mä babâ na mama ti mo? A yeke gi pëpe ngbanga ti so ala yeke kota zo ti mo wala ala hinga ye ahon mo. Kota nda ti tënë ni ayeke so ala la “adü mo”. Ambeni Bible akiri peko ti versê so tongaso: “Mä babâ ti mo so amû na mo fini.” Biani, tongana mo bâ fini ti mo na nene ni, mo yeke bâ so mo yeke na kungba na mbage ti lingu ti fini so.

³ Biani, tongana mo yeke tâ Chrétien, mo hinga Jéhovah tongana tâ Lingu ti fini ti mo. Ndali ti lo, mo “yeke na fini”; mo lingbi ti “tambela,” ti sala ye tongana mbeni zo so aye ayeke ndu bê ti lo; nga ti fadeso mo “yeke”, na mo lingbi ti gbu li na ndo kekereke wala ti leke ye teti kekereke, so na popo ni, fini ti lakue lakue (Kusala 17:28; Psaume 36:10; Zo-ti-fa-tene 3:11). Ti gue oko na aProverbe 23:22, a yeke na lege ni ti “mä” yanga ti Nzapa, na dutingo na nzara ti gbu nda ti bango ndo ti lo na ndo fini na ti sala ye alingbi na ni, ahon ti yeda na mbeni bango ndo so ayeke nde.

Bâ fini na nene ni

⁴ Gi na tongo nda ti mbaï ti zo, Jéhovah afa polele so lo mû lege pëpe na azo ti soro ti sala ye na fini (wala ti sala sioni na ni) tongana ti so bê ti ala aye. Teti so kota mbanda ahon ndo ti lo, Caïn ahunzi fini ti ita ti lo Abel, so tënë ayeke na li ti lo pëpe. Ti mo, Caïn ayeke na droit ti mû mara ti desizion so na ndo fini? Ti Nzapa, lo yeke na droit ti sala ni pëpe. Lo hiri Caïn ti kiri tënë ndali ti ye so lo sala: “Mo sala nyen? Yanga ti mênë ti ita ti mo atoto na Mbi na sese.” (Genèse 4:10). Bâ so mênë ti Abel so atuku na sese aduti fä ti fini ti lo so a hunzi ni na ngangu nga hio mingi, na a yeke toto na Nzapa ti futa kula.​—aHébreu 12:24.

⁵ Na peko ti Kota Moa, gi azo miombe si amû lege na azo ti kiri ti to nda ti gigi ti ala. Na yâ ti mbeni tënë so andu tanga ti azo kue, Nzapa afa ambeni ye mingi na ndo lege so lo bâ fini na mênë. Lo tene so azo alingbi ti te mi ti nyama, me lo lu ndia so: “Anyama kue so atambela, na ala yeke na fini, ayeke kobe teti i, legeoko tongana Mbi mû kugbe kasa na i giriri. Me nyama so  mênë ni ade dä, i te pëpe, teti mênë ayeke fini ni.” (Genèse 9:3, 4). Ambeni Juif atara ti fa so, nda ti versê so aye ti tene so a mû lege pëpe na azo ti te mi wala mênë ti mbeni nyama so angbâ na fini. Me tongana ngoi ayeke hon, a bâ polele so ye so Nzapa ake ayeke mungo mênë ti bata na fini ti zo. Na ndo ni, yanga so Nzapa amû na lege ti Noé ayeke lani mbeni kota kapa na yâ fango na gigi kota ye so Lo leke ti sala so andu mênë: mbeni ye so ayeke mû lege na azo ti wara fini ti lakue lakue.

⁶ Nzapa angbâ ti tene: “Fade Mbi hunda mênë ti i, mênë ti fini ti i; Mbi hunda fini ni so na tïtî anyama kue; na fade Mbi hunda fini ti zo na tïtî zo, même na tïtî ita ti azo oko oko kue. Zo so asa mênë ti zo, fade mbeni zo asa mênë ti zo so nga; teti Nzapa asala zo na image ti Lo.” (Genèse 9:5, 6). Na lege ti atënë so, so a tene ni na azo kue, mo lingbi ti bâ so Nzapa abâ mênë ti zo tongana fä ti fini ti lo. Wasalango ye amû fini na zo, na zo oko alingbi pëpe ti lungula fini so, so mênë aduti fä ni. Na tapande ti Caïn, tongana mbeni zo afâ zo, Wasalango ye ayeke na droit ti “hunda” fini ti lo wafango zo ni.

⁷ Na lege ti tënë so, Nzapa afa na azo so a lingbi ala sala kusala na mênë kirikiri pëpe. Mo hunda tele ti mo mbeni lâ awe ngbanga ti nyen Nzapa amû fango lege so? Nda ni nyen Nzapa ayeke na mara ti bango ndo so? Ti tâ tënë ni, kiringo tënë ni andu mbeni oko ti akota fango ye so ayeke na yâ Bible. Fango ye so ayeke tâ gunda ti tokua so aChrétien ayeke fa, atâa so a-église mingi ake ti yeda na ni. Fango ye so ayeke so wa, na tongana nyen a ndu fini ti mo, adesizion ti mo nga na asalango ye ti mo?

Tongana nyen a lingbi ti sala kusala na mênë?

⁸ Jéhovah afa lani anzene nzene ye mingi na ndo fini nga na mênë tongana lo mû Ndia ti Moïse na azo ti Israël. Mungo Ndia so ayeke mbeni fini kapa na yâ gango tâ tënë ti aye so lo leke ti sala. Peut-être mo hinga so Ndia ni ahunda lani ti mû asandaga ti aye tongana le-kobe, mafuta nga na vin na Nzapa (Lévitique 2:1-4; 23:13; Nombre 15:1-5). Asandaga ti anyama ayeke nga dä lani. Ti asandaga ti anyama ni, Nzapa atene: “Fini ti mi ayeke na yâ mênë, na Mbi mû mênë na i na ndo balaga ti sala songo teti âme ti i, teti a yeke mênë so asala songo ngbanga ti fini so ayeke na yâ ni. Tongaso, Mbi tene na amolenge ti Israël, A lingbi mbeni zo oko ti i ate mênë pëpe.” Jéhovah akiri atene so tongana mbeni zo ti gingo nyama wala wafango yaka afâ nyama ti te, a lingbi lo sa mênë ni na lo pusu sese na ndo ni. Teti so sese ayeke mbata ti gere ti Nzapa, na tukungo mênë ni na sese, zo ni ayeda ti tene fini so akiri na Lingu ni.​—Lévitique 17:11-13; Esaïe 66:1.

⁹ Ndia so ayeke pëpe mbeni kusala ti vorongo so azo ni asala ni gi tongaso, na so aye ti tene ye oko pëpe teti e. Mo bâ nda ni so a lingbi azo ti Israël ate mênë pëpe? Nzapa atene: “Tongaso, Mbi tene na amolenge ti Israël, A lingbi mbeni zo oko ti i ate mênë pëpe.” Nda ni ayeke nyen? “Mbi mû mênë na i na ndo balaga ti sala songo teti âme ti i.” Mo bâ so tënë so afa mbeni ye na ndo nda ni so Nzapa atene na Noé so a lingbi azo ate mênë pëpe? Wasalango ye asoro ti bâ mênë tongana mbeni ye so nda ni ayeke kota mingi, na batango ni teti mbeni kua oko so ayeke nde so alingbi ti sö fini ti azo mingi. Mênë ayeke sala lani mbeni kota kua na yâ kangango ndo ti asiokpari. Ni la, na gbe ti Ndia, oko ye so Nzapa amû yanga ti tene a sala na mênë, a yeke ti zia ni na ndo balaga si a sala songo teti fini ti azo ti Israël so ayeke gi lani pardon ti Jéhovah.

¹⁰ Bibe so ague nde pëpe na vorongo ti aChrétien. Na salango tënë ti mbage so ti Ndia,  so Nzapa aleke ni, bazengele Paul, so ayeke Chrétien, asû na mbeti: “Na lege ti Ndia, a yeke gi ye oko oko so a sukula na mênë pëpe, na tongana a sa mênë pëpe, pardon ayeke pëpe.” (aHébreu 9:22). Paul afa polele so asandaga so a hunda ni lani alingbi pëpe ti sala si azo ti Israël aga mbilimbili-kue wala azo so siokpari ayeke na tele ti ala pëpe. Lo sû na mbeti: “Na lege ti sacrifice so, ala dabe ala na siokpari ti ala ngu na ngu, teti mênë ti akoli bagara na ti angasa alingbi lungula siokpari pëpe.” (aHébreu 10:1-4). Ye oko, nda ti asandaga ayeke lani dä. Ala dabe ti azo ti Israël so ala yeke awasiokpari, na ala yeke na bezoin ti mbeni ye na ndo ni si ala wara pardon teti lakue. Me tongana mênë ni so ayeke fä ti fini ti anyama alingbi pëpe ti kanga ndo ti siokpari kue ti azo, mbeni mênë nde alingbi ti sala ni?

Ye so Lingu ti fini asala ti kanga ndo ti siokpari

¹¹ Ndia ni agboto lê mbilimbili na ndo mbeni ye so alingbi biani ti sala si ye so bê ti Nzapa aye aga tâ tënë. Paul ahunda: “Tongaso, Ndia ayeke teti nyen?” Lo kiri tënë: “Nzapa azia Ndia ni na ndo zendo ni ti sala si kengo-ndia ayeke, juska Hale ni aga, Lo so Nzapa amû zendo na Lo awe; na a leke Ndia na lege ti a-ange na tïtî wa-sala-songo [Moïse].” (aGalate 3:19). Ti gue oko na ni, Paul asû na mbeti: “Ndia ayeke gbede ti nzo ye so ayeke ga, na a yeke tâ image ti ye ni pëpe.”​—aHébreu 10:1.

¹² Na ndulu tënë, e dabe ti e so na ngoi ti Noé, Nzapa amû yanga na azo ti te mi ti nyama ti bata na fini ti ala, me ala lingbi ti te mênë ni pëpe. Na pekoni, Nzapa atene so “fini ti mi ayeke na yâ mênë”. Biani, lo soro ti bâ mênë tongana fä ti fini, na lo tene: “Mbi mû mênë na i na ndo balaga ti sala songo teti âme ti i.” Ye oko, a yeke duti nzoni ti hinga mbeni pendere zingo nda ti ye so bê ti Nzapa aye. Ndia ni ayeke lani fä ti anzoni ye so ayeke ga. Anzoni ye wa?

¹³ Tâ ye ni mveni aluti na ndo kuâ ti Jésus Christ. Mo hinga so a sala lani sana na Jésus na a fâ lo na ndo keke. Lo kui tongana mbeni sioni zo. Paul asû na mbeti: “Tongana e de e wara ngangu pëpe, na ngoi so alingbi, Christ akui teti azo so ake Nzapa. Me Nzapa afa na e ndoye ti Lo, teti tongana e de awasiokpari, Christ akui teti e.” (aRomain 5:6, 8). Tongana lo kui teti e, Christ amû mbeni kota ngele ti kanga ndo ti asiokpari ti e. Kota ngele so ayeke tâ gunda ti tokua so aChrétien ayeke fa (Matthieu 20:28; Jean 3:16; 1 aCorinthien 15:3; 1 Timothée 2:6). Kamba wa ayeke na popo ti kota ngele, mênë nga na fini? Na tongana nyen ye so andu fini ti mo?

¹⁴ Ambeni église ayeke luti mingi na ndo kuâ ti Jésus; azo ti yâ ni ayeke tene mara ti atënë tongana “Jésus akui teti mbi”. Zia e bâ lege so ambeni Bible akiri na peko ti aEphésien 1:7: “A yeke na yâ lo nga na lege ti kuâ ti lo si a zi e, so ti tene, ti lungula asioni ti e.” (The American Bible, ti Frank Scheil Ballentine, 1902). “A zi  e na lege ti kuâ ti Christ, na a pardone asiokpari ti e.” (Today’s English Version, 1966). “A yeke na yâ Christ nga na lege ti sandaga ti fini ti lo si a zi e, zingo e so aye ti tene pardon ti asiokpari.” (The New Testament, ti William Barclay, 1969). “A yeke na lege ti kuâ ti Christ si a pardone asiokpari ti e na e yeke na liberté.” (The Translator’s New Testament, 1973). Mo lingbi ti bâ so na yâ kiringo peko ti atënë so, a gboto lê na ndo kuâ ti Jésus. Ambeni alingbi ti tene: ‘Me, kuâ ti Jésus ayeke tâ kota ye. Tongaso, ye wa amanke na yâ kiringo peko ti atënë so?’

¹⁵ Biani, tongana mo yeke gi na mara ti aBible so, mo lingbi ti huru ndo ti mbeni tënë so ayeke kota mingi, na ye so alingbi ti sala si gbungo nda ti ye ti mo na ndo tokua ti Bible ayeke kete. Mara ti kiringo peko ti atënë so ahonde ndo ti mbeni tënë na yanga ti Grec so aye ti tene “mênë”, na so asigigi na yâ ti akozo tënë ti aEphésien 1:7. Tongaso, mingi ti aBible akiri peko ti atënë ni mbilimbili. Na tapande, Bible ti Sango atënë: ‘Na yâ Lo, A ton e na lege ti mênë ti Lo, na e wara pardon ti kengo-ndia ti e na lege ti mosoro ti grâce ti Lo.’

¹⁶ Kiringo peko ti tënë “mênë ti Lo” aye ti tene ye mingi, na alingbi biani ti dabe ti e na aye mingi so andu mênë. Atâa so kuâ ti Jésus, zo ti mbilimbili-kue, ayeke kota ye, a hunda ye mingi ahon so. Lo sala si aye so Ndia aduti fä ni, mbilimbili aye so asi na Lâ ti Lungula Siokpari, aga tâ ye. Na lango ni so ayeke nde, a yeke mû na sandaga anyama so Ndia ahunda. Na ngoi ni so, kota prêtre ayeke mû mbeni mênë ti anyama ni, na lo lï na ni na Ndo ti Nzoni Ahon Kue ti tabernacle wala ti temple, na kâ, lo zia ni na gbele Nzapa mo bâ mo tene lo Nzapa ni lo yeke dä.​—Exode 25:22; Lévitique 16:2-19.

¹⁷ Tongana ti so Paul afa, Jésus asala si ye so Lâ ti Lungula Siokpari aduti fä ni aga tâ tënë. Kozoni, lo tene so fani oko na yâ ti ngu oko, kota prêtre ti Israël ayeke lï na Ndo ti Nzoni Ahon Kue na mênë so lo mû “teti lo mveni na teti siokpari ti azo ni.” (aHébreu 9:6, 7). Ti gue oko na ye so, na peko ti so a zingo Jésus na popo ti akuâ tongana zo ti yingo, lo gue na yayu mveni. Tongana zo ti yingo so ayeke pëpe na tele so mi na mênë ayeke dä, lo lingbi ti si na “gbele Nzapa fadeso teti e.” Nyen la lo fa na Nzapa? A yeke pëpe mbeni ye na lege ti mitele, me mbeni ye so nda ni ane mingi. Paul angbâ ti tene: ‘Tongana Christ aga, Lo yeke Kota Sacrificateur. Lo lï na Ndo ti Nzoni-kue na lege ti mênë ti angasa na ti amolenge ti bagara pëpe, me Lo lï na yâ ni na lege ti mênë ti Lo mveni lege oko teti lakue, na Lo ton e teti lakue lakue. Teti tongana mênë ti angasa na ti akoli bagara asala si sioni ti mitele awe, fade mênë ti Christ, Lo so Lo mû Lo mveni na Nzapa na sioye kete pëpe na lege ti Yingo ti Lo ti lakue lakue, alingbi sukula yingo-ti-hinga ti e nzoni ahon pëpe? si i zia kusala so fini ayeke dä pëpe, na i sala na Nzapa so ayeke na fini.’ Biani, Jésus afa na Nzapa ngele ti mênë ti lo mveni.​—aHébreu 9:11-14, 24, 28; 10:11-14; 1 Pierre 3:18.

¹⁸ Tâ tënë so, so alondo na Nzapa, amû lege na e ti gbu nda ti apendere mbage kue ti aye so Bible atene na ndo mênë: Ngbanga ti nyen bango ndo ti Nzapa na ndo mênë ayeke tongaso,  bango ndo wa e lingbi ti duti na ni na ndo ni nga ngbanga ti nyen a lingbi e kpe akatikati so Nzapa azia na ndo salango kusala na mênë. Tongana mo yeke diko mbage ti Mbeti ti Nzapa so aChrétien asû na yanga ti Grec, mo yeke wara ande gbâ ti aversê na ndo mênë ti Christ. (Bâ tënë “Mênë ti zo wa asö fini?”) Aye so afa polele so Chrétien oko oko alingbi ti duti na mabe na yâ “mênë” ti Jésus (aRomain 3:25). A yeke gi na lege ti mênë ti Jésus so atuku si e lingbi ti wara pardon na ti duti na siriri na Nzapa (aColossien 1:20). Ye so ayeke tâ tënë teti ala so Jésus ate mbeni mbele na ala ti komande legeoko na lo na yayu, mbele so ayeke nde (Luc 22:20, 28-30; 1 aCorinthien 11:25; aHébreu 13:20). A yeke nga tâ tënë teti “azo mingi so asi singo” laso, so ayeke sö kuâ ande na “kota ye ti vundu” so ayeke ga, ti wara fini ti lakue lakue na yâ paradis na ndo sese. Na lege ti fä, ‘ala sala si bongo ti ala avulu na lege ti mênë ti Molenge Ti Ngasangbaga.’​—Apocalypse 7:9, 14.

¹⁹ Biani, mênë ayeke ye so nda ni ane mingi na lê ti Nzapa. Na a lingbi a duti nga tongaso na lê ti e. Wasalango ye, so abi bê ti lo mingi na ndo fini, ayeke na droit ti lu ndia na ndo ye so azo ayeke sala na mênë. Na yâ kota bingo bê ti lo même teti fini ti e, lo mû desizion ti bata mênë ti sala na kusala na mbeni lege so ayeke tâ kota mingi, oko lege so asala si azo alingbi ti wara fini ti lakue lakue. Lege so andu mênë ti Jésus so ayeke na ngele mingi. So bê ti kiri singila si e lingbi ti duti na ni so Jéhovah Nzapa asala ye teti nzoni ti e na salango kusala na mênë, mênë ti Jésus, na mbeni lege so asö fini ti zo! So  bê ti kiri singila si e lingbi ti duti na ni na mbage ti Jésus ndali ti so lo tuku mênë ti lo tongana sandaga teti e! Biani, e lingbi ti gbu nda ti atënë ti bê ti bazengele Jean so lo fa ni ge: “Lo so andoye e, Lo so alungula e na yâ siokpari ti e na lege ti mênë ti Lo, na Lo so asala si e ga royaume, asacrificateur teti Nzapa na Babâ ti Lo​—a mû na Lo gloire na ngangu lakue lakue! Amen.”​—Apocalypse 1:5, 6.

²⁰ Teti angu mingi, Nzapa ti e so asi singo na ndara nga Lingu ti fini abi bê ti lo kozoni awe na kusala ti songo fini so. Tongaso, e lingbi ti hunda tele ti e: ‘Ngangu wa ye so alingbi ti sala na ndo adesizion ti e nga na akusala ti e?’ Article ti peko ayeke sala tënë na ndo ni.

Fade mo kiri tënë tongana nyen?

• Na lege ti atënë so andu Abel na Noé, ye wa e lingbi ti manda na ndo bango ndo ti Nzapa na ndo mênë?

• Na gbe ti Ndia, katikati wa Nzapa azia na ndo salango kusala na mênë, na ngbanga ti nyen?

• Tongana nyen Jésus asala si ye so andu Lâ ti Lungula Siokpari aga tâ tënë?

• Na lege wa mênë ti Jésus alingbi ti sö fini ti e?

[Ahundango tënë ti manda na ye]

1. Na lege wa e yeke fa so e bâ fini na nene ni mingi?

2, 3. (a) Kungba wa aProverbe 23:22 agboto lê na ndo ni? (b) Na lege wa kungba so a sala tënë ni na yâ versê so abâ Nzapa?

4. Gi na tongo nda ti mbaï ti zo, tongana nyen bango fini na nene ni aga mbeni kota tënë?

5. (a) Nzapa ake salango ye wa na ngoi ti Noé, na andu azo wa? (b) Na lege wa yanga so ayeke mbeni kota kapa?

6. Na lege ti Noé, tongana nyen Nzapa agboto lê na ndo bango ndo ti lo na ndo ngele ti fini?

7. Ngbanga ti nyen a lingbi tënë so Nzapa atene na Noé na ndo mênë agbu bê ti e?

8. Na gbe ti Ndia, katikati wa Nzapa azia na ndo salango kusala na mênë?

9. Oko ye so Ndia amû lege ti sala na mênë ayeke so wa, na nda ni ayeke nyen?

10. Ngbanga ti nyen azo alingbi pëpe ti wara pardon ti asiokpari kue na lege ti mênë ti nyama? Ye oko, asandaga so a mû na gbe ti Ndia adabe ti azo ni na ye wa?

11. Tongana nyen e hinga so asandaga ti mênë ti anyama ayeke gboto lê lani na ndo mbeni ye?

12. Na ndo tënë ti mênë, tongana nyen e lingbi ti bâ yeke yeke zingo nda ti ye so bê ti Nzapa aye?

13. Ngbanga ti nyen kuâ ti Jésus ayeke kota ye?

14, 15. (a) Na lege wa kiringo peko ti aEphésien 1:7 na yâ ti ambeni Bible agboto lê na ndo kuâ ti Jésus? (b) Ye wa a lingbi ti huru ndo ni na yâ aEphésien 1:7?

16. Kiringo peko ti tënë “mênë ti Lo” alingbi ti dabe ti e na aye wa?

17. Tongana nyen Jésus asala si ye so Lâ ti Lungula Siokpari aduti fä ni aga tâ tënë?

18. Ngbanga ti nyen aye so Bible atene na ndo mênë ayeke kota ye mingi teti aChrétien laso?

19, 20. (a) Ngbanga ti nyen Nzapa asoro ti lu ndia na ndo salango kusala na mênë? Na bango ndo ti e na ndo ye so alingbi ti duti so wa? (b) A lingbi e duti na nzara ti hinga nyen?

[Kete tënë na lembeti 18]

MÊNË TI ZO WA ASÖ FINI?

“I bata tele ti i mveni nga na kundu ni kue, so na popo ni yingo vulu azia i asurveillant na ndo ni, ti duti aberger ti kongregation ti Nzapa, so lo vo na mênë ti [Molenge] ti lo mveni.”​—Kusala 20:28, NW.

“Tongaso, teti A diko e azo ti mbilimbili fadeso na lege ti mênë ti Lo, mingi ahon, fade A sö e na yâ ngonzo na lege ti Lo.”​—aRomain 5:9.

“Beku ti i ayeke pëpe, na i yeke na Nzapa pëpe na sese so. Me fadeso na yâ Christ Jésus, i so i yeke yongoro mingi giriri, A sala si i ga ndulu na lege ti mênë ti Christ.”​—aEphésien 2:12, 13.

“Nzapa aye singo ye kue aduti na yâ Lo; na lege ti Lo, Lo ye sala si ye kue aga songo na Lo . . ., Lo sala si siriri aga na lege ti mênë ti [keke-ti-pasi, NW ] ti Lo.”​—aColossien 1:19, 20.

“Tongaso, aita, . . . e lingbi lï na Ndo ti Nzoni-kue na mbito pëpe na lege ti mênë ti Jésus.”​—aHébreu 10:19.

“A ton i na yâ tënë senge senge so akotara ti i afa na i giriri; a ton i pëpe na ye so ayeke futi, . . . me a ton i na mênë ti Christ so ngele ni ayeke ngangu, mênë so ayeke tongana mênë ti molenge ti ngasangbaga so ayeke nzoni kue na sioye ayeke na tele ti lo pëpe.”​—1 Pierre 1:18, 19.

“Tongana e tambela na yâ lumière legeoko tongana Lo yeke na yâ lumière, e sala beoko na popo ti e, na mênë ti Jésus Molenge ti Lo asukula siokpari kue ti e.”​—1 Jean 1:7.

“Mo lingbi ti kamata mbeti so na ti lungula sceau ni, teti a fâ Mo giriri, na Mo vo azo teti Nzapa na mênë ti Mo, na popo ti akete mara kue, na ti yanga nde nde kue, na ti azo nde nde kue, na ti amara kue.”​—Apocalypse 5:9.

“A bi zo so aklame aita ti e na sese awe . . . Na ala hon lo na ngangu na lege ti mênë ti Molenge Ti Ngasangbaga, na lege ti tënë ti témoin ti ala.”​—Apocalypse 12:10, 11.

[Foto na lembeti 16]

Na lege ti Ndia, Nzapa afa lani polele so mênë alingbi ti sala mbeni kota kusala teti pardon ti asiokpari

[Foto na lembeti 17]

Na lege ti mênë ti Jésus, a lingbi ti sö fini ti azo mingi