1, 2. Ngbanga ti nyen a lingbi e bi bê ti e na atënë so ayeke na Psaume 45?

GBIA so ayeke na gloire atiri ndali ti tâ tënë nga na mbilimbili na lo gue ti sö benda na ndo ti awato ti lo. Na peko ti so lo sö benda biani biani na ndo ti awato ti lo, lo sara mariage na mbeni pendere wali. Azo ayeke dabe ti ala na gbia ni nga ala yeke ne lo teti lakue lakue. So ayeke ambeni pendere ye so asi so a sara tënë ni na Psaume 45.

² Me atënë so ayeke na Psaume 45 ayeke pëpe gi apendere tënë so amû ngia na zo. Aye so asi so a sara tënë ni na yâ ni ayeke kota ye teti e ndali ti so andu fini ti e laso nga na ti kekereke. Na ngoi so e yeke bâ atënë ti psaume so, zia e gi ti hinga nzoni atënë so ayeke na yâ ni.

3, 4. (a) ‘Mbeni nzoni ye’ so wasungo psaume asara tënë ni ayeke so wa? A lingbi ti sara si bê ti e apusu e ti sara nyen? (b) Tënë wa la e yeke fa ‘teti gbia’? Na lege wa menga ti e aga tongana plume?

³ Diko Psaume 45:2. ‘Mbeni nzoni ye’ so ‘asi’ bê ti wasungo psaume so andu mbeni gbia. Ye so asara si tere ti wasungo psaume so anzere mingi nga a sara si menga ti lo aga tongana “plume ti zo so ahinga ti sara mbeti nzoni.”

 ⁴ Ka ti e? Nzoni tënë ti Royaume ti Messie ayeke mbeni nzoni ye so andu bê ti e. Tënë ti Royaume aga “nzoni” na ngu 1914. Ngbene ye na ngu ni so, tënë so andu mbeni fini Royaume pëpe me mbeni ngorogbia so fadeso ayeke komande na yayu. So ayeke “nzoni tënë ti royaume” so e yeke fa “na ndo ti sese kue so azo ayeke dä tongana mbeni tënë ti témoin ndali ti amara kue.” (Mat. 24:14). Tënë ti Royaume so “asi” bê ti e, wala a sara si e yeke na ngia? E yeke fa nzoni tënë ti Royaume na bê ti e kue? Legeoko tongana ti wasungo psaume so, ‘bia ti [e] ayeke teti gbia’, Gbia ti e Jésus Christ. E yeke fa so Jésus ayeke komande fadeso tongana Gbia ti Royaume so Nzapa asoro lo na yayu. E yeke tisa nga azo kue, même azo so akomande ti yeda na Royaume so Jésus ayeke Gbia ni (Ps. 2:1, 2, 4-12). Nga menga ti e aga tongana “plume ti zo so ahinga ti sara mbeti nzoni” na ngoi so e sara kua mingi na Bible na fango tënë.

5. (a) Aye wa la asara si Jésus ayeke lani “pendere”? (b) Tongana nyen la Jésus ayeke fa tënë lani? Tongana nyen la e lingbi ti mû tapande ti lo?

⁵ Diko Psaume 45:3. Wala Jésus ayeke lani pendere mingi wala lo yeke pendere mingi ape, Bible asara tënë mingi dä ape. Teti so lo lingbi kue, kite ayeke pëpe so lo yeke lani “pendere”. Me ye so asara si lo yeke lani pendere mingi a yeke so lo duti be-ta-zo na Jéhovah. Jésus asara nga kua na apendere tënë so andu bê ti zo na ngoi so lo yeke fa tënë ti Royaume (Luc 4:22; Jean 7:46). E yeke sara kue ti mû tapande ti Jésus na ngoi so e yeke fa tënë?—aCol. 4:6.

6. Na lege wa Nzapa airi tënë nzoni na ndo ti Jésus teti lakue lakue?

⁶ Teti so Jésus aduti be-ta-zo na Babâ ti lo nga lo ye lo mingi, Jéhovah airi tënë nzoni na ndo ti kua ti fango tënë so lo sara na sese nga lo futa lo na peko ti fini ti lo so lo mû na sandaga. Bazengele Paul atene: “Tongana lani [Jésus a]ga zo ti mitele, lo sara tere ti lo kete na lo ga zo so amä yanga juska na kuâ, kuâ na ndo ti keke ti pasi. Ndali ti tënë so nga Nzapa ayä lo na nduzu na mbeni kota ndo so ahon ti kozo ni, na nzoni bê Nzapa amû na lo iri so ayeke na ndo ti tanga ti airi kue, si na iri ti Jésus likuni oko oko kue akuku, likuni ti ala so ayeke na yayu, ti ala so ayeke na ndo ti sese nga na ti ala so ayeke na gbe ti sese, na menga oko oko kue atene polele so Jésus Christ ayeke Seigneur ndali ti gloire ti Nzapa Babâ ni.” (aPhil. 2:8-11). Jéhovah airi tënë nzoni na ndo ti Jésus teti lakue lakue na lege so lo zingo lo na kuâ na lo mû na lo mbeni fini so alingbi ti hinga kuâ ape.—aRom. 6:9.

7. Na alege wa ngia ti Jésus ayeke mingi ahon ti amba ti lo agbia so Nzapa asoro ala?

⁷ Diko Psaume 45:7, 8. Teti so Jésus aye mingi ye ti mbilimbili nga lo ke ye kue so alingbi ti buba iri ti Babâ ti lo, Jéhovah asoro lo ti ga Gbia ti Royaume ti lo. “A sa mafuta ti ngia” na ndo ti Jésus, wala a tuku mafuta na ndo ti lo na a sara si lo yeke na ngia mingi ahon “afon” lo wala amba ti lo agbia ti Juda so ayeke lani na yâ ti hale ti David. Na alege wa? Kozoni kue, Jéhovah atokua zo ti soro Jésus ape me lo wani la lo soro Jésus. Use ni, Jéhovah asoro Jésus tongana  Gbia nga Kota Prêtre (Ps. 2:2; aHéb. 5:5, 6). Ota ni, Jéhovah asoro Jésus na lege ti yingo vulu, nga lo yeke duti na yayu si lo yeke komande me pëpe na sese.

8. Ngbanga ti nyen e lingbi ti tene so Jésus ayeke na droit ti duti Gbia? Ngbanga ti nyen e yeke na kite ape so lo yeke komande ande na lege ti mbilimbili?

⁸ Jéhovah azia Jésus Gbia ti Royaume ti lo na yayu na ngu 1914. ‘Sceptre ti mbilimbili ayeke sceptre ti royaume ti lo’, tongaso, kite ayeke pëpe so lo yeke komande ande nzoni nga na lege ti mbilimbili. Lo yeke na droit ti duti Gbia ndali ti so, a yeke Jéhovah la azia lo Gbia. Anzoni ye so komandema ti Jésus ayeke ga na ni ayeke ngbâ teti “lakue lakue”. A nzere na e mingi ti sara na Jéhovah na gbe ti Gbia so lo soro lo.

9, 10. (a) Lawa la Christ akanga épée ti lo na tere ti lo? Tongana nyen la lo sara kua lani na épée ti lo? (b) Tongana nyen la Christ ayeke sara ande kua na épée ti lo?

⁹ Diko Psaume 45:4. Jéhovah atene na Gbia ni ti ‘kanga épée ti lo na tere ti lo’. Na tenengo tongaso, Jéhovah azi lege na Jésus ti sara bira na azo so ake komandema ti lo nga ti futi ala (Ps. 110:2). Teti so Christ ayeke ngangu Zo ti bira nga lo yeke Gbia so a lingbi ti hon lo na ngangu ape, a iri lo “walombe”. Lo kanga épée ti lo na tere ti lo na ngu 1914 na ngoi so lo sö benda na ndo ti Satan na asioni yingo ti lo na lo bi ala na sese.—Apoc. 12:7-9.

¹⁰ Ye so ayeke lani gi tongo nda ti songo benda ti Gbia ni. Me a lingbi lo “hunzi songo benda ni.” (Apoc. 6:2). Jéhovah aleke na bê ti lo ti futi aye ti sioni dunia ti Satan kue nga ti zi ngangu so Satan na asioni yingo ti lo ayeke sara na ndo ti azo. Kozoni, a yeke futi Babylone, Ngangu gbata, bungbi ti vorongo nzapa ti wataka kue. Jéhovah ayeke sara kua na agbia ti sese so ti futi sioni “wali-ndumba” so (Apoc. 17:16, 17). Na pekoni, Christ ayeke futi ande angorogbia ti dunia ti Satan kue. Christ so a iri lo nga “ange ti kota dû so alï mingi” ayeke hunzi songo benda ti lo na lege so lo yeke bi Satan nga na asioni yingo ti lo na yâ ti kota dû so alï mingi (Apoc. 9:1, 11; 20:1-3). E yeke ku kungo ti bâ ngoi so aye ni so ayeke si. Zia e bâ tongana nyen la Psaume 45 asara tënë ni kozoni awe.

11. Christ ‘atiri ndali ti tâ tënë’ wa?

¹¹ Diko Psaume 45:5. Gbia ni atiri bira pëpe ti mû akodoro wala ti mû azo na ngbâa. Lo yeke na anzoni raison so ndali ni lo yeke tiri bira. Lo tiri ti gbu koko ti ‘tene-biani, ti tâ be-ti-molenge nga na ti kusala ti mbilimbili’. Jéhovah oko la ayeke na droit ti komande dunia kue. So ayeke “tene-biani,” wala tâ tënë so ane mingi so a lingbi e gbu koko ni. Na ngoi so Satan ake yanga ti Jéhovah, lo ye ti tene so Jéhovah ayeke pëpe na droit ti komande dunia. Ngbene ye na ngoi ni so, asioni yingo nga na azo adë kite na droit so Jéhovah ayeke na ni ti komande. Ngoi alingbi awe ti tene Gbia so Jéhovah asoro lo atiri bira ti fa so Jéhovah oko la ayeke na droit ti komande dunia kue.

12. Tongana nyen la Gbia ni atiri ti gbu koko ti “tâ be-ti-molenge”?

¹² Gbia ni atiri nga ti gbu koko ti “tâ be-ti-molenge”. Teti so Jésus ayeke oko molenge ti Nzapa, lo zia nzoni tapande so ahon atanga ni kue na lege so lo sara tere ti lo kete nga lo mä yanga ti Babâ ti lo (És. 50:4, 5; Jean 5:19). A lingbi azo kue so ayeke be-ta-zo na Gbia ni amû tapande ti lo na lege so ala sara tere ti ala kete na ngoi so ala yeke mä yanga ti Jéhovah tongana Gbia ti ala na yâ ti aye kue. A yeke gi azo so asara ye tongaso la ayeke wara lege ti duti  na fini na yâ ti fini dunia ti Nzapa.—Zach. 14:16, 17.

13. Tongana nyen la Christ atiri ti gbu koko ti “mbilimbili”?

¹³ Christ atiri nga ti gbu koko ti “mbilimbili”. Mbilimbili so Gbia ni atiri ti gbu koko ni ayeke “mbilimbili ti Nzapa”, wala andia so Jéhovah amû na ndo ti ye so ayeke nzoni wala sioni (aRom. 3:21; Deut. 32:4). Ésaïe atene prophétie na ndo ti Jésus Christ atene: “Fade gbia akomande na lege ti mbilimbili.” (És. 32:1). Na ngoi ti komandema ti Jésus lo yeke zia ande na sese “afini yayu” nga na “fini sese” so “mbilimbili ayeke duti ande na yâ ni.” (2 Pi. 3:13). Tongaso, azo kue so ayeke duti ande na yâ ti fini dunia so, a hunda na ala ti sara ye alingbi na andia ti Jéhovah.—És. 11:1-5.

14. Tongana nyen la Christ ayeke sara ande kusala na maboko ti lo ti koli ti sara aye so amû mbeto? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article ni.)

¹⁴ Gbia ni akanga épée ti lo na tere ti lo na ngoi so lo yeke tiri (Ps. 45:4). Me asi na mbeni ngoi, lo yeke gbu épée ni na maboko ti lo ti koli nga lo yeke komanse ti sara kua na ni. Wasungo psaume so atene prophétie na ndo ti Jésus atene: “Fade maboko ti mo ti koti afa na mo ye ti mû mbeto.” (Ps. 45:5). Na ngoi so Jésus ayeke tiri ande ti futi sioni dunia ti Satan na Harmaguédon, lo yeke sara ande na awato ti lo ‘aye so amû mbeto’. E hinga mbilimbili pëpe tongana nyen la Gbia ni ayeke futi ande sioni dunia ti Satan. Me e hinga biani so aye so Jésus ayeke sara ande ayeke zia mbeto na bê ti azo so ake ti mä wango ti Nzapa nga so ake ti yeda na komandema ti Gbia ni. (Diko Psaume 2:11, 12.) Na yâ ti prophétie so Jésus atene na ndo ti alango ti ndani, lo tene so azo ayeke “woko na mbeto nga na kungo aye so ayeke ga na ndo ti sese so azo ayeke dä; teti angangu ti yayu ayeke yengi ande.” Lo tene nga lo tene: “Na ala yeke bâ ande Molenge ti zo so ayeke ga na yâ ti mbeni mbinda, na ngangu nga na kota gloire.”—Luc 21:26, 27.

15, 16. Azo wa la ayeke “aturugu” so ayeke mû ande peko ti Christ na yâ ti bira?

¹⁵ A sara tënë ti ngoi so Gbia ni ayeke ga “na ngangu nga na kota gloire” ti sö benda na ndo ti awato ti lo na mbeti ti Apocalypse. A tene: “Na pekoni, mbi bâ yayu alungula, na bâ, mbeni vuru mbarata. Lo so aduti na ndo ti mbarata ni, iri ti lo ayeke Be-ta-zo so ayeke tene gi tâ tënë; lo fâ ngbanga nga lo sara bira na lege ti mbilimbili. Nga, aturugu so ayeke na yayu ayeke mû peko ti lo na ndo ti avuru mbarata, na ala yü pendere vuru bongo ti lin so saleté ayeke dä pëpe. Mbeni yongoro épée so yanga ni aza asigigi na yanga ti lo, si lo lingbi ti dë amara na ni, na fade lo yeke komande ala na mbeni keke ti wen. Lo dö yâ ti kota dû ti petengo na vin ti ngonzo ti Nzapa, Lo ti ngangu ahon kue.”—Apoc. 19:11, 14, 15.

¹⁶ Azo wa la ayeke duti ande “aturugu” ti yayu so ayeke mû peko ti Christ na yâ ti bira ni? A-ange atiri legeoko na Jésus na ngoi so lo to nda ti kanga épée ti lo na lo tomba Satan na asioni yingo ti lo na yayu (Apoc. 12:7-9). Tongaso, a yeke na lege ni ti tene so na ngoi ti bira ti Harmaguédon, na yâ ti aturugu ti Christ a yeke wara ande a-ange so ayeke nzoni-kue. Ambeni zo nde ayeke duti ande na yâ ti aturugu ti Christ ni? Jésus amû zendo na aita ti lo so a soro ala ti gue na yayu, lo tene: “Ti lo so asö benda nga so asara ye alingbi na aye so mbi sara, na lo sara ni juska na nda ni, fade mbi yeke mû na lo komandema na ndo ti amara, na tongana berger, lo yeke fa lege na azo na keke ti wen si fade a fâ yâ ti ala kete kete tongana ata ti sese, gi tongana ti so mbi wara komandema na mbage ti Babâ ti mbi.” (Apoc. 2:26, 27). Tongaso, aita ti  Christ so a soro ala na so awara futa ti ala awe na yayu ayeke duti nga na yâ ti aturugu ti yayu so. A-Chrétien so a soro ala ti gue na yayu ayeke duti ande na tere ti Jésus na ngoi so lo yeke sara ande ‘aye so amû mbeto’ ti futi azo ti amara.

17. (a) Vuru mbarata so Christ ayeke kpe na ni aye ti sara tënë ti nyen? (b) Épée na gindi aye ti sara tënë ti nyen?

¹⁷ Diko Psaume 45:6. Gbia ni aduti na ndo ti vuru mbarata. Vuru mbarata so aye ti sara tënë ti bira so ayeke mbilimbili na lê ti Jéhovah (Apoc. 6:2; 19:11). Gbia ni ayeke na épée nga na gindi. A sara tënë ti épée na gindi ti fa so Christ ayeke ga tongana zo ti bira ti futi awato ti lo.

18. Nyen la ayeke si na ngoi so Christ ayeke sara kua na “kondoro”, wala alê ti kokora ti lo?

¹⁸ Wasungo psaume asara kua na asuma-tene ti sara tënë ti Gbia ni na lege ti prophétie, lo tene: “Kondoro ti mo aza, na azo atï na gbe gere ti mo. Kondoro ni akpo bê ti awato ti gbia.” A yeke futi ande azo ti sioni na ndo ti sese kue. Jérémie atene na lege ti prophétie atene: “Na lâ ni kâ, fade kuâ ti azo so L’Éternel afâ ala ayeke na mbage oko ti sese juska na mbeni mbage ni.” (Jér. 25:33). Mbeni prophétie so ague oko na ni atene: “Mbi bâ nga mbeni ange so ayeke luti na bê ti lâ, lo dekongo na kota go nga lo tene na andeke kue so ayeke huru na lê ti nduzu: ‘Ala ga ge, ala bungbi tere ti ala ndali ti kota matanga ti Nzapa, si ala te nyama ti tere ti agbia, ti amokonzi ti aturugu, ti angangu zo, ti ambarata na ti azo so aduti na ndo ti ambarata ni, ti azo kue, ti azo so ayeke angbâa pëpe na ti angbâa, ti akete zo na akota zo.’”—Apoc. 19:17, 18.

19. Tongana nyen Christ ayeke hunzi ande songo benda ti lo?

¹⁹ Na pekoni so Christ ayeke futi ande aye ti sioni dunia ti Satan, na yâ ti gloire ti lo, lo yeke gue ti “hon na ngangu”. (Ps. 45:5). Lo yeke hunzi ande songo benda ti lo na lege so lo yeke bi Satan na asioni yingo ti lo na yâ ti kota dû so alï mingi. Ala yeke ngbâ na yâ ti dû ni na ngoi so Jésus ayeke komande teti Ngu Saki Oko (Apoc. 20:2, 3). Na ngoi so Zabolo na asioni yingo ti lo ayeke na yâ ti kota dû so alï mingi, a yeke duti ande mo bâ mo tene ala kui awe ndali ti so ala yeke wara lege ti sara sioni na azo pëpe. Azo kue so ayeke na sese ayeke wara lege ti duti na ngia na gbe ti komandema ti Gbia ni nga Satan na asioni yingo ti lo ayeke sara ngangu na ndo ti ala pëpe. Me, kozo ti tene sese kue aga paradis, mbeni ye ayeke dä so ayeke sara ande si ala duti na ngia legeoko na Gbia ti ala nga na aChrétien so a soro ala ti gue na yayu. Article ti peko ayeke sara ande tënë na ndo ti pendere ye so.