1, 2. (a) Nyen la afa so na ngoi ti akozo Chrétien aita ti congrégation ti Colosses ayeke lani na yâ ti kpale? (b) Wango wa la Paul amû lani na aita ti Colosses so amû maboko na ala ti ngbâ ti gbu ngangu?

NA NGOI ti akozo Chrétien, aita ti congrégation ti Colosses ayeke lani na yâ ti kpale. Ambeni ita na yâ ti congrégation aga na kangbi na lege so ala ye ti tene aita kue asara ye alingbi na Ndia so Nzapa amû na Moïse. Ambeni ayeda na afango ye ti apaïen so atene a lingbi zo aduti na ye oko ape wala lo gi ti wara anzoni ye ape. Ti kanga lege na afango ye ti wataka so, bazengele Paul awa aita ti Colosses ti sara hange na afango ye so. Lo tene: “Ala sara hange si mbeni zo agbu ala na kûkû pëpe na lege ti senda-ndara na senge tënë ti handa so alondo na ngobo ti azo, so ague oko na aye ti dunia so, so ayeke tongana aye ti molenge, me a gue oko na Christ pëpe.”—aCol. 2:8.

² Tongana aChrétien so a soro ala ti gue na yayu so azia lani li ti ala gi na ndo ti “aye ti dunia so, so ayeke tongana aye ti molenge” ala yeke fa so ala ke ye so Jéhovah aleke ti mû lege na ala ti wara salut (aCol. 2:20-23). Ti mû maboko na ala ti bata kpengba songo ti ala na Nzapa, Paul awa ala, lo tene: “Ala zia li ti ala angbâ gi na ndo ti aye so ayeke na yayu, me na ndo ti aye so ayeke na  sese pëpe.” (aCol. 3:2). A lingbi lani aita ti Christ so agirisa ape tënë ti beku ti ala so ayeke ti wara mbeni fini so alingbi ti hinga kuâ ape so “a bata ni na ala na yayu.”—aCol. 1:4, 5.

3. (a) Beku wa la aChrétien so a soro ala ti gue na yayu azia li ti ala na ndo ni? (b) Ahundango ndo wa la e yeke kiri tënë na ni na yâ ti article so?

³ Laso, aChrétien so a soro ala ti gue na yayu nga kue azia li ti ala gi na ndo ti Royaume ti Nzapa so ayeke na yayu nga na ndo ti beku so ala yeke na ni ti ga “ahéritier legeoko na Christ”. (aRom. 8:14-17). Ka ti azo so ayeke na beku ti wara fini ti lakue lakue na ndo ti sese? Atënë ti Paul abâ ala tongana nyen? Na lege wa la “ambeni ngasangbaga” alingbi ti zia li ti ala gi na ndo ti “aye so ayeke na yayu”? (Jean 10:16). Tongana nyen la e kue e lingbi ti wara ye ti nzoni na lege ti tapande ti Abraham na Moïse, so atâa so ala wara akpale me ala zia li ti ala angbâ gi na ndo ti aye so ayeke na yayu?

4. Tongana nyen la ambeni ngasangbaga alingbi ti zia li ti ala angbâ gi na ndo ti aye so ayeke na yayu?

⁴ Atâa so ambeni ngasangbaga ayeke na beku ti gue na yayu ape, ala nga kue alingbi ti zia li ti ala na ndo ti aye so ayeke na yayu. Ala lingbi ti sara ni tongana nyen? Ala lingbi ti sara ni na ziango Jéhovah Nzapa nga na aye ti Royaume na kozo ndo na yâ ti fini ti ala (Luc 10:25-27). Tapande ti Jésus alingbi ti mû maboko na e ti sara ni (1 Pi. 2:21). Legeoko tongana ti aita ti e ti ngoi ti akozo Chrétien, na yâ ti sioni dunia ti Satan so, e yeke na popo ti azo so ayeke fa aye ti wataka, so ayeke fa atënë ti senda-ndara ti dunia so, nga so ayeke na bibe ti wara gbâ ti aye ti sese so. (Diko 2 aCorinthien 10:5.) A lingbi e so e mû tapande ti Jésus e sara hange si mara ti aye so abuba songo ti e na Jéhovah ape.

5. Atënë wa la e lingbi ti hunda tere ti e na ni na ndo ti tënë ti gingo nginza nga na aye ti sese?

⁵ E kue e yeke na bango ndo so azo ti dunia so ayeke na ni na ndo ti nginza nga na tombango peko ti aye ti sese? Fani mingi, apensé ti e nga na asarango ye ti e la ayeke fa na gigi aye so e ye ni mingi. Jésus atene: “Ndo so mosoro ti mo ayeke dä, bê ti mo ayeke nga dä.” (Mat. 6:21). Ti hinga ndo so bê ti e ayeke gue na e dä, a yeke nzoni ngoi na ngoi e hunda tere ti e na ambeni hundango ndo: ‘Ngoi oke la mbi yeke mû ti pensé na ndo ti nginza? Mbi yeke mû ngoi mingi ti pensé na ndo ti warango nzoni kua ti nginza wala gingo ti duti na fini so ayeke nzoni mingi? Wala mbi yeke sara ngangu ti zia lê ti mbi gi na ndo ti aye ti yingo?’ (Mat. 6:22). Jésus afa so azo so ‘abungbi amosoro ndali ti ala wani na ndo ti sese so’ ayeke buba songo ti ala na Jéhovah.—Mat. 6:19, 20, 24.

6. Tongana nyen la e lingbi ti hon ndo ti anzara ti e ti mitele?

⁶ Siokpari so ayeke na tere ti e ayeke pusu e ti sara gi aye so anzere na e. (Diko aRomain 7:21-25.) Tongana yingo vulu ti Nzapa amû maboko na e ape, e lingbi ti sara “akusala so ayeke ti bingo”. A ndu aye tongana “pumba ti kirikiri nga na nyongo sämba ahon ndo ni . . . sarango lango-sioni nga na sarango sioni ye na kamene pëpe”. (aRom. 13:12, 13). E yeke tiri lakue na anzara ti e ti mitele. E lingbi ti hon ndo ni gi tongana e ngbâ ti zia li ti e gi na ndo ti aye so ayeke na yayu. Ti sara ni a lingbi e sara ngangu. A yeke ndali ni la bazengele Paul atene: “Me mbi pika tere ti mbi na mbi sara lo tongana ngbâa.” (1 aCor. 9:27). Tongana e ye ti ngbâ na yâ ti kpengo loro ti e ti wara fini, a lingbi e sara gi aye so anzere na e wani ape. Zia e bâ aye so akoli use so, so asara ye so bê ti Nzapa aye, asara “ti nzere na lê ti Nzapa”.—aHéb. 11:6.

7, 8. (a) Akpale wa la Abraham na Sara atingbi lani na ni? (b) Abraham azia lê ti lo lani na ndo ti nyen?

⁷ Na ngoi so Jéhovah ahunda na Abraham ti tene lo na azo ti sewa ti lo ague na sese ti Canaan, lo yeda ti gue. Teti so Abraham ayeke na mabe nga lo mä yanga, Jéhovah ate mbele na lo, a tene: “Fade Mbi sara si mo ga kota mara, Mbi iri tënë nzoni na ndo mo.” (Gen. 12:2). Me, angu mingi na pekoni, Abraham na wali ti lo Sara ayeke na molenge ape. Jéhovah agirisa zendo so lo mû na Abraham so awe? Na ndo ni, na Canaan gigi akpengba lani. Abraham na azo ti sewa ti lo azia da ti ala nga na afami ti ala na Ur, mbeni gbata so mosoro ayeke dä mingi na Mésopotamie. Ala sara akilomètre 1 600 ti si na Canaan. Kâ, ala lango na gbe ti atente, nzara asara ala nga ala tingbi na azo ti nzi (Gen. 12:5, 10; 13:18; 14:10-16). Me, atâa so kue ala sara nzara ti kiri na nzoni ndo ti ala na Ur ape.—Diko aHébreu 11:8-12, 15.

⁸ Abraham “[a]mä na bê na Jéhovah” me lo zia lê ti lo pëpe na ndo ti “aye so ayeke na sese”. (Gen. 15:6). Lo zia li ti lo angbâ gi na ndo ti aye so ayeke na yayu na lege so lo zia bê ti lo na ndo ti azendo ti Nzapa. Ndali ti mabe ti Abraham, Nzapa so ayeke na nduzu na ndo ti aye kue afuta lo na ngoi so lo tene na lo, lo tene: “Yä lê ti mo na nduzu, mo diko atongoro ni, tongana mo lingbi diko ala. Lo tene na lo, Fade hale ti mo ayeke tongaso.” (Gen. 15:5). Atënë so adë bê ti Abraham biani! Lakue tongana Abraham abâ atongoro na lê ti nduzu, lo dabe ti lo lani na zendo so Jéhovah amû na lo, so lo tene lo yeke sara si hale ti lo ayeke ga ande gbani. Na ngoi so Nzapa adiko, Abraham adü mbeni héritier, gi tongana ti so lo mû zendo ni na lo.—Gen. 21:1, 2.

9. Tongana nyen la tapande ti Abraham alingbi ti mû maboko na e ti ngbâ ti sara kua ti Nzapa mingi?

⁹ Legeoko tongana ti Abraham, e kue e yeke ku ti tene azendo ti Nzapa aga tâ tënë (2 Pi. 3:13). Tongana e zia lê ti e angbâ gi na ndo ti aye so ayeke na yayu ape, e yeke bâ so aye so Nzapa amû zendo ni ayeke si fafadeso ape na e lingbi ti kiri na peko na yâ ti kua so e yeke sara na Nzapa. Na tapande, mo dö ambeni ye mo zia lani ti mû lege na mo ti ga pionnier wala ti sara ambeni kua ti ngoi kue? Tongana a yeke tongaso e gonda mo. Kâ ti fadeso mo yeke sara nyen? Girisa ape so Abraham azia lê ti lo lani na ndo ti “gbata so tâ gere ni ayeke dä.” (aHéb. 11:10). Lo ‘mä na bê na Jéhovah, ndali ti mabe ti lo Nzapa adiko lo tongana zo ti mbilimbili.’—aRom. 4:3.

10. Dutingo ti Moïse ayeke lani tongana nyen na ngoi so lo yeke maseka?

¹⁰ Mbeni koli so azia si lê ti lo angbâ lani gi na ndo ti aye so ayeke na yayu, a yeke Moïse. Na ngoi so Moïse ayeke lani maseka “a fa ye na [lo] na ndo ti ndara kue ti azo ti Égypte.” A yeke fa aye so lani na asenge zo ape. A bata lani lo na yâ ti sewa ti gbia ti Égypte na ngoi so Égypte ayeke lani na ngangu ahon tanga ti akodoro kue. Kite ayeke pëpe so aye so Moïse amanda asara si lo ga “ngangu na yâ ti atënë ti lo nga na yâ ti asarango ye ti lo.” (Kus. 7:22). Moïse ayeke lani na apasa mingi ti ga kota zo na Égypte. Me Moïse azia lê ti lo na ndo ti ye so ayeke kota mingi: sarango ye so bê ti Nzapa aye.

11, 12. Fango ye wa la ayeke lani kota ye mingi na lê ti Moïse? E hinga ni tongana nyen?

¹¹ Na ngoi so Moïse angbâ lani kete, kite ayeke pëpe so mama ti lo, Jokébed, afa na lo ye lani na ndo ti Nzapa ti aHébreu. Moïse abâ na nene ni mingi aye so lo hinga na ndo ti Jéhovah nga lo bâ ni tongana mbeni ye so ayeke kota mingi ahon amosoro kue. Ndali  ti so Moïse alango na ndo ti Pharaon lo lingbi lani ti ga zo ti mosoro wala kota zo na yâ ti dunia so me lo zia lani apasa so ti sara ye so Nzapa aye. (Diko aHébreu 11:24-27.) Aye so Moïse amanda na ndo ti Jéhovah nga mabe so lo yeke na ni na lo amû maboko na lo ti zia li ti lo gi na ndo ti aye so ayeke na yayu.

¹² Moïse awara lani mbeni nzoni fango ye na Égypte, me lo sara kua pëpe na aye so lo manda, ti sara si iri ti lo awu wala ti ga zo ti mosoro na Égypte. Ni la Bible atene so lo “ke ti tene a iri lo molenge ti molenge ti Pharaon ti wali, lo soro ti tene a sara pasi na lo legeoko na azo ti Nzapa ahon ti tene lo wara ngia na yâ ti siokpari teti kete ngoi”. Biani, Moïse asara kua na aye so lo hinga na ndo ti Jéhovah ti sara ye so bê ti Jéhovah aye.

13, 14. (a) Nyen la amû maboko na Moïse ti sara kua so Jéhovah amû na lo? (b) Legeoko tongana Moïse, nyen la a lingbi e sara?

¹³ Moïse aye lani Jéhovah nga na awakua ti lo mingi. Na ngoi so Moïse ayeke na ngu 40, lo pensé lo tene lo lingbi awe ti zi awakua ti Nzapa na gbe ti ngbâa na Égypte (Kus. 7:23-25). Me, kozoni si Jéhovah amû na lo kua so, Moïse ayeke lani na bezoin ti manda ambeni ye. Lo yeke lani na bezoin ti sara tere ti lo kete, ti kanga bê ti ku, ti sara ye na ngangu pëpe nga ti kanga nzara ti bê ti lo (aProv. 15:33). Moïse ayeke lani na bezoin ti tene a fa na lo ambeni ye so ayeke mû maboko na lo ti gbu ngangu na yâ ti atara nga na aye ti ngangu so ayeke ku lo. Angu 40 so Moïse amû ti sara kua ti berger amû maboko na lo ti duti na anzoni sarango ye so.

¹⁴ Anzoni ye so Moïse amanda na ngoi so lo yeke berger amû maboko na lo? En. Bible atene so Moïse aga zo so “ayeke na tâ be-ti-molenge ahon azo kue so ayeke na lê ti sese.” (Nom. 12:3). Lo sara tere ti lo kete na ye so amû maboko na lo ti kanga bê na mara ti azo nde nde nga na akpale ti ala (Ex. 18:26). E nga kue a lingbi e gi ti duti na asarango ye so ayeke mû maboko na e ti sö kuâ na ngoi ti “kota ye ti vundu” na ti lï na yâ ti fini dunia ti Nzapa so mbilimbili ayeke duti ande dä (Apoc. 7:14). E yeke na nzoni songo na azo kue, même na ala so e pensé so bê ti ala aninga ka ti son ape wala ala so ayeke sara ngonzo hio hio mingi? A yeke nzoni e sara ye alingbi na wango ti bazengele Pierre so lo mû na amba ti lo aChrétien, lo tene: “Ala ne mara ti azo nde nde kue, ala ndoye sewa ti e ti aita kue.”—1 Pi. 2:17.

15, 16. (a) Ngbanga ti nyen la a lingbi e zia li ti e angbâ gi na ndo ti aye so ayeke na yayu? (b) Ngbanga ti nyen a lingbi aChrétien angbâ ti duti na nzoni sarango ye?

¹⁵ E yeke na yâ ti “angoi ti akpale so ayeke ngangu na zo ti kanga bê na yâ ni”. (2 Tim. 3:1). Tongaso, a lingbi e zia li ti e angbâ gi na ndo ti aye so ayeke na yayu ti mû lege na e ti ngbâ nduru na Jéhovah (1 aThes. 5:6-9). Zia e bâ aye ota so na yâ ni e lingbi ti fa so e zia li ti e angbâ gi na ndo ti anzoni ye.

¹⁶ Sarango ye ti e: Pierre ahinga so, a yeke kota ye ti tene e duti na nzoni sarango ye. Lo tene: “Ala duti na nzoni sarango ye na popo ti azo ti amara, . . . si ala mû gloire na Nzapa na peko ti so ala bâ anzoni kusala ti ala.” (1 Pi. 2:12). Atâa e yeke na yanga-da, na place ti kua, na ekole, na fango tënë wala e yeke sara ngia, e yeke sara kue ti duti na nzoni sarango ye tongaso si iri ti Jéhovah awara gonda. Teti so e yeke na siokpari na tere ti e, e kue e yeke sara afaute (aRom. 3:23). Me, tongana e ngbâ ti “tiri pendere bira ti mabe”, e lingbi ti sö benda na ndo ti awokongo ti e.—1 Tim. 6:12.

17. Tongana nyen la e lingbi ti fa so e yeke na bango ndo ti Christ Jésus? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article ni.)

¹⁷ Bango ndo ti e: Ti tene e ngbâ ti duti na nzoni sarango ye, a lingbi e duti na nzoni bango ndo. Bazengele Paul atene: “Ala bata  na li ti ala bango ndo so, so lani Christ Jésus nga ayeke na ni.” (aPhil. 2:5). Bango ndo wa la Jésus ayeke lani na ni? Lo sara tere ti lo kete. Ye so asara si lo sara na Jéhovah na ngangu ti lo kue. Li ti lo angbâ lakue gi na ndo ti fango nzoni tënë ti Royaume ti Nzapa (Marc 1:38; 13:10). Jésus abâ Bible tongana mbeni ye so ayeke na ngangu ahon aye kue (Jean 7:16; 8:28). Lo manda Bible nzoni tongaso si lo lingbi ti fa aversê ti yâ ni, ti gbu koko ti atënë ni nga ti fa nda ti atëne ni. Tongana e sara tere ti e kete, e fa tënë na ngangu ti e kue nga e manda Bible e wani, e yeke fa so e yeke na bango ndo ti Christ.

18. Aye wa la e lingbi ti sara ti mû maboko na kua ti Jéhovah?

¹⁸ Ngangu ti e: Jéhovah aye ti tene ‘na iri ti Jésus likuni oko oko kue akuku, likuni ti ala so ayeke na yayu, nga na ti ala so ayeke na ndo ti sese’. (aPhil. 2:9-11). Même na kota ndo so Jésus ayeke dä, lo yeke sara tere ti lo kete ti sara ye so bê ti Babâ ti lo aye. A lingbi e sara nga tongaso (1 aCor. 15:28). E yeke sara ni tongana nyen? E yeke sara ni na lege so e yeke mû ngangu ti e kue ti sara na kua so Jéhovah ahunda na e ti sara, so ayeke ti “sara si azo na popo ti amara kue aga adisciple.” (Mat. 28:19). E ye nga ti “sara ye ti nzoni na azo kue”, so ti tene na azo so ayeke nduru na e nga na aita ti e.—aGal. 6:10.

19. Nyen la a lingbi e ngbâ ti sara?

¹⁹ Merci mingi na Jéhovah so lo tene na e ti zia li ti e angbâ gi na ndo ti aye so ayeke na yayu so. Tongaso, a lingbi e “gbu ngangu, e kpe loro ti mandako so a zia na gbele e”. (aHéb. 12:1). Zia e kue e ngbâ ti sara kua na “âme ti [e] kue mo bâ mo tene [e] sara ni na Jéhovah”, Babâ ti e ti yayu, na lo yeke futa e ande ndali ti angangu so e sara.—aCol. 3:23, 24.