Bâ na nene ni kua so mo yeke sara na Jéhovah
Bâ na nene ni kua so mo yeke sara na Jéhovah
“Hinga biani aye so ayeke akota ye mingi ahon atanga ni.”—APHIL. 1:10.
1, 2. Nyen la asara si azo mingi na yâ ti dunia so abâ fini na nene ni pëpe? Ye so apusu e ti hunda atënë wa?
E YEKE na yâ ti mbeni ngoi so ayeke ngangu mingi nga so ayeke sioni mingi na yâ ti mbaï ti azo. Ti azo so ayeke na nzoni songo na Jéhovah pëpe, a yeke tâ ngangu mingi na ala ti gbu lê ni na yâ ti “angoi ti akpale so ayeke ngangu na zo ti kanga bê na yâ ni”. (2 Tim. 3:1-5). Teti so ala yeke pëpe na mbeni zo ti mungo maboko na ala na yâ ti akpale ti ala ti lâ oko oko, ye so asara si mingi ni a yeke ngangu na ala ti hon ndo ti akpale ti ala ni. Mingi ti ala ayeke gi lakue ti bi tere ti ala na yâ ti afini ye ti ngia so dunia so ayeke sigigi na ni ti mû maboko na ala ti girisa akpale ti ala.
2 Ti gi ti hon ndo ti agingo bê ti ala, mingi ni azo ayeke gi ti zia aye ti ngia na kozo ndo. Tongana e aChrétien e sara hange pëpe, e lingbi ti komanse ti sara mara ti aye ni so. E lingbi ti kpe ni tongana nyen? A ye ti tene so a lingbi e sara ngia pëpe? E lingbi ti sara tongana nyen ti sara ngia nga na akusala ti e na lege ni? Na ngoi so e yeke bi bê ti e na ndo ti aye so ayeke kota ye ahon atanga ni, aye wa so Bible afa a lingbi a fa lege na e si e ga pëpe azo so ayeke sara ka ngia pëpe?
Hinga aye so ayeke akota ye na yâ ti dunia so andoye ngia mingi
3, 4. Tongana nyen la Bible amû maboko na e ti hinga nene ti bango aye so ayeke akota ye?
3 Ti tâ tënë ni dunia so “andoye angia” ahon ndo ni (2 Tim. 3:4). So dunia so abâ ngia na nene ni mingi, ye so alingbi ti sara sioni na e na lege ti yingo (aProv. 21:17). A yeke ndali ni la mbeti so bazengele Paul atokua na aRomain awa e ti sara ye na bê ti e kue. Sarango ye alingbi na wango so ayeke mû maboko na e ti kpe bango ndo ti dunia so so abâ fini na nene ni pëpe.—Diko aRomain 12:8.
4 Angu mingi kozoni, Salomon afa so a yeke nzoni mingi ti mû ngoi ti gbu li na ndo ti aye so ayeke akota ye na yâ ti fini ti zo ahon ti pensé lakue gi na ndo ti angia (Zo-ti. 3:4; 7:2-4). Biani, teti so fini ti e aninga pëpe, a lingbi e “sara ngangu kue” ti wara salut (Luc 13:24). Ndani la, a lingbi e ngbâ ti bi bê ti e na ndo ti “aye so ayeke akota ye mingi ahon atanga ni”. (aPhil. 1:10). Ye so aye ti tene ti bi bê nzoni na ndo ti aye kue so andu fini ti e ti Chrétien.
5. Mbeni ye so a lingbi e bâ ni na nene ni ayeke so wa?
5 Na tapande, aChrétien ayeke mû tapande ti Jéhovah na Jésus na lege so ala bâ so a yeke kota ye ti tene ala sara kua ngangu (Jean 5:17). Ye so asara si mingi ni azo ayeke gonda ala ndali ti so ala yeke sara kua ngangu nga so zo alingbi ti zia bê ti lo na ndo ti ala. A yeke mbilimbili na amokonzi ti sewa ti sara kua ngangu ti mû maboko na azo ti sewa ti ala. Ndali ti so, zo so amû ye pëpe na azo ti da ti lo na lege ti mitele ayeke tongana “zo so amä na bê pëpe.”—1 Tim. 5:8.
Bâ vorongo Jéhovah na nene ni na voro lo na ngia
6. E hinga tongana nyen so a lingbi e bâ na nene ni vorongo so e yeke voro na Jéhovah?
6 Ti Jéhovah, vorongo lo tâ na lege ni ayeke kota ye lakue na lê ti lo. Na tapande, na gbe ti Ndia ti Moïse, azo ti Israël abâ pasi ngangu na ngoi so ala zia tâ lege ti vorongo Jéhovah (Jos. 23:12, 13). Ti akozo Chrétien, a hunda ti tene ala tiri ngangu ti kanga lege na afango ye ti wataka nga na abango ndo so ayeke sioni ti tene a buba pëpe tâ vorongo so ala yeke voro na Nzapa (2 Jean 7-11; Apoc. 2:14-16). Laso, atâ Chrétien angbâ lakue ti bâ na nene ni vorongo so ala yeke voro na Nzapa.—1 Tim. 6:20.
7. Paul aleke tere ti lo teti kusala ti lo tongana nyen?
7 Fango tënë ayeke mbeni ye so ayeke mû ngia na e. Me, ti bata ngia ti e na yâ ti kusala ti fango tënë, a lingbi e bâ ni na nene ni na e leke tere ti e kozoni si e sara ni. Paul afa tongana nyen lo bi bê na azo so lo yeke fa ye na ala. Lo tene: “Mbi ga ye kue ndali ti mara ti azo nde nde kue, si na yâ ti ye kue mbi sö fini ti ambeni. Me mbi sara ye kue ndali ti nzoni tënë si mbi wara mbage ti mbi dä legeoko na ambeni zo.” (1 aCor. 9:22, 23). Paul ayeke na ngia ti mû maboko na azo na lege ti yingo, nga lo gbu li ti lo nzoni na ndo ti lege so lo yeke mû maboko na azo so ayeke mä lo alingbi na abezoin ti ala. Ni la, lo wara lege lani ti kpengba ala na ti pusu ala ti voro Jéhovah.
8. (a) Bango ndo wa a yeke nzoni e duti na ni na mbage ti azo so e yeke fa ye na ala na fango tënë? (b) Na lege wa mandango Bible na zo alingbi ti sara si e duti na ngia na yâ ti kusala ti e?
8 Paul abâ lani kusala ti lo na nene ni mingi? Lo yeke lani nduru ti sara kusala tongana “ngbâa” teti Jéhovah nga teti azo so ayeke mä tâ tënë so lo yeke fa na ala (aRom. 12:11; 1 aCor. 9:19). Tongana e yeke fa tënë ti Nzapa na azo, atâa na ngoi ti mandango Bible na azo, na ngoi ti abungbi wala na ngoi ti Mandango tënë ti Nzapa na sewa, e yeke bâ kusala so na nene ni? Peut-être e bâ so mandango Bible lakue na azo ayeke tongana mbeni nengo kungba na ndo ti e. Tâ tënë, mingi ni a hunda ti tene e dö ambeni ye ti e e zia si e mû ngoi ni ti mû maboko na azo. Ye so ague oko na tënë ti Jésus so atene “ngia ayeke mingi tongana zo amû ye na zo ahon ti wara ye na maboko ti zo.” (Kus. 20:35). Biani, ti fa na azo lege ti salut ayeke ga na e ngia mingi ahon akusala kue.
9, 10. (a) Ti bâ ye na nene ni aye ti tene so e yeke he ngia pëpe nga e yeke mû ngoi pëpe ti duti na azo? Fa ndani. (b) Nyen la ayeke mû maboko na mbeni ancien ti wa zo nga ti sara si a yeke ngangu pëpe na azo ti ga nduru na lo?
9 Ti bâ ye na nene ni aye pëpe ti tene so e yeke he ngia pëpe wala e yeke sara ngia pëpe na azo. Jésus azia tapande so alingbi kue na lege so lo mû gi ngoi pëpe ti fa ye na azo me nga ti duti na ala ti maï mbeni kpengba songo na ala (Luc 5:27-29; Jean 12:1, 2). Ti bâ ye na nene ni aye nga pëpe ti tene so lakue a bâ e tongana zo so ayeke he ka ngia pëpe. Tongana Jésus ayeke zo so ayeke he ka ngia pëpe, azo ayeke ga biani nduru na lo pëpe. Même akete molenge ayeke lani na ngia ti ga na tere ti lo (Marc 10:13-16). E lingbi ti sara nyen ti mû tapande ti Jésus so?
10 Mbeni ita-koli asara tënë ti mbeni ancien lo tene: “Lo yeke gi ti sara ye ti lo kue gi na lege ni, me lâ oko lo ku pëpe ti tene amba ti lo asara ye tongana azo so alingbi kue.” A lingbi ti tene mara ti tënë so na ndo ti mo? A yeke na lege ni ti tene e ku na mbage ti amba ti e ti sara ambeni ye na lege ni. Na tapande, tongana ababâ na amama azia na gbele amolenge ti ala ambeni ye so ala lingbi ti sara na ala mû maboko na ala ti sara ni, amolenge ni ayeke duti nduru ti sara aye ni. Legeoko nga, a-ancien alingbi ti wa aita na yâ ti congrégation ti maï na lege ti yingo nga ala fa na aita ni ambilimbili ye ti sara nga tongana nyen ti sara ni. Na ndo ni, tongana mbeni ancien ayeke na nzoni bango ndo na ndo ti lo wani, lo yeke duti mbeni zo so ayeke wa aita ti lo nga a yeke duti ngangu pëpe na azo ti ga nduru na lo (aRom. 12:3). Mbeni ita-wali atene: “Mbi ye pëpe mbeni ancien so amû ye kue tongana ye ti ngia. Me tongana lo yeke sara ngia lâ oko pëpe, a yeke duti ngangu na zo ti ga nduru na lo.” Mbeni ita-wali ni nde atene so ni bâ so ambeni ancien “alingbi ti mû mbeto na zo ngangu ndali ti so ala yeke sara ka ngia pëpe.” A lingbi aita kue awara ngia na sarango na Jéhovah “Nzapa so ayeke na ngia”. A-ancien ayeke yeda lâ oko pëpe ti sara si aita aduti na ngia pëpe.—1 Tim. 1:11.
Gi ti sara ambeni kua na yâ ti congrégation
11. Ti ‘gi kusala’ na yâ ti congrégation aye ti tene nyen?
11 Na ngoi so Paul awa lani aita-koli ti yâ ti congrégation ti gi ti sara ambeni kusala na yâ ti bungbi, ye so lo ye ayeke pëpe ti pusu ala ti gi ti kaï nzara ti ala ti warango kota ndo na yâ ti bungbi. Me lo tene: “Tongana mbeni zo agi kusala ti zo ti bango ndo na ndo ti congrégation, lo sara nzara ti mbeni kusala so ayeke nzoni mingi.” (1 Tim. 3:1, 4). Ti ‘gi kusala’ ahunda ti tene aita-koli aduti na nzara ti sara ngangu ti gi ti duti na anzoni sarango ye so ayeke mû lege na ala ti sara kusala teti aita ti ala. Tongana mbeni ita-koli awara batême a sara ngu oko awe nga lo sara kamême ye alingbi na aye so Bible ahunda teti awakua ti mungo maboko, so ayeke na 1 Timothée 3:8-13, a lingbi ti mû lo ti ga wakua ti mungo maboko. Bâ so versê 8 ni afa mbilimbili atene: “A yeke nzoni awakua ti mungo maboko aduti azo so ane tere ti ala.”
12, 13. Fa ambeni lege so aita-koli so ade maseka alingbi ti gi ti sara ambeni kusala.
12 Mo yeke mbeni maseka-koli so awara batême awe na so ayeke bâ vorongo Jéhovah na nene ni? Alege mingi azi na mo ti gi sara ambeni kusala. Mbeni oko ayeke ti gi ti bi tere ti mo mingi na yâ ti fango tënë. Mo yeke mbeni ita so aye ti fa tënë legeoko na azo so ngu ti ala ayeke nde nde? Mo yeke gi ti wara mbeni zo ti manda Bible na lo? Tongana mo yeke manda Bible na zo nga mo sara ye alingbi na aye so a fa na ngoi ti abungbi, mo yeke maï kode ti mo ti fango ye. Na ndo ni, mo yeke hinga ti bâ mawa ti mbeni zo so ayeke gi ti hinga alege ti Jéhovah. Na ngoi so zo so mo manda Bible na lo abâ so a lingbi lo gbian ambeni ye, mo yeke mû maboko na lo yeke na yeke nga na kode ti sara ye alingbi na aye so Bible afa.
13 Ala aita-koli so ade maseka, ala lingbi ti mû tere ti ala ti mû maboko na azo so aga kangba awe na yâ ti congrégation na yâ ti ambeni ye tongana lege ayeke dä. Ala lingbi nga ti mû maboko ti leke tere ti Da ti Royaume nga na yâ ni si angbâ lakue pendere. Tongana mo mû tere ti mo ti mû maboko na alege kue so alingbi na ngangu ti mo, ye so afa biani so mo bâ kusala ti mo na nene ni. Na tapande ti Timothée, mo yeke bi bê ti mo biani na aye so congrégation ayeke na bezoin ni.—Diko aPhilippien 2:19-22.
14. Na lege wa a lingbi ti “tara” aita-koli so ade maseka “ti bâ wala ala lingbi” ti sara kusala na yâ ti congrégation?
14 A-ancien, ala gi ti mû kusala na aita-koli so ade maseka na so ayeke sara ngangu ti “kpe yongoro na anzara ti bê so ayeke gbu ka amaseka” nga so ayeke tomba peko ti ‘mbilimbili, mabe, ndoye, siriri’ nga na ambeni nzoni sarango ye (2 Tim. 2:22). Na mungo na ala aye ti sarango ni na yâ ti congrégation, a yeke ‘tara ala ti bâ wala ala lingbi’ ti sara mbeni kusala, tongaso si “azo kue abâ maïngo” ti ala.—1 Tim. 3:10; 4:15.
Lege ti fa so mo bâ sewa ti mo nga na congrégation na nene ni
15. Ti gue oko na 1 Timothée 5:1, 2, tongana nyen la e lingbi ti fa so e ne amba ti e?
15 Ti bâ ye na nene ni andu nga ti ne aita ti e. Na yâ ti wango so Paul amû na Timothée, lo hunda na Timothée ti ne azo. (Diko 1 Timothée 5:1, 2.) A yeke biani kota ye na ngoi so e yeke sara ye na mbage ti mbeni zo so ayeke koli wala wali ti e pëpe. Job ayeke nzoni tapande ti zo so ayeke ne awali, mingi ni wali ti lo. A yeke nzoni ti mû tapande ti lo. Lo sara ngangu ti kpe ti bâ mbeni wali nde na nzara ni (Job 31:1). Tongana e ne aita ti e, e yeke gi pëpe ti zia nzara ti e na yâ ti ala tongana e yeke pëpe na nzara ti sara mariage na ala nga e yeke kpe ti sara mbeni ye so ayeke sara si ala yeke na nzara ti pusu nduru na e pëpe. Nengo zo ayeke kota ye mingi na ngoi so mbeni koli na wali ayeke gi ti hinga tere nzoni kozoni si ala sara mariage. Mbeni nzoni Chrétien ayeke ye lâ oko pëpe ti gi ti zia nzara ti lo na yâ ti mbeni koli wala wali sân ti duti na nzara ti sara mariage na lo.—aProv. 12:22.
16. Bango ndo ti ambeni zo ti dunia so na ndo ti kusala ti babâ ti sewa ayeke so wa? Bible atene ti lo nyen?
16 A lingbi e sara nga ngangu ti bâ lakue na nene ni kusala so Nzapa amû na e oko oko na yâ ti sewa. Dunia ti Satan abâ tongana senge ye kua ti babâ na yâ ti sewa. Andokua so ayeke sigigi na aye ti ngia aye mingi ti fa mokonzi ti sewa tongana mbeni ye ti ngia so zo alingbi ti ne lo pëpe. Me Bible afa so koli ayeke na kota kusala na yâ ti sewa, a mû lo tongana “li ti wali ti lo”.—aÉph. 5:23; 1 aCor. 11:3.
17. Fa tongana nyen mungo mbage ti e na Mandango tënë ti Nzapa na sewa afa so e bâ na nene ni akusala ti e.
17 Mbeni koli alingbi ti mû ye na sewa ti lo na lege ti mitele. Me tongana lo fa ye na sewa ni na lege ti yingo pëpe, lo yeke fa so lo sara ye na kode wala na ndara pëpe (Deut. 6:6, 7). Ni la, 1 Timothée 3:4 afa so tongana mo yeke mokonzi ti sewa na mo yeke gi ti sara ambeni kusala na yâ ti congrégation, a lingbi mo duti mbeni zo so “afa lege nzoni na azo ti da ti lo, amolenge ti lo ayeke woko tere na gbe ti lo na bê ti ala kue”. Na ndo ti tënë so, hunda tere ti mo wani: ‘Mbi yeke zia lakue mbeni ngoi nde ti manda tënë ti Nzapa na sewa ti mbi?’ Ambeni ita-wali ayeke voro akoli ti ala vorongo si ala mû li ni na lege ti yingo. A yeke ti ababâ ti sewa oko oko kue ti hunda tere ti ala: Mbi bâ biani kusala so tongana nyen? Tâ tënë, a yeke nzoni mbeni ita-wali abâ na nene ni Mandango tënë ti Nzapa na sewa, na lo sara kusala maboko na maboko na koli ti lo ti sara si mandango ye ni atambela nzoni.
18. Tongana nyen la amolenge alingbi ti manda ti bâ aye na nene ni?
18 A wa nga amolenge ti zia lê ti ala na ndo ti aye so ayeke biani akota ye na yâ ti gigi (Zo-ti. 12:3). A yeke sioni pëpe ti tene amolenge amanda ti sara kua ngangu na ti sara ambeni kusala na yanga-da. Akusala so alingbi na ngu ti ala nga na ngangu ti ala (Toto ti Jér. 3:27). Na ngoi so Gbia David ade molenge, lo manda ti duti mbeni nzoni berger. Lo manda nga ti duti mbeni zo so ayeke pika mozoko nga so ayeke sigigi na abia. Aye so la ague na lo ti sara kua na gbele gbia ti Israël (1 Sam. 16:11, 12, 18-21). Biani na ngoi so David ade maseka lo yeke sara ngia, me lo manda nga ambeni pendere ye so lo sara kusala na ni na pekoni ti sepela na Jéhovah. Aye so lo manda na sarango kua ti berger amû maboko na lo ti hinga ti kanga bê na ngoi so lo yeke fa lege na mara ti Israël. Mo so mo de maseka, anzoni ye oke la mo manda ti sara? Aye so ayeke mû maboko na mo ti sara na Wasarango mo nga ayeke leke mo ti sara ambeni kusala so mo yeke wara ande?
Ngbâ ti duti na bango ndo so ayeke na lege ni
19, 20. Nzoni bango ndo wa mo sara kue ti ngbâ ti duti na ni na yâ ti sarango ye ti mo nga na vorongo so mo yeke voro na Nzapa?
19 A lingbi e kue e sara ngangu ti ne tere ti e ahon ndo ni pëpe, me ti sara nga ngia ngoi na ngoi. E ye pëpe ti ga “mbilimbili ahon ndo ni”. (Zo-ti. 7:16). Ambeni tënë ti ngia alingbi ti sara si tere ti azo anzere na ngoi so e yeke na yanga-da, na place ti kua wala na tere ti aita. A yeke nzoni azo ti yâ ti sewa asara hange si ala diko tënë ahon ndo ni pëpe tongaso si ala buba pëpe yâ ti siriri so alingbi fade ti duti na yanga-da. Na yâ ti congrégation, azo kue alingbi ti manda ti he ngia nga ti sara ngia na amba ti ala. A lingbi alisoro ti e nga na lege so e yeke fa na ye aduti nzoni nga akpengba zo.—2 aCor. 13:10; aÉph. 4:29.
20 E yeke na yâ ti mbeni dunia so abâ Jéhovah nga na andia ti lo na nene ni pëpe. Me, azo ti Jéhovah abâ so a yeke kota ye ti mä yanga ti Nzapa nga ti duti be-ta-zo na lo. So ngia si e yeke na ni ti duti na popo ti gbâ ti azo so ayeke voro Jéhovah “na bê ti ala kue”! Zia e sara kue ti ngbâ ti bâ fini ti e nga na vorongo Jéhovah na nene ni.
Mo yeke kiri tënë tongana nyen?
• Ngbanga ti nyen a lingbi e kpe bango ndo ti dunia so so abâ fini na nene ni pëpe?
• E lingbi ti sara nyen ti ne kusala ti e nga ti sara ni na ngia?
• Tongana nyen la bango ndo ti e na ndo ti gingo ti sara ambeni kusala ayeke fa so e bâ aye na nene ni wala pëpe?
• Fa ngbanga ti nyen ti ne aita nga na azo ti sewa ti e ayeke kota ye.
[Ahundango tënë ti manda na ye]
[Afoto na lembeti 16]
A lingbi koli amû ye na sewa ti lo na lege ti mitele nga na lege ti yingo