Mû adesizion so amû gonda na Nzapa

“Zo ti ndara abata lege ti lo nzoni.”​—APROV. 14:15.

1, 2. (a) A lingbi kota ye wa agbu bê ti e na yâ ti adesizion kue so e yeke mû? (b) Ahundango ndo wa e yeke bâ ni?

 LÂ OKO OKO e yeke mû peut-être gbâ ti adesizion. Aye ti peko ti mingi ti adesizion ni ayeke ninga pëpe. Ye oko, ambeni alingbi ti sara ngangu mingi na ndo ti fini ti e kue. Na yâ ti adesizion kue so e yeke mû, atâa a yeke kota ni wala kete ni, kota ye so agbu bê ti e ayeke ti mû gonda na Nzapa.​—Diko 1 aCorinthien 10:31.

² Mo bâ so a yeke ngangu na mo pëpe ti mû adesizion wala a yeke ngangu na mo ti sara ni? Tongana e yeke maï ti ga aChrétien so ayeke biazo, a lingbi e manda ti zia kangbi na popo ti ye so ayeke nzoni na ye so ayeke sioni nga e mû adesizion so ague oko na ye so e hinga ayeke ndali ti nzoni ti e, me pëpe ti lingbi na ye so mbeni zo la abâ atene ayeke ndali ti nzoni ti e (aRom. 12:1, 2; aHéb. 5:14). Ambeni kpengba ye so ndali ni a lingbi e manda ti mû anzoni desizion ayeke so wa? Ngbanga ti nyen na ambeni ngoi a yeke ngangu ti mû adesizion? Aye wa e lingbi ti sara ti hinga biani so adesizion so e mû amû gonda na Nzapa?

Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti mû adesizion?

3. Nyen la a lingbi e zia lege na ni pëpe ti buba yâ ti adesizion so e yeke mû?

³ Tongana bê ti e ayeke use use na ndo ti ambeni ye so Bible ahunda na e ti sara, akamarade ti e ti ekole wala ti place ti kua alingbi ti tene so e mä na bê biani pëpe na aye ni so. Ye so ayeke sara si ala yeke duti nduru ti sara ngangu na ndo ti e. Ala lingbi ti tene mvene, ti sara aye ti likisi wala ti nzi na pekoni ala yeke tara ti pusu e ti ‘tambela na peko ti azo mingi mingi’. Ala yeke sara ni na pusungo e ti sara tongana ala wala ti mû maboko na ala ti honde ndo ti ye so ala sara (Ex. 23:2). Me, zo so ahinga ti mû adesizion so amû gonda na Nzapa ayeke zia pëpe si mbeto wala nzara ti nzere na lê ti azo apusu lo ti sara mbeni ye so ague nde na yingo-ti-hinga ti lo so Bible afa lege na ni.​—aRom. 13:5.

4. Ngbanga ti nyen ambeni zo alingbi ti gi ti mû desizion na place ti e?

⁴ Azo kue so aye ti mû desizion na place ti e ayeke gi gi sioni ti e pëpe. Même akamarade ti e so aye nzoni ti e alingbi ti pusu e ti mû peko ti wango ti ala. Tongana e lango ndo oko pëpe na  ababâ na amama ti e, afami ti e angbâ peut-être ti bi bê ti ala na ndo ti e ndali ti nzoni ti e nga ala lingbi ti gi ti yorö tere ti ala na yâ ti akota desizion so e yeke na ni ti mû. Na tapande, gbu li na ndo ti tënë ti kaïngo kobela. Bible ake polele sarango kusala na mênë na lege so ayeke nzoni pëpe (Kus. 15:28, 29). Ye oko, ambeni kode ti kaïngo kobela ayeke dä so ayeke polele pëpe nga a hunda ti tene zo oko oko amû desizion na ndo ti kode ti kaïngo kobela so lo yeke yeda na ni wala lo yeke ke ni. * Ambeni zo so aye e alingbi ti duti na abango ndo so ayeke nde na ndo ti tënë so. Me tongana a yeke ti mû desizion na ndo ni, a yeke na ita oko oko kue so awara batême awe ti ‘yô kungba ti lo wani.’ (aGal. 6:4, 5). Ye so agbu bê ti e kozoni kue ayeke ti ngbâ ti duti na nzoni yingo-ti-hinga na gbele Nzapa, me pëpe ti nzere na lê ti azo.​—1 Tim. 1:5.

5. E lingbi ti sara nyen si mabe ti e atï pëpe tongana mangboko so atuku na ngu?

⁵ Tongana bê ti e ayeke use use na ndo ti ye so e ye ti sara, a lingbi ti ga na e kpale. Disciple Jacques atene so zo so bê ti lo ayeke use use na ndo ti ye so lo ye ti sara ‘aluti kpô pëpe na yâ ti aye ti lo kue.’ (Jacq. 1:8). Legeoko tongana mbeni zo so ayeke na yâ ti ngö so kâï ni ayeke dä pëpe so ayeke na lê ti ngu na so kota pupu ahon na ni kirikiri, abango ndo ti azo so ayeke changé changengo ayeke yengi zo so bê ti lo ayeke use use. A yeke duti ande ngangu pëpe ti tene mabe ti mara ti zo tongaso atï legeoko tongana ti so mangboko atuku na ngu, me na pekoni lo yeke gi ti bi tënë ni na li ti amba ti lo (1 Tim. 1:19). E lingbi ti sara nyen ti kanga lege na mara ti ye tongaso ti si? A lingbi e “yengi pëpe na yâ ti mabe”. (Diko aColossien 2:6, 7.) Ti yengi pëpe, a lingbi e manda ti mû adesizion so ague oko na ye so e mä na bê na ni na yâ ti Mbeti ti Nzapa (2 Tim. 3:14-17). Me, aye wa alingbi ti kanga lege na e ti mû anzoni desizion?

Ngbanga ti nyen a lingbi ti duti ngangu ti mû adesizion?

6. Mbeto alingbi ti sara si e sara ye tongana nyen?

⁶ Mbeto alingbi ti sara si a yeke ngangu na e ti mû adesizion. E sara mbeto ti tene e mû mbeni sioni desizion, ti tene e mû desizion na ye ni atambela nzoni pëpe wala ti tene azo ahinga li ti ala na e pëpe. Agingo bê so ayeke na lege ni. Zo oko aye pëpe ti mû mbeni sioni desizion so asara si zo agi bê ti lo wala so amû kamene na lo. Atâa so kue, ndoye ti e teti Nzapa nga teti tënë ti lo so ayeke na yâ ti Bible alingbi ti mû maboko na e si e sara mbeto mingi pëpe. Na lege wa? Ndoye so e yeke na ni teti Nzapa ayeke pusu e lakue ti bâ tënë ti lo so ayeke na yâ ti Bible nga na ambeti ti e kozoni si e mû akpengba desizion. Na sarango tongaso, e yeke sara afaute mingi tongana ti kozo pëpe. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so Bible alingbi ti “sara si zo so li ti lo ayeke dä pëpe ahinga ye, ti sara si pendere koli ahinga ye, na lo bi bê ti lo na lege ni.”​—aProv. 1:4.

7. Tapande ti Gbia David afa nyen na e?

⁷ E yeke mû lakue gi anzoni desizion? Oko pëpe. E kue e yeke sara afaute (aRom. 3:23). Na tapande, Gbia David ayeke lani mbeni zo so ayeke na ndara nga so ayeke be-ta-zo. Ye oko, na mbeni ngoi lo mû mbeni desizion so ayeke na lege ni pëpe na ye so asara si lo na ambeni zo abâ pasi na pekoni (2 Sam. 12:9-12). Me, David azia pëpe si afaute ti lo akanga lege na lo ti mû adesizion so anzere na Nzapa (1 aGbia 15:4, 5). Na tapande ti David, e lingbi ti mû adesizion atâa afaute so e sara kozo tongana e dabe ti e so Jéhovah ayeke hon na ndo ti agirisango lege ti e na lo yeke pardone asiokpari ti e. Jéhovah ayeke ngbâ ti mû maboko na azo so andoye lo nga amä yanga ti lo.​—Ps. 51:3-6, 9-12.

8. Tënë so bazengele Paul atene na ndo ti mariage afa nyen na e?

⁸ E lingbi ti sara si gingo bê so e yeke na ni na ndo ti tënë ti mungo adesizion akiri na peko. Tongana nyen? Tongana e hinga so, na ambeni ngoi, anzoni ye ti sarango ni ayeke mingi so e lingbi ti soro mbeni na popo ni. Bâ lege so bazengele  Paul asara tënë na ndo ti mariage. Yingo ti Nzapa apusu lo ti tene: “Tongana mbeni zo so ade ti hinga wali wala koli pëpe abâ ti lo so lo yeke bata tere ti lo nzoni pëpe, tongana lo kpengba koli wala wali awe, na a lingbi ye ni aduti tongaso, zia lo sara ye so lo ye, lo sara siokpari pëpe. Zia ala sara mariage. Me tongana mbeni zo aleke na bê ti lo ti ngbâ ti duti zo so ade ti hinga wali wala koli pëpe, na mbeni ye agbu lo na ngangu pëpe, me lo yeke na komandema na ndo ti ye so lo ye ti sara nga lo mû desizion so na bê ti lo wani awe, lo yeke sara ande nzoni.” (1 aCor. 7:36-38). Paul afa so dutingo kumbamba ayeke nzoni mingi, me nzoni lege ti sarango ye ayeke gi ni pëpe.

9. A yeke nzoni e gi bê ti e na ndo ti lege so ambeni zo ayeke bâ na adesizion ti e? Fa ndani.

⁹ A yeke nzoni e gi bê ti e na ndo ti lege so ambeni zo ayeke bâ na adesizion so e mû? E lingbi ti sara ni na yâ ti ambeni ye. Bâ tënë so Paul atene na ndo ti tengo akobe so a mû peut-être ni na sandaga na ayanda. Lo hinga so desizion so mbeni zo amû na ndo ni alingbi ti duti sioni pëpe. Ye oko, a lingbi ti sara sioni na mbeni zo so yingo-ti-hinga ti lo awoko. Paul aleke na bê ti lo ti sara nyen? Lo tene: “Tongana mbeni kobe asara si ita ti mbi atï, mbi yeke kiri ti te nyama mbeni pëpe si mbi sara pëpe si ita ti mbi atï.” (1 aCor. 8:4-13). E nga kue a lingbi e gi ti bâ tongana nyen adesizion ti e ayeke sara ngangu na ndo ti yingo-ti-hinga ti ambeni zo. Biani, kota ye so agbu bê ti e ayeke ye so adesizion so e mû ayeke sara na ndo ti songo ti e na Jéhovah. (Diko aRomain 14:1-4.) Aye wa so Bible afa ayeke mû maboko na e ti mû adesizion so amû gonda na Nzapa?

Aye omene ti sara ti mû anzoni desizion

10, 11. (a) E lingbi ti sara nyen ti kpe ti duti zo ti baba na yâ ti sewa? (b) Ye wa a yeke nzoni a-ancien agirisa pëpe na ngoi so ala yeke mû adesizion so andu congrégation?

¹⁰ Kpe ti duti zo ti baba. Kozoni ti sara mbeni ye, a lingbi e hunda tere ti e: ‘Mbi yeke na droit ti mû desizion so?’ Gbia Salomon atene: “Tongana fandara aga, kamene aga nga, me ndara ayeke na azo so ayeke na tâ be-ti-molenge.”​—aProv. 11:2.

¹¹ Ababâ na amama alingbi ti mû lege na amolenge ti ala ti mû ambeni desizion, me a yeke nzoni amolenge ni ahinga so a yeke droit ti ala la pëpe (aCol. 3:20). Awali ayeke kamême na komandema na yâ ti sewa me a yeke nzoni ala hinga so akoli ti ala la ayeke mokonzi ti sewa ni (aProv. 1:8; 31:10-18; aÉph. 5:23). Legeoko nga, a lingbi akoli ahinga so komandema ti ala ayeke na katikati ni nga so ala yeke na gbe ti Christ (1 aCor. 11:3). A-ancien ayeke mû adesizion so ayeke ndu congrégation. Me, ala yeke bâ si ala “sara ye ahon ti so a sû na Mbeti ti Nzapa so pëpe”. (1 aCor. 4:6). Ala yeke sara nga ye a lingbi na fango lege so ala wara na mbage ti ngbâa be-ta-zo so ayeke sara ye na ndara (Mat. 24:45-47). E lingbi ti kpe ti tene gingo bê nga na vundu ahon ndo ti e tongana na tâ be-ti-molenge e mû desizion gi na ngoi so a mû na e lege ti sara ni.

12. (a) Ngbanga ti nyen a yeke nzoni e gi nda ti ye na ndo ti mbeni tënë? (b) Fa tongana nyen mbeni zo alingbi ti gi nda ti ye na ndo ti mbeni tënë.

¹² Gi nda ti ye na ndo ti tënë ni. Salomon  atene: “Zo so abi bê ti lo ti sara kusala biani, awara ye mingi, me zo so asara ye fade fade, nzinga asara lo.” (aProv. 21:5). Na tapande, mo yeke gi ti dë buze? Zia pëpe si atënë ti bê ti mo afa lege na mo. Gi ti hinga aye kue so andu dengo buze ni, gi wango na mbage ti azo so ahinga ye nzoni mingi na ndo ni nga bâ atënë wa ti Bible andu ni (aProv. 20:18). Ti sara si gingo nda ti ye ti mo ague nzoni, kangbi yâ ti aye ni use. Na yâ ti kozo mbage ni, fa molongo ti aye ti nzoni kue so mo lingbi ti wara. Na yâ ti use mbage ni, fa akpale so mo lingbi ti wara. Kozoni si mo mû mbeni desizion, “diko ngere ni”. (Luc 14:28). Bâ aye so desizion so mo mû ayeke sara ande na ndo ti nginza so mo yeke na ni nga na ndo ti songo ti mo na Jéhovah. A hunda ti mû ngoi nga ti sara ngangu ti gi nda ti ye na ndo ti mbeni tënë. Me tongana mo sara ni, mo lingbi ti kpe ti mû adesizion hio so alingbi ti sara si mo wara gingo bê na pekoni.

13. (a) Tënë ti dengo bê wa ayeke na Jacques 1:5? (b) Tongana e sambela ti wara ndara, na lege wa a yeke mû maboko na e?

¹³ Sambela ti wara ndara. Adesizion ti e ayeke mû gonda na Nzapa gi tongana e hunda lo ti mû maboko na e ti mû adesizion ni. Disciple Jacques atene: “Tongana ndara amanke mbeni zo na popo ti ala, zia lo ngbâ ti hunda ni na Nzapa, teti Nzapa ayeke mû ye na azo kue na lo yeke suku ngbanga ni pëpe; na a yeke mû ni na lo.” (Jacq. 1:5). A yeke ye ti kamene pëpe tongana e tene so e yeke na bezoin ti ndara ti Nzapa ti mû maboko na e ti mû adesizion (aProv. 3:5, 6). Ndali ti so tongana e zia bê ti e na ndo ti hingango ye ti e wani, e lingbi ti hon nde. Tongana e sambela ti wara ndara nga e gi aye so Bible afa, e yeke mû lege na yingo vulu ti mû maboko na e ti hinga tâ ye so apusu e ti sara mbeni ye.​—aHéb. 4:12; Diko Jacques 1:22-25.

14. Ngbanga ti nyen a lingbi e kpe ti mû desizion pëpe?

¹⁴ Mû desizion. Kozo ti mû mbeni desizion, gi nda ti ye na ndo ni nga sambela ti wara ndara, me dö tere pëpe. Zo ti ndara “abata lege ti lo nzoni.” (aProv. 14:15). Me ke ti mû desizion pëpe. Zo so ayeke mû ka adesizion pëpe ayeke zo so ayeke gi araison kue ti kpe ti sara ni (aProv. 22:13). Me atâa so lo mû desizion pëpe, a yeke mo bâ mo tene lo mû desizion na ziango lege na ambeni zo ti mû desizion na place ti lo.

15, 16. Ti sara ye a lingbi na mbeni desizion ahunda ti sara nyen?

¹⁵ Sara ye a lingbi na desizion ni. Ngangu so e sara ti mû mbeni nzoni desizion ayeke ga gi senge ye tongana e sara ngangu pëpe ti sara ye a lingbi na desizion ni. Salomon atene: “Ye kue so maboko ti mo awara ti sara, mo sara na ngangu ti mo kue.” (Zo-ti. 9:10). Ti sara ni, a lingbi e duti nduru ti sara aye kue so a hunda ti sara ye a lingbi na adesizion ti e. Na tapande, mbeni wafango tënë alingbi ti mû desizion ti sara kua ti pionnier. Lo yeke sara ni tongana lo gi pëpe ti sara kua ti nginza ahon ndo ni nga ti bi tere ti lo mingi na yâ ti aye ti ngia, teti so aye so alingbi ti sara si lo yeke na ngangu pëpe nga a mû ngoi so  lo yeke na bezoin ni ti sara na kusala ti lo ti fango tënë.

¹⁶ Ti sara ye a lingbi na adesizion so ayeke nzoni mingi ayeke kete ye pëpe. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so “dunia so kue ayeke na gbe ti Zo ti sioni.” (1 Jean 5:19). A lingbi e tiri ngangu na “amokonzi ti dunia ti bingo so nga na asioni yingo so ayeke na yayu.” (aÉph. 6:12). Bazengele Paul na disciple Jude afa so a lingbi azo so amû desizion ti mû gonda na Nzapa atiri ngangu.​—1 Tim. 6:12; Jude 3.

17. Tongana a ndu adesizion so e mû, ye wa Jéhovah aku ti tene e sara?

¹⁷ Kiri mo bâ desizion ni na leke yâ ni tongana a hunda ti sara ni. Teti so e hinga pëpe ye so alingbi ti si kekereke, a lingbi ti si so adesizion so e mû atambela pëpe tâ gi tongana ti so e leke kozo (Jacq. 4:13, 14). Atâa so kue, Jéhovah aku ti tene e ngbâ lakue ti sara ye alingbi na ambeni desizion ti e atâa so e lingbi ti tingbi na akpale. Desizion so mbeni zo amû ti mû fini ti lo na Jéhovah wala yanga so lo mû na ngoi ti mariage ayeke mbeni ye so lo lingbi ti changé yanga ti lo dä pëpe. Nzapa aku ti tene e sara ye alingbi na mara ti adesizion tongaso. (Diko Psaume 15:1, 2, 4.) Me, mingi ti adesizion ayeke ye so zo alingbi ti kiri ti bâ yâ ni. Ngoi na ngoi, mbeni zo ti ndara alingbi ti kiri ti bâ yâ ti adesizion so lo mû. Lo yeke zia pëpe si baba wala kpengbango li akanga lege na lo ti leke yâ ti mbeni desizion so lo mû wala même ti changé ni (aProv. 16:18). Kozo ye so agbu bê ti lo ayeke ti bâ si aye so lo sara na fini ti lo angbâ ti mû gonda na Nzapa.

Fa na ambeni zo ti mû adesizion so agonda Nzapa

18. Tongana nyen la ababâ na amama alingbi ti fa na amolenge ti ala ti mû anzoni desizion?

¹⁸ Ababâ na amama alingbi ti sara aye mingi ti mû maboko na amolenge ti ala ti hinga tongana nyen ti mû adesizion so amû gonda na Nzapa. Nzoni tapande la ayeke pendere lege ti fango ye na zo (Luc 6:40). Tongana lege ayeke dä, ababâ na amama alingbi ti fa na amolenge ti ala tongana nyen la ala ababâ na amama ni wani amû mbeni desizion. Ala lingbi ti mû lege na amolenge ti ala ti mû ambeni desizion ala wani nga ti gonda amolenge ni tongana desizion so ala mû ague nzoni. Me, ka tongana molenge ni amû mbeni desizion so ayeke nzoni pëpe? Kozo ye so babâ na mama aye ka ti sara ayeke ti zi molenge ti ala na yâ ti akpale so aga na peko ti mbeni sioni desizion so molenge ni amû. Me sarango tongaso alingbi ti mû maboko na molenge ni pëpe. Na tapande, mbeni babâ wala mama alingbi ti mû lege na molenge ti lo ti wara mbeti so amû lege na lo ti kpe na oto. Bâ so molenge ni akpe ndia ti kpengo na oto na ndo ti lege pëpe, na a mû na lo amende. Babâ wala mama ni alingbi ti futa amende ni. Me tongana a hunda na molenge ni ti sara kua ti futa amende ni, lo yeke manda peut-être ti sara ye na lege ni.​—aRom. 13:4.

19. Nyen la a lingbi e fa na azo so e yeke manda Bible na ala? E yeke sara ni tongana nyen?

¹⁹ Jésus ahunda na adisciple ti lo ti fa ye na azo (Mat. 28:20). Mbeni kpengba ye so e lingbi ti fa na azo so e yeke manda Bible na ala ayeke ti fa na ala tongana nyen ti mû anzoni desizion. Ti fa ye nzoni na azo, a lingbi e kpe ti fa na ala ye so a lingbi ala sara. A yeke nzoni mingi ti tene e fa na ala ti gbu li na ndo ti aye so Bible afa tongaso si ala lingbi ti mû desizion ala wani na ndo ti mbeni ye so ala ye ti sara. Ndali ti so “fade zo oko oko na popo ti e ayeke kiri tënë na Nzapa ndali ti lo wani.” (aRom. 14:12). Ni la, e kue e yeke na akpengba raison ti mû adesizion so amû gonda na Nzapa.

[Kete tënë na gbe ni]

Mo yeke kiri tënë tongana nyen?

• Ngbanga ti nyen a lingbi e manda ti mû anzoni desizion?

• Mbeto alingbi ti sara si e sara ye tongana nyen nga tongana nyen la e lingbi ti hon ndo ni?

• Aye omene wa e lingbi ti sara ti mû adesizion so amû gonda na Nzapa?

[Ahundango tënë ti manda na ye]

[Encadré/​Foto na lembeti 20]

Aye ti sara ti mû anzoni desizion

1 Kpe ti duti zo ti baba

2 Gi nda ti ye na ndo ti tënë ni

3 Sambela ti wara ndara

4 Mû desizion

5 Sara ye alingbi na desizion ni

6 Kiri mo bâ desizion ni na leke yâ ni

[Foto na lembeti 19]

Zo so bê ti lo ayeke use use ayeke tongana zo so ayeke na yâ ti ngö so kâï ni ayeke dä pëpe so ayeke na lê ti ngu na so pupu ahon na ni kirikiri