1. Seelo katami manni lowo geeshsha dadillinohunna qurtinohu mayiraati?

 SAAMUEELI Seelo katamira ikkino coyinni lowo geeshsha dadillino. Katama woꞌmaho mannu wiꞌlanninna didanni no. Mitoho annuwu, mitoho ooso, mitoho roduuwu, mitoho kayi minaannuwu fultino widoonni gatteenna batinyu meentinna ooso raartanninna qurtitanni no! Israeele Filisxeemete ledo olanteenna, mito 30,000 ikkanno manni goofinonsa; hakkuyira albaannino mulella Filisxeemete olanto 4,000 Israeelete manna shitino; hakkawote tini xissono difultinonsa.—1 Sam. 4:1, 2, 10.

2, 3. Seelo katami mannira saalanna shollinye abbinohu hoode hoodete ikkino bali maati?

² Israeelete mannira hoode hoodete iillinonsa bali giddo kuni mittoholla. Gondooru Taaboota Seelonni olu bayichira haaꞌne haꞌni woyite, Kakkalaanote Biili Eeliti lamenti busha ooso yaano Afiininna Finihaasi ledo hadhino. Xaadooshshu dunkaani giddo Qullaawu Holgira worreenna heeꞌrannohu kuni taabooti, Maganu mannisi ledo noota leellishanno malaateeti. Israeelete manni taaboota olu bayichira adhe haꞌrinohu, taabootu ledonsa noo daafira calla Yihowa diinnansa anganni gatisannonsaha laweennansaati; tini kayi gowwimmate. Filisxeemete olanto Afiininna Finihaasi shituhu gedensaanni taaboota qafadde adhite hadhino.—1 Sam. 4:3-11.

³ Gondooru Taabooti lowo xibbe diro Seelo xaadooshshu dunkaani giddo heeꞌrino daafira, dunkaanu ayirrinye afiꞌre keeshshino. Xa kayinni taabootu qafadamino. Honsayina settu diri geerchi Eeli tenne macciishshiti, ofollinowiinni badhe hige uwe reyi. Hakko barranni minaanna shiidhinoti beettisi beettono, ilate aana heedhe reyitu. Ise reyitara haafattanni heedhe, “Maganu ayirrinyi Israeeletewiinni hoꞌlino” yitino. Addanko, Seelo xaate albi gedeeha diꞌꞌikkino.—1 Sam. 4:12-22.

4. Tenne fooliishshora maa ronseemmo?

⁴ Saamueeli konne baalanka coye lai woyite hiitto ikkinokka? Ammanasi, Yihowa agarooshshenna Isi ledo noonsa jaalooma huꞌninoha konne manna jawaachishanno gede kaaꞌlitasi ikka? Ninke baalunkura ammananke jifannohunna hexxo mudhineemmo gede assannonke qarri iillannonke woyiti no. Hakko daafira, hanni Saamueeli xaggenni maa ronseemmoro laꞌno.

5, 6. Qullaawu Maxaafi Saamueelire kula taxxi asse, 20 diri giddo ikkinoha hiikkoye coye kulanno? Saamueeli hattee dirra giddo loosu woꞌminosiha ikkinota leellishannori maati?

⁵ Qullaawu Maxaafi tenne Saamueelire kula agure, Filisxeeme Gondooru Taaboota qafadde adhiteenna iillinonsa qarranna gedensoonni baxxukki qoltino gara odeessanno. Qullaawu Maxaafi galagale Saamueelire kulannohu mitu 20 diri gedensaanni ikkinore odeessi woyiteeti. (1 Sam. 7:2) Isi hattee dirra giddo maa assinokka? Maa assinoro Maganu Qaali kulannonke.

⁶ Qullaawu Maxaafi, hakku 20 diri hanafara albaanni “Saamueeli coyiꞌrino qaali Israeele woꞌmate [iillinota]” kulanno. (1 Sam. 4:1, NW) Saamueeli hakku 20 diri saihu gedensaanni diru dirunku sase Israeelete katama towatanni, Israeelete manni mereero kaꞌꞌanno coye tirate rosichi noosita Qullaawu Maxaafi kulanno. Hakkiinni isi Raama noo qaesi higanno. (1 Sam. 7:15-17) Tennenni huwata dandiineemmonte gede, Saamueeli woꞌmanka woyite loosu woꞌminosiho; hakko daafira, hakkuyi 20 diri giddono lowo looso loosinoti dihuluullissannote.

7, 8. (a) Saamueeli 20 diro diinaggaawe loosihu gedensaanni, Israeelete mannira mayitanno sokka kulino? (b) Mannu Saamueeli kulino sokka macciishshe ma assino?

⁷ Eeli ooso foorrenna maaeelle, Israeelete manni ammana hoshooshantanno gede assitino. Konninni kainohunni, batinyu manni kaphu maganna magansiꞌrate higikki digatino. Saamueeli 20 diri geeshsha diinaggaawe loosihu gedensaanni, Israeelete manna togo yiino: “Coꞌo yiino wodaninni Kaaliiqiwa higginanniha ikkiro, wole gobba magannanna Astaarooti misile giddoꞌnenni fushshe. Heeshshoꞌne gudissine Kaaliiqira uuyye; iso calla magansidhe. Isino Filisxeemete anganni gatisannoꞌne.”—1 Sam. 7:3.

⁸ Filisxeemete daga Israeele gadadisse keeshshitino. Insa Israeelete manna farritto assidhe qeeltino daafira, Maganu manna baxxuta assa dandiitannoha lawinonsa. Ikkollana Saamueeli Israeele Yihowawa higguro konni gadadi giddonni fultannota kule jawaachishinonsa. Insa tennera maahoyye yituyya? Insa kaphu maganna agurte, Yihowa ‘calla magansiꞌra’ hanaffuta Saamueeli lowo geeshsha hagiidhinoti dihuluullissannote. Hakkiinni Saamueeli Israeelete manni, Yerusaalamete aliyye widoonni ilaalaame gobbara noohu Mitsipha yinanni katamira gamba yaanno gede assi. Gamba yiino manni xoomino, hattono kaphu maganna magansiꞌre loosinohu lowo cubbira aagintaawino.—1 Saamueeli 7:4-6 nabbawi.

9. Filisxeeme maa assate faro afidhinoha lawinonsa? Maganu manni tenne afiti maa assino?

 ⁹ Ikkollana, Filisxeeme lowohu Israeelete manni gamba yee noota affuta, insa qasate faro afidhinoha lawinsa. Insa Yihowa magansiꞌrannoha konne manna qasate olantonsa Mitsipha sokku. Israeele tenne macciishshite lowo geeshsha waajjitu. Hakko daafira insa Saamueeli, huuccatto assinke yitu. Isi huuccatto asse, kakkalono shiqishino. Saamueeli tenne qullaawa kakkalo shiqishanni heeꞌreenna, Filisxeeme insa qassara shiqqi yite daggu. Hakkiinni Yihowa Saamueeli huuccattora dawaro qolino. Isinni Yihowa Filisxeemete lowo geeshsha hanqe beleqo soyino. Maganu Qaali, Yihowa hakko barra “Filisxeemete lowo geeshsha [beleqinota]” kulanno.—1 Sam. 7:7-10.

10, 11. (a) Yihowa Filisxeemete olantora beleqanno gede assino beleqi baxxinoha ikkikki digatino yineemmohu mayiraati? (b) Mitsipha olira jeefote ikkinore xawisi.

¹⁰ Ikkina Filisxeeme, banqo woy beleqo macciishshe rahe amasiwa mare rianno qaaqqi gedeere ikkitinoni? Deeꞌni, insa shiimurinni beꞌe yitannore diꞌꞌikkitino; qoleno ola rossinoreeti. Konni daafira, kuni beleqi insa alba horo macciishshite egentinokkiha ikkinoti dihuluullissannote. Ragu baꞌꞌannonsa gede assinohu ‘belequ’ batinyeeti ikka? Insa massinohu belequ gomichu nookkiha dirrino daafiraati ikka? Woy belequ ilaallanna xeichuwa suuntanno gede assino daafiraati ikka? Ikkihano ikkiro, Filisxeeme lowo geeshsha waajjite huxidhino. Insa ragu baeennansa massino daafira, qanseemmo yite dagge irraabbino. Israeelete manni Mitsiphanni timbiliqqi yee fule, Yerusaalamete wodiidoonni noo bayichi geeshsha Filisxeeme shorranni qasino.—1 Sam. 7:11.

¹¹ Kuni oli Maganu mannira baxxinoho. Mayira yiniro, hakkuyi oli gedensaanni Saamueeli gashshaancho ikke noo yanna baalantera, Filisxeeme Israeele xooqqanni heedhino. Insa adhitino katamma baala galte hosse Maganu mannira higgino.—1 Sam. 7:13, 14.

12. Saamueeli ‘keeraanchimma halaꞌlitanno gede assino’ yaa mayyaate? Isira qiniinosihu hiitti akatta noosi daafiraati?

¹² Lowo xibbi diri gedensaanni, soqqamaasinchu Phaawuloosi “keeraanchimma halaꞌlitanno gede assitinori” ammanantino gashshaanonna masaalaano giddo mittu Saamueeli ikkinota coyiꞌrino. (Ibi. 11:32, 33, NW) Addanko Saamueeli Maganu albaanni dancharenna gara ikkinore assino; wolootuno hatto assitanno gede jawaachishino. Isira qiniinosihu cince Yihowa agadhannoha ikkinohuraatinna dadillisannori heeꞌrirono loososi ammaname loosanno daafiraati. Qoleno isi galata afiꞌrinoho. Saamueeli, Israeele Mitsipha katamira qeelle adhituhu gedensaanni, Yihowa mannasi gatisino gara qaanganni gede kincho uurrisino.—1 Sam. 7:12.

13. (a) Saamueeli faale haꞌrate, hiitti akatta hasiissannonke? (b) Saamueelite gedee akatta lossiꞌrate roore maltino yanna hiitteeti yaatto?

 ¹³ Atino ‘keeraanchimma halaꞌlitanno gede assa’ hasiꞌratto? Hatto ikkiro, Saamueeli lawishsha harunsite cincattoha, umokki heeshshi assattohanna galatattoha ikki. (1 Pheexiroosi 5:6 nabbawi.) Ninke giddo tini akatta hasiissannosikkihu hige ayi no? Saamueeli anje heeꞌrenni tenne akatta lossiꞌrasinna leellisha rosasi gedensoonni kaaꞌlitinosi; mayira yiniro, lophihu gedensaanni roore dadillisanno coyi iillinosi.

14, 15. (a) Saamueeli ‘geedhihu’ gedensaanni hiikku dadillisanno coyi iillinosi? (b) Saamueeli Eeli gede oososi baxxuta ikkitara facci asse agurinoni? Xawisi.

¹⁴ Aantete Qullaawu Maxaafi Saamueeli ‘geedhinota’ kulannonke. Saamueelira hakkawote Iyueelinna Abiya yinanniri lame jajjabba labballi ooso noosi; isi insa mannaho yoo yitanni kaaꞌlitasira wodhino. Hige ma assinanni, insa isi hedi gede ammaꞌninannire diꞌꞌikkitino. Saamueeli keeraanchonna ammanaminoha ikkirono, oososi qiniite afiꞌrate yite gubbo adhite yoo shokkishshanno.—1 Sam. 8:1-3.

¹⁵ Mitto barra Israeelete geerri, geerchu Saamueeliwa dagge qarransa kuꞌlitu. Insa “Oosokki ate doogo dihadhino” yitu. (1 Sam. 8:4, 5) Saamueeli oososi assitanno bunshe afino ikka? Qullaawu Maxaafi tenne  bade dikulanno. Ikkollana Saamueeli Eeli gede oososi baxxuta ikkitara wore diagurino. Eeli oososi bushare assitanna hayi yaa agure, Maganunni roore insa ayirrisino daafira Yihowa rufinosi, hattono qorichishinosi. (1 Sam. 2:27-29) Yihowa Saamueeli kayi hattoo soꞌro loosino diyiino.

16. Finqila ooso noonsa annuwinna amuuwi hiitto ikkitanno? Annuwunna amuuwu, Saamueeli lawishshinni sheshonna biddishsha afidhara dandiitannohu hiittoonniiti?

¹⁶ Qullaawu Maxaafi Saamueeli oososi bushare assitannota afi woyite saalfatinohu, dadillinohu woy hexxo mudhinohu hiittoonniitiro dikulanno. Ikkollana, batinyu annuwiranna amuuwira Saamueeli hakkawote hiitto ikkinoro leellannonsa. Heeꞌnoommote tenne busha yannara, annunna amate seejjo adha giwannohunna finqilanno manni marriwa baalankawa no. (2 Ximootewoosi 3:1-5 nabbawi.) Togoo coyinni dadillitanni noo annuwinna amuuwi, Saamueeli lawishshinni sheshonna biddishsha afidhara dandiitanno. Saamueeli oososi ammanantinore ikka hooggurono, ammaname heeꞌrino. Oosoꞌne mokkookkite amaaleꞌnenna seejjoꞌne macciishsha gibburo nafa, dancha lawishsha ikkaꞌne lowore kaaꞌlitannota deꞌinoonte. Qoleno annuwunna amuuwu Saamueeli gede, woꞌmanka woyite iimi Anninsa Yihowa wodana hagiirsiisate faro noonsa.

17. Israeelete geerri Saamueeli ma assinke yite wotto wortino? Saamueeli tenne macciishshe hiitto ikkino?

¹⁷ Saamueeli oosora, hafuurrensanna uminsara roorsiꞌransa mageeshshi coye daaffannoro dileellinonsa. Israeelete geerri hakkiinni aanche Saamueelira togo yii: “Wole gosa assidhannonte gede gashshannonke moote moohisinke.” Insa hatto yitinohu Saamueeli gashshannonsata gibbeeti? Isi Yihowa riqiwe insa dilowo diro gashshanni keeshshino? Insa xa Saamueeli gedeehu masaalaanchu calla gashshansara ikkikkinni moote moohinsansara hasidhino. Qooxeessinsara noo dagara moote noonsa; Israeeleno moote gashshansara hasidhino! Saamueeli tenne macciishshiti hiitto ikkiyya? Qullaawu Maxaafi, “‘Gashshannonke moote moohisinke’ yaansa Saamueeli dihagiirsiissinosi” yaanno.—1 Sam. 8:5, 6.

18. Yihowa Saamueeli sheshifachishinohu ma garinniiti? Yihowa Israeelete cubbi lowoha ikkinota xawisinohu hiittoonniiti?

¹⁸ Saamueeli tenne hajo daafira Yihowa huucciꞌrita, Yihowa mayyee qolinoro wodanchi: “Moote ikkeemmonsakki gede anella mishshinota ikkinnina ate dimishshinona, yitannohere baala haaꞌri.” Saamueeli tenne macciishshiti lowo geeshsha sheshifatinoti egennantinote! Ikkollana, Israeele hatto yaansa Woꞌmanka Dandaanno Magano xonate gedeeti. Yihowa masaalaanchisi Israeelete mookkannonsa mootoolla eltannonsakkita kule qorowisiisannonsa gede kulinosi. Saamueeli Yihowa yiinore kulinsata, insa “Deeꞌni, ninke moote hasiꞌneemmo” yitino.  Hakkiinni, woꞌmanka woyite Maganisira owaatannohu Saamueeli haꞌre Yihowa doodhino mancho moote asse buurino.—1 Sam. 8:7-19.

19, 20. (a) Saamueeli, Yihowa Saaooli Israeelete Moote asse buuranno gede uyinosi hajajo wonshinohu hiittoo giddonniiti? (b) Saamueeli hakkuyi gedensaannino Yihowa manna kaaꞌlinohu hiittoonniiti?

¹⁹ Ikkina Saamueeli Yihowa hajajo wonshinohu hiittoo giddonniiti? Isi gungumanni hajajamino? Isi Israeele hedino gede ikka hooggeenna caaccaawe giddo goofinoni? Batinyu manni togoo coyi tuncu yaannonsa woyite hatto ikkanno; Saamueeli kayi hatto diꞌꞌikkino. Isi Saaooli buurino, hattono Saaooli doorinohu Yihowa ikkinota ammanino. Isi Saaooli moohinota baxinotanna isira maahoyye yee galannota leellishate sunqinosi. Isi mannaho togo yiino: “Kaaliiqi doorino manchi konneeti. Ninke giddo isi geeshshihu dino.”—1 Sam. 10:1, 24.

²⁰ Saamueeli Israeelete manni soꞌro agure, Yihowa doodhino manchiha dancha akata illachishino. Saamueeli Maganu albaanni minshe nookkiha ikke heeꞌrino gara hedino ikkinnina, yiinowa hosannokki manni naadasira dibuxuqqamino. (1 Sam. 12:1-4) Hakkiinni saeno Saamueeli, Maganu manna ayyaanaamittensa daafannore kule amaalanninna Yihowara ammanante heedhanno gede jawaachishanni uyinoonnisi looso ammaname loosino. Israeelete daga Saamueeli amaalinonsa amaale wodaninsara coꞌino daafira, Yihowa huuccannonsa gede eeggifattino. Hakkiinni isi togo yee danchare qolinonsa: “Anino kiꞌne daafira huucca agure Kaaliiqi aana sao asseemmokki gede isinni agaroe. Qoleno danchanna suwashsho doogo rosiiseemmoꞌne.”—1 Sam. 12:21-24.

21. Mitto looso woy qoosso ate agurre woleho uyineenna koffi yoottoha ikkiro, Saamueeli lawishshi kaaꞌlannohehu hiittoonniiti?

²¹ Mitto looso woy qoosso ate agurre woleho uyineenna koffi yite egennootto? Saamueeli lawishshi, hinaaso woy dhiibbe wodaninkera rumuxxitara wodhineemmokki gede kaajja qaagiishsha ikkannonke. (Lawishsha 14:30 nabbawi.) Maganoho mittu mittunku ammanamino soqqamaanchisira aannohu hagiirsiisannohunna harshammi assannohu lowo loosi noosi.

22. Saamueeli umi qara Saaooliha dancha akata illachishasi garankolla yineemmohu mayiraati?

²² Saamueeli Saaooliha dancha akata illachishasi garankolla; mayira yiniro Saaooli dhagge ikkanno manchooti. Isi hojjaameessahonna xumaho, hattono worbahonna hayyichaho; qoleno isi umi qara  dhukasi afinohonna umosi heeshshi assannoho. (1 Sam. 10:22, 23, 27) Tenne baala eltono agurranna wole muxxe elto noosi; hattino doodhate dandooti. Tini elto noosi daafira, hiittoo heeshsho heeꞌrannoronna maa assannoro umisi doodha dandaanno. (Mar. 30:19) Isi tenne elto garunni horoonsiꞌrino?

23. Saaooli umo huꞌninohu kaajju akati hiikkonneeti? Booꞌnasi lexxitanni hadhinohu hiittoonniiti?

²³ Mittu manchi silxaane afiꞌre gotti gotti yaanno woyite, maxine waaho ubbinohu gede ikke baꞌꞌannohu umi akati dhuka afa hoogate. Saaooli mulenni booꞌna hanafi. Isi Yihowa Saamueeli widoonni uyinosi hajajo wonsha dihasiꞌrino. Mitte hige Saaooli cince agara agure, Saamueeli shiqisha hasiissannosi kakkalo isi shiqishino. Hakko daafira Saamueeli Saaooli kaajjado seejjo seejjinosi; hattono gashshootu maatesi anga geedannokkita kulinosi. Saaooli tenne seejjo macciishshe bangaga agure, hakkiinni saꞌe qaaffino bunshe loosate higino.—1 Sam. 13:8, 9, 13, 14.

24. (a) Saaooli Amaaleqoota qasi yannara, Yihowara hajajama giwinohu hiittoonniiti? (b) Saaooli Saamueeli seejjisi woyite mayino? Yihowa maa assate hedino?

²⁴ Yihowa Saamueeli widoonni, Saaooli Amaaleqoota qasanno gede kulisi. Yihowa iso busha moote Agaagi shaanno gedeno hajajinosi. Ikkollana Saaooli Agaaginna illete biiffino saada shaa agure haaꞌre abbino. Isi Saamueeli seejjasira mari woyite coyiꞌrinori, mageeshshi geeshsha soorraminoro leellishanno. Isi umosi heeshshi asse seejjo macciishsha agure, disoꞌroommo yee ammansiisate, moromate, hakkeya dhiwinore ikkinokkihu gede asse aguratenna soꞌrosi woleho worate woꞌnaalino. Saaooli ‘Mite saada gatise abboommohu Yihowara kakkallara yeeti’ yee seejjo adha giwita, Saamueeli togo yee lowo manni afino yaatto coyiꞌrino: “Hajajama kakkalotenni . . . roortanno.” Saamueeli waajjikkinni Saaooli boroorino, hattono Yihowa assara hedinore xawise kulinosi: Yihowa Israeelete gashshoote Saaooli anganni dare hoole, isinni woyyanno manchira aara hedino. a—1 Sam. 15:1-33.

25, 26. (a) Saamueeli Saaooli daafira wiꞌlinohu mayiraati? Yihowa masaalaanchosi shaqqillunni mayyee seejjino? (b) Saamueeli Isseyi qae mari yannara, maa rosino?

²⁵ Saaooli ikkito Saamueeli lowo geeshsha hanqissinosi. Saamueeli tenne hajo daafira hashsha woꞌma wiꞌlanni Yihowa huucciꞌranni  gali. Isi Saaooli daafira nafa wiꞌlino. Saamueeli alba Saaooli lowore assanno yee hexxino; xa kayi hatti hexxosi baꞌino. Saaooli xa biꞌree dancha diꞌꞌikkino; dancha akattasi baala baꞌeenna Yihowa diina ikkino. Konnira Saamueeli layinkita Saaooli ledo xaada dihasiꞌrino. Ikkirono, gedensoonni Yihowa Saamueeli togo yee shaqqillunni seejjinosi: “Israeelete moohe heeꞌrannokki gede giwoommohura Saaoolira mamooti geeshsha wiꞌlatto? Zayite buudaho wonshite Beeteliheme Isseyiwa mari; oososi giddonni mitto moote ikkanno gede layiꞌroommo.”—1 Sam. 15:34, 35; 16:1.

²⁶ Guuntete xeꞌne noonsa manni ammanamarano hoogarano dandaanno; ikkirono Yihowa hedinori woꞌmanno. Yihowa mittu manchi ammanama hoogiro, hedosi wonshannoha wole mancho hasiꞌranno. Hakko daafira, geerchu Saamueeli Saaoolira qurta agurino. Saamueeli Yihowa uyinosi biddishshi garinni, Beeteliheme Isseyi qae haꞌri; isi hakkiicho dananna uurrinsha biiffinore Isseyi ooso lai. Yihowa kayi umonni Saamueeli mannaho aaniido calla laꞌꞌannokki gede qaagiissinosi. (1 Saamueeli 16:7 nabbawi.) Jeefote, Isseyiha maaꞌniidi beetto Daawiti Saamueeliwa abbini; Yihowa doodhinohu isooti!

27. (a) Saamueeli ammana roore lophitanni hadhanno gede kaaꞌlinosiri maati? (b) Saamueeli ammanare xiinxallakki kaaꞌlitinohehu hiittoonniiti?

²⁷ Saamueeli yannate gedensaanni, Yihowa Saaooli bayicho Daawiti doodhasi gara ikkitinota roore huwatino. Saaooli roore bushanni haꞌrino ikkinnina diwoyyaawino. Isi hinaase Daawiti shaara mixiꞌre kaino, hattono kaadaasincho ikkino. Daawiti kayinni kaajja akatta noosita lawishshaho, worba, minshe nookkiha, ammana noosihanna ammanaminoha ikkinota leellishino. Saamueeli mannu aalo ikkanno yanna rakkuta, ammanasi roore kaajjitino. Isi, Yihowa tira, biddi assa, wole agurina atooteho qole soorra dandaannokkihu hexxo mudhinanni gede assanno qarri nookkita huwatino. Jeefote Saamueeli mito xibbe diro ikkitanno yanna dhagge ikkitanno heeshsho heeꞌre reyino. Israeelete manni baalunku kuni ammanamino manchi reyi woyite wiꞌlansa garankolla! Xaa yannara noori Yihowa soqqamaasine, ‘Ammanatenni Saamueeli faale haꞌranni noommo?’ yite insaneeto xaꞌma hasiissannonsa.