1-3. (a) Tenne goofimarchu yannara Maganoho ammaname heeꞌrate mayi kaaꞌlannonke? (b) Konni birxichira maa ronseemmo?

 GOOFIMARCHU gambisanno wote bushuullu albinni roore ‘hayissote gede mudhanno.’ (Far. 92:6, 7) Konnira mannu Maganu fushshinoha amanyootu seera harunsa hoogiro, tini dhagge diꞌꞌikkitannonke. Ikkina tenne alamera heeꞌne, ‘bushu coyira qaaqquullu gedeere, hedotenni kayinni jajjabbu gedeere’ ikka dandiineemmohu hiittoonniiti?—1 Qor. 14:20.

² Kuni birxichi xintamino qummeeshshi tenne xaꞌmora dawaro qolannonke; qummeeshshunniti gama hedo togo yitanno: “[Yihowa] hasidhannori kayinni [iso] seekkite egentino;” togo yaa insa Yihowa hagiirsiisannore baala seekkite huwattino yaate. (Law. 28:5) Lawishsha 2:6, 9 no Yihowa iso hasidhannorira “Egenno [“hayyo,” NW]” aannota kultanno. Tini hayyo “gara ikkino coyi, halaalunna taashsha maatiro” buuxate kaaꞌlitanno.

³ Nohi, Daanieelinna Iyyoobi hattoo hayyo noonsata leellishshino. (Hiz. 14:14) Yannankerano Maganu soqqamaanora togoo hayyo noonsa. Atera togoo hayyo noohe? Yihowa hagiirsiisa dandiinanni  gara ‘seekkite egennootto?’ Tennera kaaꞌlannohu qaru coyi isi daafira gara ikkinore afate. Konninni aanchine (1) Nohi, Daanieelinna Iyyoobi Magano egentinohu ma garinniitiro, (2) tini egenno kaaꞌlitinonsahu hiittoonniitironna (3) insara noonsa gedee ammana heedhannonke gede assiꞌra dandiineemmo gara ronseemmo.

4. Nohi Yihowa egenninohu ma garinniiti? Tini egenno kaaꞌlitinosihu hiittoonniiti?

⁴ Nohi Yihoware rosinohu hiittoonniiti? Hunda ammanamino manni Maganu daafira rosannohu sase qara qara doogganniiti; insano: Isi kalaqino kalaqama lae, Yihowa waajjanno manni kuleennansanna Maganu fushshinoha xalala seeranna biddishsha harunsiniro afiꞌnanni atoote uminsa heeshshoonni laeeti. (Isa. 48:18) Nohi Yihowa kalaqama lae, Maganu noota calla ikkikkinni dhagge ikkitino akattasi lawishshaho “hegere wolqasinna Maganimmasi” wodanchino. (Rom. 1:20) Nohi tenne assasi Maganoho noosi ammana kaajjado ikkitanno gede kaaꞌlitinosi.

5. Nohi Maganu mannu oosora hedinore rosinohu hiittoonniiti?

⁵ Ammana “macciishshatenni dagganno.” (Rom. 10:17) Nohira Yihoware kulinosihu ayeti? Fiixisi lowore rosiisinositi egennantinote. Kaajjado ammana noosihunna Addaami yannara heeꞌrinohu annisi Laamehi Yihoware rosiisinosiha ikkara dandaanno. (Hanafote noo misile lai.) Ahaahisi Matusaalinna Nohi ledo 366 diro heeꞌrinohu awutuutisi Yaaredino Yihoware kulinosiha ikkara dandaanno. a (Luq. 3:36, 37) Kuni manninna minaamuwinsa Nohira mannu ooso kalaqantino gara, Maganu mannu ooso uulla woꞌmitara hasiꞌrannotanna Edeni Gannatete kaꞌino finqille daafira kulinosiha ikkara dandaanno; tini finqille abbitino qarra Nohi umisi laino. (Kal. 1:28; 3:16-19, 24) Ikkihano ikkiro, Nohi rosinori Maganoho soqqamanno gede kakkayisinosi.—Kal. 6:9.

6, 7. Hexxo Nohi ammana kaajjishshinohu hiittoonniiti?

⁶ Hexxo ammana kaajjishshanno. Nohi, “Fooliishsho” yitanno tiro afiꞌrino suꞌmisi hexxo amadinoha ikkinota huwati yannara mayi macciishshaminosiro heda dandaatto! (Kal. 5:29, lekkaalliidi qaagiishsha) Laamehi qullaawu ayyaaninni togo yee coyiꞌrino: “Kuni beetti [Nohi] Maganu rumino baatto aana daafuru loosinkenni fooliishshiishannonke.” Nohi Magano hexxino. Isi Abeelinna Heenooki gede ‘sirchoho’ yinihu hamashshu umo cancanannota ammanino.—Kal. 3:15.

⁷ Nohi Kalaqama 3:15 te kulloonni masaalo woꞌmunni woꞌma huwata hoogirono, tini masaalo gatote hexxo kultannota ikkitinota wodanchikki digatino. Qoleno Maganu Edenete kaashshu basera eino qaali, Heenooki duduwino sokka ledo sumuu yaannoho; Heenooki Yihowa bushuulleho yoo yaannota kultanno sokka duduwino. (Yih. 14, 15) Armaagedooni oli yannara woꞌmunni woꞌma woꞌmitannoti Heenooki duduwino sokka, Nohi ammananna hexxo kaajjishshinoti dihuluullissannote!

8. Nohi Maganu daafira afinoti gara ikkitino egenno kaaꞌlitinosihu hiittoonniiti?

⁸ Nohi Maganu daafira afinoti gara ikkitino egenno kaaꞌlitinosihu hiittoonniiti? Nohi gara ikkitino egenno afiꞌrasi, ammananna hayyo heedhannosi gede kaaꞌlitinosi; tini qolte gawajjanno coyinni roorenkanni ayyaanaamitte gawajjannorinni agartinosi. Lawishshaho, Nohi ‘Maganu ledo qaafino’ daafira, Magano waajjannokki manni ledo dijaalooꞌmino. Hatte yannara heeꞌrinohu ammana noonsakkihunna gowwu manni, mannu biso uddidhino agaaninte mannu wolqara aleenni ikkitino wolqa noonsa daafira, lowo geeshsha dhageeffattinoti dihuluullissannote; insa giddo mitu tenne agaaninte magansidhinoha nafa ikkara  dandaanno. Nohi kayinni horo didogamino. (Kal. 6:1-4, 9) Nohi, ‘ille ilamme baatto woꞌme’ yinoonniti mannu ooso ikkitinota afino. (Kal. 1:27, 28) Konni daafira seennunna mannu biso uddidhino agaaninte siimu xaadooshshe assansa gara ikkitinokkita wodanchikki digatino. Konni garinni ilantino ooso mannu oosowiinni baxxitinore ikkansa ledote taje ikkitinositi dihuluullissannote. Yannate gedensaanni Maganu Nohira uullate aanira Baote Waa abbannota kule qorowisiisinosi. Nohi konne qorowishsha ammanino daafira, markaawe seekkire minisi manni gatanno gede assino.—Ibi. 11:7.

9, 10. Nohira noosi gedee ammana heedhannonke gede mayi kaaꞌlannonke?

⁹ Nohira noosi gedee ammana heedhannonke gede assiꞌra dandiineemmohu hiittoonniiti? Tennera kaaꞌlannonkehu qaru coyi, Maganu Qaale seekke xiinxallate, ronsoommori wodaninkera qaꞌmiranno gede assiꞌratenna ronsoommo rosi garinni heeꞌrate. (1 Phe. 1:13-15) Togo assinummoro, ammananna hayyo heedhannonke; tini qolte Sheexaanunna alamennihu bushu ayyaani gawajjannonkekki gede kaaꞌlitannonke. (2 Qor. 2:11) Sheexaanu alame finqillenna amanyootu maaeelle batidhanno gede assitino. Qoleno mannu maalaamittete coye calla illachishanno gede assitanno. (1 Yoh. 2:15, 16) Wole agurina ayyaanaamittetenni shoshshoggino manni tini busha alame baꞌanno yanna rakkinota leellishshanno malaatta lashshi assanno gede assitino. Yesuusi ninke heeꞌnoommo yanna Nohi diri ledo heewisiisi wote, roore illachishinohu finqille woy amanyootu maaeelle aana ikkikkinni, ayyaanaamittete coye lashshi assa abbitanno gawajjooti.—Maatewoosi 24:36-39 nabbawi.

¹⁰ Ateneeto togo yite xaꞌmi: ‘Heeꞌreemmo heeshsho Yihowa egennoommota leellishshannote? Ammanaꞌya Maganunniha xalala seera harunseemmonna konne seera woleho kuleemmo gede kakkayissannoe?’ Tenne xaꞌmora qolatto dawaro ‘Maganu ledo qaaffanni’ noottoronna teꞌee leellishshanno.

11. (a) Daanieeli Magano baxannoha ikkasi annisinna amasi daafira maa leellishshanno? (b) Ati Daanieelira noosi akatta giddo heedhahera hasiꞌrattoti hiitteeti?

¹¹ Daanieeli Yihowa daafira rosinohu hiittoonniiti? Daanieeli anninna ama, isi Yihowanna Qaalesi baxanno gede rosiissusikki digattino. Qoleno Daanieeli heeshshosi diro woꞌma Maganonna Qaalesi baxino. Isi geedhe noo yannara nafa, Qullaawa Borro seekke xiinxallino. (Dan. 9:1, 2) Daanieeli Maganu daafiranna Isi Israeelete assinore seekke afino; Daanieeli 9:3-19 aana kulloonniti Daanieeli giddosinni huucciꞌrino huuccatto tenne leellishshanno. Tenne huuccatto nabbawitto gedensaanni ateneeto togo yite xaꞌma dandaatto: ‘Tini huuccatto Daanieeli daafira maa kultannoe?’

12-14. (a) Daanieeli hayyicha ikkinota leellishinohu hiittoonniiti? (b) Daanieeli worbanna ammanaminoha ikkino daafira, Maganu maassiꞌrinosihu ma garinniiti?

¹² Daanieeli Maganu daafira afinoti gara ikkitino egenno kaaꞌlitinosihu hiittoonniiti? Ammanaminohu Yihudu mannira Magano magansiꞌrannokkihu Baabiloonete manni ledo heeꞌra qarra ikkitinonsa. Lawishshaho Yihowa Yihudu manna “Woroommoꞌne katami keere ikkannota halche” yiinonsa. (Erm. 29:7) Qoleno insa Iso calla magansidhara hasiꞌranno. (Ful. 34:14) Daanieeli tenne lamenta hajajo agadhanno gede kaaꞌlinosiri maati? Daanieelira noosi hayyo balaxe Maganoho hajajamanno gedenna, hakkunni gedensaanni uullate gashshaanora hajajamanno gede assitinosi. Lowo xibbi diri gedensaanni, Yesuusino konne xintu seera kulino.—Luq. 20:25.

¹³ Hanni silxaane noonsari mannu 30 barra woꞌma wole magannawa huucciꞌrannota hooltu wote Daanieeli maa assinoro hedi. (Daanieeli 6:7-10 nabbawi.) Daanieeli hasiꞌroommero ‘Maaho disajjoo barraatilla!’ yee hedara dandaanno. Ikkollana isi mannu fushshino seeri, Magano magansiꞌrannokki gede assasira diwodhino.  Isi hasiꞌroommero, mannu laikkinni maaxame huucciꞌra dandaanno. Mannu Daanieeli barrunni sase hige huucciꞌrannota seekke afino; Daanieeli qole tenne huwatino. Daanieeli mannu isi Magano magansiꞌra agurinohu gede asse hedara hasiꞌrinokki daafira, shinasira dandiinannita afinoha ikkirono, alba assannore assa diagurino.

¹⁴ Yihowa Daanieeli worbanna ammanaminoha ikkino daaafira maassiꞌrinosi; isi Daanieeli Doobbiyu afiinni maalaletenni gatisinosi. Qoleno, tini Meedooninna Faarsi Gashshooti giddo heeꞌranno manni Yihowa daafira macciishshanno gede assitino!—Dan. 6:25-27.

15. Daanieelira noosi gedee ammana heedhannonke gede assiꞌra dandiineemmohu hiittoonniiti?

¹⁵ Daanieelira noosi gedee ammana heedhannonke gede assiꞌra dandiineemmohu hiittoonniiti? Maganu Qaale nabbawa calla kaajjado ammana heedhannonke gede diassitanno; togoo ammana heedhannonke gede Qaalesi ‘wodancha’ hasiissannonke. (Mat. 13:23) Yihowa hedo maatiro afate, yaano Qullaawu Maxaafiha xintu seera huwatate woꞌnaala hasiissannonke. Nabbamboommore hiinca tennera kaaꞌlitannonke. Qoleno ganyine giddonkenni huuccatto assiꞌra, roorenkanni fonqolu woy qarru iillannonke wote huucciꞌra lowo geeshsha kaaꞌlitannonke. Yihowa hayyonna jawaante aannonke gede ammanatenni huucciꞌnummoro, isi huuccattonke macciishshanno.—Yai. 1:5.

16, 17. Iyyoobi Maganunnire rosinohu hiittoonniiti?

¹⁶ Iyyoobi Yihoware rosinohu hiittoonniiti? Iyyoobi Israeelete gaꞌre diꞌꞌikkino. Ikkirono isi Abirihaamira, Yisihaaqiranna Yaiqoobira xeertote fiixaati; Yihowa qole kuri mannira Isi daafiranna mannu oosora hedinore xawisinonsa. Ninke ma garinni rosinoro anfoommokkiha ikkirono, Iyyoobi konne muxxe halaale rosino. (Iyo. 23:12) Iyyoobi Maganoho ‘ate daafira macciishshoommo’ yiino. (Iyo. 42:5) Qoleno Yihowa umisi Iyyoobi Isi daafira halaale kulinota coyiꞌrino.—Iyo. 42:7, 8.

¹⁷ Iyyoobi illete leellannohaMaganu kalaqinore lae, Isita dhagge ikkitanno akatta huwatino. (Iyo. 12:7-9, 13) Gedensaanni, Eelihunna Yihowa kalaqama horoonsidhe Iyyoobi Maganu bayirreenya hendiro, mannu ooso garire ikkitinokkita huwatanno gede assitino. (Iyo. 37:14; 38:1-4) Yihowa coyiꞌrinori Iyyoobi wodanira coino daafira, isi umosi heeshshi asse Maganoho togo yiino: “Baalankare assa dandaattoha ikkoottotanna, hedoottore hoola dandaannohu nookkita [xa afoommo]. . . . Konni daafira, buluulunna bukote aana ofolle aagintaaweemmo.”—Iyo. 42:2, 6.

18, 19. Iyyoobi Yihowa seekke egenninota leellishinohu hiittoonniiti?

¹⁸ Iyyoobi Maganu daafira afinoti gara ikkitino  egenno kaaꞌlitinosihu hiittoonniiti? Iyyoobi Maganu seera seekke wodanchino. Isi Yihowa seekke egennino, qoleno tenne egenno ledo sumuu yaanno garinni heeꞌrino. Lawishshaho,Iyyoobi manna baxikkinni, Yihowa baxeemmo yaa dandaannokkita afino. (Iyo. 6:14) Isi woloota roorannohu gede asse dihedino; hatteentenni isi kuni buxichoho kuni dureessaho yiikki baalunkura baxille leellishino. Isi “Borojjichoꞌyano ane kalaqino Magani kalaqino” yee coyiꞌrino. (Iyo. 31:13-22) Iyyoobira noosi ayirrinyinna jiro isonooto gotti asse, woloota kayinni woffi asse laꞌꞌanno gede diassitinosi. Alamete aana noohu mitu silxaanenna jiro noonsa manni umonsa gotti asse laꞌꞌanno; Iyyoobi kayinni togoo manniwiinni baxxinoho!

¹⁹ Iyyoobi wole agurina wodanisinni nafa kaphu magannawiinni xeertiꞌrino. Isi Maganunni roorse jiro baxa, kaphu magano magansiꞌrate gede ikkitinotanna ‘Maganoho ammanama hooga’ woy Magano kaada ikkitinota huwatino. (Iyyoobi 31:24-28 nabbawi.) Isi adhanna adhama labbaahunna meyati eannoha qullaawa gondooro ikkinota afino. Iyyoobi meyata busha illenni laꞌꞌa hoogate, illesi ledo nafa gondooro eino. (Iyo. 31:1) Hatte yannara, Maganu mitte galte sayinse adhinannita hoolinokkita deꞌooti. Konni daafira, Iyyoobi hasiꞌroommero galte layinki assiꞌra dandaanno. b Ikkirono, Iyyoobi Maganu umo adhanna adhama xinti wote, mitto labbaahanna mitte meyata calla xaadisinota afikki digatino; konni daafira isi hakkonne lawishsha harunsa hasiꞌrino. (Kal. 2:18, 24) Yesuusino mitu 1,600 diri gedensaanni, adhanna adhamate, hattono foorrete daafira rosiisi yannara tenne ledo sumuu yaanno seera kulino.—Mat. 5:28; 19:4, 5.

20. Yihowanna isi seera afanke dancha jaallanna boohaarsha doodhate kaaꞌlitannonkehu hiittoonniiti?

²⁰ Iyyoobira noosi gedee ammana heedhannonke gede assiꞌra dandiineemmohu hiittoonniiti? Aleenni ronsummonte gede, tenne assate kaaꞌlannonkehu qaru coyi Yihowa daafira rosatenna ronsoommore heeshshonke giddo loosunni leellishate. Lawishshaho, faarsaasinchu Daawiti Yihowa ‘bunshe baxxannore giwanno’ yiino; hattono ‘kaphaanote ledo’ jaaloommeemmokki gede qorowisiisinonke. (Faarso 11:5; 26:4 nabbawi.) Ateneeto togo yite xaꞌmi: ‘Kuni lamunku qummeeshshi Yihowa hedo afeemmo gede kaaꞌlannoehu hiittoonniiti? Yihowa hedo afaꞌya, balaxisiisa hasiissannoe coye afate, laeemmo interneete, jaallaꞌyanna boohaareemmo boohaarsha qorophe doodhate kaaꞌlitannoehu hiittoonniiti?’ Kuri xaꞌmuwara qolatto dawaro, Yihowa mageeshshi geeshsha egennoottoro leellishshanno. Tini heeꞌnoommoti bushanna raqaxaabbino alame daaffannonkekki gede, ‘danchanna busha bade afate’ dandoonke qajeelsiꞌra hasiissannonke; togo assanke bushanna dancha bande afate calla ikkikkinni hayyotenni millinseemmo gede kaaꞌlitannonke.—Ibi. 5:14; Efe. 5:15.

21. Iimi Annanke hagiirsiisannori maatiro wodanchate mayi kaaꞌlannonke?

²¹ Nohi, Daanieelinna Iyyoobi woꞌmu wodaninsanni Yihowa hasidhino daafira, Iso afidhino. Yihowa iso hagiirsiisannori maatiro ‘wodanchitanno’ gede kaaꞌlinonsa. Insa keeraanchimmate lawishsha ikkitino, hattono hagiirru noo heeshsho heedhino. (Far. 1:1-3) Konni daafira ateneeto togo yite xaꞌmi: ‘Nohi, Daanieelinna Iyyoobi gede Yihowa egennoommo?’ Yihowa galatamona, xaa yannara lowohu halaalu xawaabbi xawinonke daafira, Magano insanni roore egenna dandiineemmo! (Law. 4:18) Konni daafira Maganu Qaale seekkitine xiinxalle, hattono hiince. Qoleno qullaawa ayyaannasi aannoꞌne gede Yihowa huuccidhe. Hatto assitinoro, iimi Anniꞌnewa albinni roore shiqqinanni. Hattono, tenne Maganoho hajajamannokki manni woꞌmino alame giddo hayyonna wodancha afidhinanni.—Law. 2:4-7.