Yihowa Ayeti?
Qullaawu Maxaafi mayyaanno?
Yihowa Qullaawu Maxaafi giddo kulloonniho halaalaancho Maganooti; baalankare kalaqinohu isooti. (Yohaannisi Ajuuja 4:11) Masaalaano Abirihaaminna Muse iso magansidhino; Yesuusino iso magansiꞌrino. (Kalaqama 24:27; Fulo 15:1, 2; Yohaannisi 20:17) Isi mitte dagaha calla ikkikkinni “baatto baalate” Maganooti.—Faarso 47:2.
Qullaawu Maxaafi giddo kulloonni garinni, Yihowa yinannihu Maganu suꞌmi isira calla malinoho baxxino suꞌmaati. (Fulo 3:15; Faarso 83:18) Kuni suꞌmi “ikka” yitanno tiro afiꞌrinohu Ibiraawootu Afii qaalinni haaꞌnoonniho; batinyu egennaammi yitanno garinni Maganu suꞌmi “Ikkanno Gede Assanno” yitanno tiro afiꞌrino. Tini tiro Yihowa Kalaqaanchonna hedinore wonshanno Magano ikkasi dancha gede assite xawissanno. (Isayaasi 55:10, 11) Qullaawu Maxaafi konni Yihowa yinanni Magani ayimma, roorenkanni qara akatasi ikkinoha baxillesi anfeemmo gedeno kaaꞌlannonke.—Fulo 34:5-7; Luqaasi 6:35; 1 Yohaannisi 4:8.
Yihowa yinanniha Maganu suꞌma Ibiraawootu afiinni יהוה (YHWH) yinannite shoole fidalenni borreessinanni. Tenne fidalla Tetiragiraamateni yinanni. Hundihu Ibiraawootu Afiinni Maganu suꞌma woshshinanni gara dianfoonni. Ikkollana Sidaamu Afiinni Maganu suꞌma “Yihowa” yee woshsha lowo diro rosantinote.
Hundihu Ibiraawootu Afiinni Maganu suꞌma woshshinanni gara anfoonnikkihu mayiraati?
Hundiha Ibiraawootu Afoo coyishiishaano worrikkinni coyishiishamaanotenni calla borreessinanni. Hundiha Ibiraawootu Afoo coyiꞌranno manni hasiissanno coyishiishaano insa uminsa eessanni nabbawanno. Ikkollana Ibiraawootu Afiita Qullaawa Borro (“Akkala Gondooro”) borreessine gundihu gedensaanni, mitu Ayihudete manni Maganu suꞌma gana dihasiissanno yaa hanafi. Insa Qullaawa Borro huuronsa naggi assite nabbabbanno woyite, Maganu suꞌmi noo base iillituro Maganu suꞌmi bayicho suusu suꞌma lawishshaho “Mooticha” woy “Magano” yaannoha eessite nabbabbe saꞌanno. Dirra saꞌanni hadhuta kuni gara ikkinokki rosichi halaꞌlanni haꞌrino daafira, Maganu suꞌma woshshinanni gari sunu sununni ikkanni hawamino. a
Mitootu Maganu suꞌma woshshinannihu “Yaahiwe” yineeti yitanno; wolootu kayinni wolu garinni woshshinanni yitanno. Gama wido Giriikete Afiinni tirroonniha Leewaawootu maxaafa amaddinote Reyote Baari Xaaxora Maganu suꞌma Yaao yine Giriikete Afii fidallanni borreessinoonni. Hunditi Giriikete borreessaano Maganu suꞌma Yaae, Yaabenna Yaaooa yineno woshsha dandiinanni yitanno; ikkollana xaa yannara hundi waro Ibiraawootu Afiinni Maganu suꞌma woshshinanni gara bade afinohu dino. b
Lowo mannira Qullaawu Maxaafi giddo kulloonnihu Maganu suꞌmi daafira noonsata soꞌrote hedo
Soꞌrote hedo: Qullaawa Maxaafa tirturi “Yihowa” yinanni suꞌma nookkiha leddino.
Halaale: Tetiragiraamateni yinannite Ibiraawootu fidallanni borreessinoonnihu Maganu suꞌmi, Qullaawu Maxaafi giddo mite 7,000 ikkitanno basera no. c Qullaawa Maxaafa tirinohu batinyu manni tironsa giddonni Maganu suꞌma fushshe hoole hakko bayicho “Mooticha” yinannite gedeeta suusu (maaragete) suꞌmuwa eessino.
Soꞌrote hedo: Woꞌmanka Dandaanno Magano baxxino suꞌminni woshsha dihasiissanno.
Halaale: Maganu umisi, qullaawu ayyaaninni Qullaawa Maxaafa borreessituri suꞌmasi lowo kume ikkitanno basera borreessitanno gede assino; qoleno iso magansidhannori suꞌmasi woshshitara hajajino. (Isayaasi 42:8; Iyueeli 2:32; Milkiyaasi 3:16; Roomu Sokka 10:13) Isinni Maganu, mannu suꞌmasi hawanno gede assate woꞌnaaltinore kaphu masaalaano rufino.—Ermiyaasi 23:27.
Soꞌrote hedo: Ayihudete manni harunsanno budi garinni, Maganu suꞌma Qullaawu Maxaafi giddonni hoola hasiissanno.
Halaale: Hige mite Ayihudete borreessaano Maganu suꞌma gana gibbinoti egennantinote. Ikkollana, insa Maganu suꞌma Qullaawu Maxaafinsa giddonni fushshite dihooltino. Ikkihano ikkiro, Maganu hajajosi ledo sumuu yaannokkiha mannu bude harunsinammora dihasiꞌranno.—Maatewoosi 15:1-3.
Soꞌrote hedo: Ibiraawootu Afiinni Maganu suꞌma woshshinanni gara anfoonnikki daafira, Qullaawu Maxaafi giddo konne suꞌma horoonsiꞌra dihasiissanno.
Halaale: Hatto yaa, Maganu addi addi afoo coyiꞌranno manni suꞌmasi mittu garinni woshshara hasiꞌranno yaate gedeeti. Ikkollana Qullaawu Maxaafi, Magano magansiꞌrannohu hundi waro heeꞌrinohu babbaxxino afoo coyiꞌranno manni tuuti suꞌmuwa addi addi garinni woshshinota eeranno.
Hanni Israeelete gashshaanchiha Iyyaasu suꞌma lawishsha assine laꞌno. Umi xibbi diro heeꞌrinohu Ibiraawootu Afoo coyiꞌranno Kiristaani isi suꞌma Yehoshuwa yee woshshanno; Giriikete Afoo coyidhannori kayinni Yesoosi yite woshshitanno. Iyyaasuha Ibiraawootu Afii suꞌma Qullaawu Maxaafi giddo Giriikete Afiinni woshshinanni garinni borreessinoonni; tini Kiristaanu mitto suꞌma qaalinsanni rosamino garinni woshshansa gara ikkitinota leellishshanno.—Soqqamaasinete Looso 7:45; Ibiraawoota 4:8.
Maganu suꞌma tirateno tenne hayyo harunsa dandiinanni. Roore hasiisanno coyi, Maganu suꞌma woshshinanni gara bade afa ikkitukkinni suꞌmisi Qullaawu Maxaafi giddo bayichosi heeꞌranno gede assate.
a Niwu Kaatoliki Insayikilopiidiya Layinki Ittimera Xiraaze 14, qoola 883-884 togo yaanno: “Qafadote diri goofihunni shiima yanna gedensaanni, Yaahiwe yinanni suꞌma mannu baxxino garinni ayirrisa hanafino; hakko daafira konne suꞌma ADOONAYI woy ELOHIIMI yinanni suꞌminni riqiwa hananfoonni.”
b Ledde afate, Maganu Qaale Xiinxalli yitanno birosherera “Maganu Suꞌma Ibiraawootu Afiite Qullaawa Borro Giddo” yaanno birxicho lai.
c Teyolojikaali Leksikeni Ovi Oldi Testaameenti yaanno maxaafa Xiraaze 2, qoola 523-524 lai.