Se Aiga ua Malepelepe—Le Aafiaga i Talavou

NA MANATU le ʻau popoto, e saʻo a latou fautuaga. Na latou fautuaina mātua ua faalētonu faaipoipoga: ‘Mafaufau muamua i le mea e te fiafia ai,’ ma na toe faapea atu: ‘Aua le popole fua i tamaiti. Ua malolosi. E faigofie i fanau le teteʻa o mātua i lo le nonofo faatasi ae femisaʻi!’

Ae o faufautua na manatu e lelei le teteʻa, o nisi ua toe sui o latou manatu. Ua latou fai mai: ‘E pei le teteʻa o se taua. E leai se matua e sao mai i faigatā o le teteʻa, e afāina ai foʻi ma fanau.’

E Sesē le Manatu e Lelei le Teteʻa

Atonu o le a avea le teteʻa o se ulugalii ma tala e fai ai se ata malie i le TV. Ua nonofo nei tamaiti ma le tinā, ma ua toe faaipoipo le fafine ma se tamāloa ua oti lana avā, ma e iai foʻi lana fanau. O vaiaso taʻitasi e faasolo ai le ata i le TV, e faatatau i faafitauli o le aiga ma auala mālie e foʻia ai, ae na o le tolu sefulu minute e fai ai.

Atonu e mālie lea ata i le matamata. Ae o le mea moni, e lē malie le tatala o se faaipoipoga, ona e afāina uma ai le aiga. Ua tusi M. Gary Neuman i lana tusi e Emotional Infidelity e faatatau i le tatala o faaipoipoga: “O le tatala o se faaipoipoga e oo ai i luma o le faamasinoga, ona ua sū e le isi le isi. O le taimi lava e tatala ai lau faaipoipoga, ua e lē toe pule ai foʻi i lau tama. E te lē toe pule foʻi i au tupe po o le mea e te nofo ai. Atonu e foʻia na faafitauli pe a talanoa ma lōia i se auala filemu, pe e lē mafai foʻi. Ae o le a faia e se faamasino e lē masani i lou aiga se faaiʻuga, po o le ā le tele e mafai ai ona e vaai i lau tama, ma le tele o lau tupe maua. O le tulaga faanoanoa, ona e lē tutusa lua manatu ma le faamasino.”

E masani ona avea le tatala o le faaipoipoga ma mea e faaopoopo ai faafitauli. O le mea moni, e sui atoa ai le auala e ola ai ma tupe maua, ae e lē faapea o le a lelei ai. Ae lē taulia ai le afāina o fanau.

Aafiaga i Talavou pe a Tatala le Faaipoipoga

Po o le ā lava le matutua o fanau, e afāina tele pe a teteʻa matuā. Ua fai mai nisi  e lē afāina ai talavou, ona ua matutua ma ua lata ina tuua o latou mātua ma aiga. Ae peitaʻi, ua iloa e tagata suʻesuʻe, o le vala tonu lenā ua sili ona afāina ai talavou pe a tatala faaipoipoga a o latou mātua. * Iloilo mea nei:

▪ A o agaʻi atu ina matutua, e tumu talavou i lagona lē mautonu, e sili atu foʻi i lo le taimi a o laiti. Aua e te seetia i o latou uiga fia tutoʻatasi, ona ua sili atu ona latou manaʻomia se aiga mautū.

▪ I le talavou, o le taimi tonu lea o le olaga e maua ai ana uō faamoemoeina, ae o le a avea le teteʻa o mātua ma mea e lē talitonu ai i uiga lelei e iai le faamoemoeina, faamaoni, ma le alofa. A oo ina matua, atonu e lē manaʻo e māfana atu i isi.

▪ O se mea masani i fanau ona faaali mai lo latou tigā, ae ua faaalia e talavou i auala lē lelei e iai le solitulafono, faaaogā sesē le ʻava malosi, ma fualaau faasāina.

E lē faapea ai o talavou ua teteʻa o latou mātua, e lē mafai ona uō māfana i isi pe e lē taulau o latou olaga. E mafai ona taulau, aemaise pe a iai se faiā māfana ma mātua uma e toʻalua. * Peitaʻi, e lē atamai le faapea mai e lelei mo tamaiti le teteʻa o mātua, pe faapea, o le a teʻa ai le lē fiafia o le isi i le isi. O le tulaga masani, ua sili atu ona manaʻomia ona talanoa lelei ma lou toʻalua lea ua teteʻa i lo le taimi ae leʻi teteʻa, ona o mataupu e faatatau i tupe ma le tausiga o tamaiti. I tulaga faapea, e lē avea le teteʻa ma mea e uma ai faafitauli o aiga, ae ua na o le oo atu ai i le faamasinoga.

Vala Lona Tolu

Ae faapefea pe afai e faalētonu le lua ulugalii ma ua e manaʻo e tatala? Ua folasia atu e lenei mataupu māfuaaga e toe mafaufau ai. E lē foʻia faafitauli uma i le teteʻa.

Ae ia toe fetuutuunaʻi e tusa ma lenei manatu: E lē faapea o le a e tumau ai i se faaipoipoga lē lelei. E iai se vala e ao ona e taumafai i ai—Afai ua faalētonu le lua ulugalii, ae ā pe a e taumafai e faaleleia? Aua e te faapea mai e lē mafai ona toe foʻi i se lelei. Ae ia e fesili ifo e faapea:

 ▪‘O ā uiga na ou tosina ai i loʻu toʻalua i le amataga? Pe e lē o iai pea na uiga iā te ia?’—Faataoto 31:10, 29.

▪‘Pe e mafai ona toe faaolaola faalogona na iai a o leʻi faaipoipo?’—Pese a Solomona 2:2; 4:7.

▪‘E ui i mea e fai e loʻu toʻalua, ae o le ā se mea ou te faia e faatatau ai fautuaga o loo i le itulau e 3-9 i lenei mekasini?’—Roma 12:18.

▪‘Pe e mafai ona ou faamatala i loʻu toʻalua (talanoa pe tusi i ai) ni suiga e faaleleia ai le ma ulugalii?’—Iopu 10:1.

▪‘Pe e mafai ona matou talanoa faatasi ma se uō faamoemoeina e fesoasoani mai e fai ni sini aogā e faaleleia ai le ma ulugalii?’—Faataoto 27:17.

Ua faapea mai le Tusi Paia: “A o le tagata e iai le utaga mamao, e na te iloilo lelei ona laasaga.” (Faataoto 14:15) E aogā lea taʻiala i le filifilia o se paaga, ma pe a tau faalētonu le faaipoipoga. O le mea moni, e pei ona taʻua i le itulau e 9 o lenei mekasini, e iai foʻi faafitauli o aiga fiafia, ae e ese le auala e latou te taulimaina ai.

O se faataʻitaʻiga: Seʻi faapea o le a alu se tou faigāmalaga umi i le taavale. E mautinoa lava o le a fetaiaʻi ma faafitauli e aofia ai le leaga o le tau, pisi le auala, ma le poloka o auala e leoleo. Atonu foʻi o le a sesē le auala e ui ai. O le ā lau mea e fai? Toe foʻi i le fale pe suʻe se auala e foʻia ai le faafitauli ma faaauau le malaga? I le aso o le lua faaipoipoga, na pei ua amata se malaga e iai faafitauli, auā ua fai mai le Tusi Paia, “o i latou e faaipoipo, e oo puapuaga i o latou tino.” (1 Korinito 7:28) O le mea tāua, o le auala e te taulimaina ai faafitauli. O le ā se auala e mafai ona e foʻia ai faafitauli ma agaʻi pea i luma? E tusa pe e te manatu ua leai se faamoemoe o lau faaipoipoga, pe e mafai ona e saʻilia se fesoasoani?—Iakopo 5:14.

O le Atua na Amataina

O le Atua na amataina faaipoipoga ma e lē tatau ona tatou manatu mamā i ai. (Kenese 2:24) Pe a foliga mai ua tele faafitauli, ia manatua manatu o lo talanoaina i lenei mataupu.

1. Taumafai e toe faaolaola le alofa na iai i le amataga.—Pese a Solomona 8:6.

2. Filifili lau mea e fai e toe faaleleia ai lau faaipoipoga, ma fai loa.—Iakopo 1:22.

3. Ia taʻu manino atu ma le faaaloalo i lou toʻalua—faafesagaʻi pe tusi i ai—mea ua e manatu e manaʻomia e faaleleia ai le lua ulugalii.—Iopu 7:11.

4. Saʻili se fesoasoani. E mafai ona e maua le fesoasoani mai isi!

[Faaopoopoga i lalo]

[Pusa/Ata i le itulau 19]

‘O LE A SOLO LELEI LAʻU FAAIPOIPOGA LENEI’

Ua iloa mai suʻesuʻega, o tagata e toe faaipoipo, e sili ona lē taulau le faaipoipoga lona lua, ma e faapena foʻi se faaipoipoga lona tolu. Na taʻua e M. Gary Neuman se māfuaaga ua faapea ai i lana tusi Emotional Infidelity. “Afai sa iai ni faafitauli i lau faaipoipoga muamua, e lē faapea e sesē lau filifiliga. Ae e faalagolago iā te oe. O oe na alofa i le tagata lea, ma lua galulue faatasi i mea ua iai pe lē o toe iai.” O le ā la le manatu o Neuman? “E sili le faaleleia o le faafitauli ae nonofo pea ma lou toʻalua, i lo le faateʻa o le toʻalua ae lē faaleleia le faafitauli.”

 [Pusa i le itulau 21]

PE A TATALA LE FAAIPOIPOGA

Ua faailoa mai i le Tusi Paia tulaga faigatā e oo i ai pe a teteʻa ulugalii. * Afai o le tulaga lenā i lou aiga, e faapefea ona e fesoasoani i lau fanau talavou e feagai ma na faigatā?

Faamatala i lau tama talavou le mea o tupu. Afai e mafai, e ao i mātua uma ona faia lea mea lea. O oulua uma e taʻuina i ai le faaiʻuga e teteʻa. Ia faamautinoa i ai, e lē tuuaʻia o ia, ma o le a faaauau pea ona lua alolofa iā te ia.

Ua tatala le faaipoipoga—soia le femisaaʻi. O isi mātua, e lē uma le feitagaʻi e ui ua leva ona teteʻa. Ua faapea mai se tagata tomai, “ua uma ona tatala le la faaipoipoga, ae o loo iai pea lagona, e lē o mafai ona autasi i se mea e filemu ai.” E lē gata ina e lē o maua ai e talavou le taimi o mātua ona o le feʻainaʻi o le tamā ma le tinā, ae o le a faatupu ai e fanau le fefinauaʻi o mātua. O se faataʻitaʻiga, atonu e fai atu le tama i lona tinā: “E tuu lava aʻu e loʻu tamā ou te pule i le taimi ou te sau ai i le fale. O le ā le mea e te lē faapena ai?” Talu ai e lē manaʻo le tinā e tuua o ia e lana tama, ua tuu e fai le mea e manaʻo ai.

Ia tuu le avanoa i lau tama talavou e talanoa mai. Atonu e manatu le talavou, ‘Afai ua lē toe fealofani oʻu mātua, atonu e lē toe alolofa iā te aʻu’ pe faapea foʻi, ‘Afai ua lē faamaoni oʻu mātua i le la faaipoipoga, o le ā le mea ou te faamaoni ai fua?’ O lea, ia tele se taimi e lua te talanoa ai ma lau tama, e faaleleia ai ona popolega ma manatu sesē. Ae ia e faaeteete, ina neʻi e faalagolago i lau tama e faamatuu i ai ou popolega. E lē o ia o sau uō e taʻu i ai faafitauli, ae o si au tama o loo manaʻomia le fesoasoani.

Ia faalaeiau lau tama talavou ia lelei le la faiā ma lou toʻalua lea ua lua teteʻa. E ui ua lua teteʻa ma lou toʻalua, ae o ia lava o le tamā o lau tama. E lē aogā le faia o tala lē lelei e uiga iā te ia. Ua taʻua i se tusi e uiga i talavou ua teteʻa mātua: “Afai e faaaogā e mātua a latou fanau e pei o ni auupega i lo la va ona ua teteʻa, o le a la selesele mea na lūlū.”

Ia tausi lelei oe lava. E iai taimi e lofitūina ai oe i faafitauli. Ae aua le fiu. Ia fai sau faasologa lelei. Afai o oe o se Kerisiano, ia pisi pea i galuega faaleagaga. O le a aogā iā te oe ma lau tama ina ia paleni ai.—Salamo 18:2; Mataio 28:19, 20; Eperu 10:24, 25.

[Faaopoopoga i lalo]

[Ata i le itulau 20]

Ia lagolago malosi lau tautoga na faia i le aso o le lua faaipoipoga

[Ata i le itulau 21]

Pe afai o oulua uma e tausia tamaiti pe a lua teteʻa, ia faalaeiau lau tama talavou ia lelei le la faiā ma lou toʻalua muamua