Maʻi Ulu O le ā se Mea e Fai i Ai?

O Joyce e faigaluega i se ofisa, ma o loo faitau se pepa. Na faafuaseʻi ona pogisa lana vaai ma lē iloa ai mea o tusia i le pepa. Ona sosoo lea ma le feemo o uila i ona mata ma peiseaʻī o vaaia ni tositosi felavasaʻi. Na lē toe iloa atu e Joyce se mea. Na iloa e ia, ua oso foʻi lona maʻi ulu, ma na vave lava ona ia foloina se fualaau e faapitoa mo lona maʻi.

E MAUA Joyce i le maʻi ulu, o se maʻi e ese mai i le ulu tigā e masani ai, ona e iai se faasologa o mea e iloa ai o le a amata ona oso. A oo lava ina faatetele, e lē toe mafai e se tagata ona fai se galuega.

O ā mea e iloa ai e maʻi ulu le tagata? E mānavanava le tigā o le ulu, ma atonu e tigā pito tasi. E lagona foʻi le faafaufau ma lē fiafia i le malamalama. E tigā mo ni nai itula po o ni nai aso foʻi.

E ui e toʻatele tagata e aafia i le ulu tigā, ae 1 mai i le 10 tagata e maʻi ulu. E tele atu fafine e aafia ai nai lo o tamāloloa. O nisi e sili ona tigāina, ma o le toʻatele o i latou o le a lē mafai ai ona faigaluega mo ni aso. E lē gata ina faaitiitia ai tupe maua, ae e aafia ai foʻi le aiga ma le olaga masani. E tusa ai ma le Faalapotopotoga o le Soifua Mālōlōina i le Lalolagi, o le maʻi ulu, e aofia ai i pogai autū e 20 o le lē atoatoa o le malosi.

A lata ina oso le maʻi ulu, e lagona e nisi le mālūlūina o lima, vaivai, fia ʻai, pe sui  ona uiga. Ona sosoo loa lea ma le niniva, ī taliga, māʻiniʻini le tino, sesepa le vaai, faigatā ona tautala, ma pepē ma le tino.

E lē o iloa tonu pogai o le maʻi ulu, ae e manatu nisi e māfua ona ua faalētonu neula ia e afāina ai alātoto o le ulu. E ala ona mānavanava le tigā o le ulu, ona o loo faasolo atu le toto i alātoto ua faalētonu. O loo taʻua i le Emergency Medicine: “Atonu o ē e maʻi ulu, e tuufaasolo mai i o latou mātua neula e vaivai, ma e tele mea e mafai ona afāina ai, e pei o le lē lava o le moe, o manogi malolosi, femalagaaʻiga, e misimisi ʻaiga, popole, ma fesuiaʻiga o homone i le tino.” E aafiagofie foʻi tagata e maʻi ulu i le manava tigā, soona popole, ma lagona mafatia.

E Faapefea Ona Faaitiitia?

E lē mafai ona e suia lou tino ma ona neula. Ae e mafai ona e puipuia oe ia aua neʻi oso lou maʻi ulu. Ua mafai e nisi ona iloa meaʻai ma isi mea e māfua ai o latou maʻi, e ala i le tusi i lalo o meaʻai ma mea e fai i aso uma.

E eseese lava māfuaaga e oso ai le maʻi ulu o tagata. Na iloa e Lorraine e oso lona ulu pe a fai lona maʻi masina. Ua fai mai o ia, “A o fai loʻu maʻi, e oso loʻu ulu pe a ova laʻu gaoioi, pe ova foʻi le mālūlū po o le vevela o le tau, pisapisaō, ma meaʻai feū. O lea ou te taumafai ia ou toʻa ma ia pulea lelei mea ou te faia.” Ae taʻua e Joyce, o lē ua ova ma le 60 tausaga o maʻi ulu, “Ou te ʻalofia moli, fala ʻai, ma uaina mūmū.”

E lē faigofie ona iloa tonu le mea ua oso ai le maʻi ulu, ona o nisi taimi, ua māfua ona o ni mea ua tuufaatasi. O se faataʻitaʻiga, atonu e leai se afāina pe a ʻai sina sukalati, a o isi taimi, e oso pe a ʻai faatasi ma se isi meaʻai.

E tusa lava pe e te lē iloa mea e māfua ai pe ʻalofia ai lou maʻi ulu, e iai lava mea e mafai ona faaitiitia ai le oso o lou maʻi. Ua fautuaina e tagata atamamai le faamasani ia tutusa taimi o le aso e moe ai i aso taʻitasi. Afai o e fia moe umi i faaiʻuga o vaiaso, ua latou fautua mai, ia e ala i le taimi masani, fai se galuega mo sina taimi, ona toe foʻi lea e moe. E mafai foʻi ona oso le maʻi ulu pe a ova le inu kofe, o lea atonu ua lava le lua ipu kofe po o ipu cola i le aso. Ia ʻalofia foʻi le misimisi o ʻaiga, ona e oso le maʻi ulu pe a lē ʻai. O se māfuaaga masani o le maʻi ulu, o le popole, ae e faigatā ona ʻalofia. O lea, e iai auala e faatoʻa filemu ai lou mafaufau, e pei o le fetuunaʻi o lau faasologa, faitau le Tusi Paia, ma faalogologo i musika mananaia.

O le ā se Togafitiga mo le Maʻi Ulu?

O loo iai ni togafitiga eseese e fesoasoani i ē maʻi ulu. * O se faataʻitaʻiga, o se vaifofō sili le lava o le mālōlō. E aogā foʻi fualaau o mea tigā ina ia maua ai se mālōlōga a lē e maʻi ulu.

I le 1993, na maua ai fualaau fou (triptans) e faapitoa mo le togafitiga o maʻi ulu. Na taʻua e le lomiga faafomaʻi o le Medical Journal of Australia, “o nei fualaau, o se togafitiga sili lea ua iai,” ma na fai mai atili: “E tai tutusa le aogā o triptans i le togafitia . . . o maʻi ulu ma le aogā o le vailaau penisini i le tapēina o siama!”

O le maʻi ulu, e lē o se gasegase e faapopoleina ai, o lea o triptans e mo na o le togafitiga o tigā o le maʻi ulu ae e lē faapea o le a faasaoina ai se ola, e ese ai mai le vailaau penisini lea e faasaoina ai ola. O na  fualaau ua maua ai se mapusaga a tagata ua leva ona mafatia i le maʻi ulu. E tatau pea i ē maʻi ulu ona faaeteete i mea e pei ona taʻua i luga, ae ua taʻua e nisi o i latou, o nei fualaau, e pei o se vavega le aogā.

Peitaʻi, e iai itu e lelei ma itu lē lelei o fualaau. O le ā le itu e leaga ai triptans? E tutusa le tau o le fualaau e tasi ma se ʻaiga i se faleʻaiga taugatā. O lea, e ave mo na o ē e tigāina o latou maʻi ulu. E lē gata i lea, e lē aogā i tagata uma, ona o nisi tagata, e iai se isi ona maʻi e lē tatau ai ona inuina le triptan. E lē o maua i le taimi nei se togafitiga o le maʻi ulu, ae ua taʻua e le Emergency Medicine: “E leai se māfuaaga o le a mafatia ai pea tagata maʻi ulu, ona o loo faasolo lava ina maua fualaau fou e aogā iā i latou.”

[Faaopoopoga i lalo]

[Ata i le itulau 25]

Ua mafai e nisi ona iloa meaʻai ma isi mea e oso ai o latou maʻi e ala i le tusi i lalo o meaʻai ma mea e fai i aso uma

[Ata i le itulau 25]

Atonu e aogā le faalogologo i musika mananaia e faaitiitia ai le popole, o se vala e masani ona oso ai le maʻi ulu

[Ata i le itulau 25]

O le maʻi ulu, o se maʻi tuufaasolo ma e mafai ona maua se fesoasoani mai i fomaʻi