Auala e Fesoasoani ai i Fanau o Loo Faavauvau

E lē faigofie ona taʻu atu i se tagata matua le maliu o sē e pele iā te ia. Ae e sili atu ai ona faigatā ona taʻu atu i se tamaitiiti.

O LE toʻatele o tamaiti e lē mautonu pe fefefe pe a maliu se isi o le aiga po o se uō. O se luʻi le fesoasoani atu i se tamaitiiti i taimi e faavauvau ai, aemaise lava pe afai o loo faavauvau foʻi mātua, auā e la te manaʻomia foʻi le fesoasoani i le itu tau faalogona.

O nisi mātua e fai i tamaiti o lē ua maliu o loo malaga i se mea, ona e manatu ina ia faigofie ai ona talia e tamaiti le tala e uiga i le maliu o se tasi. Peitaʻi, e lē saʻo ma e faaʻoleʻole na faamatalaga. E faapefea la ona e talanoa i se tamaitiiti e faatatau i le oti?

O le luʻi lenā sa fesagaʻi ma Renato ma Isabelle, o ni Molimau a Ieova. Ina ua maliu le la tama teine o Nicolle e tolu ma le ʻafa tausaga, sa tatau ona la fesoasoani atu i le la tama tama o Felipe, e lima tausaga le matua, ina ia malamalama i le mea ua tupu.

Ala Mai!: Na faapefea ona lua faamatala iā Felipe le oti o Nicolle?

Isabelle: Na ma filifili e tautala saʻo ma aua neʻi natia se mea mai iā Felipe. Na ma fai i ai e fesili mai, ma taumafai e tali ana fesili i se auala e malamalama ai se tamaitiiti ua lima tausaga. Na oti Nicolle ona o se siama. O lea la, na ma faamatala iā Felipe na iai se anufe na sao i totonu o le tino o Nicolle, ma e leʻi mafai e fomaʻi ona tapē lenā anufe.

Ala Mai!: Pe na lua faamatala iā Felipe o oulua talitonuga faale-Tusi Paia e uiga i le oti?

Renato: Na ma iloa e faamāfanafanaina Felipe, pe a faamatala i ai o ma talitonuga faale-Tusi Paia e uiga i le oti. E manino le aʻoaʻoga a le Tusi Paia, o ē ua oti ua lē o toe iloa se mea. (Failauga 9:5) Na ma mautinoa afai e matou te talanoa ma Felipe e uiga i lenei aʻoaʻoga, o le a aveesea ai so o se uiga fefevale e iā te ia, aemaise pe a na o ia i le pō.

Isabelle: Na ma talitonu i le aʻoaʻoga a le Tusi Paia o ē ua maliliu o le a toetutū mai i le lalolagi parataiso. Na ma iloa o le a fesoasoani lenā iā Felipe, o lea na ma aʻoaʻoina ai o ia i aʻoaʻoga a le Tusi Paia. Na ma faamatala i ai le tala i le Tusi Paia e uiga i le afafine o Iairo e 12 tausaga, lea  na toe faatū e Iesu. Ona ma fai atu lea i ai o le a toe faatūina mai foʻi Nicolle, ma o le aʻoaʻoga lea a le Tusi Paia.—Mareko 5:22-24, 35-42; Ioane 5:28, 29.

Ala Mai!: Pe e malamalama Felipe i na faamatalaga uma?

Renato: Ioe, e ma te mautinoa e malamalama i ai. E malamalama tamaiti i le tulaga o ē ua maliliu ma onosaia lagona faavauvau, pe afai e taʻu i ai faamatalaga e saʻo lelei, faigofie, manino ma faamaoni. E lē tatau ona natia le mea moni mai iā i latou. O le oti o se mea moni lava e tupu. E ao la i mātua ona aʻoaʻo a latou fanau i le auala e feagai ai pe a maliu se tasi, e pei ona mulimuli ane ma faia i le ma tama tama laʻitiiti o Vinicius. *

Ala Mai!: Pe na lua ō ma ave Felipe i le sauniga o le maliu?

Renato: Ina ua uma ona ma iloiloina itu e lelei ma itu e lē lelei ai, na ma filifili ai loa e lē aveina o ia. O tamaiti i le matua lea ua iai Felipe, e maʻaleʻale gofie faalogona. O nisi mātua e filifili e ave a latou fanau, ma e eseese faalogona o tamaiti. Pe afai e ave se tamaitiiti i le sauniga o se maliu, o se mea lelei ona faamatala i ai mea o le a fai i lenā sauniga.

Ala Mai!: E mautinoa sa oulua matuā mafatia ona o le maliu o Nicolle. Pe sa oulua popole pe a vaai mai le lua tama o lua fetagisi?

Isabelle: E ma te leʻi taumafai e natia o ma faalogona mai iā Felipe. Pe afai na “tagi” Iesu ona o le maliu o sē e pele, e mautinoa la e tatou te fetagisi foʻi. (Ioane 11:35, 36) Ma e lē afāina pe a vaai mai Felipe o ma fetagisi. O le faaalia atu o lo ma faavauvau na iloa ai e Felipe e lē sesē pe a tagi, ae o se auala lea e faailoa atu ai faalogona ootia. Sa ma mananaʻo foʻi iā Felipe ia faaalia mai ona faalogona.

Renato: Pe a feagai le aiga ma se tulaga faigatā, o le a amata ona lagona e le fanau le lē mautonu. O lea, pe afai e faamaoni i tatou o mātua e uiga i o tatou faalogona, o le a faailoa mai foʻi e fanau o latou faalogona. Pe a faalogologo  ma le faaeteete i mea o loo popole ai fanau, o le a mafai ona tatou fesoasoani i ai ma faaitiitia lo latou popole.

Ala Mai!: Pe na fesoasoani atu nisi iā te oulua?

Renato: Ioe, sa matuā lagolagosua mai sui o le faapotopotoga. O le asiasi mai, telefoni mai ma tusi na aumai, na iloa ai e Felipe lo latou matuā alolofa ma le manatu mamafa iā i matou.

Isabelle: Sa matuā fesoasoani mai foʻi o ma aiga. Ina ua mavae le maliu o Nicolle, sa filifili loʻu tamā e sau i taeao uma e matou te inu ti faatasi. O se auala na faaalia ai lona alofa ma le lagolagosua. Ma o le iai o loʻu tamā i autafa o Felipe sa fesoasoani tele iā te ia.

Renato: Sa tāua tele faalaeiauga faaleagaga na matou maua mai i sauniga faa-Kerisiano. Sa matou taumafai ia aua neʻi misia se sauniga, e ui o nisi taimi e lē mafai ona taofia le maligi o matou loimata. I taimi o sauniga, e matou te toe manatua ai le tele o mea e uiga iā Nicolle. Peitaʻi, sa ma iloa e tatau ona ma lototetele mo le lelei o Felipe.

[Faaopoopoga i lalo]

[Ata i le itulau 14]

O tusi o loo taʻua i lalo na lomia e Molimau a Ieova, e mafai ona faamāfanafanaina ai nisi ua maliliu ē e pele iā i latou.

MO Ē MATUTUA:

O Ā Aʻoaʻoga Moni a le Tusi Paia?

Mataupu e 6: O Fea o Iai Ē ua Maliliu?

Mataupu e 7: Le Faamoemoe mo Ē Pele ua Maliliu

MO LE FANAU LĀITI:

Laʻu Tusi o Tala o Le Tusi Paia

Tala 92: Faatū e Iesu Ē ua Oti

MO FANAU E I LALO IFO O LE 13 TAUSAGA:

Ia Faalogo I le Faiaʻoga Sili

Mataupu e 34: O le ā e Tupu pe a Tatou Feoti?

Mataupu e 35: E Mafai Ona Tatou Toe Feola Mai i le Oti!

Mataupu e 36: O Ai o le a Toetutū Mai? O Fea o le a Latou Nonofo Ai?

MO TALAVOU:

Fesili Ua Fesili Mai ai Talavou Tali e Aogā Tusi 1

Mataupu 16: Pe o se Mea Masani le Faavauvau e Pei Ona Ou Faia?

[Ata i le itulau 15]

LE AUALA E FESOASOANI ATU AI

● Fai fesili faalaeiau. Pe afai o loo fia talanoa lau tama e faatatau i le oti, ia faaavanoa atu oe ma nofosauni e talanoa faatasi ma ia.

● ʻAlofia le faaaogā o faaupuga e faigatā ma lē malamalama—o se faaaʻoaʻoga, o le faapea atu “ua tuua i tatou” pe “ua alu ese” lē ua maliu.

● Faaaogā ni faaupuga faigofie ma saʻo e faamatala ai le oti. O nisi e faapea atu “ua lē toe gaoioi” le tino o lē ua maliu ma “e lē toe foʻi i se lelei.”

● Taʻu i le tamaitiiti mea o le a fai i le sauniga o le maliu, ma faamatala i ai e lē o toe iloa pe lagona mai e lē ua maliu mea o loo tutupu.

● Faailoa atu ou faalogona, auā o le a iloa ai e lou alo o se tulaga masani le faavauvau.

● Ia manatua, e lē tasi se auala e faavauvau ai. E eseese uma tamaiti ma le tulaga o mea.

[Ē Ana le Ata]

Maua mai faamatalaga: www.kidshealth.org

[Ata i le itulau 15]

Mai i le itu agavale: Felipe, Renato, Isabelle, ma Vinicius