1. Aiseā e tāua ai le sauniuni lelei mo mala?

 E FAASAOINA ola o tagata pe a sauniuni lelei. O se faataʻitaʻiga, pe a tupu se mala, o le tele o taimi o tagata na sauniuni lelei e faasaoina, ma e mafai ona latou fesoasoani atu i isi. Ua taʻua e se faalapotopotoga i Europa e faia galuega fesoasoani: “E tāua tele le sauniuni lelei.”

2. Aiseā e tatau ai ona tatou nofosauni mo le puapuaga tele? (Mataio 24:44)

² E faafuaseʻi le oo mai o le “puapuaga tele.” (Mata. 24:21) Peitaʻi, e ese le puapuaga tele mai i isi mala, ona e iai faamaoniga e tatou te iloa ai ua toeitiiti oo mai le puapuaga tele. Pe ā ma le 2,000 tausaga ua mavae, na lapataʻia ai e Iesu ona soo ina ia latou nofosauni mo lenā aso. (Faitau le Mataio 24:44.) Pe afai e tatou te nofosauni, o le a faigofie mo i tatou ona tumau i lenā taimi e sili ona faigatā ma fesoasoani i isi ia faia foʻi faapea.​—Luka 21:36.

3. E faapefea ona fesoasoani iā i tatou le tumau, alofa mutimutivale, ma le alofa e nofosauni ai mo le puapuaga tele?

³ Mātau uiga e tolu e fesoasoani iā i tatou e nofosauni ai mo le puapuaga tele. O le ā e tatou te faia pe a faatonuina i tatou e talaʻi atu se feʻau malosi faafaamasinoga, ae e teena i tatou e tagata e lē talitonu? (Faaa. 16:21) E manaʻomia ona tatou tumau ina ia tatou usiusitaʻi ai iā Ieova, ma maufaatuatuaina o le a ia puipuia i tatou. O le ā e tatou te faia pe afai e lē toe iai nisi o meafaitino po o meafaitino uma a o tatou uso? (Sapa. 3:17, 18) E manaʻomia ona tatou faaalia le alofa mutimutivale ina ia tatou saunia ai le fesoasoani e latou te manaʻomia. O ā ni o tatou faalogona pe afai e tatau ona tatou nonofo faatasi mo sina taimi ma o tatou uso ma tuafāfine, i se nofoaga pūmoomoo i le taimi o le osofaʻiga a le tuufaatasiga o atunuu? (Eseki. 38:10-12) E manaʻomia ona malosi lo tatou alofa mo i latou, ina ia tatou onosaia ai na taimi faigatā.

4. Ua faapefea ona faailoa mai i le Tusi Paia e tatau ona tatou atiaʻe pea le tumau, alofa mutimutivale, ma le alofa?

 ⁴ Ua faalaeiauina i tatou e le Afioga a le Atua ina ia atiaʻe pea le tumau, alofa mutimutivale, ma le alofa. Ua faapea mai le Luka 21:19: “O lo outou tumau, e faasaoina ai o outou ola.” Ua taʻua i le Kolose 3:12: “Ia oofu outou i le alofa mutimutivale.” Ua faapea mai foʻi le 1 Tesalonia 4:9, 10: “Ua aʻoaʻoina outou e le Atua ina ia alofa le tasi i le isi. . . . Peitaʻi, e matou te ʻaiʻoi atu iā te outou le ʻauuso e, ina ia atoatoa ona outou faia o lea mea.” E ui na tusia na upu mo soo na faaalia le tumau, alofa mutimutivale ma le alofa, peitaʻi, na manaʻomia ona latou atiaʻe pea na uiga. E tatau foʻi ona tatou faia faapea. O lea, o le a tatou talanoaina pe na faapefea ona faaalia e uluaʻi Kerisiano na uiga taʻitasi. O le a iloiloina foʻi pe e faapefea ona tatou faaaʻoaʻo i na Kerisiano, ma faamaonia atu ai ua tatou nofosauni mo le puapuaga tele.

5. Na faapefea ona tumau uluaʻi Kerisiano e ui i luʻi na latou fesagaʻia?

⁵ Na manaʻomia ona tumau uluaʻi Kerisiano. (Epe. 10:36) E tutusa faafitauli na latou fesagaʻia ma faafitauli na feagai ma le toʻatele na iai i lenā taimi. Ae e iai foʻi isi luʻi na latou fesagaʻia. E lē gata na sauāina le toʻatele o i latou e taʻitaʻi lotu Iutaia ma taʻitaʻi o le malo o Roma, ae na sauāina foʻi i latou e o latou lava aiga. (Mata. 10:21) I totonu foʻi o le faapotopotoga, na iai taimi na manaʻomia ai ona latou teena taaʻiga a i latou ua fulitua mai i le tapuaʻiga moni ma a latou aʻoaʻoga e fevaevaeaʻi ai. (Galu. 20:29, 30) Peitaʻi, na tumau pea na Kerisiano. (Faaa. 2:3) E faapefea? Na latou manatunatu i faaaʻoaʻoga faale-Tusi Paia o le tumau e pei o Iopu. (Iako. 5:10, 11) Na latou tatalo ina ia maua le malosi. (Galu. 4:29-31) Na latou taulaʻi atu foʻi i iʻuga lelei pe afai e latou te tumau.​—Galu. 5:41.

6. O le ā e te aʻoaʻoina mai i le tumau o Merita e ui i sauāga?

⁶ E mafai foʻi ona tatou tumau, pe a suʻesuʻe e lē aunoa ma manatunatu loloto i faaaʻoaʻoga o le tumau o loo i le Tusi Paia ma a tatou lomiga. O le mea lenā na faia e Merita o se tuafafine i Albania, ma na mafai ai ona ia tumau e ui i sauāga ogaoga mai i lona aiga. Ua ia faapea mai: “Na matuā pāʻia loʻu loto ina ua ou suʻesuʻeina le tala e faatatau iā Iopu. E tele mafatiaga na ia fesagaʻia, e ui e na te leʻi iloa po o ai na faapogaia. Peitaʻi, na ia faapea mai: ʻSeʻia oo lava i loʻu oti, ou te lē aveesea loʻu faamaoni!’ (Iopu 27:5) Na ou mafaufau e sili atu le ogaoga o faafitauli na oo iā Iopu nai lo o oʻu faafitauli, ae i le lē pei o Iopu, ua ou iloa le pogai o oʻu faafitauli.”

7. E ui e tatou te lē o feagai ma se faafitauli ogaoga i le taimi lenei, ae o le ā e tatau ona tatou faia?

⁷ E faamalosia foʻi lo tatou tumau, e ala i le tatalo e lē aunoa iā Ieova ma sasaa atu iā te ia o tatou popolega uma. (Fili. 4:6; 1 Tesa. 5:17) Atonu e te lē o feagai ma se faafitauli ogaoga i le taimi lenei. Peitaʻi, pe e te saʻili atu mo le taʻitaʻiga a Ieova pe a e lagona le lē fiafia, lē mautonu, pe lofitūina foʻi i faafitauli? Pe afai e te tatalo e lē aunoa i le Atua mo le fesoasoani e fesagaʻia ai luʻi i aso taʻitasi i le taimi lenei, o le a faigofie foʻi ona e faia faapea, pe a e feagai ma luʻi e sili atu ona faigatā i le lumanaʻi. O le a e mautinoa ai, e silafia lelei e Ieova le taimi tonu ma le auala e fesoasoani mai ai iā te oe.​—Sala. 27:1, 3.

8. E faapefea i le faaaʻoaʻoga a Mira ona iloa ai o le tumau i tofotofoga i aso nei, e mafai ona tatou tumau ai i tofotofoga i le lumanaʻi? (Iakopo 1:2-4) (Tagaʻi foʻi i le ata.)

⁸ O le a mafai foʻi ona tatou tumau i le taimi o le puapuaga tele, pe afai e tatou te tumau e ui i faafitauli i aso nei. (Roma 5:3) E faapefea?  Ua faapea mai le toʻatele o uso ma tuafāfine, o taimi uma lava e tumau ai i tofotofoga o le faatuatua, e fesoasoani lenā e latou te tumau ai pe a fesagaʻia isi tofotofoga. O lo latou tumau e faamalosia ai lo latou faatuatua, e nofosauni Ieova ma e finagalo malie o ia e fesoasoani iā i latou. O le iʻuga, e fesoasoani le faatuatua iā i latou e tumau ai i isi tofotofoga. (Faitau le Iakopo 1:2-4.) Ua faapea mai Mira o se paeonia i Albania, o lona tumau e ui i faafitauli i le taimi ua teʻa, ua fesoasoani iā te ia e tumau ai i faafitauli i le taimi lenei. Ua ia taʻutino mai e iai taimi e na te lagona ai e na o ia lava o loo feagai ma le tele o faafitauli. Peitaʻi, e na te manatua le tele o mea ua faia e Ieova mo ia i le 20 tausaga ua teʻa, ma faapea ifo: ʻIa tumau pea ma le faamaoni. Aua le faamaʻimaua le tele o tausaga na fesoasoani mai ai Ieova ina ia e manumalo i le tele o tulaga faigatā.’ E mafai foʻi ona e manatunatu i auala ua fesoasoani ai Ieova iā te oe ina ia e tumau. Ia e mautinoa e na te silafia taimi taʻitasi e te tumau ai i se tofotofoga, ma e na te tauia oe. (Mata. 5:10-12) O lea, pe a amata le puapuaga tele, o le a mafai ona e maumauaʻi e tumau pea ona ua e aʻoaʻoina le auala e tumau ai.

9. Na faapefea ona faaalia e le faapotopotoga i Anetioka i Suria le alofa mutimutivale?

⁹ Mātau le mea na tupu ina ua feagai Kerisiano i Iutaia ma se oge tele. Ina ua faalogo le faapotopotoga i Anetioka i Suria i le oge, e mautinoa na latou lagona le alofa mutimutivale mo o latou uso i Iutaia. O lea na latou gaoioi ai loa e faaalia lo latou alofa mutimutivale. Na latou “filifili . . . e auina atu se fesoasoani i uso o loo nonofo i Iutaia, e tusa ma le mea ua mafai e le tagata.” (Galu. 11:27-30) E ui i le mamao o le mea na nonofo ai uso na aafia i le oge, ae na maumauaʻi Kerisiano i Anetioka e fesoasoani iā i latou.​—1 Ioa. 3:17, 18.

10. O ā auala e mafai ona tatou faaalia ai le alofa mutimutivale pe a aafia o tatou uso i ni mala? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

¹⁰ E mafai foʻi ona tatou faaalia le alofa mutimutivale i aso nei, pe a tatou iloa ua aafia o tatou uso i ni mala. E vave ona tatou ofo atu le fesoasoani, e ala i le fesili i toeaina pe e mafai ona tatou galulue i se poloketi, faia foaʻi tauofo mo le galuega i le lalolagi aoao, po o le tatalo mo i latou ua aafia i mala. b (Faata. 17:17) O se faataʻitaʻiga i le 2020, e silia ma le 950 Komiti mo Fesoasoani Laveaʻi na tofia i le lalolagi aoao, e gafa ma le tausiga o i latou na aafia i le KOVITI-19. E tatou te matuā talisapaia uso ma tuafāfine na tauofo atu mo na galuega laveaʻi. O lo latou alofa mutimutivale mo o latou uso ma tuafāfine, na latou tufa atu ai fesoasoani faaletino, saunia tausiga faaleagaga, ma i nisi taimi e latou te faaleleia pe toe fausia fale ma nofoaga mo tapuaʻiga.​—Faatusatusa i le 2 Korinito 8:1-4.

11. E faapefea i galuega o le alofa mutimutivale ona faamamaluina ai lo tatou Tamā i le lagi?

¹¹ Pe a tatou faaalia le alofa mutimutivale i le taimi e uma ai se mala, e mātauina e isi faataulaga o loo tatou faia. O se faataʻitaʻiga i le 2019, na faaleagaina ai e le afā o Dorian se Maota mo Sauniga i le Bahamas. A o toe fausia e o tatou uso le Maota mo Sauniga, na latou fesili atu ai i se tagata e iai sana konekarate tau faugāfale ma e lē o se uso, pe e fia se tau e na te faia ai lenei galuega. Na ia faapea mai: “Ou te manaʻo e tou te faaaogā e aunoa ma se totogi . . . masini, o meafaigaluega ma tagata e faia galuega. . . . Ou te manaʻo e fai  lenei galuega mo le tou faalapotopotoga. Ua matuā pāʻia loʻu loto i lo [outou] alolofa i a outou uō.” O le toʻatele o tagata i le lalolagi e latou te lē iloa Ieova, ae e toʻatele e mātauina galuega o loo faia e Molimau a Ieova e fesoasoani ai i isi. O se matuā faaeaga le iloaina, e mafai e a tatou galuega o le alofa mutimutivale ona tosina mai tagata i Lē “e tele le alofa mutimutivale”!​—Efe. 2:4.

12. E faapefea i le atiaʻe o le alofa mutimutivale i aso nei ona sauniunia ai i tatou mo le puapuaga tele? (Faaaliga 13:16, 17)

¹² Aiseā e manaʻomia ai ona tatou faaalia le alofa mutimutivale i le taimi o le puapuaga tele? Ua faaalia i le Tusi Paia o i latou e lē lagolagoina faigāmalo o lenei lalolagi, o le a feagai ma luʻi i le taimi lenei ma le taimi o le puapuaga tele. (Faitau le Faaaliga 13:16, 17.) Atonu e manaʻomia e o tatou uso ma tuafāfine le fesoasoani ina ia latou maua mea e manaʻomia e ola ai. Pe a afio mai lo tatou Tupu o Keriso Iesu e faaoo mai le faasalaga, tau ina ia maua mai i tatou o faaalia le alofa mutimutivale ma valaaulia i tatou ina “ia fai [ma o tatou] tofi le Malo.”​—Mata. 25:34-40.

13. I le Roma 15:7, na faapefea i uluaʻi Kerisiano ona faamalosia le alofa o le tasi i le isi?

¹³ O le alofa o le faailoga lea na mātaulia ai uluaʻi Kerisiano. Ae pe na faigofie ona latou faaalia le alofa? Seʻi mafaufau i le eseese o tagata na iai i le faapotopotoga i Roma. E lē gata na iai tagata Iutaia o ē na tausia aʻe ina ia usiusitaʻi i le Tulafono a Mose, ae na iai foʻi tagata o Nuu Ese ma e ese le auala na tausia aʻe ai i latou. O isi Kerisiano na avea o ni pologa, ae o isi o ni tagata saʻoloto. Atonu o nisi foʻi Kerisiano sa iai ni a latou pologa. Na faapefea i na Kerisiano ona faamalosia le alofa o le tasi i le isi e ui i le eseese o o latou tulaga? Na augani atu le aposetolo o Paulo iā i latou ina ia “talia e le tasi le isi.” (Faitau le Roma 15:7.) O le ā le uiga o lana faamatalaga? O le upu ua faaliliuina “talia,” e uiga atu i le talia ma le agalelei o se tasi, e pei o le talia o se tasi i lou fale po o le talia o ia e avea ma au uō. O se faaaʻoaʻoga, na taʻu atu e Paulo iā Filemoni le auala e faafeiloaʻi ai Onesemo o se pologa na sola ese: ʻIa e talia o ia ma le agalelei.’ (File. 17) Na talia foʻi e Pisila ma Akula Apolo, o lē e leʻi tele sona iloa e faatatau i le faa-Kerisiano, e ala i le ave o ia i lo la fale. (Galu. 18:26) E leʻi faatagaina e na Kerisiano le eseese o o latou tulaga e fevaevaeaʻi ai, nai lo o lea na talia e le tasi le isi.

14. Na faapefea ona faaalia e Anna ma lana tane le alofa?

¹⁴ E tatou te faaalia foʻi le alofa i o tatou uso ma tuafāfine, e ala i le talia o i latou e avea ma a tatou uō. O le faia faapea, o le a uunaʻia ai foʻi i latou e faaalia le alofa iā i tatou. (2 Kori. 6:11-13) Mātau le mea na tupu iā Anna ma lana tane. E leʻi leva talu ona la siitia i lo la tofiga fou faamisionare i Aferika i Sisifo, ae amata loa le KOVITI-19. O lea, e leʻi mafai ona la feiloaʻi i uso ma tuafāfine o le faapotopotoga, ma na faigatā ai ona la faamasani iā i latou. Na faapefea i lenei ulugalii ona faaalia le alofa? Na la faaaogā le Initaneti e fesootaʻi ai i uso ma tuafāfine i inā, ma faailoa atu i ai lo la matuā naunau e faamasani iā i latou. Na matuā pāʻia loto o aiga i le faapotopotoga, ma na masani ona latou vili ma lafo atu ni feʻau tusitusia iā i laʻua. Aiseā na taumafai ai lenei ulugalii e faamasani lelei i uso ma tuafāfine o le faapotopotoga? Ua faapea mai Anna, “E lē mafai ona galo iā te aʻu gaoioiga o le alofa na faaalia mai iā te aʻu ma loʻu aiga i taimi na sologa lelei ma lē sologa lelei ai mea, ma ua uunaʻia ai aʻu e faaalia le alofa.”

15. O le ā e te aʻoaʻoina mai i le faaaʻoaʻoga a Vanessa e faatatau i le faaalia o le alofa i o tatou uso ma tuafāfine? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

 ¹⁵ O le toʻatele o i tatou e auai i faapotopotoga e iai uso ma tuafāfine e eseese talaaga ma uiga. E mafai ona faamalosia lo tatou alofa mo i latou uma, e ala i le taulaʻi atu i o latou uiga lelei. O Vanessa o se tuafafine o loo auauna i Niu Sila, ma na faigatā iā te ia ona faauō i nisi o lana faapotopotoga. Peitaʻi, na ia filifili e faamasani iā i latou na faaalia uiga e lē fiafia i ai, nai lo o le ʻalofia o i latou. O le faia faapea, na fesoasoani iā te ia e iloa ai māfuaaga e alofa ai Ieova iā i latou. Ua ia faapea mai: “Talu ona avea laʻu tane ma ovasia o le matagaluega, ua matou feiloaʻi ai ma le toʻatele o uso ma tuafāfine e eseese uiga, ma ua faigofie ona ou faauō iā i latou. O lea, ua ou fiafia ai e faauō i so o se tasi. E mautinoa e fiafia foʻi i ai le finagalo o Ieova, auā ua ia tosina mai tagata eseese e tapuaʻi iā te ia.” Pe a tatou vaai i isi e pei o le silasila a Ieova, e faamaonia atu ai e tatou te alolofa iā i latou.​—2 Kori. 8:24.

16. Aiseā e matuā tāua ai le faaalia o le alofa i le taimi o le puapuaga tele? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

¹⁶ E matuā tāua ona faaalia le alofa i le taimi o le puapuaga tele. O fea e tatou te maua ai le puipuiga pe a amata le puapuaga tele? Mātau le faatonuga a Ieova i ona tagata i le mea e fai ina ua osofaʻia Papelonia anamua: “Loʻu nuu e, ia ulu atu i o outou potu i totonu, ma tapuni o outou faitotoʻa. Ia outou lalafi mo se taimi puupuu seʻia mavae atu le toʻasā.” (Isa. 26:20) Atonu e mafai foʻi ona tatou faatatauina na upu, pe a gāpā le puapuaga tele. E ono faasino atu “potu i totonu” i a tatou faapotopotoga. A o faagasolo le puapuaga tele, o le a tatou maua le puipuiga ua folafola mai e Ieova a o faaauau pea ona tatou autasi ma o tatou uso. O lea, e lē gata ia tatou faapalepale pea i o tatou uso ma tuafāfine i le taimi lenei, ae ia tatou galulue mamafa foʻi ina ia matuā alolofa iā i latou. Atonu e faalagolago i ai le faasaoina o o tatou ola.

17. Pe a tatou nofosauni i le taimi lenei, o le ā e mafai ona tatou faia i le taimi o le puapuaga tele?

¹⁷ O le a avea “le aso tele o Ieova,” o se taimi e sili ona faigatā mo tagata uma. (Sefa. 1:14, 15) O le a feagai foʻi auauna a Ieova ma mafatiaga. Ae pe afai e tatou te nofosauni i le taimi lenei, o le a mafai ona tatou toʻafilemu pea ma fesoasoani i isi. O le a tatou tumau i so o se luʻi e tatou te fesagaʻia. Pe a mafatia o tatou uso, e tatou te faia le mea sili e avatu ai le fesoasoani e ala i le faaalia o le alofa mutimutivale ma saunia mea e latou te manaʻomia. O le a atili foʻi ona tatou vavalalata atu i o tatou uso ma tuafāfine, o ē o loo tatou faaalia i ai le alofa i le taimi lenei. Ona tauia lea o i tatou e Ieova i le ola e faavavau, i se lalolagi e lē toe manatua ai ni mala ma ni puapuaga.​—Isa. 65:17.