1, 2. (a) E faapefea ona aafia se Kerisiano pe a suia faafuaseʻi lona tulaga? (Tagaʻi i le ata i luga aʻe o le matua.) (e) E tusa ai ma le Salamo 131, o ā uiga e mafai ona faatumauina ai le filemu o le mafaufau?

INA ua tofia Lloyd ma Alexandra e foʻi i le fanua, na la lagona le faanoanoa i le taimi muamua. Ua silia ma le 25 tausaga talu ona la auauna i le Peteli. Ua faapea mai Lloyd: “Na ou vaai i le auaunaga i le Peteli ma laʻu galuega sa faia ai, o loʻu faasinomaga lea. Na talia i loʻu mafaufau māfuaaga na faia ai lea suiga, ae i vaiaso ma masina na sosoo ai, na tele ina ou lagona le leai o se aogā. Na fesuisuiaʻi oʻu faalogona. O isi taimi ou te fiafia, ae o isi taimi ou te faanoanoa.”

² Pe a suia faafuaseʻi o tatou tulaga, e tatou te ono lagona ai le lē mautonu ma le popole. (Faata. 12:25) Atonu e faigatā foʻi mo i tatou ona talia na suiga. Pe a tupu lenā mea, e faapefea ona tatou “faatoʻafimālie ma faafilemu” o tatou loto? (Faitau le Salamo 131:1-3.) Seʻi o tatou iloiloina nisi o auauna a Ieova i taimi o le Tusi Paia ma aso nei, o ē na faatumauina le filemu o o  latou mafaufau e ui i suiga i o latou tulaga.

3. O le ā le mea na tupu iā Iosefa?

³ E pe tusa ma le 17 tausaga o Iosefa ina ua faatau atu o ia e ona uso e fai ma pologa, ona o lo latou lotoleaga iā te ia. A o leʻi tupu lenā mea, na avea Iosefa ma pele a lona tamā. (Kene. 37:2-4, 23-28) E pe ā ma le 13 tausaga na faapologa ma faafalepuipuiina ai Iosefa i Aikupito, lea e mamao ese mai i le mea sa iai lona tamā pele o Iakopo. O le ā na fesoasoani iā Iosefa ina ia ʻalofia ai faalogona ita ma le leai o se faamoemoe?

4. (a) O le ā na taulaʻi atu i ai Iosefa a o iai i le falepuipui? (e) O le ā le auala na tali mai ai Ieova i tatalo a Iosefa?

⁴ A o iai Iosefa i le falepuipui, e lē taumatea na taulaʻi atu o ia i faamaoniga o le faamanuia a Ieova. (Kene. 39:21; Sala. 105:17-19) Atonu na ia mafaufau foʻi i ana miti faavaloaga sa fai a o talavou, ma mautinoa ai o loo ia maua le finagalo malie o Ieova. (Kene. 37:5-11) Atonu na masani foʻi ona faailoa atu ona mafatiaga iā Ieova. (Sala. 145:18) Na tali mai Ieova i tatalo faatauanau a Iosefa, e ala i le faamautinoa mai o le a Ia ʻfaatasi ma Iosefa’ i ona puapuaga uma.​—Galu. 7:9, 10. *

5. O le ā le aafiaga o “le filemu mai i le Atua” i lo tatou faanaunauga e ausia sini faaleagaga?

⁵ E ui i tulaga faigatā, ae e mafai ona faatoʻafilemu i tatou “i le filemu mai i le Atua” lea e leoleoina ai o tatou mafaufau. (Faitau le Filipi 4:6, 7.) O lea, pe a tatou saʻili atu iā Ieova i taimi e lofitūina ai i popolega, e mafai e le filemu mai i le Atua ona faamalosia pea i tatou e ausia sini faaleagaga, ma lē faavaivai ai. Seʻi o tatou tilofaʻia la nisi o faaaʻoaʻoga i aso nei o i latou sa faia faapea.

6, 7. E faapefea i le faamaʻoti o a tatou tatalo ona fesoasoani iā i tatou e toe maua ai le filemu o le mafaufau? Aumai se faaaʻoaʻoga.

⁶ Ina ua faailoa iā Ryan ma Juliette ua māeʻa lo la tofiga na auauna ai o ni paeonia faapito mo se taimi lē tumau, na la lagona le lotovaivai. Ua faapea mai Ryan, “O le taimi lava lenā na ma tatalo ai iā Ieova. Na ma iloa o le avanoa lelei lea e faaalia ai lo ma maufaatuatuaina o ia. O le toʻatele o la matou faapotopotoga e fou i le upu moni. O lea sa ma talosaga atu ai iā Ieova, ina ia fesoasoani mai iā i maʻua e faataatia se faaaʻoaʻoga lelei o le faaalia o le faatuatua.”

⁷ Na faapefea ona tali mai Ieova i la laʻua tatalo? Ua taʻua e Ryan: “O le taimi lava na uma ai la ma tatalo, na mou atu ai o ma faalogona faanoanoa ma popolega sa iai. Na leoleoina o ma loto ma mafaufau e le filemu mai i le Atua. Na ma iloa e mafai ona faaaogā pea i maʻua e Ieova, pe afai e iai pea iā i maʻua se vaaiga saʻo.”

8-10. (a) E faapefea ona fesoasoani mai le agaga o le Atua pe a tatou lagona le popole? (e) O ā auala e ono tali mai ai Ieova i a tatou taumafaiga ina ia faatumauina pea se vaaiga faaleagaga?

⁸ E lē gata e faatoʻafilemu e le agaga o le Atua o tatou mafaufau, ae e fesoasoani foʻi ina ia tatou taulaʻi atu ai i ni mau o le Tusi Paia, lea e mafai ai ona tatou faamuamua pea mea faaleagaga. (Faitau le Ioane 14:26, 27.) O se faaaʻoaʻoga, o Philip ma Mary o se ulugalii na auauna i le Peteli mo le toetoe 25 tausaga. I totonu o le fā masina, na maliliu uma ai o la tinā ma se tasi o o la tauaiga. Na amata loa ona la tausia le tamā o Mary, ona ua galogalo mea iā te ia.

⁹ Ua faamatala e Philip: “Sa ou manatu sa lelei le auala na ou taulimaina ai mea, ae na  iai se mea na misi. Na ou faitau i se mataupu i Le Olomatamata ma ou tau ai i le Kolose 1:11. E moni sa ou tumau, ae e leʻi atoatoa. Sa manaʻomia ona ou ʻtumau atoatoa ma ia faapalepale, atoa ma le olioli.’ Na faamanatu mai i lenei mau, e lē faalagolago loʻu olioli i loʻu tulaga, ae e faalagolago i le galue o le agaga o le Atua i loʻu olaga.”

¹⁰ Talu ai na iai pea iā Philip ma Mary se vaaiga faaleagaga i lo la tulaga, na faamanuia Ieova i a la taumafaiga i le tele o auala. E leʻi umi talu ona la ō ese mai i le Peteli, ae iai ni a la suʻesuʻega faale-Tusi Paia e agaʻigaʻi i luma faaleagaga, ma e mananaʻo e sili atu i le faatasi ona faia a latou suʻesuʻega i le vaiaso. Ua faapea mai Mary: “Na ma olioli ona o i latou, ma o le auala lea na faailoa mai ai e Ieova e aua ma te popole i se mea.”

11, 12. (a) Na faapefea ona tuuina atu e Iosefa iā Ieova se mea e na te faamanuia i ai? (e) Na faapefea ona tauia Iosefa ona o lona tumau?

¹¹ Pe a suia faafuaseʻi o tatou tulaga, atonu o le a tatou soona popole ai ma taulaʻi atu ai i o tatou popolega. Na ono mafai ona tupu lenei mea iā Iosefa. Peitaʻi, na ia filifili e faia le mea sili na te mafaia, ma o lea na ia tuu atu ai iā Ieova se mea e na te faamanuia i ai. E ui lava sa iai o ia i le falepuipui, ae na galue malosi Iosefa e faia so o se galuega na tuuina atu e le leoleo sili, e pei ona ia faia a o auauna ai iā Potifara.—Kene. 39:21-23.

¹² I se tasi aso, na tofia ai Iosefa e vaavaaia ni tamāloloa se toʻalua sa iai ni tulaga maualuluga i le maota o Farao. O le agalelei o Iosefa iā i laʻua, na mafai ai ona la faailoa mai iā te ia o la popolega ma a la miti e faigatā ona faamatala sa faia i le pō na muamua atu. (Kene. 40:5-8) Na lilo i manatu o Iosefa o le a iai se iʻuga lelei o lenā talanoaga. E ui lava na iai pea o ia i le falepuipui mo le isi lua tausaga, ae na iʻu ina faasaʻolotoina o ia ma tofia ai i le aso lava lenā, e avea ma pule e lona lua iā Farao.​—Kene. 41:1, 14-16, 39-41.

13. E faapefea ona tatou tuuina atu iā Ieova se mea e na te faamanuia i ai, e tusa lava po o ā o tatou tulaga?

¹³ E pei o Iosefa, atonu e iai taimi e tatou te feagai ai ma se tulaga e lē mafai ona tatou suia. Peitaʻi, pe a tatou onosaʻi pea ma faia taumafaiga uma ina ia faia le mea sili e tusa ma o tatou tulaga, o lenā ua tatou tuuina atu iā Ieova se mea e na te faamanuia i ai. (Sala. 37:5) E moni e iai taimi e tatou te “fememeaʻi” ai, ae e lē faapea ai ua matuā leai so tatou faamoemoe pe “matuā fememeaʻi,” e pei ona taʻua e le aposetolo o Paulo. (2 Kori. 4:8) O le a tatou tofo i le moni o upu a Paulo, pe afai e tatou te taulaʻi atu pea i la tatou faiva.

14-16. Na faapefea ona taulaʻi atu pea le faievagelia o Filipo i lana faiva, e ui i suiga i lona tulaga?

¹⁴ O se tasi o faaaʻoaʻoga lelei o sē sa taulaʻi atu pea i lana faiva e ui i suiga i lona tulaga, o le faievagelia o Filipo. Na matuā sauāina Kerisiano i Ierusalema ina ua uma ona fasiotia Setefano. * O le taimi lea o loo olioli Filipo i se faaeaga fou i le auaunaga. (Galu. 6:1-6) Ae ina ua faataapeapeina soo o Keriso, e leʻi faapea na nofonofo ai Filipo ma lē faia se gaoioiga. Na alu atu o ia ma talaʻi i Samaria, o se aai o le tele o ona vaipanoa e leʻi oo i ai le tala lelei.​—Mata. 10:5; Galu. 8:1, 5.

¹⁵ Na lotomalie Filipo e alu i so o se mea e taʻitaʻiina i ai o ia e le agaga o le Atua. O lea na faaaogā ai o ia e Ieova e talaʻi atu i oganuu fou. Na faalaeiauina tagata Samaria i ona uiga lē faailoga tagata, talu ai sa masani ona manatu faatauvaa tagata Iutaia iā i latou. E lētioa la uaʻi atu iā te ia le motu o tagata ma le “lotogatasi.”​—Galu. 8:6-8.

¹⁶ Na sosoo ai ma le taʻitaʻiina atu o Filipo e le agaga o le Atua i Asetota ma Kaisareia, o ni aai sa toʻatele ai tagata o Nuu Ese. (Galu. 8:39, 40) Ua pe ā nei ma le 20 tausaga talu mai le taimi muamua na talaʻi ai Filipo i Samaria, ma ua toe suia foʻi lona tulaga. O lea ua avea nei o ia o se tamā e tausi aiga, ma na faamautū i le oganuu lea sa talaʻi ai. E ui lava na suia lona tulaga, ae na taulaʻi atu pea Filipo i lana faiva. O le iʻuga, na matuā faamanuiaina o ia ma lona aiga e Ieova.​—Galu. 21:8, 9.

17, 18. O ā aogā o le taulaʻi atu pea i le faiva pe a suia o tatou tulaga?

¹⁷ Ua taʻutino mai le toʻatele o auauna faataimi atoa, o le taulaʻi atu pea i la latou faiva ua mafai ai ona faatumauina pea se vaaiga saʻo, e ui i suiga i o latou tulaga. Ina ua ō ese mai i le Peteli Osborne ma Polite o se ulugalii mai i Aferika i Saute, na la manatu o le a vave ona maua ni a la galuega faavaitaimi ma se fale e nonofo ai. Ua faapea mai Osborne: “E leʻi vave ona maua ni a ma galuega e pei ona ma faatalitalia.” Ua taʻua e lana avā o Polite: “E tolu masina o tau saʻili ni ma galuega, ma e leʻi iai foʻi se ma teugātupe. Na matuā faigatā lenā mea mo i maʻua.”

¹⁸ O le ā na fesoasoani iā i laʻua e feagai ai ma lenā tulaga faigatā? Ua faapea mai Osborne: “O le talaʻi faatasi ma le faapotopotoga na matuā fesoasoani iā i maʻua e taulaʻi  atu ai pea i la ma faiva, ma iai pea se vaaiga saʻo. Na ma filifili ina ia pisi pea i le galuega talaʻi nai lo o le nofonofo ma popole, ma na ma maua ai le tele o le olioli. Na faaauau ona suʻe ni ma galuega, ma na iʻu lava ina maua.”

19-21. (a) O le ā e fesoasoani iā i tatou ina ia faatumauina ai le filemu o o tatou mafaufau? (e) O ā ni aogā e tatou te maua mai i le faamasani i ni suiga fou?

¹⁹ E pei ona faaalia i faaaʻoaʻoga sa talanoaina i lenei mataupu, pe a tatou faia le mea sili e tusa ai ma o tatou tulaga ma faatalitali ma le onosaʻi iā Ieova, o le a faatumauina ai le filemu o o tatou mafaufau. (Faitau le Mika 7:7.) Atonu o le a tatou iloa ai foʻi le tele o aogā faaleagaga o le faamasani i ni suiga fou. Pe a toe mafaufau i mea na tutupu i lona olaga, ua faapea mai Polite: “O le tofia o i maʻua i le fanua ua ou aʻoaʻoina ai le uiga moni o le faalagolago iā Ieova, e tusa lava po o ā tulaga faigatā. Ua matuā faamalosia ai la ma faiā ma Ieova.”

²⁰ O loo faaauau pea ona tausia e Mary lea na taʻua muamua lona tamā matua ma fai lana paeonia. Ua taʻutino mai o ia: “Pe a ou popole i se mea, ua ou iloa le tāua o le mafaufau muamua, tatalo, ma taumafai e aua le soona popole. O le lesona e sili ona tāua ua ou aʻoaʻoina ma o le a matuā aogā a o faagasolo taimi, o le tuu atu lea o oʻu popolega iā Ieova.”

²¹ Ua taʻutino mai Lloyd ma Alexandra lea na taʻua i le amataga, o le suiga i o la tulaga na tofotofoina ai lo la faatuatua i auala e la te leʻi faatalitalia. Ae na la toe faapea mai: “O tofotofoga o le faatuatua e iloa ai pe e moni lo tatou faatuatua, ma pe e mafai ona faamalosia ma faamāfanafanaina ai i tatou i taimi faigatā. O le iʻuga, o le a avea ai i tatou ma tagata e sili ona lelei.”

22. O le ā e tatou te mautinoa i ai pe a tatou taumafai e faia le mea sili e tusa ai ma o tatou tulaga?

²² Pe a suia faafuaseʻi lou tulaga ona o se suiga i tofiga, faalētonu le soifua mālōlōina, po o ni tiute tauave fou i le aiga, ia e mautinoa e manatu mamafa mai Ieova ma o le a ia fesoasoani mai i le taimi e tatau ai. (Epe. 4:16; 1 Pete. 5:6, 7) I le taimi e tasi, ia taumafai e faia le mea sili e tusa ai ma lou tulaga. Ia faalatalata atu i lou Tamā i le lagi e ala i le tatalo, ma tuu atu ou popolega iā te ia. O le faia faapea, o le a faatumauina ai le filemu o lou mafaufau e tusa pe e suia lou tulaga.