Ioane le Papatiso—O se Lesona i le Faatumauina o le Olioli
PE NA e moomoo i se faaeaga i le faapotopotoga ae e lē mafai ona e ausia i lenei taimi? Atonu o se faaeaga o loo faia e se tasi. Pe atonu foʻi o se tofiga o le auaunaga, po o se faaeaga na e faia i le taimi ua teʻa. Peitaʻi ona o le soifua matua, maʻi, faafitauli tau tupe po o tiute tauave i le aiga, ua faaitiitia ai mea e mafai ona e faia. Po o suiga foʻi i le faalapotopotoga, ua māfua ai ona faamatuu ese lou faaeaga lea ua leva na e galue ai. Po o le ā lava le māfuaaga, ae e te ono lagona e pei e te lē o faia mea uma sa e moomoo e fai i le auaunaga i le Atua. I na tulaga, e malamalama foʻi pe a e lagona le lē fiafia i nisi taimi. O lea, e faapefea ona teena le totō i o tatou loto o faalogona lē lelei, e pei o le lotovaivai, lototigā po o le ita? E faapefea ona faatumauina lou olioli?
E mafai ona tatou aʻoaʻoina se lesona i le faatumauina pea o le olioli, i le iloiloina o le faaaʻoaʻoga a Ioane le Papatiso. Na olioli Ioane i faaeaga matagofie, ma na ia ono faatalitalia o le a ese se mea e iʻu i ai lona olaga i lana auaunaga iā Ieova, mai i le mea moni na tupu iā te ia. Atonu e na te leʻi mafaufauina, o le a tele atu lona taimi e faaalu i le falepuipui nai lo o le taimi e talaʻi ai. Peitaʻi, na tumau pea ona olioli Ioane, ma na ia taumafai pea e iā te ia lenā uiga i lona olaga atoa. O le ā na fesoasoani iā te ia? Ma e faapefea ona faatumauina lo tatou olioli, e tusa pe fesagaʻia luʻi ma faafitauli?
O SE TOFIGA NA MAUA AI LE OLIOLI
Na amata le tofiga o Ioane o sē e muamua atu i le Mesia, iā Aperila i le 29 T.A. Na ia faapea atu: “Inā salamō ia outou, auā ua latalata mai le malo o le lagi.” (Mata. 3:2; Luka 1:12-17) E toʻatele na tali ane. O le mea moni, e toʻatele na ō mai i nofoaga mamao ina ia faalogologo i lana feʻau, ma e toʻatele na salamō ma papatisoina. Na lototele foʻi Ioane e lapataʻia taʻitaʻi lotu faafiaamiotonu, e i ai se faamasinoga o loo faatalitali mai iā i latou, seʻi vaganā ai ua sui a latou amio. (Mata. 3:5-12) Na ausia e Ioane le tumutumuga o lana faiva iā Oketopa i le 29 T.A ina ua ia papatisoina Iesu. Mai i lenā taimi, na faatonuina e Ioane isi ina ia mulimuli iā Iesu o le Mesia na folafolaina.—Ioa. 1:32-37.
Na fetalai Iesu e faatatau i le tutasi o le faaeaga o Ioane: “E leʻi tū mai i ē na fananau mai i fafine Mata. 11:11) E mautinoa na olioli Ioane i faamanuiaga na ia mauaina. I le pei o Ioane, ua tofo le toʻatele i aso nei i le tele o faamanuiaga. O se tasi o faaaʻoaʻoga, o le uso e igoa iā Terry. E sili atu i le 50 tausaga o la auauna faataimi atoa ma lana avā o Sandra. Na ia faapea mai: “E tele faaeaga matagofie na ou tofo i ai. Na ou auauna o se paeonia, o se tagata Peteli, o se paeonia faapito, o se ovasia matagaluega, o se ovasia itumalo ma ua ou toe auauna nei foʻi o se paeonia faapito.” O se fiafiaga le mauaina o ni faaeaga faaleagaga, ae o le a tatou aʻoaʻoina mai i le faaaʻoaʻoga a Ioane, le manaʻomia o taumafaiga malolosi ina ia faatumauina ai pea le olioli pe a suia o tatou tulaga.
sē e sili iā Ioane le Papatiso.” (IA TUMAU ONA I AI LE LOTOTALISAPAIA
O le ki i le mauaina pea e Ioane le Papatiso o le olioli, o lona talisapaia pea lea o faaeaga na ia maua. Seʻi mafaufau i se faaaʻoaʻoga. Ina ua uma ona papatisoina Iesu, na faaitiitia ai le faiva a Ioane ae faateleina le faiva a Iesu. Na popole soo o Ioane ma latou faapea atu iā te ia: “O loo ia faia papatisoga, ma ua gasolo atu tagata uma iā te ia.” (Ioa. 3:26) Ae na tali atu Ioane: “O le alii faaipoipo, o ia e ana le tamaʻitaʻi faaipoipo. Peitaʻi, pe a tū ma faalogo le uō sili a le alii faaipoipo i lona leo, ona matuā olioli ai lea o ia. O lea la, ua atoatoa ai foʻi loʻu olioli.” (Ioa. 3:29) E leʻi faatautavā Ioane iā Iesu, pe na mafaufau foʻi Ioane ua faaitiitia le tāua o le faaeaga na ia maua, ona o le matafaioi sili ona tāua a Iesu. Nai lo o lea, na tumau pea ona olioli Ioane, ona na tāua tele iā te ia lana matafaioi o le “uō sili a le alii faaipoipo.”
O le saʻo o le vaai a Ioane na fesoasoani iā te ia e lotomalie ai pea, e ui e tele mea e faatalitalia e na te faia i lona tofiga. O se faaaʻoaʻoga, na fanau mai Ioane o se Naseri, ma o le māfuaaga lenā na faasā ai ona ia inuina se uaina. (Luka 1:15) Na faasino atu Iesu i faasāsāaga o le olaga o Ioane, ina ua ia faapea mai: “Na sau o ia e leʻi ʻai, e leʻi inu foʻi.” Ae i le isi itu, e leʻi i ai ni faasāsāaga faapea iā Iesu ma ona soo, ma na latou ola i se olaga masani. (Mata. 11:18, 19) E lē gata i lea, e ui e leʻi faia e Ioane ni faamālōlōga, ae na ia iloa o soo o Iesu e aofia ai i latou na avea muamua ma ona soo, o le a tuuina atu i ai lenā mana. (Mata. 10:1; Ioa. 10:41) Nai lo o le taaʻina o Ioane i le eseesega o ona soo ma soo o Iesu, na maelega pea o ia i lona tofiga mai iā Ieova.
Afai foʻi e tatou te faapelepele i faaeaga o loo i ai i le taimi nei i le auaunaga iā Ieova, e mafai ona faatumauina ai lo tatou olioli. Na faapea mai Terry lea na taʻua i le amataga, “Na ou uaʻi atu i tofiga taʻitasi na ou mauaina.” Pe a toe tepa i tua i lana auaunaga faataimi atoa, na ia faapea mai, “E leai ni mea ou te faanoanoa ai, ae na o mea matagofie ou te manatua.”
E mafai ona faateleina lo tatou olioli i le auaunaga i le Atua, e ala i le manatunatu i le tāua o so o se tofiga faaleagaga, po o se tiute tauave. O se faaeaga le avea ma “ʻaufaigaluega faatasi ma le Atua.” (1 Kori. 3:9) E pei ona faatumauina le matagofie o se oloa tāua pe a toʻaʻaga e faaiila, o le manatunatu loloto la i le tautele o le faaeaga o le auauna i le Atua, e mafai ona puipuia ai i tatou mai i vaaiga sesē lea e mou ese ai le olioli. O le a ʻalofia ai le faatusatusa o faataulaga o loo tatou faia, i faataulaga a isi. E tatou te lē manatu ai foʻi e sili atu faaeaga ua maua e isi, nai lo o tatou faaeaga.—Kala. 6:4.
UAʻI ATU I MEA FAALEAGAGA
Na ono iloa e Ioane o le a faatapulaa mea e na te faia i lana faiva, ae atonu e na te leʻi iloa o le a faafuaseʻi ona faamutaina. (Ioa. 3:30) I le 30 T.A., pe ā ma le ono masina talu ona ia papatisoina Iesu, ae faafalepuipuiina loa Ioane e le Tupu o Herota. Peitaʻi, na faia e Ioane mea na te mafaia ina ia avatu ai pea se molimau. (Mare. 6:17-20) O le ā na fesoasoani iā te ia e faatumau ai lona olioli e ui i nei suiga? Na uaʻi atu pea o ia i mea faaleagaga.
A o i ai Ioane i le falepuipui, na ia mauaina ni lipoti o le faatelega o le faiva a Iesu. (Mata. 11:2; Luka 7:18) Na mautinoa e Ioane o Iesu o le Mesia, ae atonu na ia mafaufau pe faamata o le ā le auala e faataunuu ai e Iesu mea uma na taʻu mai i Tusitusiga e faatatau i le Mesia. Talu ai e avea le Mesia ma tupu, pe faamata la ua toeitiiti amata le pulega a Iesu? Ona o lona fia malamalama lelei i le matafaioi a Iesu, na ia auina atu ai ni ona soo se toʻalua e fesili iā Iesu: “Po o oe ea o Lē e maliu mai, pe e matou te faatali i se isi tagata?” (Luka 7:19) Na toe auina atu i laʻua e Iesu e taʻu iā Ioane nei mea: “Ua pupula tauaso, ua savavali pipili, ua faamamāina lepela, ua faalogo ē tutuli, ma ua toe faatutūina mai tagata oti. Ua folafola atu foʻi le tala lelei i ē e matitiva.” (Luka 7:20-22) Ina ua la toe foʻi mai, e mautinoa na faalogologo lelei atu Ioane, a o la faamatala atu faamālōlōga faavavega sa faia e Iesu.
E mautinoa na faamalosia Ioane i lenā lipoti. Ua faamautinoa ai ua faataunuu iā Iesu valoaga e faatatau i le Mesia. E ui e leʻi afio mai Iesu e faasaʻoloto Ioane mai i le falepuipui, ae na iloa e Ioane e lē iʻuvale lana auaunaga. E ui i mea na tutupu iā te ia, ae na iai māfuaaga na ia fiafia ai.
I le pei o Ioane, pe a tatou uaʻi atu i mea faaleagaga, o le a tatou tumau ai ma le olioli ma le onosaʻi. (Kolo. 1:9-11) E mafai ona tatou tumau e ala i le faitauina o le Tusi Paia ma manatunatu loloto i ai, e faamanatu mai ai e lē iʻuvale la tatou auaunaga i le Atua. (1 Kori. 15:58) Ua faapea mai Sandra, “O le faitauina o se mataupu o le Tusi Paia i aso taʻitasi, ua fesoasoani lea iā te aʻu e mafuta vavalalata atu ai iā Ieova. E fesoasoani iā te aʻu, e taulaʻi atu ai iā te ia ae lē o aʻu lava. E mafai foʻi ona tatou uaʻi atu i lipoti o galuega a le Malo, lea e fesoasoani ia ʻalofia le taulaʻi i o tatou lava tulaga, ae taulaʻi atu i mea ua faataunuuina e Ieova. Na taʻua e Sandra, “O le polokalame i masina taʻitasi i le TV i le Initaneti a Molimau a Ieova, ua fesoasoani lea e iloa lelei ai le faalapotopotoga, ma e fesoasoani foʻi i le faatumauina o le olioli i la tatou auaunaga.”
E puupuu le taimi na fai ai e Ioane le Papatiso lana galuega i le “agaga ma le malosi o Elia,” ma i le pei o Elia, o ia “o le tagata e pei o i tatou.” (Luka 1:17; Iako. 5:17) Pe a tatou faaaʻoaʻo i lana faaaʻoaʻoga, o le lototalisapaia ma le uaʻi atu i mea faaleagaga, e mafai foʻi ona faatumauina ai lo tatou olioli i le galuega o le Malo, po o ā lava mea e tutupu.