1. O le ā le mataʻu i le Atua, ma aiseā e tāua ai mo i latou e alolofa iā Ieova?

E ALOLOFA Kerisiano i le Atua ma e matataʻu foʻi iā te ia. Ae atonu e mafaufau nisi e feteenaʻi lenā manatu. Peitaʻi, e tatou te lē o uiga atu i le ituaiga o mataʻu lea e lagona ai le fefe. O le a tatou talanoaina se ituaiga o mataʻu faapitoa. O i latou e iai lenei ituaiga o mataʻu, e matuā faaaloalo i le Atua. E latou te lē mananaʻo e fai se mea e lē fiafia ai lo latou Tamā i le lagi, ona e lē mananaʻo e faaleagaina la latou faauōga ma ia.​—Sala. 111:10; Faata. 8:13.

2. E tusa ai o upu a le tupu o Tavita o loo i le Salamo 86:11, o ā mea e lua o le a tatou talanoaina?

² Faitau le Salamo 86:11. A o e mafaufau i nei upu, e te mātauina ai na malamalama le tupu o Tavita i le tāua o le mataʻu i le Atua. Seʻi o tatou iloiloina pe e faapefea ona tatou faatatauina upu faagaeeina a Tavita. Muamua, o le a tatou talanoa i nisi o māfuaaga e tatou te matuā faaaloalo ai i le suafa o le Atua. Lua, o le a talanoaina pe faapefea ona tatou faaalia le matuā faaaloalo mo le suafa o le Atua, i aso faisoo.

3. O le ā na tupu, na fesoasoani iā Mose e faatumauina ai lona matuā faaaloalo mo le suafa o le Atua?

³ Seʻi mafaufau i faalogona o Mose a o ia faapupuu i le va o papa, ma vaaia le mamalu o Ieova a o ia afio ifo. O loo taʻua i le Insight on the Scriptures: “Atonu o se mea lenei e sili ona mataʻina ua tupu i se tagata, a o leʻi afio mai Iesu i le lalolagi.” Na faalogoina e Mose upu nei o fai mai e se agelu: “O Ieova, o Ieova, o le Atua e alofa mutimutivale ma alofa fua, e telegese  lona toʻasā ae e tele lona alofa faamaoni ma fai mea moni, e tausia le alofa faamaoni e oo atu i afe o tupulaga, e faamagalo mea sesē, o solitulafono ma agasala.” (Eso. 33:17-23; 34:5-7) Atonu na manatua e Mose lenā mea na tupu i taimi e na te faaaogāina ai le suafa o Ieova. E lētioa la lapataʻi mulimuli ane e Mose tagata Isaraelu, ina ia faaalia le “mataʻu i lenei suafa mamalu ma le mataʻutia.”​—Teu. 28:58.

4. O le ā e fesoasoani iā i tatou e faaaloalo loloto ai iā Ieova?

⁴ Pe a tatou mafaufau i le suafa o Ieova, e tāua foʻi ona tatou manatunatu i le ituaiga o Atua e iai o ia. E tatau ona tatou manatua ona uiga e pei o le malosi, atamai, faamasinotonu, ma le alofa. O le manatunatu i na uiga ma isi ona uiga, e mafai ona faatumulia ai i tatou i le faaaloalo loloto iā te ia.​—Sala. 77:11-15.

5-6. (a) O le ā le uiga o le suafa o le Atua? (e) E tusa ai o le Esoto 3:13, 14 ma le Isaia 64:8, e faapefea ona faataunuuina e Ieova se mea?

⁵ O le ā ua tatou iloa e faatatau i le uiga o le suafa o le Atua? E ioe le toʻatele o tagata atamamai, e foliga mai o le uiga o le suafa o Ieova, “E Gaoioi o Ia e Tusa ai ma Tulaga Manaʻomia.” E faamanatu mai e le uiga o lona suafa, e leai se mea e mafai ona taofia o Ia mai i le faia o lona finagalo, ma e mafai ona ia faia so o se mea. E faapefea?

⁶ E mafai ona faataunuuina e Ieova se mea, e ala i le avea o ia ma so o se mea e manaʻomia ina ia faataunuu ai lona finagalo. (Faitau le Esoto 3:13, 14.) E masani ona faalaeiauina i tatou ina ia mafaufau i lenei vala mataʻina o le uiga o le Atua. E mafai foʻi e Ieova ona ia faapogaia ana auauna lē lelei atoatoa, e avea ma mea e manaʻomia ina ia auauna ai iā te ia ma faataunuu lona finagalo. (Faitau le Isaia 64:8.) E ala i nei auala, ua faataunuuina ai e Ieova lona finagalo, ma e leai se mea e mafai ona taofia o ia mai i le faia faapea.​—Isa. 46:10, 11.

7. E faapefea ona tatou atiaʻe le talisapaia o lo tatou Tamā i le lagi?

⁷ E mafai ona atiaʻe lo tatou talisapaia o lo  tatou Tamā i le lagi, e ala i le manatunatu loloto i mea na ia faia ma mea ua ia faapogaia i tatou e faia. O se faataʻitaʻiga, pe a tatou manatunatu loloto i lana foafoaga matagofie, e tatou te matuā maofa i mea uma ua faia e Ieova. (Sala. 8:3, 4) Pe a manatunatu loloto foʻi i mea ua faapogaia i tatou e Ieova e faia ina ia faataunuu ai lona finagalo, o le a faalolotoina atili ai lo tatou faaaloalo iā te ia. E matuā mataʻina le suafa o Ieova! E aofia ai le ituaiga Tamā e iai o ia, o mea uma na ia faia, ma mea uma o le a ia faia.​—Sala. 89:7, 8.

8. O le ā ua faailoa mai i le Teuteronome 32:2, 3 i le silafaga a Ieova i lona suafa?

⁸ A o toeitiiti ulu atu tagata Isaraelu i le Nuu Folafolaina, na aʻoaʻo atu ai e Ieova iā Mose upu o se pese. (Teu. 31:19) Mulimuli ane, na aʻoaʻo atu e Mose le pese i le nuu. (Faitau le Teuteronome 32:2, 3.) A o tatou manatunatu loloto i le fuaiupu e 2 ma le 3, e manino mai ai e lē finagalo Ieova e natia lona suafa, pe manatu foʻi o se mea ua paia tele ma e lē tatau ona faaleoina. E finagalo Ieova ia iloa e ana foafoaga atamamai uma lona suafa. Maʻeu se faaeaga i tagata Isaraelu o le faalogo atu a o aʻoaʻoina i latou e Mose, e faatatau iā Ieova ma Lona suafa mamalu! O mea na aʻoaʻoina ai i latou e Mose, na faalaeiauina ma faamalosia ai lo latou faatuatua, e pei ona fesoasoani se timu māʻuluʻulu ina ia faasūsūina ma tupu olaola ai se faatoʻaga. E faapefea ona faamautinoa e faapena a tatou aʻoaʻoga?

9. E faapefea ona tatou fesoasoani i le faapaiaina o le suafa o Ieova?

⁹ Pe a talaʻi mai i lea fale i lea fale pe i nofoaga faitele, e mafai ona tatou faaaogā le Tusi Paia e faailoa ai i tagata o Ieova le suafa o le Atua. E mafai ona tatou avatu i ai se lomiga, faaali se vitiō, ma faasino i ai isi mea i la tatou Upega tafaʻilagi, lea e faamamaluina ai Ieova. A o iai i galuega, aʻoga, pe faimalaga foʻi, e tatou te maua le avanoa e talanoa ai i isi e uiga i lo tatou Atua pele ma le ituaiga Atua e iai o ia. Pe a taʻu atu i ē tatou te feiloaʻi i ai, mea e faatatau i le finagalo matagofie o Ieova mo tagata ma le lalolagi, ua tatou aʻoaʻoina ai i latou i se manatu e faatatau iā Ieova, lea atonu e matuā fou iā i latou. A o tatou taʻu atu i isi upu moni e faatatau i lo tatou Tamā alofa, ua tatou fesoasoani ai i le faapaiaina o lona suafa. Ua tatou faamaonia ai le sesē o pepelo ma tala taufaaleaga ua aʻoaʻoina e isi e faatatau iā Ieova. E tatou te aʻoaʻoina tagata i aʻoaʻoga e sili ona faafouina ai.​—Isa. 65:13, 14.

10. Aiseā e lē lava ai le tau ina aʻoaʻo o tatou tagata aʻoga e faatatau i tulafono a le Atua?

¹⁰ Pe a faia se suʻesuʻega faale-Tusi Paia, e tatou te mananaʻo e fesoasoani i a tatou tagata aʻoga e iloa ma faaaogā le suafa o Ieova. E tatou te mananaʻo foʻi e fesoasoani iā i latou ia iloa atoatoa Ieova. Po o le a mafai ona tatou faia faapea, pe afai e na o le tau ina taʻu atu o taʻiala, o tapulaa a le Atua, ma tulafono tauamio? Atonu e aʻoaʻoina e se tagata aʻoga lelei tulafono a le Atua ma e na te talisapaia. Ae po o le a usitaʻi le tagata aʻoga iā Ieova ona e alofa iā Ieova? Ia manatua, na iloa foʻi e Eva tulafono a le Atua, ae e leʻi alofa moni i le Faitulafono, ma e faapena foʻi Atamu. (Kene. 3:1-6) O lea la, e sili atu mea e tatau ona tatou faia, nai lo le tau ina aʻoaʻo o isi e faatatau i taʻiala ma tapulaa amiotonu a le Atua.

11. A o aʻoaʻoina tatou tagata aʻoga i tulafono ma tapulaa a le Atua, e faapefea ona tatou fesoasoani iā i latou e alolofa i le Faitulafono?

¹¹ O taʻiala ma tapulaa a Ieova e aogā mo i tatou. (Sala. 119:97, 111, 112) Ae atonu e lē o  le manatu lenā o tatou tagata aʻoga, seʻi vaganā ua latou malamalama o le alofa o Ieova na uunaʻia ai o ia e faia na tulafono. O lea, e tatou te ono fesili i tatou tagata aʻoga: “O le ā sou manatu, aiseā e faatonu ai e le Atua ana auauna e fai le mea lea, ae aua le faia le mea lea? O le ā e taʻu mai e lenā mea e faatatau i le ituaiga o Atua e iai Ieova?” Pe a fesoasoani i a tatou tagata aʻoga e mafaufau iā Ieova ma atiaʻe le faaaloalo mo lona suafa mamalu, o le a faigofie ai ona tatou pāʻia o latou loto. O le a fiafia ai a tatou tagata aʻoga i tulafono ma alolofa ai i Lē na faia tulafono. (Sala. 119:68) O le a tuputupu aʻe lo latou faatuatua, ma o le a fesoasoani foʻi iā i latou e onosaia tofotofoga faigatā o le a latou fesagaʻia.​—1 Kori. 3:12-15.

12. Na faapefea ona lē taulau Tavita i le faatumauina o se loto e tasi, ma o le ā na iʻu i ai?

¹² O se fuaitau tāua lenei o loo i le Salamo 86:11: “Ia e faia ina ia tasi loʻu loto.” Na faagaeeina le tupu o Tavita e tusia na upu. I le olaga o Tavita, na ia mātauina ai le faigofie ona vaeluaina o le loto o se tasi. I se tasi o aso, na ia vaaia ai mai i le taualuga o lona fale, le avā a se isi tamāloa o taʻele. I lenā taimi, pe na tasi le loto o Tavita pe na vaeluaina? Na ia iloa le tapulaa a Ieova: ʻAua e te manaʻo i le avā a lou tuaoi.’ (Eso. 20:17) Ae na ia vaavaai pea i le fafine. O lea, na vaeluaina ai lona loto i le manaʻo i le fafine o Patesepa, ma le manaʻo e faafiafia Ieova. E ui ua leva ona alofa ma mataʻu Tavita iā Ieova, ae na lolo atu o ia i lona faanaunauga manatu faapito ma ia faia ai ni mea leaga. Na ia taʻuleagaina le suafa o Ieova, ma aumaia ai puapuaga i tagata lē sala, e aofia ai lona lava aiga.​—2 Samu. 11:1-5, 14-17; 12:7-12.

13. E faapefea ona tatou iloa na toe atoatoa le loto o Tavita?

¹³ Na aʻoaʻia Tavita e Ieova ma na mulimuli ane toe faaleleia lana faiā ma Ia. (2 Samu. 12:13; Sala. 51:2-4, 17) Na manatua e Tavita iʻuga leaga na oo i ai ina ua ia faataga lona loto e vaeluaina. E ono mafai ona toe faaupu ana upu o loo i le Salamo 86:11: “Ia foaʻi mai iā te aʻu se loto e lē vaeluaina.” Pe na fesoasoani Ieova iā Tavita ina ia toe faaatoatoaina lona loto, ma ia lē vaeluaina? Ioe, auā na mulimuli ane taʻua Tavita i le Afioga a Ieova, o se tagata e “atoatoa . . . lona loto iā Ieova lona Atua.”​—1 Tu. 11:4; 15:3.

14. O le ā e manaʻomia ona tatou fesili ifo ai, ma aiseā?

¹⁴ O le faaaʻoaʻoga a Tavita e faalaeiauina ma lapataʻia ai i tatou. O lona lolo atu i le faia  o se agasala matuiā, ua avea ma lapataʻiga mo auauna a le Atua i aso nei. E tusa pe faatoʻā tatou auauna iā Ieova po ua leva foʻi, e manaʻomia ona tatou fesili ifo: ʻPo o oʻu teena taumafaiga a Satani ina ia vaeluaina loʻu loto?’

15. E faapefea i le mataʻu i le Atua ona puipuia ai i tatou, pe a tatou vāai i ni ata e faatupu ai tuʻinanauga lē mamā?

¹⁵ O se faataʻitaʻiga, pe a e vaai i se ata i le TV po o le Initaneti e faagaee ai tuʻinanauga taufeusuaʻiga, o le ā e te faia? E ono faigofie ona tatou mafaufau o lenā ata, e lē o se ata matagā taufeusuaʻiga. Ae faamata o lenā ata o se mea o loo faaaogā e Satani, ina ia vaeluaina ai o tatou loto? (2 Kori. 2:11) O na ata e tai pei o se toʻi e faaaogā e se tagata e tā ai se ogālaau. E muamua ona ia tāina le ogālaau i le pito manifinifi ma maʻai o le toʻi, ma a o loloto i totonu le toʻi, o le a vaeluaina ai le ogālaau. Pe e mafai ona pei na ata o le pito manifinifi o lenā toʻi? Atonu e foliga mai o se mea laʻitiiti ma e lē afāina tele, ae e mafai ona iʻu atu ai se tasi i le faia o se agasala matuiā, lea e vaeluaina ai lona loto ma lē faamaoni ai. O lea, ia ʻalofia so o se mea e lē mamā mai i le ulu atu i lou loto. Ia faaauau ona tasi lou loto ina ia mataʻu i le suafa o Ieova.

16. O ā fesili e ao ona tatou fesili ifo ai pe a feagai ma faaosoosoga?

¹⁶ E ese mai i ata e faagaee ai tuʻinanauga lē mamā, e faaaogā e Satani le tele o isi faaosoosoga ina ia tatou faia ai se mea sesē. E faapefea ona tatou tali atu? E faigofie ona tatou mafaufau o na mea e lē leaga tele. O se faataʻitaʻiga, e tatou te ono mafaufau: ʻIa, ou te lē faateʻaina pe a faia lenei mea, ailoga la o se mea e matuiā tele.’ O na mafaufauga e matuā sesē lava. E lelei ona fesili ifo i fesili nei: ʻPo o taumafai Satani e faaaogā lenei faaosoosoga e vaeluaina ai loʻu loto? Pe a ou lolo atu  i oʻu faanaunauga sesē, po o le a ou taʻuleagaina ai le suafa o Ieova? Po o le faia o lenei gaoioiga, o le a ou vavalalata ai i le Atua, po o le a ou mamao ese ai mai iā te ia?’ Ia manatunatu loloto i na fesili ma tatalo mo le atamai e taliina ai ma le faamaoni. (Iako. 1:5) O se puipuiga le faia faapena. E mafai ona fesoasoani iā te oe e teena ai ma le maumauaʻi faaosoosoga, e pei ona faia e Iesu ina ua ia fetalai: “Inā alu ese ia oe Satani.”​—Mata. 4:10.

17. Aiseā e lē aogā ai se loto e vaeluaina? Aumai se faataʻitaʻiga.

¹⁷ E leai se aogā o se loto e vaeluaina. Seʻi faaata se ʻau taaalo, e lē lotogatasi ona tagata taaalo. O nisi e mananaʻo e viia i latou lava, o nisi e lē mananaʻo e taaalo e tusa ai ma tulafono, a o isi e lē faaaloalo i le faiaʻoga. E faigatā ona manumalo se ʻau taaalo faapena. I se faaeseesega, o se ʻau taaalo e autasi, e faigofie ona manumalo. E mafai ona pei lou loto o lenā ʻau taaalo taulau manuia, pe afai e autasi ou manatu, ou faanaunauga ma ou faalogona e auauna iā Ieova. Ia manatua, e manaʻo Satani e vaeluaina lou loto. E manaʻo i ou mafaufauga, faanaunauga ma ou faalogona, ia feteenaʻi ma tapulaa a Ieova. Peitaʻi, e manaʻomia ona atoatoa lou loto ina ia auauna ai iā Ieova. (Mata. 22:36-38) Seʻi aua lava neʻi faatagaina Satani e vaeluaina lou loto.

18. E tusa ai o le Mika 4:5, o le ā ua e maumauaʻi e fai?

¹⁸ Ia tatalo iā Ieova e pei ona faia e Tavita: “Ia e faia ina ia tasi loʻu loto e mataʻu i lou suafa.” Ia avea ma ou sini le ola ai e tusa ma lenā tatalo. I aso taʻitasi, ia maumauaʻi e faailoa atu e ala i au filifiliga e tusa pe lāiti pe e tetelē, lou matuā faaaloalo i le suafa paia o Ieova. I le avea ai ma Molimau a Ieova, o lou faia o lenā mea e mafai ona iai se aafiaga lelei i le suafa o Ieova. (Faata. 27:11) O le a mafai ai foʻi ona tatou fai atu e pei o le perofeta o Mika e faapea: “E tatou te savavali i le suafa o Ieova lo tatou Atua i aso uma lava, e oo i le faavavau.”​—Mika 4:5.