Sā‘ili Atu ia Ieova ma se Loto ua Saunia Lelei
Sāʻili Atu ia Ieova ma se Loto ua Saunia Lelei
O LE ositaulaga Isaraelu o Esera, sa mataʻina i lona avea o se tagata suʻesuʻe, se tagata atamai faapitoa, se tusiupu, ma se aʻoaʻo o le Tulafono. Mo Kerisiano i aso nei, ua avea foʻi o ia o se faaaʻoaʻoga lelei i le auaunaga e faia ma le loto atoa. E faapēfea? Sa ia tausisi i lona tuutōina atu i le Atua e ui lava ina ola i totonu o Papelonia, o se aai sa tumu i atua sesē ma tapuaʻiga i temoni.
Sa leʻi tupu faafuaseʻi le tuutōina atu o Esera i le Atua. Sa ia galue mālosi ina ia maua. O le mea moni, ua ia taʻu mai ia i tatou faapea, sa ia “saunia . . . lona loto e saili i le tulafono a Ieova ma fai.”—Esera 7:10.
I le faapei o Esera, ua mananaʻo foʻi tagata o Ieova i aso nei latou te faia mea uma o faafinagaloina e Ieova mai ia i latou a o ola i se lalolagi e matuā ʻinoʻino i le tapuaʻiga moni. Seʻi o tatou iloiloina la ni auala e mafai foʻi ona tatou sauniunia ai o tatou loto, le tagata i totonu—e aofia ai o tatou mafaufauga, uiga faaalia, manaʻoga, ma uunaʻiga o gaoioiga—e “saili i le tulafono a Ieova ma fai.”
Le Sauniaina o o Tatou Loto
“Ia sauniunia” o lona uiga “ia muaʻi nofo sauni mo se fuafuaga: le faagaoioia mo se faaaogāina patino, le faatatauga patino, po o se tulaga patino.” O le mea moni, pe afai ua e maua le poto saʻo e uiga i le Afioga a le Atua ma ua tuuina atu lou ola ia Ieova, lona uiga ua faamaonia moni le sauniunia o lou loto ma e mafai ona faatusaina i “le eleele lelei” lea na fetalai i ai Iesu i lana faataoto i le tagata lūlū saito.—Mataio 13:18-23.
E ui i lea, e manaʻomia e o tatou loto se uaʻi atu i ai ma ia faifai pea ona ati aʻe. Aiseā? Mo ni māfuaʻaga se lua. Muamua, ona o faanaunauga lē lelei, e pei o vao i se togālaau, e mafai ona matuā mauaʻa, ae maise lava i nei “aso e gata ai” pe a oo ina matuā faatumulia “le agaga” o le faiga o mea a Satani i fatu leaga o mafaufauga faaletino. (2 Timoteo 3:1-5; Efeso 2:2) O le māfuaʻaga lona lua e fesootaʻi atu i le ʻeleʻele. O se ʻeleʻele e lē galueaʻiina lelei, e lē umi lava ae mātūtū, e oo ina malō, ma lē toe fua mai ni lāʻau e totō ai. Pe oo foʻi ina toʻatele tagata e fesavaliaʻi solo i le togālaau ma soli ai i lalo le palapala seʻia oo ina matuā malō. E tai faapena le ʻeleʻele faafaatusa o o tatou loto. E ono oo ina lē fua mai pe afai e lafoaʻia pe faavaivaia e tagata o ē leai so latou naunau i lo tatou lelei faaleagaga.
Maʻeu la le tāua mo i tatou uma ona faatatauina le timaʻiga a le Tusi Paia: “Ia sili ona leoleoina o lou loto i le leoleoina o mea uma; auā e tupu mai ai le amio.”—Faataoto 4:23.
O Vala e Faamalūina ai le “Eleele” o o Tatou Loto
Seʻi o tatou talanoaina nisi o vala, po o uiga, o le a faamalūina ai le “eleele” o o tatou loto ina ia mafai ai ona ola lauusiusi aʻe ai mea. O le mea moni, e tele mea o le a faaleleia ai o tatou loto, ae o le a tatou talanoaina iinei ni vala se ono: le amanaʻiaina o o tatou manaʻoga faaleagaga, le lotomaulalo, le faamaoni, le mataʻu i le Atua, le faatuatua, ma le alofa.
Na fetalai Iesu: “Amuia ē mataala i o latou manaʻoga faaleagaga.” (Mataio 5:3, NW ) Pe a tatou matelāina faaletino e faamanatu mai ai ia i tatou le manaʻoga ina ia taumafa, e faapena foʻi i le nofouta i o tatou manaʻoga faaleagaga ona faatupuina ai pea lo tatou gālala mo taumafa faaleagaga. O le tulaga masani, e faananau atu tagata i na meaʻai auā latou te maua ai le uiga moni ma le fuafuaga o le olaga. O omiga mai le faiga o mea a Satani po o le matuā paiē lava pe a oo ina taumafai e suʻesuʻe, e ono faaitiitia ai lo tatou mataala i lenei manaʻoga. I lena foʻi tulaga, na fetalai Iesu: “E le na o mea e ʻai e ola ai le tagata, a o afioga uma e tulei mai i le fofoga o le Atua.”—Mataio 4:4.
I se tulaga faaletino, o le iai o ni taumafataga e lē aunoa, e paleni ma lelei, e atili mālōlōina ai le tino, ma faaosofia ai foʻi le tino e faatupu aʻe se mataʻai mo le isi taumafataga e sosoo mai. O le tulaga tonu foʻi lena e iai le itu faaleagaga. Atonu e te lē manatu faapea o oe o se tagata e naunau e suʻesuʻe, peitaʻi afai e fai ma au masani le faitau o le Afioga a le Atua i aso taʻitasi ma suʻesuʻeina e lē aunoa lōmiga faale-Tusi Paia, o le a e iloa ai le faatuputupulaʻia o lou naunau. O le mea moni, o le a e tulimataʻia ai ma le naunautaʻi taimi mo lau suʻesuʻega faale-Tusi Paia. Aua la e te fiugofie; ia e galue mamafa e faatupu aʻe se mataʻai lelei faaleagaga.
O le Lotomaulalo e Faafīlēmūina ai le Loto
O le lotomaulalo o se vala matuā tāua i le mauaina o se loto ua saunia lelei, auā e iʻu ai ina avea i tatou o ni ē faigofie ona aʻoaʻoina ma fesoasoani ia i tatou e taliagofie fautuaga ma faasaʻoga alofa. Seʻi manatu i le faaaʻoaʻoga matagofie a le tupu o Iosia. I le taimi o lana pulega, na maua ai se tusitusiga o loo iai le Tulafono a le Atua lea na tuuina atu e ala ia Mose. Ina ua faalogo atu Iosia i upu o le Tulafono ma ia iloa ai le matuā see ese o ona augātamā mai le tapuaʻiga mamā, sa ia saeia ona ofu ma tagi auēuē i luma o Ieova. Aiseā na matuā pāʻia ai le loto o le tupu i le Afioga a le Atua? Ua faapea mai le tala sa ‘malūlū’ lona loto, o lea na ia faamaulalo ai a o faalogologo atu i afioga a Ieova. Sa silafia mai e Ieova le lotomaulalo o Iosia ma lona lototalisapaia, ona ia faamanuia lea i ai.—2 Tupu 22:11, 18-20.
O le lotomaulalo na mafai ai e soo o Iesu o ē ‘e lei aʻoaʻoina ma le valelea,’ ona latou malamalama ma faatatauina upu moni faaleagaga, o mea sa lē iloa e i latou o ē “popoto ma e atamamai”i le na o “manatu o lenei lalolagi.” (Galuega 4:13; Luka 10:21; 1 Korinito 1:26, LF ) Sa leʻi nofo sauni le ʻaupopoto ma ē atamamai o lenei lalolagi e talia le afioga a Ieova talu ai sa faamaaʻaina o latou loto e le faamaualuga. Pe lē o le māfuaʻaga ea lena e ʻinoʻino ai Ieova i le faamaualuga?—Faataoto 8:13; Tanielu 5:20.
Le Faamaoni ma le Mataʻu i le Atua
Na tusi le aposetolo o Ieremia faapea “e sili le faaʻoleʻole o le loto i mea uma, ma ua matuā leaga lava; po o ai na te mafaia ona iloa?” (Ieremia 17:9) E eseese auala e faailoa mai ai lenei uiga faalata, e pei o lo tatou faia o ni faamolemolega mo i tatou lava pe a tatou faia ni mea sesē. E aliali mai foʻi pe a tatou manatu māmā i ni masei matuiā i uiga tōtino. Peitaʻi ane, o le faamaoni, o le a fesoasoani ina ia tatou manumalo mai ai i se loto taufaaʻoleʻole e ala i le lagolagoina o i tatou e fesagaʻia le mea moni e uiga ia i tatou lava ina ia mafai ai ona tatou faia ni faaleleiga. Na faaalia e le faisalamo lena faamaoni ina ua ia tatalo: “Ieova e, ia e suesue ia te au, ma tofotofo ia te au; ia e faamamā i oʻu manatu ma loʻu loto.” E manino mai, sa sauniunia e le faisalamo lona loto e talia ai faasaʻoga ma tofotofoga e faataga e Ieova, e ui atonu o lenei mea e iʻu ai i le taʻutino mai o ni uiga lē lelei o iai, ina ia mafai ona foʻia nei uiga.—Salamo 17:3; 26:2.
O le mataʻu i le Atua, lea e aofia ai ‘le ʻinoʻino i le leaga,’ o se fesoasoani mālosi i lenei faasaʻoga. (Faataoto 8:13) A o talisapaia le alofa agalelei o Ieova ma lona lelei, o le tagata e mataʻu moni ia Ieova e na te manatua i taimi uma faapea, o loo ia Ieova le mana e faaoo mai ai le faasalaga, e oo lava i le oti, ia i latou e lē usiusitaʻi ia te ia. Na faaalia e Ieova faapea o le a usitaʻia o ia e i latou e matataʻu ia te ia ina ua ia fetalai e uiga ia Isaraelu: “E! ana ia i latou lena loto e matatau mai ai ia te au, ma tausiusi i aʻu poloaiga uma i aso uma lava, ina ia manuia ai i latou, atoa ma a latou fanau e faavavau.”—Teuteronome 5:29.
E manino lava, o le fuafuaga o le mataʻu i le Atua, e lē ina ia oo ai ia i tatou se uiga o le gauaʻi atu ma le fefe, ae ina ia uunaʻia ai i tatou e usiusitaʻi i lo tatou Tamā alofa, o lē ua tatou iloa, o loo naunau mai i se mea e sili ona lelei mo i tatou. O le mea moni, o lena mataʻu i le Atua e faagaeetia ma faagaeeina ai le olioli, o se uiga sa tele ina faataʻitaʻia mai e Iesu Keriso lava ia.—Isaia 11:3; Luka 12:5.
O se Loto ua Saunia Lelei e Silisili i le Faatuatua
O se loto e mālosi i le faatuatua e iloaina faapea, po o ā lava mea e tāpā pe faatonu mai e Ieova Isaia 48:17, 18) O le tagata e iai se loto faapena e i a te ia se talisapaia loloto ma se lotomalie mai le faatatauina o le timaʻiga o i le Faataoto 3:5, 6, lea e faapea mai: “Ia e faatuatua ia Ieova ma lou loto atoa; a e aua le faalagolago i lou lava atamai. Ia e manatua o ia i ou ala uma, ona faatonuina ai lea e ia lava ou ala.” Ae peitaʻi, o se loto e lē o iai le faatuatua, o le a amata ona faalēnaunau e faatuatua ia Ieova, ae maise lava pe afai o le faia o lea mea e aofia ai ni faataulagaina, e pei o le faafaigofieina e se tasi o lona olaga ina ia taulaʻi atu ai i manaʻoga o le Malo. (Mataio 6:33) O se māfuaʻaga lelei ua silasila ai Ieova i se loto e lē faatuatua faapea e “leaga.”—Eperu 3:12.
e ala i lana Afioga, e saʻo pea lava ma e mo lo tatou lelei silisili. (E tele vala ua faaātagia atu ai lo tatou faatuatua ia Ieova, e aofia ai mea tatou te faia i o tatou lava lotoifale e aunoa ma le iloa mai e isi. Seʻi fai ma faaaʻoaʻoga, le matāʻupu silisili i le Kalatia 6:7: “Aua neʻi faaseseina outou, e le ulagia le Atua, auā o le mea e luluina e le tagata, o le mea lava lea e seleseleina mai ai e ia.” O lo tatou faatuatua i lenei matāʻupu silisili o le a atagia atu i mea e pei o ata tifaga tatou te matamata ai, o tusi tatou te faitau ai, o le tele o loo tatou suʻesuʻeina ai le Tusi Paia, ma i a tatou tatalo. Ioe, o se faatuatua mālosi e uunaʻia ai i tatou ina ia lūlū “i la le Agaga” o se vala autū lena i le mauaina o se loto ua saunia lelei e talia le Afioga a Ieova ma usiusitaʻi i ai.—Kalatia 6:8.
Alofa—Le Uiga Silisili
Po o ā lava isi uma uiga, ae o le alofa o le uiga lea e matuā uunaʻia ai lava le ʻeleʻele o o tatou loto ina ia tali lelei atu i le Afioga a Ieova. O lea, ina ua faatusatusa e le aposetolo o Paulo le alofa i le faatuatua ma le faamoemoe, na ia faamatalaina le alofa faapea o “le sili o na” uiga. (1 Korinito 13:13) O se loto ua tumu i le alofa mo le Atua e matuā faamalieina lava ma ʻoliʻoli ona o le usiusitaʻi ia te ia; e mautinoa e lē fiu i mea e faafinagaloina e le Atua. Na taʻua e le aposetolo o Ioane faapea: “O lenei lava le alofa i le Atua, ia tatou tausi i ana poloaiga; e le mamafa foi ana poloaiga.” (1 Ioane 5:3) I le manatu lava lea e tasi, na fetalai ai Iesu: “Afai e alofa mai se tasi ia te au, e tausia e ia laʻu upu; e alofa foi loʻu Tamā ia te ia.” (Ioane 14:23) Seʻi mātau o lena alofa e feofoaʻi. Ioe, e alofa tele mai Ieova ia i latou o ē tōsina atu ia te ia i le alofa.
E silafia e Ieova tatou te lē lelei atoatoa ma lē aunoa ona agasala ia te ia. E oo lava i na tulaga, e lē taitai ona taumamao o ia mai ia i tatou. O le mea o loo sailia e Ieova i ana auauna o “le loto atoa,” o se loto e uunaʻia ai i tatou e naunautaʻi e auauna atu ia te ia ma “le loto fiafia.” (1 Nofoaiga a Tupu 28:9) O le mea moni, e silafia e Ieova tatou te manaʻomia se taimi ma ni taumafaiga ina ia ati aʻe uiga lelei i o tatou loto ma fuaina mai ai fua o le agaga. (Kalatia 5:22, 23) O lea la, e onosaʻi mai pea o ia ia i tatou, “auā ua silafia lava e ia le mea na fai aʻi i tatou; ua manatu ia o le efuefu lava i tatou.” (Salamo 103:14) I le faaātagia mai e Iesu o lena lava uiga, sa lē taitai ona ia soona faitioina ona soo i o latou masei, ae na ia onosaʻi e fesoasoani atu ma faalāʻeiʻau ia i latou. Po ua lē avea ea lena alofa, lagona mutimutivale ma le onosaʻi o Ieova ma Iesu, e uunaʻia ai oe e matuā faaali atu ia i laʻua le alofa?—Luka 7:47; 2 Peteru 3:9.
Pe afai e iai ni taimi e te iloa ai le faigatā ona liaʻi ese ni masaniga pei ni titania ua matuā mauaʻa ia te oe, pe faigatā ona lepetiina ni uiga ua maaʻa pei ni palapala malō i lou loto, aua lava e te lotovaivai pe faamaamulu. Na i lo lea, ia taumafai pea e faia ni faaleleiga a o e “finafinau i le tatalo,” e aofia ai le faatoga atu e lē aunoa ia Ieova mo lona agaga. (Roma 12:12) O lona naunau e fesoasoani mai, o le a pei ai oe o Esera, e te taulau manuia i le iai o se loto ua sauniunia atoatoa “e saili i le tulafono a Ieova ma fai.”
[Ata i le itulau 31]
Sa tausisi Esera i lona tuutōina i le Atua e ui lava ina ola i totonu o Papelonia
[Faamatalaga i Ata i le itulau 29]
Garo Nalbandian