Le Tala Lelei o le Malo o le ā Lenei Mea?

I le tausaga ua mavae, i atunuu e 235 i le lalolagi aoao, sa faaaluina ai e le 6,035,564 o ē talavou ma ē matutua le 1,171,270,425 itula e talanoa ai i isi e faatatau i lenei mea. E ese mai i lo latou faaooina atu e ala i a latou faamatalaga, ae ua latou tuuina atu i le lautele le sili atu i le 700 miliona lomiga o faamatalaga ua lomia, e faalauiloa ma faamalamalamaina ai lenei mea. Ua latou tufaina atu foʻi le faitau afe o lipine puʻeleo ma kaseti vitiō o loo faalauiloa atu ai i le lautele lenei mea. O le ā lenei “mea”?

O LENEI “mea” o le tala lelei o le Malo o le Atua. O le mea moni, o le taimi muamua lava lenei i le talafaasolopito faaletagata ua oo atu ai le talaʻiga o “lenei tala lelei o le malo” i le telē e pei ona iai.—Mataio 24:14.

O i latou o loo faia lenei galuega talaʻi ma le aʻoaʻo atu i le lalolagi atoa, e tauofo uma lava. I le vaaiga i ai faaletagata, e foliga mai latou te lē agavaa mo le galuega. O le ā la, ua māfua ai lo latou lototetele atoa ma lo latou taulau manuia? O le vaega autū lava, o le mana o le tala lelei o le Malo, auā o tala e faatatau i faamanuiaga ia o le a oo mai i le fanau a tagata. O faamanuiaga nei o loo momoo i ai tagata—o le fiafia, saʻoloto mai i faigatā tau tamaoaiga, se faiga malo lelei, filemu ma le saogalemu atoa ai ma se tasi o mea e lē faigofie i le toʻatele ona talitonu i ai—o le ola lea e faavavau! O se matuā tala lelei lava mo tagata o loo saʻili mo le uiga o le olaga. Ioe, o nei faamanuiaga uma atoa ai ma isi, e mafai ona fai mo oe pe a e gaoioi ma tali lelei atu i le faalauiloaina mai o le tala lelei o le Malo.

O le ā le Malo?

O le ā la le Malo lea ua faailoa mai faapea o se tala lelei? O le Malo lena lea ua aʻoaʻoina le faitau miliona e tatalo i ai i upu masani nei: “Lo matou Tamā e, o i le lagi, Ia paia lou suafa. Ia oo mai lou malo, Ia faia lou finagalo, I le lalolagi e pei ona faia i le lagi.”—Mataio 6:9, 10.

O le Malo lea na tautala i ai le perofeta Eperu o Tanielu ua sili atu i le 25 senituri anamua ina ua ia tusia e faapea: “E faatuina . . . e le Atua o le lagi o le malo e le faaumatia e faavavau; o lea malo foi, e le tuuina atu ia i se tasi nuu, na te tuʻimomomoina ma faaumatia ia malo uma lava, a o ia e tumau lava e faavavau.”—Tanielu 2:44.

O lona uiga la, o le tala lelei e faatatau i le Malo, po o le pulega mai i le Atua lea o le a faaumatiaina faiga amioga leaga uma, ae pule ma le filemu i le lalolagi uma. O le a faatinoina e le Malo le uluaʻi fuafuaga a Lē na Foafoaina Mea mo tagata ma le lalolagi.—Kenese 1:28.

 “Ua Latalata Mai le Malo o le Lagi”

Na uluaʻi faalauiloa atu i le lautele le tala lelei o le Malo e se tagata tuuina atu, o lē sa taulaʻi atu i ai le vaai i ona uiga ma ona foliga vaaia pe tusa nei ua 2,000 tausaga talu ai. O lena tagata o Ioane le Papatiso, le atalii o le ositaulaga Iutaia o Sakaria ma lana avā o Elisapeta. Sa laʻei e Ioane se ofu e fai i fulufulu kamela, ma se fusipaʻu i lona sulugātiti, e foliga ia Elia le perofeta, o lē na faaataina mai o ia. Peitaʻi o lana feʻau sa tosina atu i ai manatu o le toʻatele. Sa ia folafola atu: “Ina salamo ia outou, auā ua latalata mai le malo o le lagi.”—Mataio 3:1-6.

O le ʻaufaalogologo a Ioane o tagata Iutaia, o ē sa faapea mai o i latou o tagata tapuaʻi i le Atua moni, o Ieova. I le avea o i latou o se nuu, sa latou mauaina le feagaiga o le Tulafono e ala mai ia Mose pe tusa o le 1,500 tausaga muamua atu. O loo iai pea i Ierusalema le malumalu matagofie, lea sa ofoina atu ai taulaga e tusa ai ma le Tulafono. Sa manatu ma le mautinoa tagata Iutaia e faapea sa talafeagai le latou tapuaʻiga i le silasila a le Atua.

Peitaʻi, i le faalogologo atu ia Ioane, na oo ai ina iloa e nisi tagata e faapea, o la latou tapuaʻiga sa lē o i le tulaga e pei ona sa latou manatu ai. Sa aafia aʻoaʻoga faalotu a Iutaia i tū ma filosofia faa-Eleni. Ua faaleagaina le tulafono lea na maua mai i le Atua e ala mai ia Mose, ua oo lava ina faalēaogāina, e ala i talitonuga ma uputuu na faia e tagata. (Mataio 15:6) Ona o le taʻitaʻisesēina e o latou taʻitaʻi lotu lotomaaa ma le leai o se alofa mutimutivale, e toʻatele na lē toe tapuaʻi i se auala e talileleia mai e le Atua. (Iakopo 1:27) Sa manaʻomia ona latou salamō mai i a latou agasala faasaga i le Atua ma le feagaiga o le Tulafono.

O le taimi lena, e toʻatele tagata Iutaia sa faatalitalia le oo ane o le Mesia folafolaina po o Keriso, ma o nisi o i latou sa manatunatu ia Ioane: “Po o ia o le Keriso?” Peitaʻi, na taʻu atu e Ioane e lē o ia ma sa ia faasino i latou i se isi, o lē na ia faapea atu e faatatau i ai: “E le aoga aʻu ona tatala le nonoa o ona seevae.” (Luka 3:15, 16) Ina ua faafeiloaʻi atu Iesu i ona soo, na taʻutino atu e Ioane: “Faauta i le Tamai mamoe a le Atua, na te aveesea le agasala a le lalolagi!”—Ioane 1:29.

O se matuā tala lelei lava lena mea, auā o le mea moni, o lea ua faasino atu e Ioane i tagata uma le auala i le ola atoa ma le fiafia—o Iesu, o lē na te “aveesea le agasala a le lalolagi.” Ona o i latou o fanau a Atamu ma Eva, o tagata uma lava ua fananau mai i lalo o le pule sauā a le agasala ma le oti. E faamatalaina faapenei e le Roma 5:19: “Faapei ona avea ma agasala o le toatele i le le anaana o le tagata [Atamu] e toatasi, e faapea foi ona avea ma amiotonu o le toatele i le anaana o le toatasi [Iesu].” I le pei o se tamaʻi mamoe e osi ai le taulaga, o le a ‘aveesea ai e [Iesu] agasala’ ma aumaia ai se suiga lelei i le tulaga leaga o mea fai a tagata. “O le oti, o le totogi lea o le agasala,” o le faamatalaga lena a le Tusi Paia, “a o le ola faavavau, o le mea foaifuaina mai lea e le Atua, i lo tatou Alii o Keriso Iesu.”—Roma 6:23.

 I le avea ai ma tagata lelei atoatoa—aemaise lava, o le tagata silisili o ē uma na soifua mai—sa talaʻia e Iesu le tala lelei. Ua taʻu mai ia i tatou e le Tusi Paia i le tala a Mareko 1:14, 15 (LF) e faapea: “Ua tuuina atu Ioane i le fale puipui, ona maliu atu lea o Iesu i Kalilaia, ua talaʻi atu ai le tala lelei i le Atua, ua faapea atu, ‘Ua oo mai ona po, ua latalata mai le malo o le Atua; ina salamo ia, ma faatuatua i le tala lelei.’”

O i latou sa tali atu i le feʻau a Iesu ma faaalia le faatuatua i le tala lelei sa matuā faamanuiaina lava. Fai mai le Ioane 1:12: “A o i latou uma e na talia o ia [Iesu], ma faatuatua i lona suafa, na ia avatu i ai o lea manuia, ia avea i latou ma fanau a le Atua.” O le avea ma fanau, po o atalii o le Atua, ua tuuina ai i latou i le ala e maua ai le ola e faavavau.—1 Ioane 2:25.

Peitaʻi e leʻi gata ai i tagata i le uluaʻi senituri le faaeaga o le mauaina o faamanuiaga o le Malo. E pei ona muaʻi taʻua, ua folafola ma aʻoaʻoina atu nei le tala lelei o le Malo o le Atua i le lalolagi uma lava i aso nei. O lona uiga la o loo avanoa mai pea faamanuiaga o le Malo. O le ā e ao ona e faia ina ia maua ai na faamanuiaga? O le a faamatalaina mai i le mataupu o loo sosoo ai.