Ina ia Maua le Taui, Ia Pulea Oe Lava!
Ina ia Maua le Taui, Ia Pulea Oe Lava!
“O i latou uma o ē fai aigofie e fai faatatau [“pulea o ia lava,” NW] i mea uma.”—1 KORINITO 9:25.
1. Ina ia ōgatusa ma le Efeso 4:22-24, ua faapefea ona avea le faitau miliona o tagata ma ē ua taliaina e Ieova?
AFAI ua uma ona e papatiso e avea o se Molimau a Ieova, ua e faailoa atu la i luma o tagata ua e lotomalie e auai i se tausinioga o loo iai le taui o le ola e faavavau. Ua e malie e faia le finagalo o Ieova. A o leʻi faia se tuuina atu iā Ieova, sa faia e le toʻatele o i tatou suiga i o tatou olaga ina ia aogā ai lo tatou tuuina atu ma ia taliaina ai e le Atua. Na tatou mulimuli i le fautuaga a Paulo i Kerisiano e faapea: “Ia outou tō ese le tagata tuai o loo ua leaga, e tusa ma le amioga faaanamua, e tusa ma tuʻinanau e faasesē ai . . . ia oofu outou i le tagata fou ua faia e foliga i le Atua, i le amiotonu ma le amio lelei e faamaoni.” (Efeso 4:22-24) I se isi faaupuga, a o leʻi faia le tuuina atu i le Atua, e tatau ona tatou teena le ituaiga olaga lē lelei lea na iai muamua.
2, 3. Ua faapefea ona faaalia i le 1 Korinito 6:9-12 e faapea, e lua ituaiga o suiga e tatau ona faia ina ia maua ai le faamaoniga a le Atua?
2 E ao i ē o le a avea ma Molimau a Ieova ona tuuesea amioga ia e taʻusalaina e le Afioga a le Atua. Na lisiina e Paulo nisi o na amioga i lana tusi i tagata Korinito e faapea: “O ē faitaaga, ma ē ifo i tupua, ma ē mulilulua, ma ē tauatane, ma ē faasotoma, ma ē gaoi, ma ē matapeʻapeʻa, ma ē onā, ma ē agatele, ma ē fao mea, e lē fai mo latou tofi le malo o le Atua.” Na ia faaalia e faapea sa faia e Kerisiano i le uluaʻi senituri suiga talafeagai i o latou uiga, i lona faaopoopo mai e faapea: “Sa faapea foʻi nisi o outou.” Ia mātau, sa iai i latou i lenā tulaga ae ua suia i latou.—1 Korinito 6:9-11.
3 Na fautua mai Paulo e talafeagai foʻi ona faia nisi suiga, lea sa ia faaauau mai ai e faapea: “Ua tataga mea uma iā te aʻu, a ua lē aogā mea uma.” (1 Korinito 6:12) O lea, o le toʻatele i aso nei o ē mananaʻo e fia avea ma Molimau a Ieova ua latou iloa e iai mea e manaʻomia ona latou teena, e ui ina faatagaina, ae e lē aogā pe lē tāua foʻi. E alu ai le tele o le taimi ma e ono faalavelavea ai i latou mai le saʻilia o mea e sili ona tāua.
4. O le ā ua ioe faatasi i ai Kerisiano tuuina atu ma Paulo?
4 O le tuuina atu i le Atua e faia lea ma le lotomalie, ae lē ma le loto tigā, e pei e telē se faataulagaina e fai. E ioe faatasi Kerisiano tuuina atu ma Paulo, o lē na faapea mai ina ua avea ma soo o Keriso: “Ona o ia [Iesu] ua ou faalēaogāina mea uma, ma ou manatu o otaota lava ia mea, ina ia ou maua Keriso.” (Filipi 3:8) Na lotomalie Paulo e teena mea e itiiti le aogā ina ia mafai ai ona ia faaauau ona auauna i le Atua.
5. O le ā le tausinioga sa iai Paulo ma e mafai faapefea ona tatou faia faapea?
5 A o iai Paulo i le tausinioga faaleagaga na ia pulea ia lava, ma na mafai ai ona ia faapea mai mulimuli ane: “Ua ou tau le taua lelei, ua iʻu iā te aʻu le tausinioga, ua ou taofi i le faatuatua. O lenei, ua teuina mo aʻu le pale o le amiotonu, e foaʻiina mai iā te aʻu i lea lava Aso e le Alii le faamasino amiotonu; e lē gata foʻi iā te aʻu, a o i latou uma lava o ē fiafia i lona faaali mai.” (2 Timoteo 4:7, 8) Pe o le a mafai ea ona tatou faia se faamatalaga faapena i se aso? O le a tatou mafaia pe afai tatou te faatuatua ma pulea i tatou lava, a o tatou taufetuli i le tausinioga e aunoa ma le faavaivai e oo i le iʻuga.
E Ao Ona Pulea i Tatou Lava Ina ia Faia le Mea Lelei
6. O le ā le uiga o le pulea o le tagata lava ia, ma o ā ni vala se lua e ao ona tatou faatinoina ai lea uiga?
6 I le Tusi Paia, o upu Eperu ma le Eleni na faaliliuina i le “pulea o le tagata lava ia” o lona uiga moni ua iai le malosi e mafai ai ona pule iā te ia lava. O nei faaupuga, e masani ona sau mai le manatu o le taofia o le tagata lava ia mai le faia o le mea leaga. Peitaʻi, e manino mai e manaʻomia foʻi le pulea o i tatou lava pe afai tatou te faaaogāina o tatou tino e faia ai ni galuega lelei. O le faanaunauga masani o le tagata lē lelei atoatoa o le faia lea o le mea sesē, o lea la e lua ituaiga o tauiviga o loo tatou faia. (Failauga 7:29; 8:11) A o tatou taumamao mai le faia o mea leaga, e ao foʻi ona faamalosia i tatou ia faia le mea lelei. O le mea moni, o le pulea o o tatou tino ina ia faia le mea lelei o se tasi lea o ala sili e ʻalofia ai le faia o le mea leaga.
7. (a) O le ā e tatau ona tatou tatalo atu ai e pei ona sa faia e Tavita? (e) O le manatunatu loloto i le ā o le a fesoasoani iā i tatou e matuā pulea ai i tatou lava?
7 E manino mai, e matuā tāua le pulea o i tatou lava pe afai tatou te faataunuuina lo tatou tuuina atu i le Atua. E manaʻomia ona tatou tatalo e pei ona sa faia e Tavita: “Le Atua e, ia e faia se loto mamā mo aʻu; ma ia e faafouina se loto mau i totonu iā te aʻu.” (Salamo 51:10) E mafai ona tatou manatunatu loloto i aogā e maua i le ʻalofiaina o amioga leaga po o mea e faaleagaina ai o tatou tino. Ia manatunatu i lamatiaga e mafai ona iʻu i ai talu ai le lē ʻalofiaina o na amioga: o faafitauli tugā o le soifua mālōlōina, faiā faaleagaina ma le maliu ae leʻi taitai le soifua. I se isi itu, ia manatunatu i le tele o aogā ona o le tausia o ala o le olaga o loo fautuaina mai e Ieova. Ae ui lava i lea, o le mea moni e lē tatau ona tatou faagaloina o o tatou loto e faaʻoleʻole. (Ieremia 17:9) E tatau ona tatou maumauaʻi e tetee atu i taumafaiga a o tatou loto, e faaitiitia le tāua o le sapasapaia o tapulaa a Ieova.
8. O le ā le mea moni ua tatou iloa mai i lagona e masani ona oo iā i tatou? Ia faataʻitaʻi.
8 Ua iloa e le toʻatele o i tatou mai le tulaga e masani ai, e tele lava ina manaʻo i ai le loto a o le tino ua vaivai. O se faaaʻoaʻoga, o le talaʻiga o le Malo. E fiafia le finagalo o Ieova i le lotomalie o tagata e faia se sao i lenei galuega faasaoola. (Salamo 110:3; Mataio 24:14) O le tele o i tatou, o le faamasani i le galuega talaʻi e lē o se mea faigofie. Sa manaʻomia—ma atonu o loo manaʻomia pea—ona pulea o tatou tino, ia “faatoʻilaloina” ma “fai ai ma pologa” na i lo le lolo atu i manaʻoga o le tino ma lē talaʻi ai.—1 Korinito 9:16, 27; 1 Tesalonia 2:2.
O le ā le Uiga ia Faia “i Mea Uma”?
9, 10. O le ā e aofia ai i le “fai faatatau i mea uma”?
9 O le fautuaga a le Tusi Paia “ia fai faatatau i mea uma” pe pulea le tagata lava ia i mea uma, ua faaalia ai e iai se mea e sili atu e aofia ai, i lo na o le pulea o lo tatou ita ma ʻalofia amioga lē mamā. E tatou te ono manatu ua pulea i tatou lava i nei vala, afai o lea, e tatou te lotofaafetai ai la ona o lea tulaga. Peitaʻi, e faapefea isi vala o le olaga lea e moomia ai le pulea o le tagata lava ia atonu e foliga mai e lē faigofie ona iloaina? Ina ia faataʻitaʻi, seʻi faapea o loo tatou ola i se atunuu e lelei lona tamaoaiga ma e lelei le tulaga o tagata o loo iai. Pe e lē o se mea atamai ea ona tatou faamasani i le lē soona faaalu o le tupe i mea e lē o manaʻomia? E lelei i mātua ona aʻoaʻoina o latou alo ina ia aua neʻi faatauina mea ona e manaia i le vaai pe ona latou te gafatia foʻi. O le mea moni, ina ia uigā lenā faatonuga, e ao ai i mātua ona faia se faaaʻoaʻoga lelei i lenei itu.—Luka 10:38-42.
10 O le iloa ona soifua e aunoa ma nisi o mea, e faamalosia ai lo tatou maumauaʻi e pulea i tatou lava. E mafai ona faaleleia ai lo tatou talisapaia mo mea faitino ua tatou maua, ma malamalama ai foʻi iā i latou o loo soifua e aunoa ma nisi o mea faitino, e lē ona o sa latou filifiliga, ae ona o le lē lava o le tupe e maua. E moni, o le ola i se olaga faigofie e tetee atu i le uiga taatele lea ua iai nei “ia fai mea lelei mo oe lava” pe “e ao ona e mauaina le mea e sili ona lelei.” Ua faaauilumaina e faasalalauga le faanaunauga e faamalieina loa le manaʻoga peitaʻi, e faia ina ia maua ai le tele o tupe a nei pisinisi. O lenei tulaga, atonu ua faalavelavea ai a tatou taumafaiga ina ia pulea i tatou lava. Na taʻua e se mekasini mai i se atunuu tamaoaiga i le atu Europa e faapea: “Afai e manaʻomia ona tauivi tagata o loo ola i se olaga matuā matitiva e pulea faanaunauga lē talafeagai, pe lē sili atu la ona moni lenei tulaga mo ē o loo ola i atunuu e lelei le tamaoaiga!
11. Aiseā e tāua ai le iloa ona soifua e aunoa ma le tele o mea, peitaʻi o le ā e faafaigatā ai lenei mea?
11 Afai e faigatā ona tatou iloa le eseesega o mea tatou te mananaʻo i ai ma mea tatou te manaʻomia moni, ia faia ni faatulagaga e faamautinoa ai tatou te lē o vavevave ona fai se mea. O se faaaʻoaʻoga, afai tatou te mananaʻo e faasaʻo se gaoioiga o le soona faaalu o le tupe, tatou te ono faia ni filifiliga ina ia lē faia ni aitalafu pe ia ave na o se vaega tupe patino pe a ō e fai se faatauga. Manatua na taʻua e Paulo, o le “amio Atua ma le loto malie” o le “oloa tele lava lea.” Na ia faapea mai: “Auā tatou te leʻi au mai lava se mea e tasi i le lalolagi, ua mautinoa foʻi tatou te lē mafai ona ave ese ai o se mea. Afai ua maua e i tatou o mea e aai ai ma mea e oofu ai, ia gata ai o tatou manaʻo.” (1 Timoteo 6:6-8) Po o tatou faia faapea? O le iloa ona soifua i se soifuaga faigofie e aunoa ma le tele o mea e tausia ona o le manaʻo tele i mea faitino—e tusa lava po o ā ia mea —e manaʻomia le maumauaʻi ma le pulea o le tagata lava ia. O se lesona aogā e ao ona aʻoaʻoina.
12, 13. (a) I ā auala e aofia ai le pulea o le tagata lava ia i le auai i sauniga faa-Kerisiano? (e) O ā nisi o vala e manaʻomia le ati aʻe ai o le pulea o i tatou lava?
12 O le auai i sauniga faa-Kerisiano, fonotaga ma tauaofiaga e aofia ai foʻi le pulea o le tagata lava ia. O se faaaʻoaʻoga, e talafeagai lenā uiga ina ia lē tafatafao solo o tatou mafaufau a o faia sauniga. (Faataoto 1:5) Atonu e mafai e le pulea o le tagata lava ia ona lē faalavelave ai i isi e ala i le taumusumusu iā i latou o loo i o tatou autafa, na i lo le uaʻi atoatoa i le failauga. Atonu e manaʻomia foʻi le pulea o i tatou lava ia fetuunaʻi ai a tatou faasologa ina ia taunuu i sauniga i le taimi tonu. Ae e lē gata i lea, e ono moomia foʻi le pulea o oe lava ina ia faatulaga se taimi e sauniuni ai mo sauniga ma ia faia se sao.
13 E mafai ona faamalosia i tatou ina ia pulea i tatou lava i mataupu tetele pe afai tatou te faatinoina i mea laiti. (Luka 16:10) O lea, e matuā atamai le faamalosia o i tatou lava ina ia faitau e lē aunoa i le Afioga a le Atua ma lomiga faale-Tusi Paia, suʻesuʻe ma manatunatu loloto i mea ua tatou aʻoaʻoina! E atamai le puleaina o i tatou lava e faatatau i galuega lē talafeagai, uō lē lelei, uiga, ma masaniga leaga a le tagata lava ia. E lē gata i lea, ia pulea i tatou lava ina ia tetee atu i gaoioiga e aveesea ai o tatou taimi tāua mai le auaunaga a le Atua. O le pisi i le auaunaga iā Ieova, o se puipuiga lelei lea faasaga i mea e ono aveesea ai i tatou mai le parataiso faaleagaga lea ua maua i le faapotopotoga a Ieova i le lalolagi aoao.
Ia Avea ma Tagata Matua e Ala i le Pulea o Oe Lava
14. (a) E faapefea ona aʻoaʻoina tamaiti ina ia pulea i latou lava? (e) O ā aogā e maua e fanau pe afai e vave ona aʻoaʻoina i latou i lenei mataupu?
14 O se pepe fou faatoʻā fanau mai e leʻi pulea o ia e ia lava. Ua faamatalaina e se tamaʻi tusi na tusia e tagata popoto e tusa ai ma amio a tamaiti e faapea: “E lē faafuaseʻi pe otometi ona pulea e le tamaitiiti ia lava. E manaʻomia e pepe ma fanau laiti le taʻitaʻiga a mātua ma le lagolagosua, ina ia amata ai ona aʻoaʻoina le vala o le pulea o le tagata lava ia. . . . Ona o le taʻitaʻiga a mātua o le a faasolo ai ina faateleina ona latou pulea i latou lava a o faagasolo o latou tausaga aʻoʻoga.” Na faaalia e se suʻesuʻega na faia i tamaiti e taʻi fā tausaga e faapea, o tamaiti na aʻoaʻoina ina ia pulea i latou lava i nisi o tulaga, e masani ona “avea ma talavou e lelei a latou feutagaʻiga ma isi, fiafia i ai isi, loto toa e fai mea fou, lē matamuli ma maufaatuatuaina.” O i latou o ē e leʻi amata ona aʻoaʻoina lenei vala ua “lagona le tuua toʻatasi, fiugofie ma mumusu. Ua latou lolo atu ina ua oo mai omiga ma ua palaai e fesagaʻi ma luʻi.” Ina ia avea ma tagata matua e lelei le vafealoaʻi ma isi, e tatau ona aʻoaʻoina se tamaitiiti ina ia pulea ia lava.
15. O le ā ua faaalia i le itiiti po o le leai o se pulea o le tagata lava ia, ae o le ā le sini ua iai i le Tusi Paia?
15 E faapena foʻi lo tatou tulaga, e ao ona tatou aʻoaʻoina le auala e pulea ai i tatou lava, ina ia mafai ai ona avea i tatou ma ni Kerisiano taʻumatuaina. O le itiiti po o le leai foʻi o lenā uiga e faaalia ai o loo avea pea i tatou ma pepe faaleagaga. Ua fautuaina i tatou e le Tusi Paia ina ia avea ma “tagata matutua i le mafaufau.” (1 Korinito 14:20) O lo tatou sini ia “oo atu o i tatou uma lava i le loto gatasi i la le faatuatua, ma le iloa lelei o le Alo o le Atua, ia fai foʻi ma tagata matua, ia oo i le fua o lē ua matua, e tatau ma le tumu o Keriso.” Aiseā? “Ina ia lē toe tama ninii i tatou o loo felafoaʻiina e pei o peau, ma feaveaʻiina i matagi uma lava o mataupu, i le pepelo o tagata, i togafiti leaga ua saunia e faasesē ai.” (Efeso 4:13, 14) E manino la, o le pulea o le tagata lava ia e tāua i lo tatou itu faaleagaga.
Atiina Aʻe le Pulea o i Tatou Lava
16. Ua saunia faapefea e Ieova le fesoasoani?
16 Ina ia atiina aʻe le pulea o i tatou lava, tatou te manaʻomia le fesoasoani a le Atua ma ua tatou mauaina. Ua pei le Afioga a le Atua o se faata manino, ua faaalia iā i tatou po o fea e manaʻomia ona tatou faia ai ni suiga totino, ma ua saunia fautuaga i le faia ai faapea. (Iakopo 1:22-25) O loo iai foʻi le ʻauuso alolofa ua nofo sauni e fesoasoani iā i tatou. Ua faaalia e toeaina Kerisiano le malamalama i le ofoina o fesoasoani totino. Pe afai tatou te ole atu iā Ieova i le tatalo mo lona agaga paia, o le a ia foaʻi mai. (Luka 11:13; Roma 8:26) O lea la, seʻi o tatou faaaogāina ma le fiafia nei sauniuniga. Atonu e mafai ona fesoasoani fautuaga o loo i le itulau e 21.
17. O le ā le faalaeiauga o loo aumaia i le Faataoto 24:16?
17 Maʻeu le faamāfanafanaina i le iloaina e faatāua e Ieova a tatou taumafaiga pe a tatou taumafai e faafiafia lona finagalo! E ao ona uunaʻia ai i tatou e faaauau pea ona tauivi e faateleina le pulea o i tatou lava. E lē tatau ona tatou faavaivai i a tatou taumafaiga, e tusa ai ma le tele tatou te ono sesē ai. “E atu fitu ona paʻū lē amiotonu, a e toe tū o ia.” (Faataoto 24:16) Ua iai māfuaaga tatou te fiafia ai iā i tatou lava i taimi taʻitasi tatou te taulau ai i le faafiafiaina o Ieova. E tatou te mautinoa foʻi o loo fiafia le finagalo o Ieova iā i tatou. Ua faapea mai se tasi Molimau, a o leʻi tuuina atu lona ola iā Ieova, o taimi taʻitasi e taulau ai o ia i le lē toe ulaula mo se vaiaso, na tauia o ia e ala i le faatauina o se mea aogā mai le tupe na lē faaaogāina ona o le pulea o ia lava ina ia aua neʻi faatauina ni sikareti.
18. (a) O le ā e aofia ai i la tatou taua o le pulea o i tatou lava? (e) O le ā le faamautinoaga ua saunia e Ieova?
18 O le laualuga o na mea uma, e ao ona tatou manatua e faapea, o le pulea o i tatou lava e aofia ai le mafaufau ma faalogona. E mafai ona tatou iloa lenei mea mai i fetalaiga a Iesu e faapea: “Ai sē vaai atu i le fafine ina ia manaʻo i ai, ua uma ona mulilua ma ia i lona loto.” (Mataio 5:28; Iakopo 1:14, 15) O lē ua iloa pulea lona mafaufau ma faalogona, o le a faigofie foʻi ona pulea lona tino atoa. O lea la, seʻi toe faamalosia lo tatou maumauaʻi e ʻalofia e lē gata o le faia o le mea sesē, ae ia ʻalofia foʻi le toe mafaufau i ai. Ia vave lava ona teena mafaufauga sesē pe a tulaʻi mai. E mafai ona tatou sosola ese mai faaosoosoga e ala i le tatalo ma tepa taulaʻi atu iā Iesu. (1 Timoteo 6:11; 2 Timoteo 2:22; Eperu 4:15, 16) A o tatou faia le mea sili tatou te mafaia, ua tatou mulimuli ai i le fautuaga a le Salamo 55:22 e faapea: “Ia e tuuina atu iā Ieova o mea e te popole vale ai; o ia lava na te tausia oe; na te lē tuuna e faavavau lē amiotonu ia faagaeetia.”
Pe E te Manatua?
• O ā auala e lua e ao ona pulea ai i tatou lava?
• O le ā le uiga o le “fai faatatau i mea uma” po o le pulea o le tagata lava ia i mea uma?
• O ā ni fautuaga aogā ua e mātauina faapitoa i le auala e mafai ona pulea ai le tagata lava ia?
• O fea e amata mai ai le pulea o le tagata lava ia?
[Fesili mo le Suʻesuʻega]
[Pusa/Ata i le itulau 21]
Auala e Faamalosia ai le Pulea o le Tagata Lava Ia
• Ia pulea oe lava e tusa lava po o ni mea laiti
• Ia manatunatu loloto i aogā e maua mai ai i le taimi nei ma le lumanaʻi
• Ia suia mea e faasāina e le Atua i mea e finagalo malie i ai o Ia
• Ia vave teena ni manatu lē lelei
• Ia faatumuina lou mafaufau i manatu faaleagaga e faalaeiauina ai
• Ia taliaina le fesoasoani e aumaia e uso Kerisiano taʻumatuaina
• ʻAlofia tulaga e faaosoosoina ai
• Tatalo mo le fesoasoani a le Atua i taimi e faaosoosoina ai
[Ata i le itulau 18, 19]
E uunaʻia i tatou e le pulea o i tatou lava e faia mea lelei