E Mafai Ona E Feagai ma Tulaga Lē Mautinoa
E Mafai Ona E Feagai ma Tulaga Lē Mautinoa
“O LE mea tonu lenā!” “E mautinoa lava!” E lē taumatea e tele taimi ua e faafofoga ai i na faaupuga. Peitaʻi, e itiiti lava mea e tatou te mautinoa i ai i o tatou olaga i aso faisoo. Ona o le lē mailoa o le mea e tupu a taeao, e masani ona tatou tōmanatu pe e iai ea se mea e mafai moni lava ona tatou mautinoa ai. O le lē mautonu ma le lē maumanatu, e foliga mai o ni faalogona masani i le olaga.
O le mea moni, e faanaunau le toʻatele o tagata i se olaga saogalemu ma le fiafia mo i latou ma o latou aiga. Latou te galulue ma le filigā e maua mai mea latou te manatu o le a latou saogalemu ma fiafia ai—e pei o tupe ma meafaitino. Ae e mafai ona aveesea faafuaseʻi na mea ona o se mafuiʻe, afā, faalavelave faafuaseʻi po o se solitulafono matuiā. E mafai ona suia faafuaseʻi olaga o tagata ona o se gasegase tugā, tatalaga faaipoipoga, po o le leai foʻi o ni galuega. E moni atonu e lē oo ni tulaga faapena iā te oe. E ui i lea, o se manatu e faapopoleina ai ma atuatuvale ai foʻi le iloa e faapea, e ono tupu faafuaseʻi se mea leaga i so o se taimi. Ae e lē pau ai lenā.
O le lē mautinoa, e tutusa lona uiga ma le masalosalo, ma ua faamatala e se tasi lomifefiloi le “masalosalo” e faapea, “o le lē mautinoa i se talitonuga po o se manatu lea e masani ona faalavelave i le faia o ni faaiʻuga.” E lē gata i lea, e tusa ai ma le tusi Managing Your Mind, “o le lē mautinoa i se mea tāua, o se pogai autū lenā o le atuatuvale ma popolega.” O le faaauau pea ona masalosalo e iʻu ai i le atuatuvale, mafatia ma le ita. Ioe, o le popole i le mea e ono tupu po o se mea e leʻi ono tupu, e afāina ai o tatou mafaufau ma lo tatou soifua mālōlōina.
Ona o lea, ua tuufaafeagai ai mea ua faia e isi tagata. Ua pei i latou o le talavou Pasili o lē na fai mai: “Aiseā e popole ai fua i le mea e ono tupu? Ia popole tau lava o mea i le asō, ae lē o le lumanaʻi.” O mafaufauga lē lelei e faapea ia “tatou aai ma inu” auā e lē iloa mea e tutupu a taeao, e iʻu ai i le faanoanoa, mafatia ma le oti mulimuli ane ai. (1 Korinito 15:32) E sili ona tatou liliu atu i Lē na Faia i Tatou, o Ieova le Atua, o lē o loo taʻua i le Tusi Paia “e lē o iā te ia se mea faalētumau, po o sina liliu itiiti.” (Iakopo 1:17) Afai tatou te iloiloina le Afioga a le Atua, tatou te maua ai fautuaga ma taʻiala lelei i le auala e feagai ai ma tulaga lē mautinoa o le olaga. E fesoasoani foʻi iā i tatou e malamalama ai i le pogai ua taatele ai faalogona lē mautinoa.
Pogai o Faalogona Lē Mautinoa
O loo taʻua i le Tusi Paia le vaaiga saʻo i le olaga, ma ua fesoasoani iā i tatou e maua se vaaiga saʻo e faatatau i faiga lē mautinoa atoa foʻi Failauga 9:11, 12.
ma suiga e tulaʻi mai. Atonu e maua se tulaga saogalemu ona o faiā faaleaiga, o se tulaga aloaʻia, o le poto, soifua mālōlōina lelei ma isi mea faapena, ae ua taʻua e le Tusi Paia e faapea, e lē tatau ona tatou manatu o le a tumau pea na mea, pe tatou te faatalitalia foʻi se olaga sologa lelei e aunoa ma ni faafitauli. Na faapea mai le tupu poto o Solomona: “Ua lē sini i le tausinioga ē ua tele vavave, ua lē mālō i le taua ē ua malosi, ua lē i ai foʻi i ē ua popoto le mea e ʻai, ua lē i ai i ē ua faautauta le oloa tele, ua lē i ai foʻi i ē ua atamamai le alofaina mai.” Aiseā? Auā “o le tausaga ma le mea e tupu ai e oo iā te i latou uma.” O lea la, na lapataʻi mai Solomona: “E pei ona maua o iʻa i le upega e leaga ai, e pei ona maua foʻi o manu felelei i le mailei; e faapea foʻi ona maileia o tagata i le tausaga leaga, pe a oo faafuaseʻi mai ai iā te i latou.”—Na fetalai foʻi Iesu o le a iai le taimi e faatumulia ai tagata i le atuatuvale ma le fememeaʻi. Na fetalai o ia i ni faaupuga mataʻutia e faapea: “E i ai foʻi faailoga i le lā, ma le masina, ma fetu; e atuatuvale foʻi ma fememeaʻi nuu i le lalolagi i le ū o le sami ma le sousou, e matapogia foʻi tagata i le matataʻu ma le faatalitali i mea e oo mai i le lalolagi; auā e lūlūina ʻau a le lagi.” Ae na fetalai foʻi Iesu i ni upu faalaeiau mo tagata loto faamaoni i aso nei e faapea: “Pe a iloa e outou ia mea ua faia, ia outou iloa ua latalata le malo o le Atua.” (Luka 21:25, 26, 31) Na i lo le matataʻu ona o le lē mautinoa o le lumanaʻi, o lo tatou faatuatua i le Atua e fesoasoani iā i tatou e tepa taulaʻi i se lumanaʻi mausalī matagofie, na i lo faiga lē mautinoa o lenei lalolagi.
‘Ina Ia Mautinoa le Faamoemoe’
E ui lava e lē mafai ona tatou talitonu i mea uma tatou te faalogo, faitau ma vāai i ai, ae e iai se māfuaaga lelei tatou te faatuatuaina ai Lē na Faia Mea. E lē gata o ia o Lē Silisili Ese, ae o ia foʻi o se Tamā agaalofa o lē e silasila alofa mai i lana fanau i le lalolagi. Na fetalai le Atua e tusa ma lana lava upu: “E lē foʻi mai fua iā te aʻu; a e peitaʻi e faia le mea ou te loto i ai, e manuia foʻi i le mea ou te auina atu ai.”—Isaia 55:11.
Na aʻoaʻoina atu e Iesu Keriso upu moni mai le Atua, ma o le toʻatele o ē na faalogologo na latou talitonu iā te ia. O se faaaʻoaʻoga, na faapea atu ni tagata lotofaamaoni Samaria i le fafine o lē na muaʻi faalogo iā Iesu: “E lē ona o lau upu ua matou faatuatua ai nei; auā o i matou lava ua matou faalogologo, ua matou iloa foʻi, e moni lava, o le Faaola lenei o le lalolagi.” (Ioane 4:42) E faapena foʻi aso nei, e ui lava i taimi faalētonu o loo tatou ola ai, ae e lē tatau ona tatou lē mautonu i mea ua tatou talitonu ai.
E tusa ai ma talitonuga faalelotu, ua manatu le toʻatele o tagata e faapea, e tau lava ina talitonu na i lo le taumafai e malamalama i ai. Ae e lē ōgatusa lenā talitonuga ma le manatu o le tusitala o le Tusi Paia, o Luka. Na faia ana saʻiliʻiliga ma na ia saunia foʻi ni faamatalaga saʻo ina ia mafai ai e tagata ona “silafia le tonu o tala” na ia tusiaina. (Luka 1:4) Talu ai o loo popole o tatou tauaiga ma uō lē talitonu ina neʻi faasesēina i tatou ma tatou faanoanoa ai, e tāua tele ona mafai ona fai atu sa tatou tali e faatatau i lo tatou faatuatua. (1 Peteru 3:15) E pau le auala e fesoasoani ai i tagata ina ia faatuatua i le Atua, o lo tatou iloaina lelei lea o māfuaaga o o tatou talitonuga. O le faamatalaga lenei a le Tusi Paia e faatatau iā Ieova: “O le Papa, e sao lava lana galuega; auā e tonu ona ala uma lava; o le Atua faamaoni, e lē o iā te ia se amiolētonu, o le amiotonu ma le amio saʻo lava ia.”—Teuteronome 32:4.
Galuega 10:34, 35) O le faamatalaga lenā na faia e Peteru auā na ia faatoʻā vaaia le faalaa ane o le Atua ina ia mafai ona Ia taliaina ni tagata o Nuu Ese, o ē na manatu muamua i ai o ni tagata lē mamā. I le pei o Peteru, e mafai foʻi ona tatou talitonu aʻiaʻi i le lē faailoga tagata ma le amiotonu o le Atua pe a tatou vāaitino i “le motu o tagata e toʻatele,” lea ua silia i le ono miliona mai atunuu e sili atu i le 230 i le lalolagi aoao, o ē ua tuulafoaʻia o latou ala tuai ma savavali i le ala o le amiotonu.—Faaaliga 7:9; Isaia 2:2-4.
Seʻi mafaufau foʻi i lenā faaupuga faaiʻu: “O le amiotonu ma le amio saʻo lava ia.” O le ā se faamaoniga e tatou te mautinoa ai i lenei mea? Na talitonu aʻiaʻi le aposetolo o Peteru i lenā mea moni. Na ia fai atu i se leoleo Roma ma lona ʻauaiga: “E moni, ua ou iloa e lē faailogaina tagata e le Atua; a e peitaʻi o lē mataʻu iā te ia i nuu uma lava, ma fai le amiotonu, ua talia i latou e ia.” (Ona o i tatou o Kerisiano, tatou te mananaʻo e avea i tatou ma ē lotomaulalo ma fetuutuunaʻi na i lo ē maelega valea ma maumaututū i o tatou manatu. Ae e lē faapea ai ua tatou lē mautinoa i mea ua tatou talitonu ai ma mea o loo tatou faatalitalia i le lumanaʻi. Na tusi le aposetolo o Paulo i Kerisiano o le uluaʻi senituri: “Ua matou mananaʻo tele ina ia outou taʻitasi ma faaali mai lea lava filigā, ina ia mautinoa le faamoemoe e oo i le gataaga.” (Eperu 6:11) E faapena foʻi ona tatou maua mai i le tala lelei o le Tusi Paia le faamautinoaga o le faamoemoe. E pei ona faamatalaina e Paulo, o lenā faamoemoe e faavae aʻe i le Afioga a le Atua, “e le mā ai” se tasi.—Roma 5:5.
E lē gata i lea, ua tatou mautinoa atoatoa e faapea, o le aʻoaʻoina o isi i le tala lelei o le Tusi Paia e mafai ona latou maua ai le saogalemu faaleagaga ma se faiā mautinoa ma le Atua, ma e lelei ai foʻi o latou faalogona ma malupuipuia ai. E mafai ona tatou ioe i upu a Paulo: “E leʻi oo atu la matou tala lelei iā te outou na o le upu, a o le mana, ma le Agaga Paia, atoa ma le mautinoa lava.”—1 Tesalonia 1:5.
Faamanuiaga i le Taimi Nei Ona o le Saogalemu Faaleagaga
E ui lava e lē mafai ona tatou iai i se olaga matuā saogalemu i aso nei, ae e iai mea e mafai ona tatou faia e fesoasoani iā i tatou e maua ai se olaga mautū ma saogalemu i se tulaga faatapulaaina. O se faaaʻoaʻoga, o le auai e lē aunoa i sauniga a le faapotopotoga Kerisiano e maua ai le malupuipuia auā o i inā, tatou te aʻoaʻoina ai mataupu silisili lelei ma mea e tatau ona faatāuaina. Na tusi Paulo e faapea: “Ia e matuā fai atu i ē mauʻoa i lenei olaga, aua neʻi faamaualuluga i latou, aua foʻi le faamoemoe i le oloa e faalētumau, a o le Atua soifua, o loo foaʻi tele mai iā te i tatou mea uma lava e faafiafia ai.” (1 Timoteo 6:17) Ua mafai e le toʻatele ona aveesea o latou popolega ma atugaluga na iai muamua, ona o loo tuu lo latou faatuatuaga iā Ieova ae lē o meafaitino po o fiafiaga lē tumau.—Mataio 6:19-21.
O loo tatou olioli foʻi i faiā māfana faaleuso i faapotopotoga, lea ua saunia ai le fesoasoani ma le lagolagosua i le tele o auala. I se tasi taimi a o fai le faiva a Paulo ma ē na latou malaga ma galulue faatasi, na latou “mafatia tele” ma ‘latou masalo e oo le oti iā i latou.’ O fea na maua ai e Paulo le lagolagosua ma le mapusaga? E moni e leʻi maluelue lona faatuatua i le Atua. Ae e ui i lea, na faamalosia ma faamāfanafanaina o ia e ona uso Kerisiano o ē na fesoasoani iā te ia. (2 Korinito 1:8, 9; 7:5-7) I aso nei foʻi pe a iai ni mala faalenatura ma isi mala mataʻutia, e lē aunoa ona gaoioi muamua o o tatou uso Kerisiano ina ia ave le fesoasoani i le itu i le tino ma le itu faaleagaga, i uso Kerisiano atoa foʻi ma isi tagata o iai le manaʻoga.
O le tatalo o le isi lea o fesoasoani ina ia feagai ai ma tulaga lē mautonu. E mafai ona tatou liliu atu i so o se taimi i lo tatou Tamā alofa i le lagi, pe a faafuaseʻi ona tatou fesagaʻi ma omiga. “O Ieova e fai ma ʻolo maualuga mo lē ua faasauāina, o le ʻolo maualuga i ona pō e i ai le puapuaga.” Salamo 9:9) E ono lē taulau ona puipuia e mātua o latou alo. Ae o loo nofosauni le Atua e fesoasoani mai iā i tatou ina ia tatou fesagaʻia o tatou popolega ma faalogona lē mautinoa. Afai e lafo atu iā Ieova o tatou popolega e ala i le tatalo, e mafai ona tatou mautinoa o le a ia “faia o mea uma e faasilisili lava i mea tatou te ōle atu ai ma mafaufau i ai.”—Efeso 3:20.
(Pe e te tatalo e lē aunoa i le Atua? Po o e talitonu ea, o faafofoga le Atua i au tatalo? Na taʻua e se teineitiiti i São Paulo: “Na fai mai loʻu tinā e ao ona ou tatalo i le Atua, ae na ou fesili ifo iā te aʻu lava: ‘Aiseā o le ā ou talanoa atu ai fua i se tasi ou te lē iloaina?’ Ae ua fesoasoani le Faataoto 18:10 iā te aʻu ina ia ou malamalama ai, e tatou te manaʻomia le fesoasoani a le Atua ma e tatau ona tatou talanoa atu iā te ia i le tatalo.” O loo faapea mai le mau: “O le suafa o Ieova, o le ʻolo malosi lea; e sola atu i ai lē amiotonu, ona sao ai lea o ia.” E faapefea ona tatou faatuatua ma faalagolago iā Ieova pe afai e seāseā ona tatou tatalo atu iā te ia? Ina ia tofo i faamanuiaga o le saogalemu faaleagaga, e tatau ona fai ma a tatou masani le sasaa atu o o tatou loto i le tatalo i aso faisoo. Na fetalai Iesu: “O lea ia outou mataala e lē aunoa ma tatalo ina ia outou maua le malosi e sao mai ia mea uma ua tali oo mai, ma ia tutū i luma o le Atalii o le tagata.”—Luka 21:36.
O se isi mea e mafai ona tatou mautinoa i ai, o lo tatou faamoemoe i le Malo o le Atua. Seʻi mātau foʻi upu o loo i le Tanielu 2:44: “E faatuina ai e le Atua o le lagi o le malo e lē faaumatia e faavavau; o lea malo foʻi, e lē tuuina atu ia i se tasi nuu, na te tuʻimomomoina ma faaumatia ia malo uma lava, a o ia e tumau lava e faavavau.” E mausalī lenā faamoemoe ma o se mea e mafai ona tatou mautinoa i ai. E masani lava ona lē taulau folafolaga a tagata, ae e mafai ona tatou faatuatuaina atoatoa afioga a Ieova. Na i lo sē e lē maufaatuatuaina, o le Atua e pei o se papa e mafai ona tatou faalagolago i ai. E mafai ona pei o tatou faalogona o faalogona o Tavita o lē na fai mai: “O le Atua o loʻu papa, ou te faatuatua lava iā te ia; o loʻu talita o ia, ma le nifo o loʻu olataga, o loʻu ʻolo maualuga, ma loʻu malu, o loʻu faaola, e te faaola iā te aʻu ai le sauāga.”—2 Samuelu 22:3.
Ua faapea mai le tusi lea na taʻua muamua Managing Your Mind: “O le soona mafaufau o se tagata i mea leaga e ono tutupu, e atili ai ona moni i lona mafaufau le tutupu o na mea leaga, ma e atili ai foʻi ona faigatā ona iloa le auala e fesagaʻia ai na mea leaga.” O lea la, e lē aogā ona faatumulia o tatou mafaufau i popolega ma tulaga lē mautonu o lenei lalolagi! Na i lo lea, ia tuu lou faatuatuaga i folafolaga mautinoa a le Atua na i lo tulaga lē mautonu o lenei lalolagi. Pe a tuu atoatoa lo tatou faatuatuaga i folafolaga mautinoa a Ieova, e mafai ona tatou tofo i lenei faamautinoaga: “E lē mā se tasi e faatuatua iā te ia.”—Roma 10:11.
[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 29]
Ua faamautinoa mai e le Afioga a le Atua faamanuiaga i le lumanaʻi mo tagata
[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 29]
“E lē mā se tasi e faatuatua iā te ia”
[Ata i le itulau 31]
E maua e tagata le saogalemu ona o le tala lelei o le Malo