Manumalo i se Auala Faapitoa

PO O e feagai ma se tofotofoga o lou faatuatua—pe atonu i lau galuega, i le aʻoga, i le aiga, po o faasāsāaga foʻi mai le Malo? Aua e te lotovaivai ai. E toʻatele Molimau a Ieova ua fesagaʻi ma tofotofoga faapena, ae na latou manumalo mai ai. Seʻi manatu i le faaaʻoaʻoga iā Erna Ludolph.

Na fanau Erna i Lübeck, i Siamani, i le 1908. E na o ia lava o lona aiga e auauna iā Ieova. Ina ua umia e le pulega a Hitila le pule i le 1933, na oo ai ina faigatā le olaga mo Molimau a Ieova. Na taʻuleagaina Erna e tagata sa latou faigaluega ona o lona lē fāʻalo iā Hitila, ma oo ai ina puʻea faapagota o ia e le ʻau Nasi. Sa faafalepuipui mo le valu tausaga i falepuipui eseese, ma nofoaga o faasalaga mamafa i Hamburg-Fuhlsbüttel, Moringen, Lichtenburg, ma Ravensbrück. A o iai Erna i Ravensbrück, na tupu ai se mea lea na iʻu ai i lona manumalo.

Se Tagata Teufale e Matuā Ese Lava

Na nonofo le Polofesa o Friedrich Holtz ma lana avā o Alice, i Berlin. E lē o i laʻua o ni sui o le vaega o le Nasi ma la te leʻi lagolagoina mea na talitonu i ai le Nasi. Ae peitaʻi, e latou te aiga ma se fitafita sinia a le Nasi lea sa ia vaaia nisi o tagata o le nofoaga o faasalaga. O lea, ina ua suʻe se tagata faigaluega teufale a le polofesa ma lana avā, na faataga e le fitafita sinia lenei i laʻua e filifili se pagota tamaʻitaʻi e galue mo i laʻua. O lea, iā Mati 1943, na alu atu ai Alice i Ravensbrück e suʻe mai sana teine teufale. O ai na ia filifilia? O Erna Ludolph. Sa nofo Erna i le aiga o le ʻau Holtz, ma sa lelei lava le faiga o ia. Ina ua mavae le taua, ona ō atu lea o Erna ma le aiga lava lea i le aai o Halle i le mea e iai le vaitafe o Saale. O i inā na toe oo ai foʻi teteega iā Erna, ae o le taimi la lea, e mai tagata o loo pulea faiga faa-Komunisi i Siamani i Sasaʻe. I le 1957 na toe faafoʻi faamalosia ai le ʻau Holtz i Siamani i Sisifo, ma sa o faatasi foʻi ma Erna. O le taimi lenā na saʻoloto ai loa Erna e faatino lona faatuatuaga.

Na faapefea ona manumalo Erna i se auala faapitoa? Ona o le lelei o lana amio ma le tomai i le talaʻia o le feʻau o le Tusi Paia, na oo ai ina avea Alice Holtz ma lana fanau uma e toʻalima, ma Molimau a Ieova papatisoina. E lē gata i lea, e toʻa 11 foʻi fanau o fanau a Alice ua avea ma Molimau. E toʻalua fanau a lana fanau o loo auauna i le ofisa o le lālā o Molimau a Ieova i Selters, i Siamani. Na faapea mai Susanne, o se tasi o tama teine a Alice, “O le māfuaaga autū lava o le iai o lo matou aiga i le upu moni ona o le faaaʻoaʻoga a Erna.” Na matuā tauia le tumau o Erna. Ae faapefea lou tulaga? O lou tumau ma le faamaoni i lalo o tulaga faigatā e ono iai foʻi ni iʻuga tauia faapena. Ioe, o le amio lelei ma le tomai e talaʻi, e fesoasoani iā te oe e manumalo ai i se auala faapitoa. *

[Faamatalaga pito i lalo]

[Ata i le itulau 31]

O Erna Ludolph (nofo) ma le ʻau Holtz