E Lē Tuua Lava Oe e Ieova

SA FESAGAʻI Kerisiano i Iutaia ma ni teteega ogaoga, ma sa iai tagata soona pūpū i mea faitino. Ae ina ia faalaeiauina, na taʻua ai e le aposetolo o Paulo afioga a Ieova i tagata Isaraelu, a o toeitiiti lava o latou ulu atu i le Nuu Folafolaina. Na tusi atu Paulo: “Ou te lē tuua lava oe, ou te lē tuulafoaʻi lava iā te oe.” (Eperu 13:5; Teuteronome 31:6) E mautinoa lava, o lenei folafolaga na faamalosia ai Kerisiano Eperu i le uluaʻi senituri.

E ao foʻi ona faamalosia ai i tatou i lenā lava folafolaga, ina ia faafesagaʻia ai popolega e oo mai ona o loo tatou ola “i aso faigatā.” (2 Timoteo 3:1) Afai e tatou te faatuatua iā Ieova ma gaoioi e tusa ai, o le a ia tausia i tatou i tulaga e sili ona faigatā. Ina ia iloa gaoioiga a Ieova e tusa ai ma lana folafolaga, seʻi o tatou iloiloina se faaaʻoaʻoga, pe a vāea faafuaseʻi se tasi mai le galuega.

Feagai ma ni Tulaga e Leʻi Faatalitalia

Ua faateleina i le lalolagi atoa tagata ua leai ni galuega. E tusa ma se faamatalaga i se mekasini a Polani e faapea, o le leai o ni galuega, ua manatu i ai “o se tasi lea o faafitauli tau tamaoaiga ua sili ona faigatā.” O loo aafia ai foʻi ma atunuu atiaʻe. O se faaaʻoaʻoga, e oo lava i atunuu o loo aofia i le Faalapotopotoga e Felagolagomaʻi mo le Atinaʻe o le Tamaoaiga, e oo ane i le 2004, “ua oso aʻe i le 32 miliona tagata ua leai ni galuega, ua sili mamao atu i le vaitaimi o le Paʻū Tele o le Tamaoaiga lea na amata mai i le 1929.” I Polani, na taʻua ai i le lisi a le Ofisa o Fuainumera Faamaumauina e faapea, e oo atu iā Tesema o le 2003, ua tolu miliona tagata ua leai ni galuega, e “tusa lea ma le 18 pasene o tagata faigaluega.” Na faapea mai se tasi faamatalaga, i le 2002, na oo atu ai i le 47.8 pasene o tagata uli o Aferika i Saute, ua leai ni galuega!

O le vāea faafuaseʻi mai galuega, ua popole ai le toʻatele, e aofia ai ma auauna a Ieova. “A o le tausaga ma le mea e tupu ai,” e oo i so o se tasi. (Failauga 9:11) E tatou te ono fai atu upu a le faisalamo o Tavita e faapea: “Ua faateleina puapuaga o loʻu loto.” (Salamo 25:17) Pe e mafai ona e feagai ma na tulaga lē manuia? E ono aafia ai ou faalogona, lou itu faaleagaga, ma le tamaoaiga. Afai ua leai sau galuega, pe faapefea ona e feagai ma lenā tulaga?

 Feagai ma Omiga Tau i Faalogona

Ua faamatala mai e se tagata suʻesuʻe tau i le mafaufau, o Janusz Wietrzyński e faapea: “E matuā tigā tamāloloa pe a leai ni galuega,” auā e masani ona tatou vaai iā i latou o ē tausia le aiga. E mafai ona oo ai i se tamāloa e lē faigaluega ni faalogona e pei o le ita, ma oo i le lagona e faapea, ua lē toe aogā o ia. O na lagona, ua faatupu “misa ai i lona aiga.”

Ua faamatala mai e Atamu, o se tamā Kerisiano e toʻalua lana fanau ona faalogona ina ua vāea mai lana galuega: “Sa avea o se mea na faafatuulu i loʻu mafaufau; ma e so o se mea lava, sa ou lē fiafia ai. E oo lava i le pō, sa ou moemiti pea i le galuega, ma po o le a faapefea ona maua mea e tausi ai laʻu fanau ma laʻu avā, lea na teʻi foʻi ua vāea mai lana galuega.” Ina ua vāea mai le galuega le ulugalii o Risati ma Mariola e toʻatasi la laʻua tama, ae sa iai sa la nogatupe telē lava i le faletupe. Ua faamatala mai e le avā e faapea: “Sa ōia loʻu loto fuatiaifo lea e musumusu mai pea iā te aʻu e faapea, ua ou sesē lava ina ua fai lea nogatupe. Sa ou mafaufau pea, o aʻu lava lea e sesē.” I le feagai ai ma na tulaga, sa oo iā i maʻua le itaitagofie, popole, ma le tigā, ma ua lofitūina lava i maʻua i o ma faalogona. E faapefea la ona pulea nei faalogona leaga e oso mai iā i tatou?

Ua iai i le Tusi Paia ni fautuaga aogā ina ia maua ai se uiga mautinoa. Ua apoapoaʻi mai Paulo: “Aua neʻi popole outou i se mea e tasi, a ia faailoa atu o outou manaʻo i mea uma lava i le Atua, i le tatalo, ma le faatoga, atoa ma le faafetai. O le manuia foʻi mai le Atua, o loo silisili lava i mea uma e manatu i ai, e leoleoina ai o outou loto atoa ma o outou mafaufau iā Keriso Iesu.” (Filipi 4:6, 7) O le faalatalata atu iā Ieova i le tatalo, o le a tatou maua ai ‘le manuia mai le Atua,’ o se tulaga toʻafilemu ona o lo tatou faatuatua iā te ia. Ua faapea mai le avā a Atamu, o Irena: “I a matou tatalo, na taʻu atu ai iā Ieova lo matou tulaga ma matou mananaʻo e faafaigofie ai o matou olaga. O laʻu tane, o lē e masani lava ona oso vave le popole, sa amata ona ia manatu e faapea, o le a maua lava se vaifofō.”

Pe a e feagai ma se tulaga ua teʻi ai lava ua vāea oe mai le galuega, o le taimi lelei lenā e faatatauina ai le apoapoaʻiga a Iesu Keriso i lana Lauga i le Mauga: “Aua neʻi outou popole i o outou ola, i mea tou te aai ai, ma mea tou te inu ai, po o outou tino, i mea tou te oofu ai. . . . A ia outou muaʻi saʻili lona malo ma lana amiotonu; ona faaopoopoina atu lea o ia mea uma iā te outou.” (Mataio 6:25, 33) Na faatatauina e Risati ma Mariola lenei fautuaga i le feagai ai ma o la faalogona. Ua taʻua e Mariola: “E faamāfanafana mai pea loʻu toʻalua iā te aʻu ma faamamafa mai e faapea, e lē tuulafoaʻiina i matou e Ieova.” Ua faapea mai lana tane: “E ala i le tatalo faatauanau faatasi, ua ma vavalalata atu ai i le Atua, ma iā i maʻua lava, o lea na maua ai le faamāfanafanaga sa manaʻomia.”

O le a fesoasoani foʻi le agaga paia o le Atua i lo tatou feagai ai ma na tulaga. Ua saunia e le agaga iā i tatou, le lē gaoiā, lea e fesoasoani e faatoʻafilemuina ai o tatou faalogona. (Kalatia 5:22, 23, LT) Atonu e lē faigofie ona fai, ae  e mafai, talu ai na folafola mai e Iesu e faapea, “e lē sili ea ona foaʻiina mai e lo outou Tamā o i le lagi le Agaga Paia i ē ole atu ai iā te ia?”—Luka 11:13; 1 Ioane 5:14, 15.

Ia Amanaʻia Lou Itu Faaleagaga

O le vāea faafuaseʻi mai se galuega, e ono faapopoleina ai, e oo lava i se Kerisiano taʻumatuaina. Ae e tatau ona manatua pea lo tatou itu faaleagaga. O se faaaʻoaʻoga, o Mose, o lē ua 40 tausaga o lona soifua, sa suia atoa lona olaga ina ua lē toe iai i lona tulaga i le aigātupu, ae sa avea o ia o se leoleo mamoe, o se galuega sa inosia e tagata Aikupito. (Kenese 46:34) Sa manaʻomia ona fai ni suiga o Mose i lona tulaga fou. I le 40 tausaga mulimuli ane, sa ia tuu atu iā Ieova e faatulaga lona olaga ma sauniunia o ia mo galuega fou i le lumanaʻi. (Esoto 2:11-22; Galuega 7:29, 30; Eperu 11:24-26) E ui i faigatā, ae sa taulaʻi atu Mose i mea faaleagaga, ma talia ia aʻoaʻoga a Ieova. Aua neʻi nenefu lo tatou itu faaleagaga ona o nei tulaga lē manuia!

E ui lava o se mea e mafatia ai le vāea faafuaseʻi mai se galuega, ae e mafai ona faamalosia ai la tatou mafutaga ma Ieova ma ona tagata. O lagona na o Atamu, lea na taʻua muamua. Ua faapea mai o ia: “Ina ua vāea uma i maʻua ma laʻu avā mai a ma galuega, ma te leʻi manatu o le a lē toe ō i sauniga, pe faaitiitia foʻi o ma taimi i le talaʻiga. Na taofia ai i maʻua mai le soona popolevale mo le isi aso.” O faalogona na o Risati: “Ana lē seanoa sauniga ma le talaʻiga, semanū e lē mafai ona ma faafetaiaʻia ia tulaga ma lofitūina i maʻua i le popole. O talanoaga faaleagaga ma isi, e atiina aʻe ai, talu  ai e uaʻi atu ai o tatou mafaufau i o latou manaʻoga, ae lē o o tatou lava.”—Filipi 2:4.

Ioe, ia taumafai e faaaogā lelei lenei taimi mo gaoioiga faaleagaga, fai au suʻesuʻega, auai i galuega a le faapotopotoga, po o le faateleina o lau faiva, na i lo le nofonofo ma popole i le fia mauaina o se galuega. O le faia faapea, o le a tele ai au mea e fai i le “galuega a le Alii;” lea o le a tatou taufai olioli ai, faapea ma so o se tasi o le a tali mai i le feʻau o le Malo o loo e talaʻia atu.—1 Korinito 15:58.

Tausia Lou Aiga i le Itu Faaletino

Ae peitaʻi, e lē maʻona se isi i mea faaleagaga. E lelei pe a tatou manatua lenei taʻiala: “A e afai e lē tausi e se tasi i lona aiga, afai foʻi e lē sili ona tausi i ē mau ma ia, ua faafitia e ia le faatuatua, e sili foʻi lona leaga i lē ua lē faatuatua.” (1 Timoteo 5:8) Ua faapea mai Atamu: “E ui lava ina fesoasoani vave mai uso i le faapotopotoga i o tatou manaʻoga faaletino, ae i le avea o ni Kerisiano, o lo tatou tiute tauave, o le saʻilia o ni galuega.” E mafai ona tatou faalagolago atu i le fesoasoani a Ieova, faapea ona tagata, ae aua lava neʻi galo, o i tatou e tausolomua i le saʻilia o ni galuega.

Tausolomua i le ā? Ua faamatala mai e Atamu e faapea: “Aua le nofonofo ma faatalitali i le Atua e faia se vavega. Afai o e saʻili mo se galuega, aua neʻi e faatalatū e faailoa atu o oe o se Molimau a Ieova. E masani ona fiafia pule o galuega i lenā mea.” Ua fautua mai Risati e faapea: “Fesili atu i se tasi e te iloa e na te iloa ni galuega, ia fesili pea i le matagaluega o leipa, ma faitau faasilasilaga, e pei o le: ‘O loo manaʻomia se tamaʻitaʻi e vaaia se tasi e lē atoatoa le malosi’; po o, ‘Galuega Faavaitaimi: Tauina o Fualaau ʻAina.’ Ia saʻili pea! Aua le filifili galuega, e tusa lava po o galuega faatauvaa, po o se galuega e lē fetaui ma lou faamoemoe.”

Ioe, o Ieova o lou fesoasoani ia. E na te “lē tuua lava oe.” (Eperu 13:5, 6) E lē tatau ona e soona popolevale. Na tusi le faisalamo o Tavita e faapea: “Ia e tuuina atu lou ala iā Ieova, ma faatuatua iā te ia, ona faia lava lea e ia.” (Salamo 37:5) O lona uiga, e tatou te faalagolago iā Ieova, ma faia mea e tusa ma lona finagalo, e ui lava e lē lelei le tulaga o mea iā i tatou.

Sa mafai e Atamu ma Irena ona tausia i laʻua i le galuega o le fufulu o faamalama ma faamamā lelei ia faasitepu, ma e faaeteete foʻi pe a faatauina mai ni mea. Sa la asiasi atu pea i le matagaluega o leipa. Ua faapea mai ia Irena: “E aumai tonu lava le fesoasoani i le taimi ma te manaʻomia ai.” Ua faapea mai foʻi lana tane: “O mea na tutupu, na ma iloa ai, atonu sa lē ōgatasi ma le finagalo o le Atua ia mea sa taʻua i a ma tatalo. Na ma iloa foʻi lenei mea, e ao ona faalagolago atu i lona poto, ae lē o le faia o mea i lo maʻua atamai. E sili ona lelei pe a faatalitali ma le onosai mo le vaifofō o le a saunia e le Atua.”—Iakopo 1:4.

Sa faia e Risati ma Mariola galuega eseese, ae i le taimi e tasi, sa la auai foʻi i le molimau atu i oganuu sa manaʻomia ai le fesoasoani. Ua faapea mai Risati: “Pe a leai ni a ma meaʻai, o le taimi tonu lenā e maua ai se galuega. Ma te leʻi saʻilia ni galuega e tetele totogi, ona e faalavelavea ai o ma tiute tauave faaleagaga. Sa ma manatu lava e faatalitali iā Ieova.” Sa la talitonu, sa faagaoioia e Ieova mea ina ia mafai ai ona maua so la fale mautotogi e taugofie, ma na maua ai se galuega a Risati.

E matuā tigā pe a vāea mai le galuega, ae e lelei pe afai e te vaai i ai o se taimi lelei lenei e te iloa ai e lē tuulafoaʻiina oe e Ieova. E tausia oe e Ieova. (1 Peteru 5:6, 7) Ua ia folafola mai e ala i le perofeta o Isaia: “Aua le fetepatepaʻi, auā o aʻu o lou Atua; ou te faamalosia oe; e moni, ou te fesoasoani iā te oe.” (Isaia 41:10) Aua lava neʻi faavaivaia oe ona o le vāea faafuaseʻi mai lau galuega. Ia faia le mea e te mafaia, ona tuu atu lea o mea uma i aao o Ieova. Ia faatalitali filemu iā Ieova. (Auega 3:26) O le a faatamaoaigaina oe i le tele o faamanuiaga.—Ieremia 17:7.

[Ata i le itulau 9]

Faaaogā le taimi mo gaoioiga faaleagaga

[Ata i le itulau 10]

Ia faaeteete i le faatauina o mea, ma aua le filifili galuega pe a saʻili sau galuega