Pe E te Talitonu i le Tiapolo?

UA FAAILOA mai i le Tusi Paia e iai moni lava se Tiapolo. E lē mafai ona vaaia o ia e tagata e pei foʻi ona lē mafai ona vaai i le Atua. Ua faapea mai le Tusi Paia: “O le Atua o le agaga lava ia.” (Ioane 4:24) O le Tiapolo o sē e iai sona tino agaga. Peitaʻi, e i ai le amataga o le Tiapolo e lē pei o le Atua.

A o leʻi faia tagata e Ieova le Atua, na ia foafoaina le lē mafaitaulia o ni agaga i le lagi, lea ua taʻua i le Tusi Paia o agelu. (Iopu 38:4, 7; Eperu 1:13, 14) Na foafoaina i latou uma e le Atua e lelei atoatoa—e leai se tasi na avea ma se tiapolo i lenā taimi pe na faaalia foʻi ni uiga leaga. Ae na faapefea la ona iai le Tiapolo? Ua faauiga le upu “tiapolo” i le “taufaaleaga,” ma e faasino atu i se tasi na te faia ni pepelo taufaaleaga e uiga i isi. O “Satani” o lona uiga o lē “Tetee.” E pei lava ona faia e se tasi o lē na faamaoni muamua ia lava ma se gaoi ona ua gaoia se mea, na faapena foʻi e se tasi o atalii lelei atoatoa o le Atua i le lagi ona avea o ia lava ma Satani le Tiapolo, ona o ni faanaunauga sesē. Ua faamatalaina i le Tusi Paia lenei faiga iʻuvale e faapea: “Ua taʻitasi ma faaosoosoina, pe a tosina ma maileia i lona lava tuʻinanau. Pe a to le tuʻinanau ona fanau mai ai lea o le agasala; a matua le agasala ona fanaua mai ai lea o le oti.”—Iakopo 1:14, 15.

O le mea moni lenei na tupu. Ina ua faia e Ieova le Atua le uluaʻi ulugalii o Atamu ma Eva, na mātauina lenei mea e le agelu lea na nofo sauni e fouvale i le Atua. Sa ia iloa na faatonuina e Ieova Atamu ma Eva, ina ia faatumu le lalolagi i tagata amiotonu o ē o le a tapuaʻi i le Atua. (Kenese 1:28) Na iloa e lenei agelu e iai le avanoa na te mauaina ai le mamalu ma le viiga. O lona matapeʻapeʻa, sa ia matuā faanaunau ai i le tapuaʻiga mai tagata, lea e na o le Atua e ono ma tatau ona mauaina. Na i lo le teena o lenei faanaunauga lē talafeagai, sa totō e le atalii o le Atua i lona loto lenei manaʻoga, seʻia oo ina fanau mai ai le pepelo ma fouvale ai. Seʻi tomānatu i le mea sa ia faia.

 Na faaaogā e le agelu fouvale se gata e tautala iā Eva. Na fesili le gata iā Eva: “E moni ea, na fetalai mai le Atua, lua te lē aai i laau uma o le faatoʻaga?” Ina ua faailoa atu e Eva le faatonuga a le Atua ma le faasalaga e oo i ai pe a lē usitaia, na folafola atu e le gata: “Lua te lē oti lava; auā ua silafia e le Atua, o le aso lua te aai ai [i le laau o i totonu o le faatoʻaga], e pupula ai o oulua mata; ona avea ai lea o oulua e pei ni atua o loo iloa le lelei ma le leaga.” (Kenese 3:1-5) Na tuuaʻia le Atua faapea sa ia leʻi taʻuina atu iā Atamu ma Eva le mea moni. Pe a ʻaina la le fua o le laau, o le a avea ai Eva e pei o le Atua, ma maua ai le aiā e filifilia ai le mea saʻo ma le sesē. O le pepelo muamua lava lenā. O le taʻuina o lenā pepelo na avea ai lenei agelu ma sē taufaaleaga. Na avea foʻi o ia ma sē e tetee i le Atua. Ua faamatalaina i le Tusi Paia lenei fili o le Atua o le “gata tuai lea, ua igoa i le tiapolo, i le ma Satani.”—Faaaliga 12:9.

“Ia Outou Mataala”

Na taulau manuia le pepelo na taʻu atu e le Tiapolo iā Eva e pei ona sa ia manaʻo i ai. Ua faapea mai le Tusi Paia: “Ona vaai atu lea o le fafine i le laau e lelei lava pe a ʻai, ma ua matagofie mai, o le laau foʻi e aogā e maua ai le poto, ona tago ai lea o ia i lona fua, ma ʻai ai; na ia avatu foʻi i lana tane faatasi ma ia, na ʻai ai foʻi o ia.” (Kenese 3:6) Na talitonu Eva iā Satani ma lē usiusitai ai i le Atua. Sa mafai foʻi ona ia faapogaia Atamu e solia le tulafono a le Atua. Na manumalo le Tiapolo i le faasesēina o le uluaʻi ulugalii e fouvale i le Atua. Talu mai lenā taimi, ua iai ni aafiaga lē vaaia o Satani i mataupufai a tagata. O le ā lona sini? O le faaliliueseina lea o tagata mai le tapuaʻi atu i le Atua moni, ae tapuaʻi atu iā te ia. (Mataio 4:8, 9) Ua talafeagai la le lapataʻiga mai le Tusi Paia: “Ia outou faautauta, ia outou mataala, ona o lē ua fai outou mona fili, o le tiapolo lea, o loo fealualuaʻi o ia e pei o se leona tagi, ua saʻili se tasi e ʻaina e ia.”—1 Peteru 5:8.

E manino lelei le faailoaina mai i le Tusi Paia o le Tiapolo o se agaga moni lava, o se agelu leaga ma le mataʻutia! O le vala tāua muamua lava o lo tatou mataala, o le iloaina lea e i ai moni lava le Tiapolo. Ae o lo tatou faautauta ma mataala, e aofia ai nisi mea. E tāua foʻi ona aua nei o tatou vālea i “togafiti” a Satani, ma ana auala e taʻitaʻisesēina ai tagata. (2 Korinito 2:11) O ā ana faufauga leaga? E faapefea ona tatou tetee atu i ai?

Ua Faasesēina Tagata e le Tiapolo

Na mātauina e le Tiapolo tagata talu mai le taimi na faia ai le uluaʻi tagata. Ua ia iloa le uiga moni o le tagata, o ona manaʻoga, o mea e fiafia i ai, ma ona faanaunauga. Ua matuā iloa lelei e Satani e iai manaʻoga fia tapuaʻi o le tagata, ma o lea ua ia faaaogāsesē ai ma le poto lenei manaʻoga. E faapefea? E ala i le fafagaina o tagata i pepelo faalotu. (Ioane 8:44) O le tele o aʻoaʻoga faalotu e uiga i le Atua e feteenaʻi ma fenuminumiaʻi. Pe e te iloa o ai se tasi e fiafia i lenei mea? E lē mafai ona moni aʻoaʻoga uma e feteenaʻi. O lea la, ua fuafua ma faaaogā e Satani le tele o aʻoaʻoga faalotu e taʻitaʻisesēina ai tagata. O le mea moni, ua faasino atu le Tusi Paia iā te ia o “le atua o le lalolagi nei,” lē ua faatauasoina manatu o tagata.—2 Korinito 4:4.

E puipuia e le upu moni mai le Atua se tasi mai nei pepelo faalotu. Ua faatusa e le Tusi Paia le upu moni o le Afioga a le Atua i le fusi, lea sa faaaogā e se fitafita i aso anamua e  puipuia ai lona sulugātiti. (Efeso 6:14) Afai e te ave i fale le poto o le Tusi Paia ma ola e tusa ai o ana aʻoaʻoga e pei o loo fusia ai oe, o le a puipuia la e le Afioga a le Atua oe mai le taʻitaʻisesēina e pepelo ma aʻoaʻoga sesē faalotu.

O le faanaunauga o le tagata i mataupu faaleagaga, ua uunaʻia ai o ia e suʻesuʻe mea e na te lē o iloaina. O i inā ua faasesēina ai o ia i isi togafiti faaoleole a Satani. O le faaaogāsesē o le naunau fia iloa o le tagata e uiga i mea e lē masani i ai ma lē mafaamatalaina, ua faaaogā ai e Satani faiga faataulāitu e pulea ai le toʻatele. E pei lava ona faaaogā e se tagata tulimanu le maunu e faatosina mai ai se manu, e faaaogā foʻi e Satani togafiti e pei o valovaloga, saʻili i fetu, faasioa, faiga faalauatau, faitauina o le alofilima, ma faiga faamaneta, e faatosina ma maileia ai tagata i le lalolagi aoao.—Levitiko 19:31; Salamo 119:110.

E faapefea ona puipuia oe mai le maileia i faiga faataulāitu? Ua faapea mai le Teuteronome 18:10-12: “Aua neʻi iloa iā te oe se tasi na te faaui ane lona atalii po o lona afafine i le afi, o sē fai togafiti faataulāitu, o sē iite i ao o le lagi, po o sē saʻili faailoga, po o se taulāitu, po o se apele, po o sē fesili atu i aitu, po o sē ua i ai le aitu vavalo, po o sē saʻili atu i ē ua oti. Auā e inosia e Ieova o i latou uma o ē faia na mea; e tulia foʻi i latou e Ieova lou Atua ai ou luma ona o na mea e inosia.”

O loo manino le fautuaga a le Tusi Paia: Ia matuā taumamao mai faiga faataulāitu. Ae ā pe afai sa faia sau vaega i nisi o na faiga, ae o lea ua e manaʻo e taofia? E mafai ona e mulimuli i le faaaʻoaʻoga a uluaʻi Kerisiano i Efeso. Ua faapea mai le Tusi Paia, ina ua latou taliaina “le afioga a le Alii,” e “toʻatele foʻi o ē na fai togafiti faataulāitu, na faapotopoto e i latou a latou tusi, ma susunu ai i luma o tagata uma.” E telē se tau o na tusi, pe tusa e 50,000 tupe ario. (Galuega 19:19, 20) Peitaʻi, e leʻi faatalatū Kerisiano Efeso e faatamaʻia uma na tusi.

Faaaogā e Satani Vaivaiga o Tagata

Na avea se agelu lelei atoatoa ma Satani le Tiapolo, talu ai sa ia lolo atu i lona faanaunauga e fia sili. Sa ia faaosofia foʻi se faanaunauga faamaualuga iā Eva ia pei o ia o le Atua. I aso nei, ua puleaina foʻi e Satani le toʻatele e ala i le faatupuina iā i latou o le mimitavale. O se faaaʻoaʻoga, e manatu nisi o lo latou lanu, ituaiga, po o le atunuu e sili atu i lo isi. E matuā vala ese lea ma aʻoaʻoga a le Tusi Paia! (Galuega 10:34, 35) Ua faapea manino mai le Tusi Paia: ‘Ua faia foʻi e le [Atua] nuu uma o tagata i le toto e tasi.’—Galuega 17:26.

O le lotomaulalo, o se puipuiga lelei lea faasaga i taumafaiga a Satani e faatupu le manatu faamaualuga i tagata. Ua timaʻi mai le Tusi Paia, ia ‘aua le faasili o tatou manatu i le mea ua tatau ona manatu ai.’ (Roma 12:3) Ua faapea mai foʻi: “E tetee atu le Atua i ē faamaualuga,  a e foaʻi mai le alofa tunoa i ē faamaulalo.” (Iakopo 4:6) O se tasi o vala aogā e teena ai taumafaiga a Satani, o le faaalia lea o le lotomaulalo ma isi uiga e fiafia i ai le Atua.

O loo naunau foʻi le Tiapolo e faaaogā vaivaiga o le tagata, o le lolo atu lea i tuʻinanauga leaga o le tino. E finagalo Ieova le Atua ia olioli tagata. Pe a ōgatusa le faamalieina o faanaunauga ma le finagalo o le Atua, o le a iʻu i le fiafiaga sili. Peitaʻi, ua faaosoosoina e Satani tagata ina ia faamalieina o latou tuʻinanauga i ni auala lē mamā. (1 Korinito 6:9, 10) E sili atu ona tāua le uaʻi i mea ua tonu ma lelei. (Filipi 4:8) O le a fesoasoani lea iā te oe e pulea lelei ai ou mafaufauga ma faalogona.

Ia Faaauau Ona Tetee Atu i le Tiapolo

Pe e mafai ona e taulau manuia i le teena o le Tiapolo? Ioe, e mafai. Ua faamautinoa mai i le Tusi Paia: “Ia outou tetee atu i le tiapolo, ona sola ese ai lea o ia iā te outou.” (Iakopo 4:7) E tusa lava pe e te tetee atu iā Satani, ae o le a lē taitai vave taofia ai ana gaoioiga ina ia faalavelavea pea oe, a o e taumafai e iloa atili le Atua. E mautinoa, o le a toe taumafai foʻi le Tiapolo “seʻia i se aso.” (Luka 4:13) Peitaʻi, e lē tatau ona e fefe i le Tiapolo. Afai o le a faaauau ona e tetee atu iā te ia, o le a lē mafai ona ia faaliliueseina oe mai le Atua moni.

Peitaʻi, o le tetee atu i le Tiapolo, e manaʻomia ai le malamalama lelei e uiga iā te ia, ma le auala na te taʻitaʻisesē ai tagata, aemaise gaoioiga e mafai ona e faia e puipuia ai mai ana togafiti. E na o le tasi lava le puna o lenā malamalamaga, o le Afioga lea a le Atua, le Tusi Paia. O lea, ia maumauaʻi i lau faaiʻuga e suʻesuʻe le Afioga a le Atua, ma faatatauina i lou olaga mea ua e aʻoaʻoina mai ai. O le a fiafia Molimau a Ieova o loo i lou vaipanoa, e suʻesuʻe faatasi ma oe le Tusi Paia i sou taimi talafeagai e aunoa ma se totogi. Faamolemole, aua le faatalatū e logo atu i latou po o le tusi atu foʻi i ē na lomiaina lenei mekasini.

A o faia lau suʻesuʻega faale-Tusi Paia, e tatau ona e silafia o le a taumafai Satani e taofia oe mai le aʻoaʻoina o le upu moni, e ala i teteega po o sauāga. Atonu o le a lē fiafia nisi e pele iā te oe i lou suʻesuʻeina o le Tusi Paia. Talu ai, latou te lē o iloaina le matagofie o upu moni o loo i le Tusi Paia. Atonu foʻi o le a tauemu nisi iā te oe. Ae po o le lolo atu i nei omiga o le a faafiafiaina ai le Atua? E manaʻo le Tiapolo e faavaivaia oe ina ia taofia ai lou aʻoaʻoina o le Atua moni. Ia aua neʻi manumalo Satani. (Mataio 10:34-39) E leai se mea e ao ona e avatu iā Satani. O Ieova e ona lou ola. Ia maumauaʻi la, e tetee atu i le Tiapolo ma ‘faafiafia le finagalo o Ieova.’—Faataoto 27:11.

[Ata i le itulau 6]

Na susunu e i latou na avea ma Kerisiano a latou tusi o faiga faataulāitu

[Ata i le itulau 7]

Ia faia se filifiliga mausalī e suʻesuʻe le Tusi Paia