Aiseā e Tatau ai Ona Iloa Lelei le Anetikeriso?

‘Ua outou faalogo o loo sau le anetikeriso,’ o le tusi mai lea a le aposetolo i se taimi ua leva. (1 Ioane 2:18) Maʻeu ni lagona faagaeetia i na upu! Ua mavae le tele o senituri, o fia iloa pea e tagata le uiga o na upu. O ai ea le anetikeriso? O afea e sau ai? Ma o ā ana mea o le a fai pe a sau?

A O FAAGASOLO tausaga, e fai si toʻatele o i latou na tuuaʻia faapea o anetikeriso. I aso ua mavae, o i latou na faaigoa o “anetikeriso,” e aofia ai tagata Iutaia, o pope a le Katoliko, ma emeperoa a Roma. Mo se faaaʻoaʻoga, ina ua lē manaʻo le emeperoa o Feterika II (1194-1250) e tau mo le lotu i le Taua mo Laueleele Paia, ona faaigoa lea o ia e le pope o Kelekolio IX faapea o se anetikeriso, ma faateʻa ese Feterika mai le lotu. Na mavae Kelekolio, ae sui mai ai le pope o Innocent IV, o lē na ia toe faateʻa foʻi Feterika mai le lotu. Na tali mai i ai Feterika, i lona faalauiloa e faapea, o Innocent o se anetikeriso.

E na o le aposetolo lava o Ioane le tusitala o le Tusi Paia, o loo ia faaaogā le upu “anetikeriso.” I ni tusi se lua mai i tusi o loo taʻua ai lona suafa, e faalima ona aliali ai lenei upu, e lē gata ina faasino i se tagata se toʻatasi, ae faasino foʻi i tagata e toʻatele. O loo lisi atu i le pusa i le itulau o sosoo mai, mau o loo taʻua ai lenei upu. Pe a fua i nei fuaiupu, o le anetikeriso o sē e pepelo ma taufaasesē, o loo vilivili e faaleaga le faiā a se tagata ma Keriso, faapea le Atua. O le pogai lenā na fautuaina ai e le aposetolo ona uso Kerisiano: “Le ʻau pele e, aua tou te faalogo i agaga [po o faamatalaga] uma lava, a ia outou tofotofo i agaga [faamatalaga] pe mai le Atua i latou; auā e toʻatele perofeta pepelo ua ō atu i le lalolagi.”—1 Ioane 4:1.

Na lapataʻi mai foʻi Iesu e faatatau i tagata taufaasesē, po o perofeta pepelo, i lona fetalai mai: “[Latou te] ō mai iā te outou i ofu faamamoe, a o totonu o luko feʻai lava i latou. Tou te iloa i latou i o latou fua [po o galuega].” (Mataio 7:15, 16) Pe sa lapataʻia ea e Iesu ona soo e faatatau i se anetikeriso faafaatusa? Seʻi vaai pe mafai ona tatou mātaulia lenei taufaasesē.