E te Mana‘o e Avea Oe ma ā Ituaiga Tagata?
E te Manaʻo e Avea Oe ma ā Ituaiga Tagata?
NA FESILI atu le taʻitaʻi leoleo o se taulaga i Filipaina, i se paeonia e faapea, “O le ā le tou mea na fai na suia ai le amio a lenā tamāloa?” I le faasino atu i le faaputuga o pepa o loo i luga o lana kesi, na ia toe faapea atu: “Pe na e iloa o pepa uma nei, o faamaumauga ia o mataupu tau faamasinoga faasaga i lenā tagata i taimi ua mavae? O le tele o faafitauli sa ia faapogaia i lenei taulaga, ae o lea ua outou fesoasoani iā te ia ina ia taofia ona uiga leaga sa iai.” O le tamāloa lea sa talanoa faatatau i ai le leoleo lenei ma le paeonia, o se tagata e onā ma faamisa, ma e masani ona ia faatupuina vevesi. O le ā na uunaʻia ai o ia e faia ni suiga tetele i lona olaga? O le feʻau faagaeeina a le Afioga a le Atua, le Tusi Paia.
E toʻatele tagata ua manatu mamafa i le fautuaga a le aposetolo o Paulo, ia ‘tuu ese le tagata tuai e tusa ai ma a latou amioga sa faia muamua, ae oofu i le tagata fou na faia e tusa ma le finagalo o le Atua.’ (Efe. 4:22-24) E tusa pe tatou te manaʻomia ona faia ni suiga tetele po o ni suiga laiti, ae o le ofuina o le tagata fou, o se vaega lea o le avea ma Kerisiano.
Peitaʻi, o lo tatou faia o suiga ma le agaʻigaʻi i luma ia agavaa mo le papatisoga, ua na o se amataga. I le taimi e papatisoina ai i tatou, ua pei i tatou o se fasi laau ua tāina pe vaneina ia foliga i se mea patino. Ua e iloa atu foliga o le mea lea e tāina pe vaneina, peitaʻi o loo tele pea isi galuega e manaʻomia ona faia i ai. O loo manaʻomia pea ona teuteu atili e le tufuga, ina ia matagofie ai le mea ua tāina pe vaneina. I le taimi o le papatisoga, ua iā i tatou uiga tāua ia sa manaʻomia ina ia avea ai ma auauna a le Atua. Peitaʻi, o loo manaʻomia pea ona tatou atiaʻe lo tatou tagata fou. E ao ona faaauau ona tatou faaleleia lenā tagata fou e ala i le faia o ni fetuutuunaʻiga.
E oo foʻi iā Paulo na ia iloa e manaʻomia ona fai ni faaleleiga atili. Na ia taʻutino mai e faapea: “Pe a ou loto atu e fai le mea lelei, ae ua iā te aʻu le leaga.” (Roma 7:21) Sa iloa lelei e Paulo le ituaiga tagata na iai o ia, ma le ituaiga tagata sa ia manaʻo e iai o ia. Ae faapefea i tatou? E manaʻomia foʻi ona tatou fesili ifo iā i tatou lava: ‘O le ā o loo i totonu iā te aʻu? O le ā le ituaiga tagata e iai aʻu? Ma o le ā le ituaiga tagata ou te manaʻo ia iai aʻu?’
O le ā o Loo i Totonu “iā te Aʻu”?
Pe a tatou toe faafou se fale tuai, e lē lava le tau ina vali o tua pe afai o loo iai ni laau o le fale ua pala. O le lē manatu mamafa i faalētonu o loo vaaia i vaega malolosi o le fale, o le a na ona faaopoopo atili mai ai o isi faafitauli mulimuli ane. I se tulaga tutusa, e lē lava le tau ina faafoliga mai e amiotonu. E ao ona tatou iloilo le ituaiga tagata moni lava e iai i tatou, ma ia iloa faafitauli ia e manaʻomia ona foʻia. Pe a lē faia faapea, o le a toe aliaʻe mai uiga tuai o le tagata. O lea e tatau ai ona tatou iloilo i tatou lava. (2 Kori. 13:5) E manaʻomia ona tatou mātauina uiga e lē manaʻomia, ma ia faasaʻo na uiga. Ina ia taulau lenā tulaga, ua saunia e Ieova le fesoasoani mo i tatou.
Na tusi Paulo e faapea: “O loo ola le afioga a le Atua ma e matuā malosi foʻi, e sili atu lona maai i lo o le pelu e faatau maai ona itu, ma e ati e oo lava i le vaevaeina o le loto ma le agaga, o gaugātino ma aano o ivi, e mafai foʻi ona faamasino i manatu ma faanaunauga o le loto.” (Epe. 4:12) E mafai ona iai se taaʻiga malosi o le feʻau o le Afioga tusia a le Atua, le Tusi Paia, i o tatou olaga. E mafai ona ati i totonu o i tatou—e faatusaina i le ati atu i aano po o mea lololo i totonu o ivi. E faaalia mai ai o tatou mafaufauga ma uunaʻiga, e aliali mai ai lo tatou tagata moni i totonu, pe a faatusatusa atu i o tatou uiga o loo faaali atu po o le ituaiga tagata o loo tatou mafaufau e iai i tatou. E maʻeu se fesoasoani o loo tatou maua mai le Afioga a le Atua ua mafai ai ona tatou iloa o tatou faafitauli!
Pe a tatou toe faaleleia se fale tuai, atonu e lē lava le tau ina sui o mea ua faaleagaina. O le iloaina o le māfuaaga ua faaleagaina ai ia mea, e fesoasoani iā i tatou e faia ai ni gaoioiga lea o le a taofia ai le toe tutupu mai o faafitauli ia na tutupu muamua. I se tulaga tutusa, e lē gata ia iloa o tatou uiga lē lelei, ae ia mataitūina mea o loo faapogaia ai pe saosaolaumea i le faaalia mai o na uiga, e mafai ona fesoasoani iā i tatou e pulea ai o tatou vaivaiga. E tele isi mea e aofia ai i le fafauina aʻe o o tatou uiga faaletagata. O nisi o mea e aofia ai o tatou tulaga faaletagata ma o tatou tulaga tau tupe, o lo tatou siʻomaga, o a tatou aganuu, o tatou mātua, o a tatou aumea, ma lo tatou siʻomaga tau tapuaʻiga. E oo lava foʻi i polokalame o televise ma ata tifaga tatou te matamata ai, faapea ma isi ituaiga o faafiafiaga, e mafai ona aafia ai o tatou uiga. O le iloaina o mea o loo iai ni o latou taaʻiga lē lelei i o tatou uiga, o le a fesoasoani lenā iā i tatou e faaitiitia ai le aafia o tatou i na mea.
Pe a uma ona faia se iloiloga o i tatou lava, e ono uunaʻia i tatou e faapea atu, ‘Ia ona ua pau ā o oʻu uiga.’ E sesē lenei manatu. I le faasino atu iā i latou i le faapotopotoga i Korinito, o ē faitaaga, tauatane, onanā, ma isi tagata e faia mea leaga, na faapea atu Paulo: ‘Sa faapena foʻi nisi o outou. A ua faamamāina outou i le agaga o lo tatou Atua.’ (1 Kori. 6:9-11) E mafai foʻi ona tatou taulau i le faia o ni suiga talafeagai, e ala i le fesoasoani a le agaga paia o Ieova.
Seʻi manatu i le tulaga o se tamāloa e igoa iā Mareko, * e nofo i Filipaina. E tusa ai ma lona siʻomaga, na faapea mai Mareko: “O taimi uma lava e tauupu ai oʻu mātua. O le māfuaaga lenā na ou fouvale ai i le 19 o oʻu tausaga.” Sa avea Mareko ma sē e lauiloa i taaloga faitupe, gaoi, ma faasiilima tagata. Sa oo lava foʻi ina latou fuafua ma nisi tagata e ave faamalosi se vaalele, e ui lava e leʻi taunuu le fuafuaga. Sa faaauau pea amioga leaga a Mareko ina ua uma ona ia faaipoipo. Sa iʻu lava foʻi ina alu uma ana meatotino i taaloga faitupe. E leʻi leva mulimuli ane, ae iai faatasi Mareko ma lana avā i le suʻesuʻega faale-Tusi Paia a lana avā lea sa fai e Molimau a Ieova. I le taimi muamua, sa ia manatu e lē aogā ona avea o ia ma Molimau. Peitaʻi, o le faatatauina o mea na ia aʻoaʻoina ma le auai i sauniga, sa fesoasoani iā Mareko ina ia lafoaʻi ai ona ala tuai. Ua avea nei o ia ma Kerisiano papatisoina, ma o loo auai e lē aunoa i le aʻoaʻoina o isi i le auala e mafai ai foʻi ona latou faia ni suiga.
O le ā le Ituaiga Tagata E te Manaʻo e Iai Oe?
O ā suiga e ono manaʻomia ona tatou faia ina ia faaleleia ai o tatou uiga o ni Kerisiano? Ua fautua mai Paulo i Kerisiano: “Ia outou tuu ese mai iā te outou le toʻatamaʻi, le ita, le leaga, o upuleaga, ma e lē tatau ona sau se upu masoā mai i o outou gutu. Aua le pepelo le tasi i le isi. Ae ia toese le tagata tuai ma ana gaoioiga.” Ua faapea atili mai le aposetolo: “Ia oofu outou i le tagata fou ua faafouina e ala i le iloa lelei o mea, ina ia foliga e pei o Lē na faia o ia.”—Kolo. 3:8-10.
O lea la, o lo tatou sini autū o le tuu ese lea o le tagata tuai ae ofu le tagata fou. O ā uiga e manaʻomia ona tatou atiaʻe ina ia taulau ai ona faia faapea? Ua faapea mai Paulo: “Ia oofu outou i le alofa mutimutivale, le agalelei, lotomaulalo, agamalu ma le faapalepale. Ia faaauau ona onosai le tasi i le isi, ma ia fefaamagaloaʻi ma le lotoatoa pe afai ua faia e se tasi se mea e tigā ai le isi. E pei ona finagalo malie Ieova e faamagalo iā te outou, ia faapea foʻi ona outou faia. Peitaʻi, e iai foʻi se isi mea e manaʻomia, ia oofu outou i le alofa, auā o le fusi lea e atoatoa ona autasi ai.” (Kolo. 3:12-14) O le taumafai malosi ina ia atiaʻe nei uiga, o le a fesoasoani lea iā i tatou ina ia ‘faapelepeleina ai e Ieova atoa foʻi ma tagata.’ (1 Samu. 2:26) A o iai Iesu i le lalolagi, sa matilatila ona ia faaalia mai uiga o le Atua. E mafai ona avea i tatou o ni ē pei o Keriso i le “faaaʻoaʻo i le Atua,” e ala i le suʻesuʻeina ma faataʻitaʻi i le faaaʻoaʻoga a Iesu.—Efe. 5:1, 2.
O le isi auala e iloa ai po o ā suiga e ono manaʻomia ona tatou faia, o le suʻesuʻeina lea o uiga o tagata o loo taʻua i le Tusi Paia, i le iloiloina lea po o ā o latou uiga lelei ae o ā foʻi o latou uiga lē lelei. O se faataʻitaʻiga, manatu iā Iosefa, le atalii o le augātamā o Iakopo. E ui sa feagai ma faiga lē tonu, ae sa tausia pea e Iosefa se agaga mautinoa ma se uiga lelei i totonu. (Kene. 45:1-15) Ae i le isi itu, sa faatagā faaalia e Apisaloma, le atalii o le tupu o Tavita, lona pei e matuā manatu mamafa mo tagata ma sa viiviia i lona aulelei. Peitaʻi, o le mea moni, o ia o sē faalata ma o le fasioti tagata. (2 Samu. 13:28, 29; 14:25; 15:1-12) E lē mafai ona iloa le tulaga moni o se tasi i le lalelei faaletino ma le faatagā faafoliga mai e lelei.
E Mafai Ona Faaleleia o Tatou Uiga
Ina ia faaleleia o tatou uiga ma ia matagofie i le silasila a le Atua, e manaʻomia ona tatou uaʻi atu i o tatou tagata i totonu. (1 Pete. 3:3, 4) Ina ia faia ni suiga i o tatou uiga, e manaʻomia ona tatou iloa o tatou uiga lē lelei ma mea o loo māfua ai, pe saosaolaumea foʻi i le faaalia o na uiga, ma ia atiaʻe uiga o le Atua. Pe mafai ona tatou mautinoa o le a taulau manuia a tatou taumafaiga ina ia faia na suiga?
Ioe, o le fesoasoani a Ieova o le a mafai ai ona tatou faia ni suiga e manaʻomia. I le pei o le faisalamo, e tatou te tatalo e faapea: “Le Atua e, ia e faia se loto mamā mo aʻu; ma ia e faafouina se loto mau i totonu iā te aʻu.” (Sala. 51:10) E mafai ona tatou ōle atu mo le agaga o le Atua ina ia galue i totonu o i tatou, ma faaleleia o tatou faanaunauga ina ia matuā faaōgatusa o tatou olaga ma lona finagalo. O le mea moni, e mafai ona tatou taulau i le avea ma ē sili ona matagofie i le silasila a Ieova!
[Faaopoopoga i lalo]
^ pala. 11 E lē o lona igoa moni lenā.
[Ata i le itulau 4]
Pe e lava le tau ina vali o tua o lenei fale ua faaleagaina e se afā?
[Ata i le itulau 5]
Po ua avea ou uiga e pei o uiga o Keriso?