“O le Ala Lava Lenei, Ia Outou Savavali Ai”

O le Talaaga o le Soifuaga O Emilia Pederson

Faamatalaina e Ruth E. Pappas

SA FANAU loʻu tinā o Emilia Pederson i le 1878. E ui sa avea o ia ma faiaʻoga, ae sa ia manaʻo e faaaogā lona olaga e fesoasoani ai i tagata ina ia faalatalata atu i le Atua. O le faamaoniga o le faanaunauga o loʻu tinā, o se atopaʻu telē o loo i lo matou fale i le taulaga laʻitiiti o Jasper, i Minnesota i Amerika. Sa ia faatauina lenei atopaʻu e ave ai ana meatotino i Saina, le nofoaga sa fia auauna ai o se misionare. Peitaʻi, ina ua maliu lona tinā, sa faalēaogāina ana fuafuaga ae toe nofo mai e tausi nai ona tei laiti. I le 1907 sa ia faaipoipo ai iā Theodore Holien. Sa ou fanau iā Tesema 2, 1925, ma o le uii o le fanau e toʻafitu.

Sa iai ni fesili faale-Tusi Paia a loʻu tinā sa ia naunau lava e taliina. O se tasi o fesili e faatatau i le aʻoaʻoga e faapea, o seoli o se nofoaga e faapuapuagatia ai ē amioleaga. Sa ia fesili atu i se tagata asiasi e vaavaaia mea a le Lotu Luteru, po o fea o le Tusi Paia e mafai ona ia maua ai lenei aʻoaʻoga. Ae na ia faapea atu iā te ia, e lē tāua le mea o loo fai mai ai le Tusi Paia, ae e tatau lava ona aʻoaʻoina le faapuapuagatiaina i le afi i seoli.

Faamalieina Lona Faanaunauga Faaleagaga

I le amatamataga o le 1900, sa auai atu ai Emma le uso o loʻu tinā i Northfield, i Minnesota e aʻoga faamusika ai. Sa nofo o ia i le fale o lona faiaʻoga o Milius Christianson, ma o lona toʻalua o se Tagata Aʻoga o le Tusi Paia, o le taʻu lenā sa taʻua ai Molimau a Ieova. Sa faamatala i ai e Emma e faapea, e iai lona uso e matuā naunau lava e faitau le Tusi Paia. E leʻi leva lava, ae tusi atu loa le toʻalua o Milius i loʻu tinā ma taʻu atu i ai tali o ana fesili mai le Tusi Paia.

I se tasi aso, na malaga atu ai i se nofoaafi se Tagata Aʻoga o le Tusi Paia e igoa iā Lora Oathout mai Sioux Falls, i Dakota i Saute, e talaʻi i Jasper. Sa suʻesuʻe e loʻu tinā lomiga faale-Tusi Paia na ia mauaina, ma i le 1915, sa amata ai ona ia tufa atu upu moni o le Tusi Paia i isi, ma tufatufa atu lomiga na alu atu ma Lora.

I le 1916, na faalogo ai loʻu tinā o le a auai atu Charles Taze Russell i le tauaofiaga i le taulaga o Sioux, i Iowa. Sa manaʻo o ia e auai atu i ai. O le taimi lea ua toʻalima le fanau a loʻu tinā, ae faatoʻā lima masina le matua o Marvin o le uii lea. E ui i lea, sa ia alu ma ave uma lana fanau i se faigāmalaga e tusa ma le 100 maila (160 kilomita) i le taulaga o Sioux, ina ia auai i le tauaofiaga. Sa ia faalogologo i lauga a le uso o Russell, ma matamata i le “Ata Tifaga o le Foafoaga,” ma na papatisoina ai o ia. I lona toe foʻi atu i lona aiga, sa tusia sana tala e faatatau i le tauaofiaga, lea na lomiaina i le Jasper Journal.

I le 1922, na iai loʻu tinā i le toʻa 18,000 o ē na auai i le tauaofiaga i Cedar Point, i Ohio. I le māeʻa o lenā tauaofiaga, sa lē toe mapu o ia i le faalauiloaina atu o le Malo o le Atua. O le iʻuga, o lana faaaʻoaʻoga na uunaʻia ai i matou e utagia  le timaʻiga e faapea: “O le ala lava lenei, ia outou savavali ai.”—Isa. 30:21.

Fua o Lana Auaunaga

I le amatamataga o tausaga mai le 1920, sa siitia atu ai oʻu mātua i se fale i talaatu o le aai o Jasper. Sa olaola le pisinisi a loʻu tamā ma e toʻatele lona aiga sa tausi. E leʻi tele sana suʻesuʻe i le Tusi Paia e pei o loʻu tinā, ae sa ia lagolagoina ma le loto atoa le talaʻiga, ma faaavanoa lo matou fale mo faifeʻau femalagaaʻi. Pe a fai se lauga a se uso femalagaaʻi i lo matou fale, e pe ā ma le selau e auai atu i ai, ma faatumulia ai le matou potu mālōlō, potu ʻai, ma le potu moe.

Pe tusa o le fitu o oʻu tausaga, na vili mai ai le uso laʻitiiti o loʻu tinā o Leti, ma faapea mai o loo fia fai se lesona faale-Tusi Paia a ona tuaoi, o Ed Larson ma lana avā. Sa vave ona la taliaina mea moni o le Tusi Paia, ma la valaaulia ai lo la tuaoi o Martha Van Daalen, lea e toʻavalu lana fanau, e auai i a la lesona. Sa avea foʻi Martha ma lona aiga atoa ma Tagata Aʻoga o le Tusi Paia. *

I lenā vaitaimi, sa iai se tama talavou e igoa iā Gordon Kammerud, e lē mamao le mea sa nofo ai o ia, ma na amata ona faigaluega i loʻu tamā. Ua uma ona lapataʻia Gordon: “Ia e faaeteete i le fanau teine a le pule. E ese lava le latou lotu.” Peitaʻi, sa amata ona suʻesuʻe e Gordon le Tusi Paia ma e leʻi leva ae talitonu o ia, o lea ua ia maua le upu moni. I le tolu masina mulimuli ane ai, ae papatiso loa. Sa avea foʻi ona mātua ma ē talitonu, ma na māfana le faauōga a aiga nei o le ʻau Holiens, Kammeruds, ma Van Daalens.

Faalaeiauina e Ala i Tauaofiaga

Na matuā faalaeiauina loʻu tinā i le tauaofiaga i Cedar Point, ma sa ia manaʻo e aua neʻi toe misia se isi tauaofiaga. Sa faapena foʻi oʻu faalogona i a matou faigāmalaga mamao mo na faatasitasiga. Sa lē mafai ona galo le tauaofiaga i Columbus, i Ohio i le 1931, auā o inā sa amata faaaogā ai le igoa, Molimau a Ieova. (Isa. 43:10-12) Ou te manatua foʻi le tauaofiaga i Washington D.C., i le 1935, lea na faia ai se lauga e faamalamalama mai ai le “motu o tagata e toʻatele” e pei ona taʻua i le Faaaliga. (Faaa. 7:9) Sa papatiso ai oʻu uso o Lilian ma Eunice i le silia ma le toʻa 800 o i latou na papatiso ai i inā.

Sa auai atu lo matou aiga i tauaofiaga i Columbus i Ohio, i le 1937; i Seattle i Washington, i le 1938; ma i Niu Ioka i le 1939. Sa matou ō faatasi ma le ʻau Van Daalen, le ʻau Kammerud ma nai isi tagata, ma sa fai ma matou mālōlō solo i la matou faigamalaga. Sa faaipoipo Eunice iā Leo Van Daalen i le 1940, ma avea i laʻua ma paeonia. I le tausaga lava lenā, sa faaipoipo ai Lilian iā Gordon Kammerud, ma avea foʻi i laʻua ma paeonia.

Sa mataʻina le tauaofiaga i le 1941 lea na fai i St Louis i Missouri. O i inā na maua ai e le faitau  afe o talavou le tusi, Children (Tamaiti). Sa suia ai loʻu olaga i lenā tauaofiaga. E leʻi leva ona māeʻa lenā tauaofiaga, ae matou paeonia loa ma loʻu tuagane o Marvin ma lona toʻalua o Joyce, iā Setema 1, 1941. O taimi lenā ua 15 oʻu tausaga.

O la matou vaipanoa o tagata fai faatoʻaga, ma sa faigatā i uso ona auai uma atu i tauaofiaga, ona sa masani ona fai tauaofiaga i taimi o le seleselega i a latou faatoʻaga. Pe a māeʻa la le tauaofiaga, ona toe fai lea o le autaluga o manatu mai tauaofiaga i tua o lo matou fale, mo i latou e leʻi mafai ona auai. O ni faatasiga e fiafia tele ai.

Kiliata ma Tofiga i Atunuu Ese

Iā Fepuari 1943, sa faavaeina ai le Aʻoga o Kiliata auā le toleniina o paeonia mo le auaunaga faamisionare. Sa aofia ai i le vasega muamua sui e toʻaono mai le aiga o Van Daalen, o le ʻauuso o Emil, Arthur, Homer, ma Leo; o lo latou tauusoga o Donald; ma le toʻalua o Leo, o loʻu uso o Eunice. Sa lagona le fiafia toe faanoanoa foʻi i le matou faamavaega, ona matou te lē o iloa po o afea matou te toe feiloaʻi ai. Ina ua uma le faauuga, sa siitia atu loa i latou e toʻaono i Puerto Rico, ma o le taimi lenā e lē atoa se sefululua o Molimau i inā.

I le tausaga na sosoo ai, sa auai atu ai Lilian ma Gordon, faapea foʻi ma Marvin ma Joyce i le vasega lona tolu o Kiliata. Sa auina atu foʻi i latou i Puerto Rico. Ae iā Setema 1944, i le 18 o oʻu tausaga, na ou auai ai i le vasega lona fā. I le māeʻa o le faauuga iā Fepuari 1945, sa matou auauna faatasi ai ma loʻu tuagane ma oʻu uso i Puerto Rico. Na tatala mai ai se avanoa mataʻina mo aʻu! E ui lava sa avea ma luʻi le aʻoaʻoina o le gagana Sepania, ae e leʻi leva ae silia ma le 20 suʻesuʻega faale-Tusi Paia na faia e nisi o i matou. Sa faamanuia e Ieova le galuega. I aso nei, ua tusa ma le 25,000 Molimau i Puerto Rico!

Faalavelave na Oo i lo Matou Aiga

Sa faaauau pea ona nonofo Leo ma Eunice i Puerto Rico ina ua fanau le la tama o Mark, i le 1950. I le 1952 na latou fuafua ai e asiasi i o la aiga. Iā Aperila 11, na latou malaga ai i se vaalele. E leʻi leva ona tuua e le vaalele le laueleele, ae paʻū loa i le sami. Na maliliu ai i inā Leo ma Eunice. Na maua atu Mark e lua ona tausaga, o opeopea mai. Sa togi e se tagata na sao mai le faalavelave o ia i totonu o se vaafaaola, ma sa faia ni taumafaiga e faamānavaina o ia, ma sa manuia na taumafaiga. *

I le lima tausaga mulimuli ane ai, iā Mati 7, 1957, na ō atu ai oʻu mātua i le Maota mo Sauniga, ae pā ai le paʻu o le la taavale. A o sui le paʻu i autafa o le auala, na soʻa loʻu tamā e se taavale ma oti ai lava i inā. E tusa ma le 600 tagata na auai i le lauga o le maliu, ma sa tuuina atu se molimau lelei i tagata o lenā vaipanoa, lea sa faaaloalogia ai loʻu tamā.

Tofiga Fou

A o leʻi maliu si oʻu tamā, sa ou mauaina ai se tofiga e galue i Argentina. Iā Aokuso 1957, sa ou taunuu ai i le taulaga o Mendoza i auvae mauga o Mauga o le Andes. I le 1958, sa siitia mai ai George Pappas i Argentina, o sē na faauu mai le vasega lona 30 o Kiliata. Sa lelei le ma faigāuō ma George, ma sa ma faaipoipo iā Aperila 1960. I le 1961, na maliu ai si oʻu tinā i le 83 o ona tausaga. Na savali o ia ma le faamaoni i ala o le tapuaʻiga moni ma e toʻatele i latou na ia fesoasoani i ai e faia faapea.

 E sefulu tausaga o ma galulue ma George ma isi misionare i fale misionare eseese. Ona sosoo ai lea ma le ma fitu tausaga i le galuega femalagaaʻi. I le 1975, na ma toe foʻi atu ai i le Iunaite Setete e fesoasoani i nisi o o ma aiga ua mamaʻi. I le 1980, sa valaaulia ai laʻu tane e fai le galuega femalagaaʻi i le oganuu Sipaniolo. O le taimi lenā pe ua tusa ma le 600 faapotopotoga Sipaniolo i le Iunaite Setete. Mo le 26 tausaga, na ma asiasi atu ai i le tele o faapotopotoga Sipaniolo ma vaaia ai le faatelega, ua sili atu i le 3,000 faapotopotoga.

Ua Latou Savavali i “le Ala”

Sa olioli foʻi loʻu tinā i lona vaavaai atu o auauna faataimi atoa tagata talavou o lona aiga. O se faaaʻoaʻoga, o Carol, o le tama teine a loʻu uso pito i matua o Ester, sa amata ona paeonia i le 1953. Sa faaipoipo o ia iā Dennis Trumbore, ma o loo faaauau e oo mai i le taimi nei le la auaunaga faataimi atoa. O le isi tama teine a Ester o Lois, na faaipoipo iā Wendell Jensen. Sa la auai i le vasega lona 41 o le Aʻoga o Kiliata ma galulue mo le 15 tausaga o ni misionare i Nigeria. O Mark lea na maliliu nai ona mātua i le faalavelave tau vaalele, sa avea ma tama fai a le tuafafine o Leo, o Ruth La Londe ma lana tane o Curtiss. Sa tele tausaga o paeonia Mark ma lana avā o Lavonne ma tausi aʻe le la fanau e toʻafā i “le ala.”—Isa. 30:21.

Ua na o i maʻua ma loʻu tuagane o Orlen o loo feola pea, ma ua tusa ma le 90 ma ona tupu ona tausaga. O loo ia auauna pea ma le faamaoni iā Ieova. O loo faaauau pea ona ma auauna ma le olioli ma George i le auaunaga faataimi atoa.

Le Mea na Tuua e Tinā

O loo iā te aʻu i le taimi nei se meatotino tāua a si oʻu tinā, o lana kesi. O se meaalofa a loʻu tamā i le la faaipoipoga. I se tasi o pusa toso o lana kesi o loo iai lana api tuai, o loo iai ni tusi ma ni tala mai nusipepa na ia tusia ma avatu ai se molimau lelei mo le Malo. O nisi o nei tusi e mai le amatamataga o le 1900. Na iai foʻi i le kesi ia tusi na tāua ma pele i loʻu tinā, o tusi mai ana fanau misionare. Ou te fiafia lava e faitau ma toe faitau i ai! O ana tusi na avatu iā i matou, sa matuā faalaeiauina ai i matou ona e tumu i manatu lelei. E leʻi taunuu le faamoemoe o si oʻu tinā e avea ma misionare. E ui i lea, sa ia maelega e pei o se misionare, ma na uunaʻia ma pāʻia ai loto o isi tupulaga na mulimuli mai ai. O loo oʻu matuā naunau atu i le aso e mafai ai ona toe faatasi uma ai lo matou aiga i le lalolagi parataiso, e aofia ai si oʻu tinā ma si oʻu tamā!—Faaa. 21:3, 4.

[Faaopoopoga i lalo]

[Ata i le itulau 17]

Emilia Pederson

[Ata i le itulau 18]

1916: Tinā, Tamā (o loo siiina Marvin); i lalo mai le tauagavale i le taumatau: Orlen, Ester, Lilian, Mildred

[Ata i le itulau 19]

Leo ma Eunice, a o leʻi maliliu

[Ata i le itulau 20]

1950: Mai le tauagavale i le taumatau, i luga: Ester, Mildred, Lilian, Eunice, Ruth; lalo: Orlen, Tinā, Tamā, ma Marvin

[Ata i le itulau 20]

George ma Ruth Pappas i le galuega femalagaaʻi, 2001