Aua Neʻi Taaʻina i Manatu o Tagata

E ESEESE manatu o tagata i atunuu eseese e faatatau i mea e talafeagai ma mea e lē talafeagai, o mea e lelei ma mea e lē lelei. E suia foʻi na manatu a o faagasolo taimi. O lea la, pe a e faitau i le Tusi Paia i mea na tutupu i aso la, e tatau ona tatou mafaufau i manatu taatele ma mea na tāua i tagata i taimi o le Tusi Paia, i lo o le faaofi i ai o o tatou lava manatu.

O lea, seʻi o tatou iloiloina manatu e lua o loo taʻua soo i Tusitusiga Eleni: o le mamalu ma le māsiasi. Ina ia malamalama lelei i mau o loo faatatau atu i le mamalu ma le māsiasi, e tatau ona tatou mafaufau i le auala na manatu ai tagata i na taimi.

O Mea na Tāua i le Uluaʻi Senituri

Ua taʻua e se tagata atamai: “Na manatu tagata Eleni, Roma ma Iutaia, o le mamalu ma le māsiasi, o ni vala e tāua tele i a latou aganuu. Na lotomalilie tagata e ola pe oti ona o le fia maua o le mamalu, se igoa lelei, lauiloa, taʻuleleia ma ia faaaloalogia.” Ona o le fia maua o na tulaga, ua faigofie ai ona taaʻina i latou i manatu o isi.

E so o se tagata lava, pe maualuga po o se pologa, na latou faatāua tofiga, tulaga ma mamalu. Na faalagolago le mamalu o se tagata e lē gata i ona lava manatu, ae faapea foʻi i le vaaiga a isi. Ina ia faamamaluina se tagata, na faailoa i luma o le lautele na amioaʻi o ia e tusa ma tū ma aganuu. Na faamamaluina le tagata e ala i le faaalia o le ofo ona o lona tamaoaiga, tofi, tulaga, ma faaaloalo iā te ia. Na faamamaluina se tagata ona o ana galuega lelei, pe e sili foʻi ona tomai ma agavaa i lo isi. Ae e ese mai i le faamāina o se tasi e ala i le tauemua ma ulagia o ia e tagata lautele. E lē o se faalogona o le tagata lava ia po o lona lotofuatiaifo, ae e māfua ona ua taʻuleagaina e isi tagata.

E tusa ma le aganuu i na aso, na fetalai Iesu o se faamamaluina pe a avatu le “nofoaga sili” i se tagata i le taumafataga, a o se mea e māsiasi ai pe a avatu le “nofoaga e aupito i maulalo” i se isi. (Luka 14:8-10) A itiiti mai e faalua ona fefinauaʻi soo o Iesu “po o ai o i latou e sili.” (Luka 9:46; 22:24) Na latou faaalia ai se mea na tāua i tagata i lenā vaitaimi. Na manatu foʻi taʻitaʻi lotu faamaualuluga ma faatautavā o Iutaia, ua taʻufaatauvaaina e le talaʻiga a Iesu lo latou mamalu ma le pule. Peitaʻi, e ui ina taumafai e faaalia i le lautele e sili lo latou popoto i lo o Iesu, ae e leʻi taulau a latou taumafaiga.—Luka 13:11-17.

O se isi manatu sa taatele i le uluaʻi senituri i tagata Iutaia, Eleni, ma Roma, o se mea e māsiasi ai pe a “puʻe ma molia i luma o le lautele [se tagata] ona o se mea sesē ua fai.” E faalumaina foʻi lē ua saisai pe loka i le falepuipui. E tusa pe e faamaonia le solitulafono a le tagata pe leai, ae sa matuā amusia o ia i luma o ana uō, lona aiga, ma tagata lautele ona o lea tulaga. Ona ua taʻuvalea lona igoa, na lē toe maua ai sona fiafia, ma faaleagaina ai lana faiā ma isi. Ae na sili ona māsiasi se tagata pe a sasaina pe talai ese ona  lavalava. O na faiga na inosia ma ulagia ai o ia, ma ua lē toe mamalu ai.

O se faiga e sili ona māsiasi ai se tasi, o le fasiotia lea i le laau e puapuagatia ai. Na fai mai se alii poto o Martin Hengel, o lea faiga “na faasalaina ai pologa. Na atagia mai ai foʻi le matuā faalumaina, le māsiasi, ma le faileagaina.” Sa faamalosia aiga ma uō a lē ua faasalaina ia lafoaʻia o ia. Ona o le auala na maliu ai Keriso, na faalumaina ai foʻi ē uma na fia avea ma Kerisiano i le uluaʻi senituri T.A. Atonu na manatu le toʻatele o se mea valea pe a fai mai se tasi, o ia o le soo o se tagata na tutuʻi i luga o le laau. O lea, na tusi ai Paulo: “O lo tatou talaʻia o Keriso na tutuʻi i luga o le laau, ua avea ma mea e tausuai ai tagata Iutaia, ae o se mea valea lea i tagata o nuu ese.” (1 Kori. 1:23) Na faapefea ona manumalo uluaʻi Kerisiano i lea luʻi?

Eseese Mea e Faatāua e Kerisiano

Na usitaʻia e Kerisiano anamua le tulafono ma taumafai e aua neʻi faia ni mea sesē e māsiasi ai. Na tusi Peteru: “Aua neʻi mafatia se tasi o outou ona ua fasioti tagata, pe e gaoi, pe fai mea leaga, po o le isuisu fua i mataupu a isi.” (1 Pete. 4:15) Peitaʻi, na valoia e Iesu o le a sauāina i latou o ē mulimuli iā te ia ona o lona suafa. (Ioa. 15:20) Na tusi foʻi Peteru: “Afai e mafatia [se tasi] ona o ia o se Kerisiano, aua neʻi mā o ia, ae ia faamamaluina pea le Atua.” (1 Pete. 4:16) Na manatu tagata lautele i na aso, o se mea valea pe a lē lagona e se tasi le māsiasi ina ua sauāina talu ai o ia o se soo o Keriso.

E lē tatau i Kerisiano ona fua a latou amioga  i mea e faatāua e isi. I le uluaʻi senituri, o se manatu valea i tagata le taʻua o le Mesia o se tasi na tutuʻi i luga o le laau. O le manatu lenā sa ono uunaʻia ai Kerisiano e lolo atu i mafaufauga o tagata. Peitaʻi na talitonu i latou o Iesu o le Mesia, e tatau ona mulimuli i ai e tusa lava pe inosia ai. Na fetalai Iesu: “O lē e mā iā te aʻu ma aʻu upu i lenei tupulaga mulilulua ma le agasala, e mā foʻi le Atalii o le tagata iā te ia, pe a sau o ia i le mamalu o lona Tamā faatasi ma le ʻauagelu paia.”—Mare. 8:38.

I aso nei, atonu e oo mai omiga ina ia tatou lafoaʻi ai le upu moni. O nei omiga e ala mai i ē e tatou te aʻoʻoga faatasi, o tuaoi, ma ē e faigaluega faatasi, o ē e taumafai ia tatou faia amioga lē mamā, lē faamaoni po o nisi lava mea e lē talafeagai. Atonu e latou te taumafai e faamāsiasi i tatou ona o le tumau e faia le mea tonu. E faapefea ona tatou tali atu?

Faaaʻoaʻo i Ē na Faatauvaa iā i Latou le Mā

Sa onosaʻia e Iesu se faasalaga e sili ona faalumaina ai, e faamaonia ai lona faamaoni iā Ieova. ‘Na tumau o ia e ui ina faapuapuagatia i le laau, na lē amanaʻia e ia le mā.’ (Epe. 12:2) Sa tapō Iesu e ona fili, tuufeanu iā te ia, aveese ona lavalava, sasa, faatautau ma upuleaga iā te ia. (Mare. 14:65; 15:29-32) Peitaʻi sa faatauvaa iā Iesu a latou taumafaiga e faalumaina o ia. E faapefea? E ui i na faiga, e leʻi faavaivai ai o ia. Na iloa e Iesu e tāua tele o ia i le silafaga a Ieova, ma e leʻi taumafai e saʻili sona viiga mai i tagata. E ui lava na maliu Iesu e pei o se pologa, ae na faamamaluina o ia e Ieova e ala i le toe faatūina mai, ma faanofo i le nofoaga sili i Ona tafatafa. Ua tatou faitau i le Filipi 2:8-11 e faapea: “Ua . . . faamaulalo [Keriso Iesu] iā te ia lava, ma iʻu ai ina usiusitaʻi e oo i le oti, ioe, o le oti lea i le laau na faapuapuagatia ai o ia. O le mea lea ua faaeaina ai foʻi o ia e le Atua i se tulaga e sili ona maualuga, ma avatu ma le agalelei iā te ia le suafa e sili i isi igoa uma, ina ia tootutuli tulivae uma lava i le suafa o Iesu, o i latou o i le lagi, ma i latou o i le lalolagi, ma i latou o i lalo ifo o le eleele, ma ia taʻutaʻu atu e laulaufaiva uma o Iesu Keriso o le Alii, ina ia faamamaluina ai le Atua le Tamā.”

Sa manatu mamafa Iesu i le faalumaina i le taimi e fasiotia ai o ia. Sa mamafa i le Alo o le Atua le faalumaina o lona Tamā, ona na taʻusalaina Iesu e faapea ua upuleaga. Na talosaga atu Iesu iā Ieova ia aua neʻi faalumaina o ia. Na tatalo o ia e faapea: “Ia aveese lenei ipu mai iā te aʻu.” Ae sa gauaʻi pea Iesu i le finagalo o le Atua. (Mare. 14:36) O lea sa onosaia ai e Iesu puapuaga na oo iā te ia, ma na faatauvaa iā te ia le mā. Auā e na o ē na manatu mamafa i tū ma aganuu i na aso, sa lagona le mā. Ae e manino mai e leʻi faapena Iesu.

Sa puʻea foʻi ma sasaina soo o Iesu. O lenā faiga sa faalumaina ma inosia ai i latou i manatu o le toʻatele. Ae e leʻi faavaivai ai nei Kerisiano. Na teena e soo moni omiga mai i manatu o tagata, ma na faatauvaa iā i latou le mā. (Mata. 10:17; Galu. 5:40; 2 Kori. 11:23-25) Na iloa e i latou e tatau ona ‘amo laau e faapuapuagatia ai i latou, ma mulimuli atu pea iā Iesu.’—Luka 9:23, 26.

Ae faapefea i tatou i aso nei? O mea e valea, vaivai ma maulalo i le vaaiga a le lalolagi, o mea ia e atamai, malosi ma mamalu i le silafaga a le Atua. (1 Kori. 1:25-28) Pe e lē o se mea e valea ma lē faautauta le taaʻina o i tatou i manatu o tagata?

E so o se tasi e fia mamalu, e popole i manatu o le lalolagi iā i latou. Ae i le pei o Iesu ma ona soo i le uluaʻi senituri, e tatou te mananaʻo e fai Ieova ma a tatou Uō. O lea la, e tatou te faamamaluina mea e mamalu i lana silafaga, ae ʻinoʻino i mea e inosia e ia.

[Ata i le itulau 4]

E leʻi taaʻina Iesu i manatu o le lalolagi e faatatau i mea e māsiasi ai