Pe Mafai Ona E Pei o Fineaso pe a Fesaga‘i ma Lu‘i?
Pe Mafai Ona E Pei o Fineaso pe a Fesagaʻi ma Luʻi?
O SE faaeaga tāua le auauna o se toeaina i le faapotopotoga. Ae ua faailoa mai i le Afioga a le Atua, o le a fesagaʻi toeaina ma luʻi. E iai taimi e tatau ai ona latou taulimaina mataupu o mea sesē ua tutupu, ma avea ai ma ʻfaamasino mo Ieova.’ (2 No. 19:6) Atonu o nisi taimi e maua ai e se toeaina se tofiga e lē o nofosauni i ai, e pei ona sa tupu iā Mose, o lē na fesili atu ma le agamalu e uiga i se tasi o tofiga: “O ai aʻu ou te alu atu ai iā Farao?”—Eso. 3:11.
Sa tusia le Tusi Paia e ala i le taʻitaʻiga o le mana galue, lea foʻi e tofia ai toeaina, ma o loo maua ai faaaʻoaʻoga moni o ovasia o ē sa manumalo mai i nisi o luʻi. Talu ai o Fineaso o le atalii o Eleasaro, ma o Eleasaro o le atalii o Arona, o lea na mulimuli ane ai avea Fineaso ma ositaulaga sili. E tolu mea na tutupu i lona olaga ua faamatilatila mai ai, e ao i toeaina i aso nei ona fesagaʻia luʻi ma le lototele, faautaga mamao, ma ia faalagolago atu iā Ieova.
“Ona Tulaʻi Loa Lea o Ia”
Sa avea Fineaso o se tauleʻaleʻa, a o tolauapi tagata Isaraelu i le Fanua Laugatasi o Moapi. Ua lipotia mai i le Tusi Paia: ʻSa amata ona faia e tagata o feusuaʻiga lē mamā ma afafine o tagata Moapi. Ona aai lea o tagata o le nuu i taulaga ma ifo i o latou atua.’ (Nu. 25:1, 2) Sa taia e Ieova tagata fai mea sesē i se mala na iʻu ai i le oti. Pe e mafai ona faaāta i lou mafaufau le aafiaga na oo iā Fineaso, ina ua faalogo i le tala e uiga i lenei mea sesē, ma le mala na iʻu i ai?
Ua faapea atili mai le tala: “Vaai! ua sau se tasi o tane o le fanauga a Isaraelu ma aumai se fafine Mitiana e latalata i le mea ua iai ona uso, a o vāai i ai Mose atoa ma le faapotopotoga uma o le fanauga a Isaraelu, a o fetagisi i latou i le faitotoʻa o le faleʻie o le feiloaʻiga.” (Nu. 25:6) O le ā o le a faia e Fineaso le ositaulaga? O ia o se tauleʻaleʻa, ae o lē na faia le mea sesē o se alii sili sa taʻimua i tagata i tapuaʻiga.—Nu. 25:14.
Peitaʻi, na mataʻu Fineaso iā Ieova, ae lē o tagata. Ina ua tau atu lana vaai i le toʻalua lea, sa ia tago loa i le tao umī ma mulimuli atu i le tane i le faleʻie, ua tui ma ua ati ai iā i laʻua. O le ā le silafaga a Ieova i le lototele ma le gaoioiga maumauaʻi a Fineaso? Na faafuaseʻi ona faamuta e Ieova le mala, ae tauia Fineaso i se feagaiga e faapea, o le a tumau le faiva o ositaulaga iā te ia ma lana fanau “mo se taimi umi.”—Nu. 25:7-13.
O le mea moni, e lē faia e toeaina Kerisiano i aso nei ni gaoioiga sauā. Ae i le pei o Fineaso, e tatau i toeaina ona nofosauni e faia ni gaoioiga maumauaʻi ma ia lototetele. O se faataʻitaʻiga, e leʻi leva ona avea Guilherme ma toeaina, ae aami o ia e auai i se komiti faafaamasinoga. O lē na aafia i le mataupu o le mea sesē, o se isi toeaina o sē na fesoasoani iā Guilherme a o talavou. Na faapea mai o ia: “Na lē lelei oʻu faalogona i lenei tulaga ua ou iai. Sa lē mafai ona ou moe i le pō. Sa tele ina faasolosolo i loʻu mafaufau auala e taulima ai lenei mataupu, e aunoa ma le faatagaina o oʻu faalogona e avea ma pogai e nenefu ai laʻu vaaiga faaleagaga. Sa ou tatalo mo le tele o aso, ma fai ni aʻu saʻiliʻiliga i lomiga faale-Tusi Paia.” O le faia faapea na fesoasoani iā te ia ina ia maua le lototele e taulima 1 Timo. 4:11, 12.
ai lenei tulaga e lē masani ai, ma avatu ai le fesoasoani faaleagaga i lona uso fai mea sesē.—E ala i le lototele ma gaoioi ma le maumauaʻi pe a tulaʻi mai tulaga faapea i le faapotopotoga, o le a avea ai toeaina ma faaaʻoaʻoga lelei o le faatuatua ma le faamaoni. Ioe, e ao foʻi i isi Kerisiano ona gaoioi ma le lototele, e ala i le lipotia o mea sesē matuiā atonu ua latou iloa. E faapena foʻi ona manaʻomia le faamaoni, ina ia lē toe faaauau ai ona aumea faatasi ma se uō po o se tauaiga ua faateʻaina.—1 Kori. 5:11-13.
O le Faautaga Mamao e ʻAlofia ai Faafitauli
E lē faapea na lototele Fineaso ona o le uiga masani o talavou, o le osovale. Seʻi mātau le auala na ia faaalia ai le faautaga mamao—o le gaoioi ma le atamai ma le faautauta—ina ua faalogo i se isi tala. Na fausia e ituaiga o Reupena, Kato, ma le ʻafa o le ituaiga o Manase, se fata faitaulaga e lata ane i le Vaitafe o Ioritana. Na manatu isi tagata Isaraelu o le fuafuaga o lenei fata faitaulaga, e mo le tapuaʻiga sesē, ma sauni ai loa e tau ma i latou.—Iosua 22:11, 12.
Sa faapefea ona tali atu Fineaso? Sa magafagafa Fineaso ma alii sili o Isaraelu, e ala i le talanoa muamua atu iā i latou na fausiaina lenei fata faitaulaga. Na faamanino mai e ituaiga na faia le fata faitaulaga, le fuafuaga na faia ai ma faamatala mai na faia mo le “auaunaga i luma o Ieova.” O lea sa ʻalofia ai se faafitauli.—Iosua 22:13-34.
Afai e faalogo se Kerisiano i se moliaga po o se tala e lē manuia e uiga i se isi auauna a Ieova, maʻeu le atamai pe afai e faataʻitaʻi iā Fineaso! O le faautaga mamao e taofia ai i tatou mai le vave ita, po o le faia o ni faamatalaga lē alofa e uiga i o tatou uso.—Faata. 19:11.
E mafai faapefea ona fesoasoani le faautaga mamao i toeaina, ina ia gaoioi ai e pei ona faia e Fineaso? Ua taʻua e Jamie, o sē ua silia i le 10 tausaga o avea ma toeaina: “Pe a amata ona talanoa mai se tagata talaʻi e uiga i se feeseeseaʻiga o loo tupu i le va o i laʻua ma se isi tagata, e vave lava ona ou talosaga atu iā Ieova e fesoasoani mai iā te aʻu, ia aua neʻi oʻu faaituʻau, ae ia avatu ni taʻiala faale-Tusi Paia. I se tasi taimi, na talanoa mai ai se tuafafine e uiga i sona faafitauli, e faatatau i uiga na faaali atu iā te ia e se uso taʻumatuaina mai le isi faapotopotoga. Ona o lenā uso o se tasi o aʻu uō, atonu la sa faigofie ona ou alu e taʻu iai le tala a le tuafafine. Nai lo lea, sa ma fetufaaʻi ma le tuafafine i le tele o mataupu silisili faale-Tusi Paia. Muamua, sa malie o ia e alu e talanoa atu i le uso. (Mata. 5:23, 24) E leʻi vave ona faafoʻisia le filemu. O lea na ou faalaeiauina ai o ia e toe iloilo isi mataupu silisili faale-Tusi Paia. Na filifili o ia e toe tatalo e uiga i le mataupu, ma taumafai malosi e faamagalo atu.”
O le ā le iʻuga? Ua faapea mai Jaime: “Ina ua mavae ni nai masina, na toe talanoa mai le tuafafine iā te aʻu. Sa ia faamatala mai, na mulimuli ane toe lagona e le uso lona sesē i lana tala na fai mai. Na ia faia se fuafuaga e galulue faatasi ma le tuafafine i le galuega talaʻi, ma Faata. 25:8) O toeaina e iai le faautautaga mamao, e latou faalaeiau ma le atamai Kerisiano o loo feeseeseaʻi ma isi, ia faatatau mataupu silisili faale-Tusi Paia ina ia faatupu ai ma maua le filemu.
faailoa atu iā te ia lona lototalisapaia. Sa foʻia le mataupu. Faamata e mafai ona ou maua lea iʻuga lelei, pe ana faapea ou te faaʻauʻau, e ala i le faaaofia fua o aʻu i le finauga?” Ua fautua mai le Tusi Paia: “Aua neʻi e vave alu e fai se mataupu faaletulafono.” (Na Ia Fesili Atu iā Ieova
Sa maua e Fineaso le faaeaga o le avea ma ositaulaga mo tagata filifilia a le Atua. E pei ona taʻua, e mataʻina lona lototele ma le faautaga mamao e ui lava o ia o se talavou. Peitaʻi, na faalagolago lona taulau manuia e feagai ma luʻi, e ala i le faatuatua atu iā Ieova.
Ina ua toso faamalosi ma fasiotia e tane o Kipea mai le ituaiga o Peniamina, le palake a se tasi o le ʻau sā Levī, na mananaʻo isi ituaiga e tau faasaga i le ituaiga o Peniamina. (Faama. 20:1-11) Sa latou tatalo iā Ieova mo lana fesoasoani a o leʻi ō atu e tau, ae na faalua ona matuā faatoʻilaloina i latou, ma fasiotia ai le toʻatele. (Faama. 20:14-25) Po o le a latou manatu sa lē aogā a latou tatalo? Pe sa finagalo moni lava Ieova e silasila mai ua latou tali atu i le mea sesē na fai?
I lona mautinoa ma le lē maluelue, na toe gaoioi ai foʻi Fineaso, lea ua avea ma ositaulaga sili i Isaraelu. Sa tatalo o ia: “Ou te toe alu ea e tau ma le fanauga a Peniamina loʻu uso, pe e leai?” Sa tali mai Ieova e ala i le tuu atu o tagata Peniamina i o latou lima, ma na susunuina atoatoa Kipea i se afi.—Faama. 20:27-48.
O le ā le lesona e tatou te ono aʻoaʻoina mai i lenei mea? O nisi o faafitauli, e faaauau pea ona iai i totonu o faapotopotoga, e ui i taumafaiga filigā ma tatalo a toeaina mo le fesoasoani a le Atua. Afai e tupu se mea faapea, e lelei ona manatua e toeaina upu a Iesu: “Ia talosaga atu pea, ona foaʻiina mai lea iā te outou. Ia saʻili atu pea, ona outou maua ai lea. Ia tuʻituʻi atu pea, ona tatalaina mai lea iā te outou.” (Luka 11:9) E tusa lava pe foliga mai ua tuai mai se tali i se tatalo, ae e mafai ona mautinoa e ovasia, o le a tali mai Ieova i lana lava taimi atofaina.
O se faataʻitaʻiga, sa matuā manaʻomia e se faapotopotoga i Aialani se Maota mo Sauniga, ae e leʻi fia felagolagomaʻi ane le tagata e pule i mea tau faufale i lenā aai. Sa ia teena talosaga uma na tuu atu e uso, mo le faia o le galuega i le fanua lea sa latou mananaʻo iai. E foliga mai e pau lava le isi tagata e mafai ona tuuina mai se faatagaga mo talosaga uma, o le tagata e pule i mea tau faufale i le atunuu atoa. Po o le a fesoasoani iā i latou le tatalo, e pei ona sa fesoasoani i aso o Fineaso?
Ua faamatala mai e se toeaina o lenā faapotopotoga: “Ina ua uma ona matou faia le tele o tatalo ma ʻaiʻoiga iā Ieova, ona matou malaga atu loa lea i le ofisa ulu o mea tau faufale. Sa faailoa mai iā te aʻu e faapea, atonu e alu ni nai vaiaso ona faatoʻa mafai lea ona matou feiloaʻi i le pule sili o le ofisa. Peitaʻi, sa mafai lava ona matou feiloaʻi i le pule sili mo na o le lima minute. Ina ua uma ona ia tagaʻi i ata mo le fausaga o le fale, sa vave loa ona ia aumaia le faatagaga e fai la matou galuega, ma talu mai lenā taimi, sa matuā felagolagomaʻi mai le tagata e pule i mea tau faufale i le aai, ma fesoasoani mai i le galuega. O lenā mea na tupu, sa toe faamatilatila mai ai iā i matou le mana o le tatalo.” Ioe, e tali mai Ieova i tatalo faamaoni a toeaina o loo faalagolago atu iā te ia.
E telē se matafaioi sa tauaveina e Fineaso i Isaraelu anamua, ae o le lototele, faautaga mamao ma le faalagolago i le Atua, na mafai ai ona ia fesagaʻia ma le taulau manuia le tele o luʻi. Ma sa finagalo malie Ieova i le tausia ma le filigā e Fineaso o le faapotopotoga a le Atua. I le tusa ma le 1,000 tausaga mulimuli ane ai, sa faagaeeina Esera e tusi: “O Fineaso le atalii o Eleasaro, na fai o ia ma taʻitaʻi iā i latou i aso ua mavae. Na faatasi foʻi Ieova iā te ia.” (1 No. 9:20) Tau ina ia faapena i latou uma o loo taʻimua i tagata o le Atua i aso nei, ae faapea foʻi Kerisiano uma o loo auauna faamaoni atu iā te ia.