“Aua le Faalagolago i Lou Lava Malamalama”

“Ia e faatuatua iā Ieova ma lou lotoatoa, ae aua le faalagolago i lou lava malamalama.”—FAATA. 3:5.

1, 2. (a) O ā ni tulaga e tatou te ono fesagaʻia? (e) Pe a fesagaʻi ma tulaga faigatā, faia se filifiliga tāua, pe teena faaosoosoga, o ai e tatau ona tatou faalagolago i ai, ma aiseā?

UA FAAITIITIA e le pule a Sinatala * galuega a lana kamupani, ma ua vāea le toʻatele o le ʻaufaigaluega. Ua popole Sinatala neʻi sosoo ai ma ia. O le ā lana mea o le a fai pe a vāea mai i lana galuega? O le a faapefea ona totogi ana pili? O loo manaʻo se tuafafine Kerisiano e igoa iā Pamela, e siitia atu i se nofoaga o loo telē ai le manaʻoga mo ni tagata talaʻi o le Malo, ae pe e tatau ona alu? E ese le popolega o loo feagai ma se tauleʻaleʻa e igoa iā Samuelu. Sa matamata o ia i ata matagā taufeusuaʻiga a o laʻitiiti. I le taimi nei ua tusa ma le lua sefulu ona tausaga, ma ua fesagaʻi ma se faaosoosoga malosi e toe faia lenā masaniga leaga. O le a faapefea ona ia teena lenei faatosinaga?

² O ai e te faalagolago i ai pe a fesagaʻi ma tulaga faigatā, faia ni filifiliga tāua, pe teena faaosoosoga? Pe e te faalagolago iā te oe lava, pe e te “tuuina atu iā Ieova ou popolega”? (Sala. 55:22) Ua taʻua i le Tusi Paia, “O loo silasila mai fofoga o Ieova i ē e amiotonu, ma e faafofoga mai foʻi ona taliga i la latou alalaga atu mo se fesoasoani.” (Sala. 34:15) E tāua tele la ona faatuatua iā Ieova ma le lotoatoa, ae aua le faalagolago i lo tatou lava malamalama!—Faata. 3:5.

3. (a) O le ā e aofia ai i le faatuatua atu iā Ieova? (e) Aiseā e ono manatu ai isi e faalagolago i lo latou lava malamalama?

³ O le faatuatua iā Ieova ma le lotoatoa e aofia ai le faia o mea i lana auala, e tusa ai ma lona finagalo. O le auala autū e faia ai faapea, o le tatalo lea e lē aunoa iā te ia ma talosaga atu ma le lotoatoa mo lana taʻitaʻiga. Peitaʻi, e avea o se luʻi mo nisi le faalagolago atoatoa atu iā Ieova. Mo se faaaʻoaʻoga, ua taʻutino mai e se tuafafine Kerisiano e igoa iā Lini, “O le taumafai e faatuatua atoatoa atu iā Ieova, ua avea ma tauiviga faifai pea mo aʻu.” Aiseā? Ua ia faapea mai, “E ma te leʻi mafuta ma loʻu tamā, ma e leʻi tausia aʻu e loʻu tinā i le itu tau faalogona po o le itu faaletino. Sa faigofie la ona ou iloa tausi aʻu lava.” Ona o le auala na ola aʻe ai Lini, ua faafaigatā ai ona ia faatuatuaina atoatoa se isi. O nisi, ua avea o latou agavaa ma taleni ua taulau manuia ai, ma māfuaaga ua faalagolago ai iā i latou lava. E mafai e se toeaina ona faalagolago i lona lava poto masani, ma amata ai ona ia taulimaina mataupu a le faapotopotoga e aunoa ma le tatalo muamua atu i le Atua.

4. O le ā o le a talanoaina i lenei mataupu?

⁴ O loo faatalitalia e Ieova i tatou e faia se taumafaiga filigā ia ola e tusa ai ma a tatou tatalo, ma ia ōgatusa a tatou gaoioiga ma lona finagalo. E faapefea la ona faapaleni le tuu atu o o tatou popolega iā te ia, ma le faia o sa tatou lava taumafaiga e foʻia ai faafitauli faigatā? O le ā le lapataʻiga e tatau ona tatou utagia pe a faia ni filifiliga? Aiseā e tāua ai le tatalo pe a taumafai e teena faaosoosoga? O le a tatou iloiloina fesili nei e ala i le manatunatu i ni faaaʻoaʻoga faale-Tusi Paia.

 I Taimi o Faigatā

5, 6. Sa faapefea ona tali atu Esekia i osofaʻiga a le tupu o Asuria?

⁵ O loo taʻua i le Tusi Paia e uiga iā Esekia le Tupu o Iuta, e faapea: “Ua pipii pea o ia iā Ieova. E leʻi liliuese o ia mai i le mulimuli atu iā te ia, ae na faaauau ona ia tausia ana poloaʻiga na poloaʻi mai ai Ieova iā Mose.” Ioe, sa “ia faatuatua iā Ieova le Atua o Isaraelu.” (2 Tu. 18:5, 6) Ina ua auina atu e le tupu o Asuria, o Sanerivi, ona sui i Ierusalema e aofia ai Ravesaki faatasi ma se ʻautau toʻatele, sa faapefea ona tali mai Esekia? Ua uma ona faoa e le ʻautau malosi a Asuria nisi o aai malupuipuia o Iuta, a o lea ua taulaʻi atu Sanerivi i Ierusalema. Ua alu atu Esekia i le fale o Ieova ma amata ona tatalo: “O lenei, Ieova e lo matou Atua, faamolemole ia e faaola mai iā i matou mai i lona lima, ina ia iloa ai e malo uma o le lalolagi, o oe Ieova e, e na o oe le Atua e toʻatasi.”—2 Tu. 19:14-19.

⁶ Na gaoioi Esekia e ōgatusa ai ma lana tatalo. A o leʻi alu atu i le malumalu e tatalo, na ia faatonu le nuu ia aua neʻi faalogo i faifaiga a Ravesaki. Na auina atu foʻi e Esekia se vaega o tagata i le perofeta o Isaia, ina ia saʻili mo sana fautuaga. (2 Tu. 18:36; 19:1, 2) Na faia e Esekia mea uma sa mafai ona ia faia. I lea taimi, e leʻi taumafai o ia e saʻilia se vaifofō e lē ōgatusa ma le finagalo o Ieova, e ala i le saʻilia o se fesoasoani mai i Aikupito po o isi nuu tuaoi. Nai lo o le faalagolago i lona lava malamalama, sa faatuatua Esekia iā Ieova. Ina ua fasiotia e se agelu a Ieova fitafita e 185,000 a Sanerivi, ona “alu ese” loa lea o Sanerivi ma toe foʻi atu i Nineva.—2 Tu. 19:35, 36.

7. O le ā le faamāfanafanaga e tatou te maua mai i tatalo a Hana ma Iona?

⁷ Na faalagolago atu foʻi Hana le avā a Elekana le sā Levī iā Ieova, ina ua mafatia ona sa lē fanau. (1 Samu. 1:9-11, 18) Sa faasaoina le perofeta o Iona mai le manava o le iʻa, ina ua uma ona tatalo e faapea: “Na ou valaau atu iā Ieova ona o loʻu puapuaga ma na tali mai o ia iā te aʻu. Na ou valaau atu mo se fesoasoani mai i le mea maulalo o le Tuugamau. Na e faafofoga mai i loʻu leo.” (Iona 2:1, 2, 10) Po o le ā lava le faigatā o lo tatou tulaga, ae maʻeu se faamāfanafanaga i le iloaina, e mafai ona tatou valaau atu iā Ieova ma “talosaga atu mo [lona] finagalo malie”!—Faitau le Salamo 55:1, 16.

8, 9. O ā mea e sili ona tāua sa faaalia i tatalo a Esekia, Hana ma Iona, ma o le ā e tatou te aʻoaʻoina mai ai?

⁸ E tatou te aʻoaʻoina foʻi se lesona tāua mai i faaaʻoaʻoga a Esekia, Hana ma Iona, e faatatau i le mea e tatau ona tatou manatua pe a tatalo i taimi e tulaʻi mai ai faigatā. Na ootia faalogona o i latou uma e toʻatolu ina ua feagai ma tulaga ogaoga. Ae peitaʻi, ua faaalia i a latou tatalo e latou te leʻi uaʻi atu tau lava o mea na latou mananaʻo ai, pe laveaʻi mai foʻi i o latou faafitauli. Sa sili ona tāua iā i latou le suafa o le Atua, le tapuaʻiga iā te ia ma le faia o lona finagalo. Na lagona e Esekia le tigā ina ua faalumaina le suafa o Ieova. Na taʻutino e Hana o le a avatu lana tama ua leva ona moomoo i ai, e auauna i le faleʻie paia i Sailo. Ma na faapea atu Iona: “O le mea ua ou tautō ai, ou te avatua lava.”—Iona 2:9.

⁹ Pe a tatou tatalo mo se laveaʻiga mai se tulaga faigatā, e lelei pe a iloilo o tatou uunaʻiga. Po o tatou popole e tau lava ina maua se fesoasoani mo lo tatou faafitauli, po o tatou manatuaina pea Ieova ma lana fuafuaga? I taimi e pagatia ai i puapuaga, e faigofie ona tatou uaʻi atu tau lava o o tatou tulaga, ae fai ifo le naunau i mea faaleagaga. Pe a tatalo i le Atua mo se fesoasoani, seʻi o tatou taulaʻi atu pea iā Ieova, le faapaiaina o lona suafa, ma le taʻutonuina o lana pule silisili ese. O le faia faapea e fesoasoani iā i tatou e iai pea se vaaiga saʻo, e tusa lava pe e lē maua le vaifofō ua leva ona faatalitali i ai. Atonu o le tali i a tatou tatalo, o le onosaia pea o lenā tulaga e ala i le fesoasoani a le Atua.—Faitau le Isaia 40:29; Filipi 4:13.

 Pe a Faia ni Filifiliga

10, 11. O le ā sa faia e Iosefatu ina ua fesagaʻi ma se tulaga na ia lē iloa pe faapefea ona taulima?

¹⁰ E faapefea ona e faia ni filifiliga tāua i lou olaga? Pe e muamua ona e faia le filifiliga ona faatoʻā tatalo ai lea iā Ieova e faamanuia i le filifiliga ua e faia? Mātau le mea na faia e Iosefatu le tupu o Iuta, ina ua osofaʻi ane ʻautau tuufaatasi a Moapi ma Amoni e sii taua faasaga iā te ia. E leʻi sauni Iuta e tau faasaga atu iā i latou. O le ā le gaoioiga o le a faia e Iosefatu?

¹¹ Ua taʻu mai e le Tusi Paia, “Ona fefe ai lea o Iosefatu ma ua maumauaʻi e saʻili atu iā Ieova.” Na ia talaʻi atu se anapogi mo Iuta uma ma faapotopoto faatasi i latou “ina ia fesili atu iā Ieova.” Ona ia tulaʻi lea i le faapotopotoga o Iuta ma Ierusalema ma tatalo. Ua taʻua i se vaega o lana talosaga e faapea: “Lo matou Atua e, pe e te lē faamasinoina ea i latou? Auā ua leai se malosi iā i matou i luma o lenei motu o tagata, o loo ō mai e faasagatau iā i matou; ua matou lē iloa se mea e fai, a ua faasaga atu o matou mata iā te oe.” Na faafofoga le Atua moni i le tatalo a Iosefatu, ma saunia se laveaʻiga faavavega. (2 No. 20:3-12, 17) Pe a tatou faia ni filifiliga, aemaise ni filifiliga e aafia ai lo tatou itu faaleagaga, pe e lē tatau ea ona tatou faalagolago atu iā Ieova, nai lo le faalagolago i lo tatou lava malamalama?

12, 13. O le ā le faaaʻoaʻoga na faataatia e le tupu o Tavita i le faia o filifiliga?

¹² O le ā e tatau ona tatou faia pe a fesagaʻi ma tulaga e foliga mai e faigofie ona foʻia, ona atonu sa tutupu muamua ma ua vave ai ona tatou iloa le auala e foʻia ai? E tatou te aʻoaʻoina se lesona aogā mai i se tala e uiga i le tupu o Tavita. Ina ua osofaʻi e tagata Amaleka le aai o Sekeleka, na latou ave faapagota avā a Tavita ma ana fanau, faapea foʻi avā ma fanau a ona tagata. Na fesili atu Tavita iā Ieova e faapea: “Po ou te tuliloa ea lenei ʻautau?” Na fetalai mai Ieova: “Inā alu ia e tuliloa auā e te maua atu lava i latou ma laveaʻia i latou.” Na usitaʻi Tavita, ma na ia ʻlaveaʻia mea uma lava na ave e tagata Amaleka.’—1 Samu. 30:7-9, 18-20.

¹³ Ina ua mavae se taimi umi talu le osofaʻiga a tagata Amaleka, ona faasagatau atu lea o ʻautau a Filisitia i tagata Isaraelu. Na toe fesili atu foʻi Tavita iā Ieova ma na ia maua se tali manino. Na fetalai mai le Atua: “Inā alu aʻe ia, auā ou te tuuina atu lava Filisitia i ou lima.” (2 Samu. 5:18, 19) Peitaʻi, e leʻi umi ae toe faasagatau ane ʻautau a Filisitia iā Tavita. O le ā nei la lana gaoioiga o le a fai? Sa ono mafaufau Tavita: ʻUa faalua ona ou fesagaʻi ma lenei tulaga. Seʻi oʻu alu e tau faasaga i fili o le Atua, e pei ona sa ou faia muamua.’ Pe o le a saʻilia e Tavita le taʻitaʻiga a Ieova? E leʻi faalagolago Tavita i lona lava malamalama i mea na tutupu iā te ia i le taimi ua tuanaʻi. Sa toe tatalo atu Tavita iā Ieova. Maʻeu le fiafia o Tavita ona na ia faia faapea! Sa ese faatonuga na ia mauaina i le taimi lea. (2 Samu. 5:22, 23) Pe a tatou fesagaʻia se tulaga po o se faafitauli e masani ona tupu, e tatau ona tatou faaeteete ina neʻi faalagolago i lo tatou lava malamalama i mea na tutupu i le taimi ua tuanaʻi.—Faitau le Ieremia 10:23.

14. O le ā le lesona e tatou te maua mai le auala na tali atu ai Iosua ma toeaina o Isaraelu i tagata Kipeona?

¹⁴ Ona o le tulaga lē lelei atoatoa, e ao la iā i tatou uma lava, e aofia ai ma toeaina e iai le poto masani, ona faaeteete mai i le lē saʻili atu i le taʻitaʻiga a Ieova pe a faia ni filifiliga. Mātau le auala na tali atu ai lē na suitulaga iā Mose, o Iosua, faapea ma toeaina o Isaraelu, ina ua taunuu ane tagata Kipeona ma ua faafoliga atu e ō mai i se nuu mamao. E aunoa ma le fesili atu iā Ieova, na faia e Iosua ma isi se leleiga ma tagata Kipeona, ma osia se feagaiga ma i latou. E ui na mulimuli ane lagolagoina e Ieova le maliega, ae na ia faamautinoa ua tusia i Tusitusiga Paia lenei tala e uiga i lo latou lē taulau e saʻili i lana taʻitaʻiga, ina ia aogā iā i tatou.—Iosua 9:3-6, 14, 15.

 Pe a Tauivi e Teena Faaosoosoga

15. Faamatala mai le māfuaaga e tāua ai le tatalo i le teenaina o faaosoosoga.

¹⁵ Ona o loo iai le “tulafono a le agasala” i totonu o o tatou tino, e manaʻomia ai ona tatou tauivi malosi e tau faasaga i o tatou faanaunauga agasala. (Roma 7:21-25) E mafai ona manumalo i lenei tauiviga. E faapefea? Na faailoa atu e Iesu i ona soo e tāua le tatalo ina ia teena ai faaosoosoga. (Faitau le Luka 22:40.) E tusa lava foʻi pe ua uma ona tatou tatalo i le Atua, ae o loo iai pea ni faanaunauga po o ni mafaufauga sesē, e manaʻomia ona tatou “ōle atu pea . . . i le Atua” mo le atamai e feagai ai ma lenei tofotofoga. Ua faamautinoa mai e Ieova iā i tatou, e “na te foaʻi tele mai ma le lē toe taʻutaʻua.” (Iako. 1:5) Ua tusi foʻi Iakopo: “Pe e iai ea se tasi o outou ua maʻi [faaleagaga]? Inā aami atu ia o toeaina o le faapotopotoga ina ia latou tatalo mo ia, ma uu iā te ia i le suāuu i le suafa o Ieova. O le tatalo e faia i le faatuatua e malosi ai le tagata maʻi.”—Iako. 5:14, 15.

16, 17. Pe a saʻilia se fesoasoani e teena ai faaosoosoga, o le ā le taimi tonu e tatau ona tatalo ai?

¹⁶ E tāua le tatalo ina ia teena ai faaosoosoga, ae e ao foʻi ona iloa le taimi tonu e tatau ona tatou tatalo ai. Seʻi manatunatu i le tulaga o se tauleʻaleʻa o loo taʻua i le Faataoto 7:6-23. O loo savali atu o ia i le tau pogipogi i se auala sa lauiloa o loo nofo ai se fafine amio lē mamā. Ua taʻitaʻisesēina o ia i le tele o upu faatauanau a le fafine, faatosina i ana tala taufaasee, ma ua mulimuli atu le tauleʻaleʻa iā te ia, e pei o se povi poʻa ua alu atu ia fasia. Aiseā ua oo ai le tauleʻaleʻa i inā? Talu ai ua “leai sona mafaufau,” pe e leai sona poto masani, e foliga mai la sa tauivi o ia ma tuʻinanauga sesē. (Faata. 7:7) O le ā le taimi tonu sa tatau ona ia tatalo ai? Ioe, e moni e aogā le tatalo ia teena ai le faaosoosoga i le taimi na la fesagaʻi ai ma le fafine. Ae o le taimi e sili ona lelei sa tatau ona ia tatalo ai, o le taimi muamua lava na mafaufau ai e savali i lenā auala.

¹⁷ I aso nei, atonu o loo tauivi malosi se tamāloa e teena le matamata i ata matagā tau feusuaʻiga. Peitaʻi, seʻi faapea o loo ia faaaogā ni tuatusi i le Initaneti ua ia iloa o loo iai ni ata ma ni vitiō faatosina. Pe e lē o tutusa lona tulaga ma le tauleʻaleʻa o loo taʻua i le Faataoto mataupu e 7? E matuā mataʻutia lenā ala o le a ia uia! Ina ia tetee atu i ni faaosoosoga e matamata i ata matagā tau feusuaʻiga, e manaʻomia e se tasi ona tatalo atu iā Ieova mo lana fesoasoani a o leʻi amata ona uia lenā ala i luga o le Initaneti.

18, 19. (a) Aiseā e avea ai o se luʻi le teena o faaosoosoga, ae e faapefea ona tatou manumalo i lenā luʻi? (e) O le ā e te maumauaʻi e fai?

¹⁸ E lē faigofie ona teena faaosoosoga pe manumalo i ni masaniga leaga. Na tusi le aposetolo o Paulo, “E tetee atu tuʻinanauga o  le tino i le agaga, e faapena foʻi le agaga i le tino.” O lea la, “o mea e [tatou] te loto e fai, e [tatou] te lē faia lava.” (Kala. 5:17) Ina ia manumalo i lenei luʻi, e manaʻomia ona tatou finafinau i le tatalo i le taimi muamua e mapuna aʻe ai i o tatou mafaufau ni manatu sesē po o ni faaosoosoga, ona gaoioi lea e tusa ai ma a tatou tatalo. “O faaosoosoga e oo iā [i tatou], e oo foʻi i tagata uma,” ae a iai faatasi ma le fesoasoani a Ieova, o le a mafai ona tatou tumau faamaoni iā te ia.—1 Kori. 10:13.

¹⁹ E tusa lava po o tatou fesagaʻi ma se tulaga faigatā, faia se filifiliga tāua, pe taumafai e teena se faaosoosoga, ua foaʻi mai e Ieova se meaalofa matagofie—o le sauniuniga tautele lea o le tatalo. E ala i le tatalo, ua faaalia ai lo tatou faalagolago atoatoa atu iā te ia. E tatau foʻi ona tatou talosaga atu pea i le Atua mo lona agaga paia, e taʻitaʻia ma faamalosia i tatou. (Luka 11:9-13) Ae sili ai, ia tatou faatuatua atu iā Ieova ma ia aua neʻi faalagolago i lo tatou lava malamalama.

[Faaopoopoga i lalo]

Pe E te Manatua?

• O le ā e te aʻoaʻoina mai ia Esekia, Hana ma Iona e faatatau i le faatuatua iā Ieova?

• Ua faapefea ona faamatilatila mai i faaaʻoaʻoga a Tavita ma Iosua, le manaʻoga ia faaeteete pe a faia ni filifiliga?

• O fea le taimi tonu e tatau ona tatou tatalo ai e faatatau i faaosoosoga?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 9]

Pe a teena faaosoosoga, o fea le taimi tonu e sili ona aogā ai le tatalo?