“O Loo Iai le Taui mo la Outou Galuega”

A O TAʻITAʻIA e le tupu o Asa lana ʻautau, na latou faanatinati ane ai mai vaega maugā o Iutaia e ui atu i le vanu loloto, ma agaʻi atu i fanua laugatasi i le talafatai. A o alu ifo o ia mai lenā vanu, na tū o ia ma mapuea auā e lē mamao ese mai le mea o loo ia tū ai, o loo tolauapi ai ona fili e matuā toʻatele lava. O le mea moni, pe ā ma le tasi le miliona le aofaʻi o na ʻautau a Aitiope, ae e tusa ma le 580,000 le ʻautau a Asa.

A o lata i le taimi e faia ai le taua, faamata o ā mea na mafaufau i ai Asa? Faatonuga mo ana taʻitaʻiʻau? Faalaeiauga mo lana ʻautau? Tusia ni tusi mo lona aiga? E leai, na tatalo Asa ina ua ia feagai ma lenā tulaga faigatā.

A o tatou leʻi talanoaina lenā tatalo ma iloiloina le mea na tupu, seʻi o tatou manatunatu i le ituaiga o tagata sa iai Asa. O le ā le māfuaaga na ia tatalo ai? Pe sa iai ni māfuaaga lelei na tatau ai ona ia saʻilia le fesoasoani a le Atua? O le ā se mea e tatou te aʻoaʻoina mai i le tala e faatatau iā Asa, i le auala e faamanuia ai e Ieova galuega a Ana auauna?

O LE TALAAGA O ASA

A o faagasolo tausaga e 20 ina ua mavae le vaeluaina o Isaraelu i malo e lua, na matuā faaleagaina ai Iuta i faiga faapaupau. E oo lava i le taimi na avea ai Asa ma tupu i le 977 T.L.M., na faasesēina ai lona aiga ma ana auauna e tapuaʻi atu i atua o le fanautama o Kanana. Peitaʻi, ua faapea mai le Tusi Paia e tusa ai ma le talafaasolopito o le nofoaiga a Asa, ʻua ia faia le mea lelei ma tonu i le silafaga a Ieova lona Atua.’ Ua ʻaveesea e Asa o fata faitaulaga ese ma mea maualuluga, ua talepe i lalo poutū paia ma tuu i lalo pou paia.’ (2 No. 14:2, 3) Na tuliesea foʻi e Asa mai i le malo o Iuta “o tamāloloa talitane i le malumalu,” o ē na faia faiga faasotoma ma manatu i ai o se tū faalotu. Peitaʻi, e lē na o le pau lenā o mea sa faia e Asa. Na ia ʻaiʻoi atu foʻi i tagata ina ia “saʻili iā Ieova le Atua o o latou augātamā,” ma ia tausia “le tulafono ma le poloaʻiga” a le Atua.—1 Tu. 15:12, 13; 2 No. 14:4.

O le maelega o Asa mo le tapuaʻiga moni, na tauia ai e Ieova o ia i le faateleina o tausaga na maua ai le filemu i lana nofoaiga. O lea na faapea mai ai le tupu: “Ua tatou saʻili iā Ieova lo tatou Atua. Na tatou saʻili, ona ia foaʻi mai lea iā i tatou o le mapusaga i itu uma.” Na faaaogāina e tagata na tausaga o le filemu, e toe faamalosia ai aai o le malo o Iuta, auā ua faapea mai le Tusi Paia: “Ua latou fausia pea ma ua taulau manuia.”—2 No. 14:1, 6, 7.

I LE NOFOAGA SA FAIA AI LE TAUA

E tusa ai o le talaaga o Asa, e lē tatau la ona faateʻia i tatou ina ua ia tatalo i le taimi na fetaiaʻi ai ma le ʻautau e sili ona toʻatele, lea o loo taʻua i le Tusi Paia. Na iloa e Asa e tauia e le Atua galuega o le faatuatua. I lana tatalo, na talosaga atu ai le tupu iā Ieova mo le fesoasoani. Na iloa e Asa pe afai e faalagolago i le Atua ma mauaina Lana lagolagosua, o le a lē faapopoleina ai o ia e tusa lava pe e toʻatele, pe malolosi foʻi o latou fili. Sa iai se aafiaga o le suafa o Ieova i lenā taua, ma o le māfuaaga lenā sa ia talosaga atu ai i le Atua. Na tatalo le tupu e faapea: “Ieova e, lo matou Atua, ia e fesoasoani mai iā i matou, auā e matou te faalagolago atu iā te oe, o lou suafa foʻi ua matou ō mai ai e tau ma lenei motu o tagata. Ieova e, o oe o lo matou Atua. Aua neʻi malo mai tagata faatauvaa iā te oe.” (2 No. 14:11) E pei lava o loo ia faapea atu: ʻO loo faasagatau le ʻautau a Aitiope iā te oe Ieova. Aua lava neʻi faalumaina  lou suafa, e ala i le faatagaina o tagata faatauvaa, e faatoʻilalo i latou o loo tauaveina lou suafa.’ O lea, na ʻfaatoʻilaloina ai e Ieova tagata Aitiope i luma o Asa ma luma o Iuta, ma ua sosola ai tagata Aitiope.’—2 No. 14:12.

I aso nei, o loo feagai tagata o Ieova ma le tele o fili malolosi. E tatou te lē tau ma i latou i se taua lea e faaaogāina ai auupega moni. Peitaʻi, e mafai ona tatou mautinoa o le a faaeaina e Ieova tagata faamaoni uma o lo o faamamaluina lona suafa. Atonu o loo tatou taumafai malosi e tetee i le manatu māmā i amioga lē mamā, ia tauivi ma o tatou lava vaivaiga, po o le taumafai ia puipuia o tatou aiga mai taaʻiga leaga. Po o ā lava faigatā e tatou te fesagaʻia, e mafai ona faalaeiauina i tatou i le tatalo a Asa. O lona manumalo e mai iā Ieova, ua faaalia ai, o le mea lenā e mafai ona faatalitalia e i latou uma e faalagolago i le Atua. E lē mafai e le malosi o le tagata ona faasagatau atu iā Ieova.

O SE FAALAEIAUGA MA SE LAPATAʻIGA

Ina ua toe foʻi ane Asa mai le taua, sa faafeiloaʻia o ia e Asaraia. Na taʻu atu e lenei perofeta se faalaeiauga ma se lapataʻiga: ʻAsa e, ma Iuta uma, ma Peniamina, inā faalogo mai ia iā te aʻu! E ʻau Ieova ma outou pe afai tou te ʻau ma ia; afai foʻi e tou te saʻili atu iā te ia, o le a outou maua o ia, ae afai e tou te tuua o ia, o le a ia tuua foʻi outou. Ia lototetele ae aua neʻi o outou lotovaivai, auā o loo iai le taui mo la outou galuega.’—2 No. 15:1, 2, 7.

E mafai ona faamalosia lo tatou faatuatua i nei upu. Ua faaalia ai e faatasi Ieova ma i tatou, pe afai e tatou te auauna atu iā te ia ma le faamaoni. Pe a tatou augani atu iā te ia mo le fesoasoani, e tatou te mautinoa e faafofoga mai o ia. Na faapea mai Asaraia: ʻIa lototetele.’ E masani lava e manaʻomia le lototele ina ia faia ai le mea tonu, ae ua tatou iloa e mafai ona tatou faia faapea i le fesoasoani a Ieova.

Talu ai sa faia e le tinā o le tinā o Asa, o Maaka “se tupua matagā e tapuaʻi ai i le pou paia,” o le gaoioiga faigatā lenā sa tatau ona faia e Asa, o le aveesea lea o Maaka mai i lona tulaga aloaʻia o se “tamaʻitaʻi tāua.” O le mea lenā sa faia e Asa, ma sa ia susunuina foʻi lana tupua. (1 Tu. 15:13) Sa faamanuiaina Asa ona o lana gaoioiga sa faia, faapea lona lototele. E tatau foʻi ona tatou faaalia le faamaoni e lē maluelue iā Ieova ma ana tapulaa amiotonu, e tusa lava pe faamaoni i le Atua o tatou tauaiga pe leai. O le faia faapea, o le a tauia ai i tatou e Ieova ona o le faamaoni.

O se isi vaega o le taui na mauaina e Asa, o le vaaia lea o le toʻatele o tagata Isaraelu mai i le malo lē faamaoni i le itu i mātū, o gasolo ane i Iuta ina ua latou mātauina o loo faatasi Ieova ma Asa. O lo latou talisapaia o le tapuaʻiga mamā, na latou filifili ai e tuua mea sa latou nonofo ai ina ia nonofo faatasi ma auauna a Ieova. O lea na latou osia ai ma le olioli ʻse feagaiga e saʻili ai iā Ieova, ma o latou lotoatoa ma o latou ola atoa.’ O le ā le iʻuga? ʻNa latou maua le Atua; ua tuuina mai pea e Ieova iā i latou le mapusaga mai i o latou fili i itu uma.’ (2 No. 15:9-15) E mautinoa lo tatou olioli pe a taliaina e i latou e naunau i le amiotonu, le tapuaʻiga mamā a Ieova.

Peitaʻi, na iai foʻi se lapataʻiga i upu a le perofeta o Asaraia, auā na ia faapea mai: “Afai e tou te tuua [Ieova], o le a ia tuua foʻi outou.” Seʻi aua lava neʻi oo iā i tatou lenā tulaga, auā e mataʻutia iʻuga e iʻu i ai! (2 Pete. 2:20-22) E lē o taʻua i le Tusi Paia le māfuaaga na avatu ai e Ieova lenei lapataʻiga iā Asa, ae e leʻi utagiaina e le tupu lenā lapataʻiga.

 SA IA GAOIOI MA LE LĒ ATAMAI

I le tausaga e 36 o le nofoaiga a Asa, na faia ai e le tupu o Paasa o Isaraelu, ni gaoioiga e faasagatau ai i le nuu o Iuta. Na amata ona faia e Paasa gaoioiga e toe faamalosia ai le aai o Rama, lea e lima maila (8 km) le mamao i le itu i mātū o Ierusalema. Atonu na ia faia faapea ina ia taofia ai ona tagata mai i le faaalia o le faamaoni iā Asa ma le tapuaʻiga mamā. Nai lo o le saʻili atu o Asa i le fesoasoani a le Atua e pei ona sa ia faia i le taimi o le osofaʻiga a ʻautau a Aitiope, ae na ia saʻili atu i le fesoasoani a tagata. Na ia auina atu se meaalofa i le tupu o Suria, ma talosaga atu ina ia osofaʻia le malo o le ituaiga e sefulu o Isaraelu. Ina ua faia e ʻautau a Suria nisi o osofaʻiga, ona tuua loa lea e Paasa o Rama.—2 No. 16:1-5.

E leʻi fiafia le finagalo o Ieova iā Asa, o lea na ia auina atu ai le perofeta o Hanani e faailoa atu iā te ia lenā mea. Talu ai sa iloa e Asa le auala na feagai ai le Atua ma ʻautau a Aitiope, sa tatau lava ona ia aʻoaʻoina mai ai, “e silasila solo fofoga o Ieova i le lalolagi uma, ina ia faaali atu lona malosi iā i latou e atoatoa o latou loto iā te ia.” Atonu e leʻi lelei fautuaga sa mauaina e Asa, pe manatu foʻi e lē malosi Paasa ma lana ʻautau, ma faapea ifo e mafai ona ia manumalo i lona lava malosi. Po o le ā lava le māfuaaga, ae na faalagolago Asa i lona lava atamai nai lo o Ieova. Na faapea atu Hanani iā te ia: “Ua e fai faavalea lenei mea, o le mea lea, e amata atu ai nei ona iai taua iā te oe.”—2 No. 16:7-9.

E leʻi lelei le auala na tali atu ai Asa. O lona ita tele, na ia faafalepuipuiina ai le perofeta o Hanani. (2 No. 16:10) E lē o taʻu maia i le Tusi Paia le māfuaaga na ia gaoioi ai faapea. Atonu sa manatu Asa, ʻPe e tatau ona aʻoaʻia aʻu, a o lea sa ou faamaoni mo le tele o tausaga?’ Pe atonu foʻi ua lē toe maua lona tomai e mafaufau lelei ai, ona ua loa lona soifua.

I le tausaga e 39 o le nofoaiga a Asa, na tigāina ai o ia i se maʻi i ona vae. Ua faapea mai le mau: “E leʻi saʻili atu o ia iā Ieova i le taimi o lona maʻi, a ua saʻili atu i ē e faia faamālōlōga.” I lenā taimi, e foliga mai ua amata ona faatalalē Asa i lona itu faaleagaga. E foliga mai o le tulaga lava lenā o Asa sa iai, seʻia oo i lona maliu ina ua 41 tausaga o lana pulega.—2 No. 16:12-14.

E foliga mai sa manatua e Ieova uiga lelei o Asa, faapea lona maelega mo le tapuaʻiga mamā, nai lo o gaoioiga sesē sa ia faia. Sa faaauau pea ona ia auauna iā Ieova. (1 Tu. 15:14) O le ā ua tatou aʻoaʻoina mai i le talaaga o Asa? E tatau ona tatou manatunatu i auala na fesoasoani mai ai Ieova iā i tatou i taimi ua teʻa. E mafai e lenā mea ona uunaʻia i tatou e tatalo atu mo le fesoasoani a Ieova, pe a tatou feagai ma puapuaga. Peitaʻi, e lē tatau ona tatou manatu faapea, e tatou te lē manaʻomia ni fautuaga mai le Tusi Paia, ona ua leva ona tatou auauna ma le faamaoni i le Atua. Po o le ā lava lo tatou tulaga, e aumaia lava e Ieova faasaʻoga pe a tatou faia ni mea sesē. E manaʻomia ona tatou taliaina ma le lotomaulalo na faasaʻoga, ina ia mafai ai ona tatou mauaina aogā. O le mea e sili ona tāua, e faatasi mai pea lo tatou Tamā i le lagi ma i tatou pe afai e tatou te lē tuua o ia. O loo silasila solo fofoga o Ieova i le lalolagi atoa, mo ē o loo auauna ma le faamaoni iā te ia. E tauia i latou e ala i le faaaogā o lona mana mo lo latou lelei. O le mea lenā sa faia e Ieova mo Asa, ma e mafai foʻi ona ia faia mo i tatou.

[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 9]

E tauia e Ieova i latou o loo faamaoni

[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 10]

E manaʻomia le lototele ina ia faia ai le mea e tonu i le silafaga a Ieova