1. Pe e iai se aafiaga lelei o le auala e tatou te feutagaʻi ai ma tagata i le faiva? Taʻu mai se faaaʻoaʻoga. (Tagaʻi i le ata i luga aʻe o le matua.)

NA AUAI se ulugalii i Fiti i le tauiviga e valaaulia tagata mo le Faamanatuga o le maliu o Keriso. Na amata ona timu a o latou talanoa ma se fafine i fafo o lona fale. Na tuu atu e le uso i le fafine se faamalu, ae la faamalu faatasi ma lana avā. Sa matuā fiafia le ulugalii ina ua auai atu le fafine i le Faamanatuga. Na taʻutino e le fafine, e itiiti ni mea e na te manatua i le latou talanoaga ma le ulugalii. Peitaʻi, sa matuā faagaeetia o ia i le auala na feutagaʻi ai le ulugalii ma ia, ma o le pogai lea ua auai mai ai i le Faamanatuga. Aiseā na tali lelei mai ai le fafine? Sa mulimuli le ulugalii i le taʻiala lea e masani ona taʻua o le Tulafono Faaauro.

2. O le ā le Tulafono Faaauro, ma e faapefea ona tatou faatatauina?

² O le ā le Tulafono Faaauro? O le faatonuga lea a Iesu ina ua fetalai e faapea: “O mea uma e tou te mananaʻo e faia mai e tagata iā te outou, ia faapea lava ona outou faia iā i latou.” (Mata. 7:12) E faapefea ona tatou faia faapea? Muamua, ia fesili ifo iā i tatou lava: ʻPe afai e tuu aʻu i le tulaga o le isi tagata, o le ā le auala ou te manaʻo e feutagaʻi mai ai o ia iā te aʻu?’ Lua, e  manaʻomia ona tatou faia le mea sili ina ia feutagaʻi ma le isi tagata i se auala lelei.​—1 Kori. 10:24.

3, 4. (a) Faamatala pe aiseā e faatatauina ai le Tulafono Faaauro i le auala e tatou te feutagaʻi ai ma tagata uma. (e) O ā fesili o le a talanoaina i lenei mataupu?

³ E masani ona tatou mulimuli i le Tulafono Faaauro i le auala e tatou te feutagaʻi ai ma uso ma tuafāfine. Ae pe e na o le pau lea o le auala e tatou te mulimuli ai i lenei tulafono? E leai, auā sa talanoa Iesu e faatatau i le auala e tatau ona tatou feutagaʻi ai ma tagata uma, e aofia ai ma o tatou fili. (Faitau le Luka 6:27, 28, 31, 35.) O lea, e tāua tele ona tatou mulimuli i lenei tulafono pe a talaʻi i tagata, auā o le toʻatele o nei tagata e ono tali lelei mai i le tala lelei ma latou maua le “ola e faavavau.”​—Galu. 13:48.

⁴ E fā fesili o le a tatou talanoaina, e ao ona tatou manatua a o auai i le faiva. (1) O ai o loo oʻu talanoa i ai? (2) O fea o loo oʻu talanoa atu ai iā i latou? (3) O ā taimi talafeagai e talanoa ai i tagata? (4) E faapefea ona ou talanoa atu iā i latou? O nei fesili o le a fesoasoani e tatou te amanaʻia ai faalogona o tagata o loo tatou talaʻi i ai, ma fetuunaʻi o tatou tulaga e fua iā i latou.​—1 Kori. 9:19-23.

5. O ā fesili e mafai ona fesili ifo ai iā i tatou lava?

⁵ E eseese tulaga ma faafitauli o tagata taʻitoʻatasi e tatou te talanoa ai i le talaʻiga. (2 No. 6:29) Pe a e talanoa atu i se tasi, ia fesili ifo iā te oe lava: ʻPe afai e tuu aʻu i le tulaga o lea tagata, o le ā le vaaiga ou te manaʻo ia iai i lea tagata e faatatau iā te aʻu? Po o le a ou fiafia pe afai e fai e se tasi soʻu faaiʻuga, ae leʻi malamalama lelei iā te aʻu? Pe ou te manaʻo ia malamalama ma iloa lelei aʻu e lea tagata?’ O nei fesili e fesoasoani iā i tatou e mulimuli ai i le Tulafono Faaauro, ma feutagaʻi ma tagata taʻitoʻatasi e tusa ai ma o latou tulaga.

6, 7. O le ā e tatau ona tatou faia pe a feiloaʻi i le talaʻiga i se tagata e foliga mai e ita pe lē mafaufau?

⁶ O se faataʻitaʻiga, e taumafai Kerisiano e fai le mea sili e mafai ai ina ia mulimuli i le fautuaga a le Tusi Paia, ia tautatala i taimi uma i se auala agalelei ma faaaloalo. (Kolo. 4:6) Peitaʻi, ona e tatou te lē lelei atoatoa, e tatou te ono faia ai i nisi taimi ni faamatalaga e mulimuli ane toe salamō ai. (Iako. 3:2) Pe afai e tupu lenā tulaga, e tatou te naunau talosia o le a malamalama isi, e lē masani ona tatou faapena. E tatou te lē mananaʻo foʻi e taʻua i tatou o ni tagata e lē mafaufau. O le iloaina o lenei mea e fesoasoani e tatou te iloa ai, o ē e lē mafaufau mai iā i tatou, atonu e mulimuli ane foʻi toe salamō i faamatalaga na latou faia mai iā i tatou.

⁷ Pe afai e te feiloaʻi i le talaʻiga i se tagata e foliga mai e ita pe lē mafaufau mai, pe e lē o se mea lelei lo tatou taumafai e malamalama i le pogai ua ia tali mai ai faapea? Atonu o loo feagai o ia ma se tulaga faigatā i le galuega po o le aʻoga, pe tauivi ma se faafitauli tau i le soifua mālōlōina. O le toʻatele o tagata e leʻi tali lelei mai i le taimi muamua, ua tali fiafia mai ona sa feutagaʻi tagata o Ieova ma i latou i se auala agamalu ma faaaloalo.​—Faata. 15:1; 1 Pete. 3:15.

8. Aiseā e tatau ai ona tatou talaʻi atu le feʻau o le Malo i “tagata o ituaiga uma”?

⁸ O loo tatou talaʻi i tagata o ituaiga uma. I nai tausaga ua mavae, e silia i le 60 tala o mea na tutupu na lomia i Le Olomatamata i le faasologa o mataupu, “Suia e le Tusi Paia Olaga.” O nisi o tagata o loo faamatalaina i nei mataupu, sa avea muamua ma ē gāoi, onanā, sa iai i ni kegi leaga ma faaaogā fualaau faasāina. O isi sa avea o ni tagata faipolotiki, taʻitaʻi lotu, ola i ni olaga lē mamā,  pe uaʻi atu tau lava o a latou galuega. Peitaʻi, na latou faalogo uma i le tala lelei, talia se suʻesuʻega faale-Tusi Paia, faia suiga i o latou olaga ma ō mai i le upu moni. E lē tatau la ona tatou manatu e lē mafai e tagata faapena ona talia le feʻau o le Malo. (Faitau le 1 Korinito 6:9-11.) Nai lo o lea, ia tatou iloa e mafai e “tagata o ituaiga uma” ona talia le tala lelei.​—1 Kori. 9:22.

9. Aiseā e tatau ai ona tatou faaalia le faaaloalo i fale o isi?

⁹ I le talaʻiga, e masani lava ona tatou talanoa atu i tagata i o latou fale. (Mata. 10:11-13) E tatou te talisapaia pe afai e faaalia e isi le faaaloalo i o tatou fale ma meatotino, auā e tāua ma e tatou te mananaʻo ia malupuipuia ma saogalemu. O lea, pe a tatou talaʻi i tagata mai i lea fale i lea fale, e tatau foʻi ona tatou faaalia lenā lava faaaloalo i o latou fale.​—Galu. 5:42.

10. E faapefea ona tatou ʻalofia le faia o se mea, e feita mai ai tagata i le tatou talaʻiga?

¹⁰ I lenei lalolagi ua tumu i solitulafono, e toʻatele tagata o aiga ua masalosalo i tagata ese. (2 Timo. 3:1-5) E lē tatau ona tatou faia se mea e oo ai ni lagona faapena o tagata iā i tatou. O se faaaʻoaʻoga, ua tatou oo atu i se fale ma tuʻituʻi le faitotoʻa. Afai e leai se tasi e tali mai, atonu e tatou te taumafai e autilotilo atu i le faamalama, pe savavali solo i isi vaega o le fanua ina ia suʻe se tagata o le aiga. I nisi vaipanoa, atonu e iai se pā o le fanua o se aiga, ma o loo tapuni lenā pā. Pe e tatau ona tatou tatala i tua le pā ma savavali atu i totonu o le fanua? Pe e talafeagai na gaoioiga i lou vaipanoa? O le ā le manatu e ono iai i tuaoi o le aiga? E moni e tatau ona fai māeʻaeʻa la tatou talaʻiga, e tatou te mananaʻo e faailoa atu se feʻau tāua, ma e lelei a tatou uunaʻiga. (Galu. 10:42; Roma 1:14, 15) Peitaʻi, e tatau ona tatou ʻalofia le faia o se mea e ono feita ai tagata o le oganuu. Na tusi Paulo e faapea: “Ua matou lē faia se mea e tausuai ai, ina ia aua neʻi taʻuleagaina la matou faiva.” (2 Kori. 6:3) Pe a tatou faaalia le faaaloalo i fale ma meatotino a tagata o la tatou oganuu, atonu o le a tosina mai ai nisi i le upu moni.​—Faitau le 1 Peteru 2:12.

11. Aiseā e tatou te talisapaia ai pe a amanaʻia e isi lo tatou taimi?

¹¹ O le toʻatele o i tatou e pisi. Ina ia faataunuu o tatou tiute, e tatou te faatulaga ai mea e tatau ona faamuamua ma fuafua lelei a tatou faasologa. (Efe. 5:16; Fili. 1:10) E tatou te ono lē fiafia pe a iai se mea e faalavelavea ai la tatou faasologa. O lea, e tatou te talisapaia pe a amanaʻia e isi lo tatou taimi, ma ia malamalama e lē umi so tatou taimi e talanoa ai ma i latou. I le manatuaina o le Tulafono Faaauro, e faapefea ona faaalia e tatou te faaaloalo i taimi o i latou o loo tatou talaʻi i ai?

12. E faapefea ona tatou iloa le taimi e sili ona talafeagai e talanoa ai i tagata o la tatou oganuu?

¹² E tatau ona tatou taumafai e vaai po o fea le taimi e sili ona talafeagai e talanoa atu ai i tagata. O ā taimi e masani ona maua ai tagata o la tatou oganuu i o latou fale? O ā taimi e sili ona latou fia faalogo mai ai? E lelei ona vaai ni auala e fetuunaʻi ai la tatou faasologa e fua i tulaga o tagata. I nisi vaega o le lalolagi, e sili atu ona fetaui la tatou talaʻiga mai i lea fale i lea fale, i le aoauli po o le afiafi. Afai o le tulaga lenā i lou vaipanoa, pe e mafai ona e faatulaga e talaʻi atu i tagata i na taimi o le aso? (Faitau le 1 Korinito 10:24.) O le a faamanuia mai Ieova i so o se faataulaga e tatou te faia, ina ia tatou auai ai  i le talaʻiga i taimi e fetaui lelei mo tagata o le oganuu.

13. E faapefea ona faaalia lo tatou faaaloalo i tagata o le oganuu?

¹³ O ā isi auala e tatou te faaalia ai le faaaloalo i tagata o le oganuu? Pe a tatou maua se tagata e fiafia, e tatau ona tatou avatu se molimau lelei, ae e lē tatau foʻi ona tatou talanoa umi ina neʻi fāoa le taimi o le tagata. Atonu ua uma ona faatulaga e le tagata lenā taimi e fai ai se isi mea e tāua iā te ia. Pe a faapea mai o ia e pisi, ia faailoa atu i ai o le a faapuupuu la tatou mataupu. O lea, ia tausisi i a tatou upu ma ia faapuupuu. (Mata. 5:37) Pe a faaiʻu se talanoaga, e lelei ona fesili i le tagata po le ā le taimi ma le aso e fetaui ma ia e tatou te toe asiasi mai ai. O nisi tagata talaʻi e faapea atu: “Ou te fiafia e toe asiasi mai iā te oe. Pe e talafeagai pe a ou vili pe text muamua mai ae ou te leʻi sau?” Pe a fetuunaʻi la tatou faasologa e fua i tagata o le oganuu, ua tatou mulimuli la i le faaaʻoaʻoga a Paulo, o lē ʻe leʻi saʻili i sona lava lelei ae e mo le lelei o le toʻatele, ina ia faaolaina ai i latou.’​—1 Kori. 10:33.

14-16. (a) Aiseā e tatau ai ona faailoa atu i le tagata o le aiga le māfuaaga o lo tatou asiasi atu? Faataʻitaʻi mai. (e) O le ā le taulimaga ua iloa e se ovasia femalagaaʻi le aogā?

¹⁴ Seʻi faapea ua vili mai se tagata iā te oe ae e te lē iloa po o ai lenā tagata. O se tagata ese, ma ua fesili mai po o ā ituaiga o meaʻai e te fiafia i ai. Ua e taumānatu po o ai lea tagata ma po o le ā foʻi le mea o manaʻo ai.  Atonu e te talanoa atu iā te ia mo sina taimi puupuu, ona faamuta lea o le lua talanoaga. Ae seʻi faapea ua faailoa mai e le tagata e faapea o ia e faigaluega i le vaega mo taumafa paleni, ma e iai ni faamatalaga aogā o loo fia faasoa mai iā te oe. E lē taumatea o le a e fia talanoa atu iā te ia, auā e tatou te fiafia pe a tautala saʻo mai le tagata ma faautauta. E faapefea ona tatou faaalia lenā uiga i ē e tatou te feiloaʻi i ai i le talaʻiga?

¹⁵ I le tele o oganuu, e ao ona faailoa atu i le tagata o le aiga le māfuaaga o lo tatou asiasi atu. E moni e iai faamatalaga tāua o loo iā i tatou e lē o iloa e le tagata o le aiga. Ae faapefea pe afai e leʻi faailoa muamua atu i tatou, ae amata saʻo la tatou taulimaga e ala i le fesili atu: “O le ā se faafitauli e te manaʻo ia foʻia i lenei lalolagi?” O le fuafuaga o lenā fesili, ina ia faailoa mai ai manatu o le tagata, ona tataʻi lea o le talanoaga i le Tusi Paia. Peitaʻi, e ono taumānatu o ia: ʻO ai lea tagata, ma aiseā ua fesili mai ai iā te aʻu i lea fesili?’ E tatou te mananaʻo ia fiafia le tagata o le aiga e talanoa mai iā i tatou. (Fili. 2:3, 4) E faapefea ona faia faapea?

¹⁶ Na iloa e se ovasia femalagaaʻi le aogā o le taulimaga lenei. Pe a uma ona faafeiloaʻi le tagata o le aiga, ona tuu atu lea i ai o se kopi o le sāvali Pe E te Fia Iloa le Upu Moni? ma faapea atu: “O loo matou tuu atu i tagata i lenei aso le lomiga lenei. O loo talanoaina ai fesili e ono e toʻatele tagata o loo tuufesili ai. O lau kopi lea.” Ua taʻua e le uso e foliga mai o le toʻatele e faigofie ona talanoa mai, pe a iloa le māfuaaga o lo tatou asiasi atu. Pe a uma, ona fesili atu lea o le ovasia i le tagata: “Pe e iai se fesili o nei fesili sa e taumānatu i ai?” Pe a faailoa mai e le tagata le fesili, ona susuʻe lea e le uso le sāvali ma talanoa le manatu o le Tusi Paia e faatatau i lenā fesili. A lē o lenā, e filifili e le uso se fesili ma faaauau le talanoaga e aunoa ma le faamāsiasi ai o le tagata o le aiga. Ioe, e tele auala e amata ai se talanoaga. I nisi vaipanoa, e ono faatalitalia e tagata o aiga i tatou e faafeiloaʻi atu i latou e tusa ai o tū ma aga masani, a o leʻi fai atu la tatou mataupu. O le auala sili lava, o le fetuunaʻi lea o la tatou taulimaga i le auala e mananaʻo tagata o le oganuu e talanoa ai.

17. O ā nisi o auala e tatou te mulimuli ai i le Tulafono Faaauro i la tatou faiva?

¹⁷ O ā nisi o auala e tatou te mulimuli ai i le Tulafono Faaauro i la tatou faiva? E tatou te feutagaʻi ma le tagata o le aiga e tusa ai o ona manaʻoga ma faalogona. E tatou te faaalia le faaaloalo i lona fale ma ana meatotino. E tatou te taumafai e talaʻi i taimi talafeagai e maua atu ai tagata i o latou fale ma tali lelei mai. E tatou te faailoa atu foʻi la tatou feʻau i se auala e tali lelei mai ai tagata o le oganuu.

18. O ā aogā e maua pe a tatou feutagaʻi ma tagata i le oganuu, e pei ona tatou mananaʻo e latou te feutagaʻi ai ma i tatou?

¹⁸ Pe a tatou feutagaʻi ma tagata o le oganuu i se auala agalelei ma amanaʻia o latou faalogona, e faaalia ai o loo tatou mulimuli i mataupu silisili o le Tusi Paia, ma o le a viia ai lo tatou Tamā i le lagi. (Mata. 5:16) O le a atili ona tosina mai isi i le upu moni, pe a tatou feutagaʻi mai i latou i se auala faaaloalo. (1 Timo. 4:16) E tusa po o le ā le auala e tali mai ai tagata i le feʻau o le Malo, ae e tatou te iloa ua tatou faia le mea sili e tatou te mafaia i le faiva. (2 Timo. 4:5) Tau ina ia taʻitoʻatasi i tatou ma faaaʻoaʻo i le aposetolo o Paulo, o lē na tusi e faapea: “Ua ou faia mea uma ona o le tala lelei, ina ia ou talaʻi atu i isi.” (1 Kori. 9:23) O lea, seʻi faaauau ona tatou mulimuli i le Tulafono Faaauro i la tatou faiva.