E te Silafia?

Aiseā na iai tagata suitupe i le malumalu i Ierusalema?

▪ A o lata i le maliu o Iesu, sa ia mātauina ai se faiga matuā lē tonu i totonu o le malumalu. Ua faapea mai le Tusi Paia: “Ua . . . tutuli [e Iesu] i fafo ē uma ua fai fefaatauaʻiga i le malumalu, ma fuli laulau a tagata suitupe ma nofoa o le ʻaufaatau lupe. Ua ia faapea atu iā i latou: ʻUa tusia, “E taʻua loʻu fale o le fale tatalo,” a o lenei ua outou faia ma ana o ē e faomea.’”—Mataio 21:12, 13.

Na malaga mai i le tele o atunuu ma aai tagata Iutaia i le uluaʻi senituri ma ē na liliu i le lotu Iutaia, e ō atu i le malumalu i Ierusalema, ma na latou aumaia ni tupe siliva na faaaogā i nofoaga o loo latou aumau ai. Peitaʻi, sa manaʻomia ona suia a latou tupe i le ituaiga o tupe, lea sa talafeagai e totogi ai lafoga o le malumalu i tausaga taʻitasi, faatau ai manu e ofo ai taulaga, ma faia ai isi taulaga tauofo. O lea, sa fesuiaʻia e nei tagata suitupe ia tupe mai i isi atunuu, ma na latou aveina se vaega o na tupe e totogi ai la latou auaunaga. A o lata ane le taimi o tausamiga faa-Iutaia, sa faatutū ai e nei tagata suitupe a latou laulau i le malumalu i le Lotoā o Tagata o Nuu Ese.

Ina ua faitio Iesu e faapea ua faia e tagata suitupe le malumalu ma “ana o ē e faomea,” sa faaalia manino mai ai le tele o tupe na mananaʻo tagata suitupe e totogi ai la latou auaunaga.

Aiseā na matuā tāua ai laau olive i taimi o le Tusi Paia?

▪ O laau olive ma togāvine, o nisi ia o mea na aofia ai i faamanuiaga na folafola atu e le Atua i tagata na faatuatua atu iā te ia. (Teuteronome 6:10, 11) E oo mai i aso nei, o loo tumau pea ona matuā tāua le laau o le olive i nisi o vaipanoa o loo ola aʻe ai. E mafai ona fuaina mai le tele o fua mo le faitau selau o tausaga, e aunoa ma le tele o ni galuega e faia i ai. E mafai ona fua tele mai se laau na totōina e tusa lava pe e ola ifo i eleele papa, ma e tumau pea ona ola e ui lava i lāmala. Pe afai e tuu i lalo le laau, e mafai lava ona tutupu mai ni tātupu fou mai i lona pogati, ma ola aʻe ai ni laau fou.

Na tāua foʻi laulaau ma le paʻu o le laau i taimi o le Tusi Paia, ona sa mafai ona fai ai vai e faaitiitia ai le fiva. O le sua apulupulu e sau mai i ona lālā, e faaaogāina lea e fai ai fagu sausau ona o lona manogi vanila. Peitaʻi, o le māfuaaga autū sa tāua tele ai le laau, ona sa mafai ona maua ai meaʻai—o fua o vine, aemaise le suāuu. O le 50 pasene o le aano o se olive pula, e maua mai ai le suāuu.

E 15 kalone (57 L) o suāuu e maua mai i se laau e fua tele mai. Sa faaaogāina foʻi suāuu olive i lamepa mo sauniga po o fuafuaga faalelotu, o mea e faaaulelei ai le tino ma le ulu, ma fai ai foʻi vai e aogā e uu ma togafitia ai manuʻa.—Esoto 27:20; Levitiko 2:1-7; 8:1-12; Ruta 3:3; Luka 10:33, 34.