Pe afai o oe o se matua o se talavou, o le a tofotofoina lou tomai ma lou onosaʻi i taimi e te lua feeseeseaʻi ai. Na faapea mai Maria, o se tinā mai Pasili e iai sana tama teine e 14 tausaga: “E oso tele loʻu ita pe a liuliu faalii mai laʻu tama iā te aʻu. E uma ai ma le onosaʻi, ma ee ai le tasi i le isi.” O le luʻi foʻi lenā na feagai ma Carmela mai Italia, na ia faapea mai: “E masani lava ona aasa ma finauga ma laʻu tama tama, ma e iʻu ina alu ma nofonofo i totonu o lona potu.”

Aiseā ua faapena ai uiga o nisi o talavou? Pe e tuuaʻia a latou aumea? Atonu. Ua faapea mai le Tusi Paia, e iai ni aafiaga malolosi o aumea, a lē o le lelei po o le leaga. (Faataoto 13:20; 1 Korinito 15:33) E lē gata i lea, o faafiafiaga i aso nei ua atagia mai ai le fouvale ma le lē faaaloalo o talavou.

Ae e iai isi tulaga e ao ona mafaufau i ai, o tulaga e lē faigatā ona taulimaina pe afai e te malamalama i le auala e ono aafia ai lau tama talavou. Seʻi tilofaʻia nisi o faataʻitaʻiga.

Na tusi le aposetolo o Paulo: “A o oʻu laʻitiiti, sa ou tautala faatamaitiiti, mafaufau faatamaitiiti, ma manatunatu faatamaitiiti; a o lenei ua ou tagata matua, ua ou lē toe amio faatamaitiiti.” (1 Korinito 13:11) E pei ona taʻua e Paulo, e eseese le auala e mafaufau ai le tamaitiiti ma le tagata matua. I le ā le itu?

 E tapulaa mea e mafai ona iloa e se tamaitiiti. Peitaʻi, e lelei le mafaufau o le tagata matua e faatatau i mataupu e lē o maʻoti mai, ma e mafaufau loloto foʻi a o leʻi faia se faaiʻuga. O se faataʻitaʻiga, e iloiloina e le tagata matua mea o loo aofia i se mataupu, ma e mafaufau foʻi pe e faapefea i lana gaoioiga ona aafia ai isi. Ae e lē o le tulaga lenā e iai i talavou.

Ua faalaeiauina e le Tusi Paia fanau talavou ina ia atiaʻe le “mafaufau lelei.” (Faataoto 1:4) E lē gata i lea, ua uunaʻia foʻi Kerisiano uma ina ia faaaogā lo latou “mafaufau lelei.” (Roma 12:1, 2; Eperu 5:14) I nisi taimi, o le mafaufau lelei o le talavou e uunaʻia ai o ia e finau ma oe, e tusa lava po o se mataupu faatauvaa, pe taumafai foʻi e faailoa mai sona manatu e te iloa e lē talafeagai. (Faataoto 14:12) Pe a tulaʻi mai lenā tulaga, e faapefea ona e fefulifulisaʻi ma ia e aunoa ma le finau?

O se faaeteetega: Pe a fefulifulisaʻi ma lau tama talavou, aua e te manatu o oe e saʻo. Atonu e te manatu e lē amanaʻia e lau tama lau faamatalaga, ae o le mea moni o loo ia amanaʻia ma taliaina. Aua neʻi faateʻia oe pe afai e mavae ni nai aso, o le a ioe mai o ia i lou manatu, pe e faapea mai foʻi o lona manatu lenā.

“I nisi taimi e ma te finau ai ma loʻu atalii i ni mea lāiti. O se faataʻitaʻiga, o lona taufaalili lea i lona tuafafine laʻitiiti ma lona ola faatautala. Ae i le tele o taimi e foliga mai e manaʻo ou te fesili atu e faatatau i ona manatu, ma faailoa atu ou te malamalama iā te ia e ala i le faapea atu, ʻO le tulaga la lenā,’ po o le faapea atu foʻi ʻO lou manatu la lenā.’ Pe ana faapea o le auala lenā ou te talanoa atu ai i loʻu atalii i le taimi muamua, semanū e ʻalofia ai le ma finau soo.”​—Kenji, Iapani.

O le sini ma le faamoemoe o le tausia aʻe o se talavou, o le sauniunia lea o ia i le taimi e tuua ai le aiga ma faia tiute tauave o se tagata matua. (Kenese 2:24) E aofia ai i lenā tulaga lana filifiliga i le ituaiga o tagata e iai o ia, e pei o ona uiga, talitonuga ma amioga. O le talavou ua uma ona faia lana filifiliga, pe a tulaʻi mai ni luʻi e faia se mea sesē, e sili atu mea e na te faia nai lo o le tau ina mafaufau i le iʻuga e oo i ai. E tuufesili foʻi o ia: ʻO le ā le ituaiga o tagata e iai aʻu? O ā ituaiga o amioga o loo oʻu faaalia? O le ā e tatau ona faia e se tagata e iai nei amioga i lenei tulaga?’​—2 Peteru 3:11.

O loo taʻua i le Tusi Paia Iosefa, o se tama talavou na iloa lelei le ituaiga o tagata e iai o ia. O se faataʻitaʻiga, ina ua taumafai le avā a Potifara e faamalosi o ia e faia feusuaʻiga, na tali atu Iosefa: “Pe faapefea ona ou faia lenei mea leaga tele ma ou agasala ai i le Atua?” (Kenese 39:9) E ui e leʻi tuuina atu i le fanauga a Isaraelu i le taimi lea le tulafono e faatatau i le faitaaga, ae na malamalama lelei Iosefa e faatatau i le silafaga a le Atua. Ae sili atu i lenā, o le upu “pe faapefea ona ou,” e iloa mai ai sa vaai foʻi Iosefa e pei o le auala na silasila i ai Ieova, ma o se tasi lenā o vala e iloa ai le ituaiga o tagata e iai o ia.​—Efeso 5:1.

Atonu ua amata foʻi ona iloa e lau tama talavou le ituaiga o tagata e iai o ia. O se mea lelei, auā o le a fesoasoani ona talitonuga iā te ia e fesagaʻia ai omiga mai i ana aumea, ma tetee atu ai iā i latou. (Faataoto 1:10-15) Ae i le isi itu, o lona iloa lelei o le ituaiga o tagata e iai o ia, o le a tetee atu ai iā te oe. Pe afai e tupu lenā mea, o le ā e tatau ona e faia?

 O se tulaga masani ma e aogā le iloa lelei o le ituaiga o tagata e iai o ia ma ona talitonuga. Ua faapea mai le Tusi Paia, e lē tatau i Kerisiano ona pei o fanau iti o ē “ua felafoaʻiina e pei o peau, ma fetosoaʻiina i matagi o aʻoaʻoga eseese.” (Efeso 4:14) O lea, ia faataga ma faalaeiau lau tama talavou ina ia iloa lelei le ituaiga o tagata e iai o ia, faapea ona talitonuga maumaututū.

“Na naunau laʻu fanau teine e amanaʻia oʻu manatu, ina ua latou mātauina loʻu lotomalie e faalogo iā i latou, e ui e ese foʻi o latou manatu. Ou te lē faamalosia i latou e ioe mai i oʻu manatu, ae e tuu lava i latou e fai a latou lava faaiʻuga.”​—Ivana, Czech Republic.

I le pei o fanau lāiti, o nisi talavou e latou te tauanau atu pea i o latou mātua ina ia faia le mea e mananaʻo i ai. Pe afai o le tulaga lenā, e manaʻomia la ona e faaeteete. E ui o lou faia o le mea o loo manaʻo i ai lau tama o le a mapu ai ou taliga, ae o le a ia manatu ifo ai, e pau le auala e talia ai lona manaʻoga o le finau. O le ā le vaifofō? Ia mulimuli i le fautuaga a Iesu: “A ia avea la outou upu o le Ioe, ia Ioe; ma le Leai, ia Leai.” (Mataio 5:37) E faaitiitia le finau atu o lau tama talavou, pe a lē toe suia lau faaiʻuga.

I le taimi e tasi, ia faaalia le magafagafa. Ia tuu atu le avanoa i lau tama e faailoa mai ai ona manatu. Mo se faataʻitaʻiga, e ao ona iloa pe aiseā ua manatu ai lau tama e tatau ona toe fai se suiga i se tulaga patino. O le faia faapea, e lē faapea ai ua e lolo atu i le manaʻo o lau tama, ae o loo e mulimuli i taʻiala a le Tusi Paia: “Ia iloa lo outou magafagafa.”​—Filipi 4:5.

Ioe, e leai se matua e lelei atoatoa. Ua faapea mai le Tusi Paia: “E sesē i tatou uma i mea e tele.” (Iakopo 3:2) Pe afai na iai foʻi sau vaega i le finauga, aua e te faatalatū e faatoese atu i lau tama. O le taliaina o oe e sesē ua e faataatia ai se faaaʻoaʻoga o le lotomaulalo. O le faia faapea, ua e faataatia ai se faaaʻoaʻoga lelei mo lau tama.

“Ina ua teʻa loʻu ita ona o se tasi o ma finauga ma loʻu atalii, na ou faatoese atu iā te ia e tusa ma aʻu tala na fai ona o le ita. O le faia faapea na teʻa ai lona ita, ma faigofie ai ona faalogo mai iā te aʻu.”​—Kenji, Iapani.