Mataupu 26

Le Taua e Faia le Mea ua Tonu

1. O ā mea e lua e tatau ona tau faasaga i ai Kerisiano?

A O TUMAU pea le lalolagi a Satani, e ao i Kerisiano ona tau ia saoloto mai i ana faatosinaga leaga. Sa tusi le aposetolo o Paulo: “Ia oofu outou i ofu tau atoatoa mai le Atua, ina ia outou mafaia ona tetee atu i togafiti [faaoleole] a le tiapolo.” (Efeso 6:11-18) Peitai, e le gata ina tatou tau ma Satani ma lana lalolagi; ae e faasaga foi i o tatou lava tuinanau ia faia le mea ua leaga. Ua fai mai le Tusi Paia: ‘Ua leaga manatu o loto o tagata e afua mai ina o tamaiti agai i luma.’—Kenese 8:21; Roma 5:12.

2. (a) Ai se ā e masani ai ona i a i tatou se faanaunauga malosi ina ia faia le mea sese? (e) Ai se ā e tatau ai ona tatou tau faasaga i tuinanau leaga?

² Ona o le agasala tuufaasolo ma i a Atamu, atonu e faanaunau ai o tatou loto e fai le mea ua leaga. Afai tatou te loto i ai, o le a tatou lē maua le ola e faavavau i le faiga fou a le Atua. O lea e ao ona tatou tau ina ia faia le mea ua saʻo. E oo foi i le aposetolo o Paulo sa ia tauina se taua e pei ona sa ia taʻua: “Pe a ou loto atu i le lelei e fai, ua ia ta ua le leaga.” (Roma 7:21-23)O oe foi atonu ua e mauaina e faigata lea taua. I nisi taimi atonu e faia ai se feteenaiga malosi i totonu o oe. O le ā o lea e faia?

3. (a) O le ā le feteenaiga o fai i totonu o loo i ia i le toatele o tagata? (e) O le ā le upu moni i le Tusi Paia ua faataʻitaʻia e le mea moni o le toatele ua latou faia mea leaga pe a naunau atu i latou e fai le mea ua tonu?

³ Ua e iloa nei le folafolaga matagofie a le Atua o le ola e faavavau i tulaga lelei atoatoa i le lalolagi. E te talitonu i nei folafolaga, ma e te manao i nei mea lelei. O lea e mo lou lelei e faavavau le auauna atu i le Atua. Ae i lou loto, e te tuinanau ai i mea ua e iloa e leaga. I nisi taimi atonu e te faanaunau malosi ai e fai le faitaaga, gaoi, po o le fai o se vaega i isi mea sese. O nisi o suesue i lenei tusi atonu o latou faia nei faiga, e ui ina  latou iloa o nei mea e faasa e le Atua. O le mea moni o lo latou faia o le mea sese e ui ina faanaunau e fai le mea saʻo ua taunuu ai le upu moni ua i le Tusi Paia: “E sili le faaʻoleʻole o le loto i mea uma, ma ua matuā leaga lava.”—Ieremia 17:9.

E MAFAI ONA MANUMALO I LE TAUA

4. (a) I luga o ai e faalagolago i ai le manumalo po o le faiaina i le taua? (e) O le ā e manaomia ina ia manumalo i le taua mo le faia o le mea ua tonu?

⁴ E lē o le uiga, ua le mafai e se tagata ona pulea ona tuinanau malolosi i le faia o le mea sese. Afai e te manao moni i ai, e mafai ona faamalosia lou loto e taʻitaʻi oe i se ala tonu. O oe lava e faia lea. (Salamo 26:1, 11) E leai se isi tagata e mafai ona tau manumalo mo oe. O lea, ia faaauau ona e aveina muamua i totonu le poto i le Tusi Paia e aumaia ai le ola. (Ioane 17:3) Peitai e i ai se mea e sili na i lo le aveina o lea poto i lou ulu. E ao ona goto ifo i lou loto. E tatau ona i ai sou lagona loloto i mea ua e aʻoaʻoina ina ia e manao moni e gaoioi e tusa ai.

5. E mafai faapefea ona e mauina le talisapaia mai le loto mo tulafono a le Atua.?

⁵ Pe e faapefea ona e talisapaia mai le loto tulafono a le Atua? E ao ona e mafaufau loloto i ai. Fesili ifo ia te oe lava: O le ā le eseesega e faia i le usiusitai moni i le Atua? Tagai i olaga o tagata e le o amanaia ana tulafono, e pei ona tusia e se teine 19 tausaga: “Sa oo ia te au le maʻi afi faatolu. I le taimi mulimuli, sa totogia i le lē iloa o loʻu aia o le fanau tama ona sa faia soʻu taotoga e aveesea ai loʻu totoga fanau tama.” Ua mautinoa le faanoanoa e talanoa i faalavelave uma ua mafua ona o le le usitai o tagata i tulafono a le Atua. (2 Samuelu 13:1-19) Sa fai mai ma le faanoanoa se fafine sa faitaaga: “E le mafai ona totogia le tau i le tiga ma le gausia o faalogona e oo i ai ona o le lē usiusitai. O loo puapuagatia ai nei au.”

6. (a) Ai se ā ua le tauia ai se fiafiaga atonu e mauaina mai i le faia o le mea leaga? (e) O le ā le ituaiga o olaga sa ono mafai ona fiafia ai Mose i Aikupito?

⁶ E ui i lea, o le a e faalogo pea i tagata o e faapea mai e lelei le faitaaga, le onā ma le inumia o vailaau faasaina. Ae o le mea ua taʻua e lelei, e mo sina taimi puupuu. Aua neʻi faaseseina oe i se faiga o le a aveesea ai le fiafiaga moni ma le tumau mai i a te oe. Manatu i a Mose sa tausia o se “tama a le afafine o Farao.” Sa mau o ia i le tamaoaiga o le aiga tau tupu i Aikupito anamua. E ui i lea ua fai mai le Tusi Paia, ina ua matua, sa filifili o ia  “ia agaleaga o ia faatasi ma tagata o le Atua e lelei ai, a e aua le ia te ia le fiafia i le agasala e vave mavae.” (Eperu 11:24, 25) O lea sa tatau ona i ai se fiafia i ala o amioga le mamā, olaga lē pulea, e aliali mai sa maua i le aiga tau tupu i Aikupito. Ai se ā la na fulitua atoatoa i ai Mose?

7. Ai se ā sa liliu ese mai ai Mose mai “le fiafia i le agasala e vave mavae” i totonu o le aiga tau tupu i Aikupito?

⁷ Auā sa talitonu Mose i a Ieova le Atua. Ma sa ia iloa lelei se mea e sili atu na i lo se fiafiaga puupuu o le agasala atonu na te maua i le aiga tupu i Aikupito. Ua fai mai le Tusi Paia: “Auā sa faanaunau o ia i le taui.” Sa faatuatua i fuafuaga a le Atua o le faia ae o se faiga fou amiotonu. Sa ootia lona loto i le alofa silisili o Ieova ma lana tausiga i le fanau a tagata. Sa lei faapea talu ai sa na ona faitau pe faalogo Mose e uiga i a Ieova. Ua fai mai le Tusi Paia, “auā na faamalosi o ia pei o sē iloa atu i le  le o vaaia.” (Eperu 11:26, 27) Sa moni Ieova i a Mose ma e faapena foi ma lana folafolaga i le ola e faavavau.

8. (a) Ina ia manumalo i le taua mo le faia o le mea tonu, o le ā tatou te manomia? (e) O le ā se manatu e pei ona faamatalaina e se talavou, ua lelei ona tatou mauaina?

⁸ Pe e moni lea i a te oe? Pe e te tagai i a Ieova o se Peresona moni, o se Tamā alofa i a te oe? Pe a e faitau i ana folafolaga i le saunia o le ola e faavavau i le Parataiso i le lalolagi, pe e te vaaia ea oe o loo olioli i ina i ia faamanuiaga.? (Tagai i itulau e 156-162) Ina ia malo i le taua faasaga i omiga ia faia mea ua sese, e ao ona i ai se faiā mafana ma Ieova. Ma e ao ona tatou vaai e pei o Mose, “auā sa faanaunau o ia i le taui.” Sa i ai i se talavou e 20 tausaga lea vaaiga, ina ua fesagai ma se tofotofoga ia fai le faitaaga. Fai mai a ia: “O lou faamoemoe mo le ola e faavavau sa sili ona tāua neʻi maimau, mo ni nai minute o le faia o le amioga lē mamā.” Pe e lē o le vaaiga tonu ea lea e ao ona maua?

AʻOAʻOINA MAI I MEA SESE A ISI

9. O le ā le ala na le taulau ai e le Tupu o Tavita i le taua ia fai le mea ua tonu?

⁹ E le mafai ona e faavaivai i le puipuia o oe mai i lenei taua, e pei ona sa faia faatasi e le Tupu o Tavita. Sa tupu i se tasi aso ina ua tilotilo o ia mai i lona faamalama, ma sa iloa atu ai Patisepa lalelei o taele. Sa lei faliuese o ia a o lei oo ina oso ae mafaufauga leaga i lona loto, ae paga lea sa faaauau pea ona tilotilo. O lona tuinanau ia fai se feusuaiga ma Patisepa sa malosi, ma o lea na aumaia ai o ia i lona maota. Mulimuli ane, ina ua to o ia, ma ua le mafai ona natia le la mulilua, na fuafua  ai Tavita ia fasiotia lana tane i le taua.—2 Samuelu 11:1-17.

10. (a) Sa faapefea ona faasalaina Tavita ona o lana agasala? (e) O le ā sa ono mafai ona puipuia Tavita mai le pau atu i le mulilua?

¹⁰ Sa avea lea o se agasala matuiā. Ma sa matuā puapuagatia ai Tavita. E le gata ina pagatia o ia i le mea sa fai, ae na faasala foi o ia e Ieova i faalavelave i totonu o lona aiga i lona olaga atoa. (Salamo 51:3, 4; 2 Samuelu 12:10-12) O le loto o Tavita sa sili atu ona faaoleole na i lo le mea na ia iloa; sa manumalo ona tuinanau sese i a te ia. Mulimuli ane sa ia fai mai: “Faauta, na fanaua aʻu ma le amio leaga; na ou i ai foi i le manava o loʻu tinā ma le agasala.” (Salamo 51:5) Ae o lea leaga na faia e Tavita ma Patisepa sa le tatau ona tupu. O lona faafituli ona sa tilotilo pea o ia; sa lei teteeina e ia le tulaga na mafua ai ona tupu ona tuinanau faaleituaiga mo le avā a le isi tamaloa.

11. (a) O le ā e tatau ona tatou aʻoaʻoina mai i le mea na oo ia Tavita? (e) O ā mea e mafai ona e taʻuina mai e mafai ona faagaepuina ai “tuinanau leaga” faaleituaiga? (i) E pei ona taʻua e se tasi talavou, o le ā e teena e le tagata poto?

¹¹ E ao ona aʻoaʻoina i tatou i le mea na oo ia Tavita ina ia leoleo i tulaga e faagaepu ai manaoga faaleituaiga lē mamā. Mo se faataʻitaʻiga, o le ā e tupu pe a e faitau i tusi, vaai i televise ma tifaga o faamamafa ai ia uiga? E faagaepu ai tuinanau faaleituaiga. O lea ia sola ese i gaoioiga ma faafiafiaga e faagaepu ai “tuinanau leaga.” (Kolose 3:5; 1 Tesalonia 4:3-5; Efeso 5:3-5) Aua e te tuuina oe i se tulaga faatasi ma se isi tagata e faia ai le faitaaga. Sa fai mai ma le poto se tasi e 17 tausaga: “E mafai e soo se tasi ona fai mai, ‘matou te iloa le mea e faagata ai.’ E moni, ua iloa lea, ae pe toafia e mafaia? E sili ona lelei le alo ese mai i lea tulaga.”

12. O le ā le faaaʻoaʻoga a Iosefa e tatau ona tatou teuina i o tatou mafaufau?

 ¹² Pe ana taofi i le mafaufau o Tavita le faaaʻoaʻoga a Iosefa, se manu e le faia e ia lea agasala tele i le Atua. Sa tofia Iosefa e pule i le aiga o Potifara i Aikupito. A o tuua e Potifara le aiga, sa taumafai lana avā maʻi valea i feusuaiga e faaoleole Iosefa aulelei i lona fai atu: “Ta te momoe.” Ae na teena e Iosefa. I le tasi aso na ia puea faamalosi ai Iosefa ia la taooto faatasi. Ae na mamulu ese Iosefa ma sola. Sa ia tausia lona loto ia malosi i lona lē mafaufau e faamalie ona tuinanau faaleituaiga, ae ia fai le mea ua tonu i le Atua. “Pe faapefea ona ou faia lenei mea leaga tele ma ou agasala ai i le Atua?” o lana fesili lea.—Kenese 39:7-12.

FESOASOANI E TE MANAOMIA IA MALO AI

13, 14. (a) O le ā e manaomia ina ia manumalo ai i lenei taua? (e) O ā suiga sa faia e i latou o ē na avea ma Kerisiano i Korinito, ma faatasi ma le ā le fesoasoani? (i) O ā ituaiga o tagata sa i ai Paulo ma Tito?

¹³ Ina ia malo i lenei taua, e ao ona e faataga le poto i le Tusi Paia e goto ifo i lou loto ina ia faagaee ai oe e galue e talafeagai  ai. Ae peitai e ao foi ona e faatasitasi ma tagata o le Atua, ina ia avea ma vaega o le faalapotopotoga vaaia a Ieova. Faatasi ma lana fesoasoani, e tusa lava po o le a le tele ua e aafia ai i le faia o mea leaga, e mafai ona suia oe. E faatatau i tagata Korinito anamua na suia, sa tusi faapea le aposetolo o Paulo: “Aua nei faaseseina outou; o e faitaaga, ma e ifo i tupua, ma e mulilulua, ma e tauātane, ma e faasotoma, ma e gaoi, ma e matapeapea, ma e onā, ma e agatele, ma e fao mea, e le fai mo latou tofi le malo o le Atua. Sa faapea foi nisi o outou; a ua taeele outou.”—1 Korinito 6:6-11.

¹⁴ Sei mafaufau i lena! O nisi o na uluai Kerisiano sa avea ma ē e faitaaga, mulilua, tauatane, gaoi ma onā. Ae ona o le fesoasoani mai i le faalapotopotoga Kerisiano, sa oo ina suia i latou. Sa faia muamua foi e le aposetolo o Paulo ni mea leaga. (1 Timoteo 1:15) Sa ia tusi i lona uso Kerisiano o Tito: “Auā o i tatou foi, sa vālea i tatou anamua, ma faalogogata, ma faaseseina, sa auauna i tuʻinanau ma mea eseese e fiafia i ai.”—Tito 3:3.

15. (a) O le ā ua faaalia ai sa lei faigofie mo Paulo ona faia le mea ua tonu? (e) E mafai faapefea ona aoga le faaaʻoaʻoga a Paulo mo i tatou?

¹⁵ Ina ua fai Paulo ma Kerisiano, pe sa faigofie ona ia fai le mea ua tonu? E leai. Sa tau Paulo i lona olaga atoa i tuinanau leaga ma faafiafiaga sa fai ai o ia ma pologa. Sa ia tusi: “A ou te faatoilaloina loʻu nei tino, ma aʻu fai ma pologa, ina neʻi iu ina le faamaoni aʻu, o aʻu sa talaʻi atu i isi tagata.” (1 Korinito 9:27) Sa ‘sauā’ Paulo i a te ia lava. Sa faamalosi o ia e fai le mea tonu, e ui ina tuinanau lona tino e fai le mea leaga. A e faia e pei o ia, e mafai foi ona e malo i lenei taua.

16. O ā ni faaaʻoaʻoga faaonapo nei e mafai ona fesoasoani i a i tatou ina ia malo i le taua ia faia le mea tonu?

¹⁶ Afai o faigata nei mo oe ona manumalo i amio leaga ua masani ai, ia e faatasi atu loa i le isi tauaofiaga tele a Molimau a Ieova. O le a faagaeetia oe i amio mamā ma le olioli a i latou o faatasi ai. Peitai o le toatele o nei tagata sa fai foi i latou ma vaega o lenei lalolagi, ua taatele ai le faitaaga, mulilua, onā, tauatane, ulaula, pulea e vailaau faasaina, gaoi, faaoleole, pepelo ma le pelē tupe. O le toatele o i latou sa latou faia nei mea. (1 Peteru 4:3, 4) Ma, a o e faatasitasi ma Molimau a Ieova i sauniga i faapotopotoga laiti, o se mea e ao ona fai e aunoa ma  le faatuai, o le a e faatasi ai ma e ua manumalo i faiga ma tuinanau leaga atonu o loo e faasaga tau foi i ai. O lea ia e loto tele! O loo manumalo i latou i le taua o le faia o le mea ua tonu. E faapena foi oe, faatasi ma le fesoasoani a le Atua.

17. (a) O le ā le faatasitasiga o loo manaomia pe afai tatou te fia manumalo i le taua? (e)Mai i a te ai e mafai ona e mauaina mai ai fesoasoani mo faalavelave?

¹⁷ Afai ua e suesue umi le Tusi Paia ma Molimau a Ieova, ua le masalomia lou faatasi atu i a latou sauniga i le Maota o le Malo. Ia e faatasi atu i ai e le aunoa. E manaomia e i tatou uma faamalosiaga faaleagaga ma fesoasoani e maua i ia faatasiga Kerisiano. (Eperu 10:24, 25)Faamasani atu i ‘toeaina’ o le faapotopotoga. O la latou tiute le “leoleo i le lafu mamoe a le Atua.” (1 Peteru 5:1-3; Galuega 20:28) Alu i a i latou pe afai e te manaomia le fesoasoani e manumalo mai ia i amioga ua le talafeagai ma tulafono a le Atua. E alolofa, agalelei toe magafagafa i latou.—1 Tesalonia 2:7, 8.

18. O le ā le faamoemoe mo le lumanai ua na saunia le malosi mo le tauina pea o le taua?

¹⁸ O omiga e fai le mea leaga ua i luga o i tatou, e le gata ina mai i le lalolagi a Satani ae i totonu foi o o tatou tino agasala. Ia faamaoni i le Atua, o se taua e fai i aso uma. O lea taua e lē faavavau! Ua toe itiiti aveesea Satani, ma o le a faaumatia lana lalolagi aoao amio leaga. I totonu la o le faiga fou amiotonu a le Atua ua toe o se aga, o le a i ai le amiotonu e faigofie ai o tatou laasaga. Mulimuli ane ai, aveesea uma auga o le agasala, ma o le a lē toe i ai la se taua faigata e toe faia ina ia faia le mea ua tonu.

19. Ai se ā e tatau ai ona e naunau ina ia faaaluina soo se taumafaiga ina ia faafiafia Ieova?

¹⁹ Mafaufau e le aunoa i faamanuiaga o lea faiga fou. Ia teu o se “pulou o le faamoemoe o le ola.” (1 Tesalonia 5:8) Ia pei oe o le fafine talavou na fai mai: “Ou te mafaufau i mea uma ua faia ma folafola e Ieova mo aʻu. Ua le faavaivai o ia i a te au. Ua ia faamanuia mai i le tele o ala. Ua ou iloa e na o le lelei o loo finagalo i ai o ia mo aʻu, ma ou te manao e faafiafia o ia. O le ola e faavavau o le taui silisili mo soo se taumafaiga e faaalu.” Afai tatou te saili faamaoni le amiotonu, ‘o folafolaga lelei uma ua faia e Ieova’ mo ē alolofa i a te ia o le a taunuu.—Iosua 21:45.

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 219]

Talu ai sa i ia le fiafiaga i le ala o le ituaiga o olaga i Aikupito anamua, ai se ā na teena ai e Mose?

[Ata i le itulau 220, 221]

Na tilotilo pea Tavita; na lei alofia e ia le tulaga na taʻitaʻia i amioga lē mamā

[Ata i le itulau 222]

Na sola ese Iosefa mai i faatosinaga lē mamā a le avā a Potifara.