1. O ā lagona lē lelei o loo mafatia ai le toʻatele o tagata, e aofia ai foʻi ma nisi Kerisiano moni?

 PO O alofa patino mai ea Ieova le Atua iā te oe? E taofi nisi o loo alofa mai le Atua i le fanau lautele a tagata, e pei ona taʻua ai i le Ioane 3:16. Peitaʻi, i o latou lava lagona: ʻE lē taitai mafai ona alofa mai le Atua iā te aʻu lava ia e toʻatasi.’ E oo foʻi i Kerisiano moni e iai lava taimi e tau masalosalo ai faapena. Na faapea mai ma le lē mautonu se tasi tamāloa: “E faigatā tele ona ou talitonu o loo alofa mai le Atua iā te aʻu.” Po o iai ni taimi o loo e mafatia ai foʻi i ni masalosaloga faapena?

2, 3. O ai o loo manaʻo ia tatou talitonu faapea e leai so tatou aogā ma e lē tatau ona alofagia i tatou e Ieova, ma e mafai faapefea ona tatou manumalo mai lenā manatu?

² E vilivili lava Satani ina ia tatou talitonu e lē o alofa mai Ieova iā i tatou, pe e na te lē faatāuaina foʻi i tatou. O le mea moni, e masani ona faasesēina e Satani tagata, e ala i lona ugauga mai pea o o latou lagona fiatagata ma le faamaualuga. (2 Korinito 11:3) Ae fiafia foʻi Satani e matuā solipala faalogona mautinoa o le tagata iā te ia lava, aemaise i tagata lotovaivai. (Ioane 7:47-49; 8:13, 44) Ua faateteleina lenā tulaga i nei aso faigatā o “aso e gata ai.” I aso nei, e toʻatele tagata o loo ola aʻe i aiga ua ʻleai se lotoaiga.’ O isi ua afāina soo ona o tagata faasauā, manatu faapito, ma le soonafai. (2 Timoteo 3:1-5) O nisi tagata ua faitau fia tausaga o puapuagatia i faiga lē alofa, le faailogalanu, po o feitagaʻiga. Ua oo ai ina latou talitonu, e leai so latou aogā pe e lē tatau ona alofagia i latou.

³ Pe afai e tau osooso aʻe iā te oe na lagona lē lelei, aua e te lotovaivai. I nisi taimi, e tuua ai e i tatou i tatou lava i lalo. Ae ia manatua, ua fuafuaina le Afioga a le Atua e “faatonu ai” ma “lepetia ai ʻolo.” (2 Timoteo 3:16; 2 Korinito 10:4) Ua faapea mai le Tusi Paia: “[Ia] mautinoa foʻi o tatou loto i ona luma, auā pe afai e faasala o tatou loto iā i tatou, ua sili lava le Atua i  o tatou loto, ua silafia foʻi e ia mea uma.” (1 Ioane 3:19, 20) Seʻi o tatou talanoaina ni auala se fā o loo fesoasoani mai ai le Tusi Paia ina ia ʻmautinoa i o tatou loto’ le alofa o Ieova.

4, 5. Ua faapefea i le tala faatusa a Iesu i manu iti ona faaalia ai, o loo faatāuaina i tatou i le silafaga a Ieova?

⁴ Muamua, o loo aʻoaʻo saʻo mai e le Tusi Paia e faapea, e faatāua e le Atua ana auauna taʻitoʻatasi. E pei ona fetalai mai Iesu: “E lē faataulia ea ni manu iti se lua i le asari? E leai foʻi so laʻua e paʻū i le eleele e aunoa ma lo outou Tamā. A o outou lauulu lava ua faitaulia uma ia. O lea aua tou te matataʻu ai; e sili outou i manu iti e tele.” (Mataio 10:29-31) Seʻi manatu i le uiga o na fetalaiga i le ʻaufaalogologo a Iesu i le uluaʻi senituri.

⁵ Atonu e tatou te ono taumānatu pe aiseā o le a faatau ai fua e se tasi se manu iti. I aso o Iesu, sa sili ona taugofie le manu iti mai manulele uma na faatau mo meaʻai. Mātau, e tasi le asari po o se tupe e itiiti sona aogā, e mafai ona faatau ai ni manu iti se lua. Ae na mulimuli ane fetalai Iesu e faapea, pe afai e totogiina e se tagata ni asari se lua, e lima manu iti e maua ai na i lo le fā. Sa avane fua i ai ma le isi manulele e tasi e peiseaʻī e matuā leai lava sona tāua. Atonu o le vaaiga a tagata i na meaola, o ni mea e leai so latou aogā. Peitaʻi o le ā le silafaga i ai a Lē na Foafoaina Mea? Na fetalai Iesu: “E leai foʻi so latou e tasi [e oo lava i le manulele lea e toe faaopoopo ane] ua galo i luma o le Atua.” (Luka 12:6, 7) Atonu ua amata nei ona tatou iloa atu le mea sa agaʻi i ai le manatu o Iesu. Pe afai o loo faatāua e Ieova se manu iti e tasi, e mautinoa la le sili atu ona ia faatāuaina se tagata! E pei ona faamatala mai e Iesu, e silafia e Ieova mea uma e uiga iā i tatou. Ioe, e oo lava i lauulu o o tatou ulu e mafai ona ia faitaulia uma!

6. Aiseā tatou te mautinoa ai na saʻo lava le manatu o Iesu ina ua ia taʻua faapea e faitaulia o tatou lauulu?

⁶ Pe moni e faitaulia o tatou lauulu? E ono manatu nisi ua fai sina maotua o lea faatusatusaga a Iesu. Ae seʻi mafaufau lava i le faamoemoe o le toetū. O loo silafia lelei i tatou e Ieova, auā e mafai ona ia toe faia i tatou! Talu ai e matuā tāua i tatou iā  te ia, e na te manatua mea taʻitasi uma, e aofia ai o tatou uiga faaletagata ma manatunatuga atoa ma mea na tutupu i o tatou olaga atoa. a Pe a faatusatusa atu i ai le faitauina o o tatou lauulu—e tusa ma le 100,000 lauulu o se ulu—o se mea e matuā faigofie lava lenā mo le Atua.

7, 8. (a) O ā nisi o uiga e mālie i le silafaga a Ieova a o ia suʻesuʻeina loto o tagata? (e) O ā nisi o galuega o loo tatou faia e matuā tāua iā Ieova?

⁷ Lona lua, ua aʻoaʻo mai e le Tusi Paia mea o loo faatāuaina e Ieova i ana auauna. Pe a faafaigofie le manatu, e mālie i lona finagalo o tatou uiga lelei ma taumafaiga o loo tatou fai. Na taʻu atu e le tupu o Tavita i lona atalii o Solomona e faapea: “E suʻesuʻe e Ieova o loto uma, ma ua silafia o mafaufau uma o manatu.” (1 Nofoaiga a Tupu 28:9) A o suʻesuʻeina e le Atua le faitau piliona o loto o tagata i lenei lalolagi o faiga sauā ma le lotoa, maʻeu se fiafia o lona finagalo pe a ia silafia mai se loto o se tasi o loo naunau i le filemu, le upu moni, ma le amiotonu! O le ā e tupu pe a silafia mai e le Atua se loto o se tasi ua matuā faatumulia i le alofa mo ia, se loto o loo saʻili e fia iloa o ia, ma tufa atu lenā poto i isi? Ua fetalai Ieova, e na te maitaulia mai i latou o loo taʻutaʻu atu o ia i isi. E iai foʻi sana ʻtusi faamanatu’ mo i latou uma o “ē matataʻu iā Ieova, ma mafaufau i lona suafa.” (Malaki 3:16) E tautele iā te ia na uiga.

⁸ O ā nisi o galuega lelei e faatāuaina e Ieova? O a tatou taumafaiga ina ia faataʻitaʻi atu i lona Alo, o Iesu Keriso. (1 Peteru 2:21) O se tasi o galuega tāua tele e faatāuaina e le Atua, o le  folafolaina atu o le tala lelei o lona Malo. I le Roma 10:15, e tatou te faitau ai: “E matagofie naʻuā o latou vae o ē au mai le tala lelei i le manuia!” Atonu e lē masani ona tatou manatu i o tatou vae o ni mea e matagofie. Peitaʻi i lenei manatu, o loo faaatagia mai ai taumafaiga o loo faia e auauna a Ieova i le talaʻia o le tala lelei. O na taumafaiga uma e matagofie ma tāua i lana silafaga.—Mataio 24:14; 28:19, 20.

9, 10. (a) Aiseā tatou te mautinoa ai e tāua iā Ieova lo tatou tutumau a o fesagaʻi ma faigatā eseese? (e) O ā mafaufauga sesē o auauna faamaoni a Ieova o le a lē taitai ona ia amanaʻia?

⁹ E tāua foʻi iā Ieova lo tatou tutumau. (Mataio 24:13) Manatua, e manaʻo Satani ina ia e fulitua iā Ieova. O aso taʻitasi e te faamaoni ai iā Ieova, o aso taʻitasi foʻi na ua e fesoasoani ai e fai atu se tali i taufaifaiga a Satani. (Faataoto 27:11) O nisi taimi e lē faigofie ona tatou faatino le tutumau. Ua faigatā le olaga i aso taʻitasi ona o maʻi o le tino, o mafatiaga tau tupe, o lagona mafatia, ma isi toʻatugā. E mafai foʻi ona faavaivailoto le tolopōina o ni mea sa faatalitalia. (Faataoto 13:12) O le tutumau a o fesagaʻi ma na luʻi, e atili ai ona tautele i tatou iā Ieova. O le pogai lenā na ole atu ai le tupu o Tavita iā Ieova ina ia utufia ona loimata i se “fagu,” ona toe faapea atu lea ma lona mautinoa: “E lē o i ai ea i  lau tusi?” (Salamo 56:8) Ioe, e faapelepele ma manatua e Ieova loimata uma ma mafatiaga o loo tatou onosaia a o tausisia lo tatou faamaoni iā te ia. E tautele foʻi na mea i lana silafaga.

¹⁰ Peitaʻi atonu e teena e le loto lea o loo faasala ifo i le tagata lava ia, na faamaoniga o le faatāuaina o i tatou i le silafaga a le Atua. E ono musumusu mai pea le loto: ʻAe o loo toʻatele isi tagata e sili atu lo latou lelei na i lo aʻu. Atonu o loo tigā le finagalo o Ieova pe a ia faatusatusaina atu aʻu i na tagata!’ E lē faatusatusaina e Ieova ni tagata; e lē pulepuletutū foʻi pe soona ʻinaʻinā o ia i ona manatu. (Kalatia 6:4) E na te suʻesuʻeina ma le tofā mamao o tatou loto, ma faatāuaina ai mea lelei o loo iai, e tusa lava pe laʻitiiti.

11. O le ā tatou te aʻoaʻoina e uiga iā Ieova, mai le auala sa ia tauaaoina ai le tulaga o Avia?

¹¹ Lona tolu, a o suʻesuʻeina e Ieova o tatou loto, e na te saʻili mo mea lelei. Mo se faataʻitaʻiga, ina ua faatonuina e Ieova le faaoo mai o le sala i le pulega tetee a le tupu o Ierepoamo, sa ia poloaʻia le tatau ona faia lelei se tanuga mo se tasi o atalii o le tupu, o le tama lea o Avia. Aiseā? ʻUa maua e Ieova le Atua o Isaraelu se mea lelei i totonu iā te ia.’ (1 Tupu 14:1, 10-13) O lona uiga, sa matuā saʻili lelei e Ieova le loto o lenā tauleʻaleʻa ma maua i ai “se mea lelei.” E tusa lava po o le ā le itiiti po o le faatauvaa o lenā mea lelei, ae na matuā faatāua e Ieova lenā uiga ma faamauina lenā tala i lana Afioga. Sa ia tauia foʻi lenā mea lelei, e ala i lona faaalia o se vaega talafeagai o lona alofa mutimutivale i lenā tagata e toʻatasi mai se ʻauaiga tetee.

12, 13. (a) E faapefea ona faaalia i le tulaga o le tupu o Iosefatu, e saʻili pea e Ieova i mea lelei o iā i tatou e tusa lava pe tatou te agasala? (e) E faapefea ona gaoioi Ieova o se Tamā alofa, e tusa ai o a tatou galuega ma uiga lelei?

¹² O se isi faaaʻoaʻoga e sili atu ona mataʻina o lenā manatu, o tulaga na oo i le tupu lelei o Iosefatu. Ina ua faia e le tupu se gaoioiga valea, na taʻu atu e le perofeta a Ieova iā te ia e faapea: “O le mea lea o loo i luga ai iā te oe le toʻasa mai iā Ieova.” E mataʻutia tele lenā manatu! Peitaʻi e leʻi gata ai i inā le feʻau mai iā  Ieova. Na toe faaauau mai: “A e peitaʻi ua maua mea lelei o iā te oe.” (2 Nofoaiga a Tupu 19:1-3) E leʻi avea le toʻasa amiotonu o Ieova ma itu na galo ai iā te ia le uiga lelei sa iā Iosefatu. E matuā ese lava lenā uiga mai tulaga o tagata lē lelei atoatoa! Pe a tatou feita i isi, e tele ina galo iā i tatou uiga lelei o loo iā i latou. Pe afai tatou te faia se agasala, e avea o tatou lagona lē fiafia, le māasiasi, ma lagona nofosala, ma mea e ono galo ai o tatou lava uiga lelei. Ae manatua, pe afai tatou te salamō mai a tatou agasala ma taumafai malosi ia lē toe faia, e faamagaloina i tatou e Ieova.

¹³ A o iloiloina oe e Ieova, e na te lafoaʻia na agasala, e pei lava ona lafoaʻi e se tagata o loo saʻiliʻili mo maatāua isi mea ae teu na o le auro. Ae faapefea ou uiga ma au galuega lelei? Ioe, o “fasi auro” ia na te teuina! Pe e te mātauina le auala e manatua ai pea e mātua alolofa mo se taimi umi se mea na ausia e le fanau i le aʻoga, po o se isi tulaga mataʻina i o latou olaga, e ui ua leva ona galo i le fanau? O Ieova o ia o lo tatou Tamā e silisili ona alofa. Pe afai tatou te tumau i le faatuatua iā te ia, o le a lē taitai ona ia faagaloina a tatou galuega ma uiga lelei. O le mea moni, o se amiolētonu i lana silafaga le faagaloina o nei mea, ma e lē taitai ona amiolētonu o ia. (Eperu 6:10) E iai foʻi se isi auala na te saʻiliʻili ai iā i tatou.

14, 15. (a) Aiseā e lē taitai ai ona galo iā Ieova ni mea lelei o iā i tatou, e ui i o tatou lē lelei atoatoa? Seʻi faataʻitaʻi. (e) O le ā le mea o le a faia e Ieova i mea lelei na te silafia maia ia i tatou, ma o le ā lana silafaga i ona tagata faamaoni?

 ¹⁴ E lē muta ai le silasila a Ieova i o tatou tulaga lē lelei atoatoa, ae taulaʻi mai o Ia i ni tulaga lelei tatou te ono faia. Seʻi fai se faataʻitaʻiga: O tagata e naunau tele i galuega tau tusiata, e latou te faia mea uma e gata mai ai so latou mafai, ina ia toe faafoʻisia uluaʻi foliga o ni ata ua matuā faaleagaina, po o nisi lava galuega faapena. O se faaaʻoaʻoga, ina ua alu atu se tagata i totonu o le fale o le malo o loo teu ma faaali ai galuega faatusiata i Lonetona i Egelani, ma fana se ata na tusia e Leonardo da Vinci e tusa lona tau ma le $30 miliona Amerika, e leai se tasi na manatu ua tatau loa ona tiaʻi lenā ata auā ua matuā faaleagaina. Na faia vave ai lava galuega ina ia toe faafoʻisia uluaʻi foliga o lea ata sili ona tāua, ua toetoe 500 tausaga le leva. Aiseā? Talu ai sa matuā tautele i mafaufau o i latou e faamamaʻi i tusiga ata. Po ua lē sili ea ona tāua oe na i lo se ata faapena o loo tusia i se iota ma ni malala? O le tulaga moni lenā o loo silasila mai ai le Atua iā te oe—e tusa lava po o le ā le faaleagaina ua e iai ona o le tulaga lē lelei atoatoa ua tuufaasolo mai. (Salamo 72:12-14) O le a faia e Ieova le Atua, o Lē e atamai na Foafoaina le aiga faaletagata, mea e talafeagai ina ia toe faafoʻisia le tulaga lelei atoatoa o i latou uma lava o loo talisapaia lana tausiga alofa.—Galuega 3:21; Roma 8:20-22.

¹⁵ Ioe, o loo silafia mai e Ieova ni mea lelei iā i tatou, ae atonu e tatou te lē o iloaina. A o tatou auauna atu iā te ia, o le a ia faatupu aʻe pea lenā mea lelei seʻia oo ai lava ina tatou lelei atoatoa. E tusa lava po o ā faiga o loo fai mai e le lalolagi a Satani iā i tatou, ae o loo faatāuaina e Ieova ana auauna faamaoni o ni mea e manaʻomia.—Hakai 2:7.

16. O le ā le faamaoniga silisili o le alofa o Ieova mo i tatou, ma e faapefea ona tatou iloa o lenei meaalofa ua faatulaga patino mai lava mo i tatou?

¹⁶ Lona fā, e tele mea ua faia e Ieova e faamaonia mai ai lona  alofa iā i tatou. E mautinoa, o le taulaga togiola a Keriso o le tali sili lenā ona maumauaʻi i le pepelo a Satani faapea e leai so tatou aogā pe e lē alofagia i tatou. Aua lava neʻi galo iā i tatou, o le maliu tigā na puapuagatia ai Iesu i le satauro ma le tigā e sili atu lea na onosaia e Ieova a o silasila mai i le maliu o lona Alo pele, o faamaoniga na o lo la alofa mo i tatou. E faanoanoa, talu ai e toʻatele tagata ua faigatā ona latou talitonu, o lenei meaalofa sa faatulaga patino mai lava mo i latou. E iā i latou le lagona e leai so latou aogā. Ae seʻi manatua, sa avea le aposetolo o Paulo o se tagata na faasauā i soo o Keriso. Peitaʻi na ia tusi mai: “[O] le Alo o le Atua, . . . na alofa mai iā te aʻu, ma foaʻiina mai o ia e ia mo aʻu.”—Kalatia 1:13; 2:20.

17. O le ā le auala o loo tosina atu ai i tatou e Ieova iā te ia, ma i lona Alo?

¹⁷ Ua faamaonia mai e Ieova lona alofa mo i tatou e ala i le fesoasoani mai ia i tatou taʻitoʻatasi ina ia maua aogā o le taulaga a Keriso. Na fetalai Iesu: “E lē mafai se tasi ona sau iā te aʻu, pe a lē tosina mai e le Tamā ua auina mai aʻu.” (Ioane 6:44) Ioe, o Ieova lava ia na te tosina atu i tatou i lona Alo ma le faamoemoe o le ola e faavavau. E faapefea? E ala i le galuega talaʻi, lea ua aʻoaʻoina ai i tatou taʻitoʻatasi, ma e ala i lona agaga paia, o loo faaaogā e Ieova e fesoasoani iā i tatou ia malamalama ma faatatauina upu moni faaleagaga e ui i o tatou vaivaiga ma tulaga lē lelei atoatoa. O lea ua mafai ai e Ieova ona fetalai mai e uiga iā i tatou e pei ona ia fetalai e uiga iā Isaraelu: “O le alofa e faavavau, ua ou alofa atu ai iā te oe; o le mea lea ua ou faafualoaina ai loʻu alofa iā te oe.”—Ieremia 31:3.

18, 19. (a) O le ā le auala e sili ona māfana o loo faaalia mai ai e Ieova lona alofa mo i tatou, ma o le ā le auala e feagai ai o ia ma lenei mea? (e) Ua faapefea ona faamautinoa mai e le Afioga a le Atua, o Ieova o sē e faafogafoga mai ma le tigā alofa?

¹⁸ Atonu o le faaeaga o le tatalo e tatou te tofo ai i le alofa o Ieova i se auala e sili ona vavalalata. Ua valaaulia i tatou taʻitoʻatasi e le Tusi Paia ina “ia tatalo e lē aunoa” i le Atua. (1 Tesalonia 5:17) E faafofoga mai o ia. Ua taʻua foʻi o ia o le “faafofoga tatalo.” (Salamo 65:2) E na te lē o tuuina mai lenei tulaga i se isi, e oo lava i lona Alo e na te lē o mauaina. Seʻi manatu:  O loo augani mai Lē na Foafoaina le lagi ma le lalolagi ina ia tatou faalatalata atu iā te ia i le tatalo, ia saʻoloto e talanoa atu iā te ia. E faapeʻī ona ia faafofoga mai? Pe e sauā, e lē ano mai, e lē manatu mamafa mai foʻi? E leai lava.

¹⁹ E tigā alofa mai Ieova. O le ā le tigā alofa? Na taʻua e se Kerisiano faamaoni ua matua lona soifua: “O le tigā alofa o loʻu lagonaina lea i loʻu loto o ou tigā.” Po o afāina moni ea Ieova i o tatou tigā? Ua tatou faitau e uiga i puapuaga o lona nuu o Isaraelu e faapea: “O latou puapuaga uma na lē fai ai o ia mo latou fili.” (Isaia 63:9) Sa silafia mai e Ieova o latou faafitauli, ma na tigā alofa mai foʻi o ia mo tagata. O le loloto o ona faalogona o loo faaalia lea i fetalaiga a Ieova i ana auauna: “O lē paʻi atu iā te outou, ua pāʻia e ia le tamatamaʻi mata o lona fofoga.” b (Sakaria 2:8) Pagā se tigā o lenā mea! Ioe, o loo tigā alofa mai Ieova iā i tatou. Pe a afāina i tatou, e afāina ai foʻi o ia.

20. O le ā le manatu o le a ʻalofia e se Kerisiano malamalama pe afai e na te usitaia le fautuaga o loo maua i le Roma 12:3?

²⁰ E lē mafai e se Kerisiano malamalama, ona faaaogāina lenā faamaoniga o le alofa o le Atua ma lona faatāuaina o ana auauna, e fai ma faamolemolega e faamaualuga pe fia matamuamua ai. Na tusi mai Paulo e faapea: “O le alofa tunoa ua tuuina mai ai iā te aʻu, ou te fai atu ai iā te outou uma, aua le faasili le manatu o se tasi i le mea ua tatau ona manatu ai, a ia māmā le manatu, ia tusa ma le tofiga o le faatuatua ua taʻitasi ma tofu ai mai le Atua.” (Roma 12:3) Ua faaupuina e se isi faaliliuga: “Ou te faapea atu iā te outou uma taʻitoʻatasi, aua neʻi manatu se tasi e sili aʻe sona aogā na i lo o lona aogā moni, ae ia fuafua lelei lona lava aogā.” (A Translation in the Language of the People, a Charles B. Williams) A o tatou ola fiafia i le alofa māfana a lo tatou Tamā faalelagi, ia saʻo la tatou vaai ma manatua  pea e lē maua le alofa o le Atua ona o a tatou galuega pe faapea foʻi ua tatau ona tatou mauaina.—Luka 17:10.

21. O ā pepelo a Satani e tatau ona tatou tetee atu pea i ai, ae o le ā le upu moni tauatua e tatau ona tatou faamautinoaina pea i o tatou loto?

²¹ Seʻi o tatou faia mea uma tatou te mafai e tetee atu ai i pepelo uma a Satani, e aofia ai le pepelo faapea e leai so tatou aogā pe e lē o alofagia i tatou. E matuā ʻolegia oe pe a e manatu faapea, o mea na tutupu i lou olaga e matuā faigatā ai ona e maua le alofa o le Atua. E lē faapea foʻi ua matuā faatauvaa ni galuega lelei o loo e faia ua lē o amanaʻia mai e ia, po ua matuā anoanoaʻi au agasala e lē mafai ona faamagaloina uma i le maliu o lona Alo pele. Ia e matuā tetee atu i na manatu! Seʻi o tatou faamautinoaina pea i o tatou loto le upu moni lea o loo faailoa mai i upu faagaeeina a Paulo e faapea: “Ua ou mautinoa, e lē mafaia e le oti, po o le ola, po o agelu, po o alii, po o ē malolosi, po o mea i nei ona pō, po o mea atalī, po o le maualuga, po o le loloto, po o se tasi mea na faia, e lē mafaia e ia mea ona faateʻaeseina mai i tatou i le alofa o le Atua, o loo iā Keriso Iesu lo tatou Alii.”—Roma 8:38, 39.